Krizin Nedenleri ve Dünya Ekonomisi Nereye Gidiyor-Öneriler:

1--1929 ve 2008 Krizleri arasında benzerlik olduğu açık.1929 krizinde kriz 37 ay da kendini toparlayabilmiş idi.Oysa 2008 krizinin bundan çok daha güçlü olacağı hatta mevcut ekonomik sistemi bayağı düzelteceği kesin.Bu anlamda 2008 krizinin 37 aydan çok daha uzun süreceği açık.

1.1--Peki 2009-2010 daki iyilik hali ne idi.Bu sorunun cevabı ekonomik sistemin son demlerini oynarken oluşan önce iyilik hali olabilir mi.Yani sistem kendini toparlamaya çalıştı ancak iyice ağırlaşmaya başlamış olabilir.

2--Krizin nedeni mevcut ekonomik sistemin ürettiği enerjinin yani paranın tekrar ekonomik sistem dönmemesi yada sabit sermaye yatırımlarına dönmemesi olabilir.Kısaca büyük birader ABD grespen döneminden itibaren ,ABD nin ekonomik enerjisini yada dünya ekonomik enerjisini ırak,afganistan batağı ,yıldız savaşları projeleri ve konut için türevin türevi piyasalarda müsrif bir evlat gibi dolar üzerinden harcadı.

2.1--ABD nin ve Avrupanın bu yolla harcadığı enerji ile dünya ekonomisi çok yorgun durumda.Artık dünya ekonomisinin enerjisi azaldı.Ve ABD üstel olarak artan yani kartopu gibi artan borçlanma limitini dünya üzerinden hala artırmaya çalışıyor.Sistem bitmiş farkında mı.Durumun farkında olanlarda birisi herhalde Rusya Başbakanı putindir.Kısaca kriz kazandığı parayı işleri yerine emlak vs yatıran işadamının hikayesine döndü.

2.2--Krizin derinleşmesine neden olan morgeyç krizi yada emlak balonuna neden olan yada krizin nedeni asimetrik bilgidir.Yani batıda hükümetlerin ve bankaların gerçek borçalari ile ifade ettikleri borçları arasındaki farktır.Diğer bir deyişle borçlarını gizlemeleri ve buna bağlı piyasaların gereken düzeltmeyi yapamamış olmasıdır.

2.2.1--Piyasada bulunması gereken paranın miktarı için su pompalarındaki pompa eğrisi esas alınırsa(pompalarda yatay eksene debi-su miktarı(parasal sistemde likidite-para emisyonu),düşey eksende pompanın basıncı(parasal sistemde paranın değeri),ABD ,Avrupa,Japonyanın bastığı para sistemde parasal likiditeyi-debiyi artıracağı için,basılan paranın değeri ile eğrisel orantılı olarak değer kaybı olacaktır.

2.2.2--ABD,Euro ve Japon yeni nin değerinin düşmesi,karşısında,parasal sistemde parasal hidrolik dengeleme gereği diğer paraların değeri artacaktır.Bu ise Brezilya vs ülkelerde bu basılan paranın-sermaye akımların  yönelmesi anlamına gelecektir.

2.2.3--Öte yandan paranın değeri aynı zamanda üretimin karşılığı olması gerektiği düşüncesinden yola çıkılırsa fazla basılan para gelecekte yapılacak üretimin öne-ödünç alnınması anlamına gelecektir.

2.2.4--Basılan paraların dünya ekonomisinde ve bölge ekonomilerinde iyileşme yapması mümkünmüdür.Bunun cevabı makro verilerde değil detaydadır.Kılcal damar sistemi işlemiyorsa üretim dokuları(ABD,Avrupa,Asya vs) ölmeye başlayabilir.Krize karşı likidite hacmini artırmak-para basmak doğru seçenek mi.

2.2.5--1929 krizi para basılmadığı için aşıldıysa,bu kriz de para basılmadan aşılabilmesi –yani sistemin kendini toplaması için gereken zamanı tanımak da bir çözüm olabilirdi.FED tahvil alım programını sonlandırırsa,sadece bunlardan para kazananların ağlamalarının sesleri duyulacak-belki dünya ekonomisi duraklamaya girse bile bunun bir düzeltme olacağı olarak düşünülebiecektir.

2.3-Kriz ne kadar süre sorusunun cevabı,krizin gittikçe derinleşerek 37 aydan fazla süreceği öngörülebilir.ve herhalde sistemde gereken düzeltmeyi yapana kadar dünya ekonomisi küçülmeye devam edecek.

3-Krize sürecinden sonra ABD doları zayıflayarak  ve ülkeler arası ekonomi için altın ve yerel para birimleri ön plana çıkabilir.Altındaki yükseliş krizin barometresi olarak da ifade edilebilir.Krizde İMKB vs borsalar ciddi olarak kayıp verebilir.Sistemden ABD        dolarının etkisin azalması ile yeni ekonomik sistemde,ABD ile ciddi entergre olmuş ülkeler ki bunlar Çin,Japonya,Batı Avrupa ekonomileri durumları zorlaşabilir.İtalyanın borç ödeme takvimi ciddi eşiklerden biri olabilir.Sırada ispanya vs var.

4-Krize karşı ülkelerin yapacağı şeyler:

1-Altın rezervlerini artırmak ve gerekirse altın üretimine girmek

2-Gıdada kendine yeterli olacak tüm sistemi kurmak,özellikle tohum üretiminde yerli ve hibrit-gdo suz tohuma ağırlık vermek.

3-Zorunlu ihtiyaç maddeleri üretiminde ve inşaatta kendine yeterli olabilmek.

3.1--Bu anlamda gıda ve inşaat ı kuvvetli her ülke güçlü olarak kabul edilirse dünya ekonomik sistemi ülke ekonomik sistemin güçlerinin toplamı olacağı için dünya ekonomisi de kuvvetli hale gelebilir.

4-Yabancı sermaye akımları yine paralarını değerlendireceği için ,yabancı sermayede altına dayalı enstrümanlara ağırlık vermek öncelik olabilir.

5-Yeni dünya ekonomik düzeni için yeni teorik modellerin de ortaya konması uygun olabilir.Bu modellerde bütün dünyanın kullanacağı,ortak bir hazinesi olan-ortak bir bankası olan yeni bir dünya lirasımı yoksa her ülkenin aynen kendi parası ile ticarete devam etmesimi yada hem yerel paralar hemde ortak dünya lirasının olması tartışılabilir.

5.1--Aynı zamanda dolarla yer alacak yada doları sırf ABD yerel parası olarak bırakan bir para kullanılabirse böyle bir para ve yerel paralar ile dünya ticareti devam edebilirmi.Artık dolarla beraber ortak dünya lirasına olabilir bu imkan hem ABD hem dünya için uygun çözüm olabilir mi.

5.2--Yeni ekonomik düzen oluşabilir ve bu düzende  eski büyük ekonomik güçler zayıf düşebilirler.yeni düzen oldukça şeffaf olması ve kesinlikle asimetrik bilgiyi içermemesi temel şart olarak sağlanmalıdır.Zira CEO lara yüksek prim verilmesi ve türev piyasaların oluşturulması sonucu ekonomik sistem zor duruma girmiştir.

6--Altının sürekli yükselmesi ekonomik sistemin sınırlarının zorlanması olarak yorumlanırsa durum pek o kadar iyi olmayabilir.

7—Olası Küresel ekonomik dünya buhranında neler olabilir.

7.1--Krizler her zaman dipte bulunanları daha çok ezer.Bu nedenle küresel buhranda en çok zararı afrika görebilir.Bu nedenle Afrika ekonomilerinin ve Latin+orta amerikanın ekonomilerinin üretim kaynaklı olarak güçlendirilmesi uygun olabilir.

7.2—Küresel bir  buhranda  yeni bir sistem oluşuncaya değin krize, önlemini alan ülkeleri etkilemeyebilir.Bunu sağlayan unsurlar

1-gıdada yeterlilik ve stok bulunması

2-iletişimde yeterlilik.ABD nin ve Avrupanın zora girmesi durumunda dünya ülkelerinin internet alt yapısınına zarar görmemesi için ülke içi internet tek bir ağ haline getirilmesi,krizde ülke içi internetin devamını mümkün kılabilir.Mobil iletişimin kesintisine karşı mutlaka uydu bazında önlem alınmalıdır.

3-Sabit telefon şebekesi geliştirilip-güçlendirilmelidir.

4-Konutta yeterlilik sağlanmalıdır.İnşaat ekonomisi devam etmelidir.

5-Bankacılık sektörünün zarar görmemesi için banka özkaynakları için altın bazında olması,MB da rezerv edilmelidir.Döviz stoku en aza indirilmelidir.Komuşularla yerel para bazında alışveriş aynen devam etmelidir.

6-Enerjide yetkinlik için özkaynak stoku belirli limitle olmalıdır.Bu anlamda belli bir süre doğalgaz depolama alanları artırılmalıdır. Gerekirse yeni enerji üreteçleri-icatlar sahneye çıkarılabilir.Kömüre vs dayalı enerji üretimine hemen geçilebilmesi için alt yapı hazır olmalıdır.