Küresel Isınmada Çözümler -Karbondioksitten
Eşya Yapmak:
1--Plastik, çevre için büyük
bir sorun olmaya devam ediyor. Dünyada 7,25 trilyon ton plastik kara ve
denizleri kirletiyor.
2--Bugün plastik üretimi için
kömür ve petrol gibi fosil yakıtların kullanılması gerekiyor.
2.1--Bu işlem ise iklim
değişikliğine neden olan sera gazlarından biri olan karbondioksit (CO2)
salınımına yol açıyor.
2.2--Bir teknik yöntemle CO2
emisyonuna yol açmayacak şekilde plastik eşya üretimi ya da bu gazın
atmosferden emilmesi mümkün olabilir mi
2.2.1--Yeni teknoloji,
karbondioksidin kendisini plastiğe dönüştürerek atmosfere salınan miktarın
azaltılmasını sağlayabilir.
3--İngiltere'deki
Karbondioksit Değerlendirme Merkezi'nde (CDUUK) çalışan araştırmacılar,
karbondioksitten naylon üretimi üzerinde çalışıyor.
3.1--Sheffield
Üniversitesi'nde Kimya Mühendisliği Profesörü olan ve bu merkezin direktörü
olarak görev yapan Dr. Peter Styring, "Bunun mümkün olduğunu düşünmek
çılgın bir fikir gibi görünebilir, ama bunu yaptık" diyor.
3.2--"Hammadde olarak
fosil yakıt yerine, bazı kimyasal yöntemlerle atık karbondioksidi kullanarak
endüstriyi baş aşağı çevirebilirsiniz. Bu petrokimya sektöründe devrim
yaratır" diyor Styring.
4--Almanya'daki petrokimya
grubu Covestro, % 20'si karbondioksitten oluşan döşekler üretti.
4.1--Araştırmacılar, CO2 ile
diğer bileşimler arasında kimyasal bir tepkimeye yol açan ve poliüretan
yapımında kullanılan bazı kimyasalların oluşmasına yol açan bir katalizör
keşfetti.
4.2--Kısmen karbondioksitten
yapılan döşeklerde uyumak mümkün
Poliüretan maddesi, döşek ve
yastık yapımında ve buzdolabı yalıtımında kullanılıyor ve yılda 15 milyon ton
üretiliyor.
4.3--Hammadde olarak CO2
kullanılması karbon salımının azalmasını sağlayabilir.
5--İngiltere merkezli Econic
adlı firma, CO2'den üretilen köpük ürünlerinin yanı sıra elastik yapılı
polimere dayalı iki yıl içinde raflarda yerini alacağına inanıyor.
6--Bilim insanları
endüstriyel gaz salımını azaltacak plastik yalıtım malzemeleri üzerine
çalışıyor.Şirketin satış müdürü Leigh Taylor, bu materyallerin geleneksel
plastikle aynı kaliteye sahip olmakla kalmadığını, bazı açılardan onları
aştığını söylüyor:
6.1--"Bazı
malzemelerimizin çizilmeye veya ateşe dayanıklılık gibi alanlarda ürünlerimizin
performansının daha iyi olduğunu görüyoruz."
6.2--Econic, bütün polyolların
% 30'unun karbondioksitten üretilmesi durumunda 90 milyon ton karbon
emisyonunun atmosfere salınmasının önüne geçeceğini, bunun da dört milyon ağaca
veya iki milyon aracı trafikten çekmeye denk olduğunu hesaplıyor.
7--Dahası, karbondioksit standart
hammaddeye göre çok ucuz olduğu için (geleneksel hammaddenin tonu 2 bin
dolarken karbondioksidin tonu 100 dolar) üreticilere büyük tasarruflar yaptırabilir.
8--Bilim insanları yeniden
kullanılabilen gıda kapları ile biberonların hammaddesi olan polikarbonatları
da karbondioksitle şekeri karıştırarak üretmeye çalışıyor.Şeker temelli bu
çözüm, Kanada'da 2010'da biberonlarda kullanımı yasaklanan BPA gibi maddelere
göre daha güvenli olacaktır.
8.1--Bu yeni madde
biberonlarda BPA'dan daha güvenli olacak
Daha hırslı bir hedef ise
karbondioksitten etilen üretmek: Dünyada kullandığımız plastiğin yarısı
etilenle yapılıyor ve bu da onu en önemli hammaddelerden biri haline getiriyor.
8.2--Swanse Üniversitesi'nden
Profesör Enrico Andreoli karbondioksidi su ve elektrikle bir araya getirerek
bunu sağlamaya çalışıyor.
9--Karbondioksitten plastik
polietilen üretimini ticari açıdan makul hale getirmek 20 yıl sürebilir. Fakat
Prof. Andreoli bunun uğraşmaya değecek bir hedef olduğunu söylüyor:
10--"30-40 yıl sonra fosil
yakıtlardan etilen üretemez hale geleceğiz. Bu yüzden bunu karbondioksitten
üretmek için yeni yollar bulmamız lazım."
11--Bioplastikler çözüm mü,
daha büyük bir sorun mu?Bioplastikler kullanım sonrası daha kolay doğaya
karışsa da kullanım öncesi büyük miktarda gaz salımı gerektiriyor
11.1--Patatesten yapılan tek
kullanımlık çatallar, mısırdan yapılan şişeler ve atık gıdadan yapılan çöp
torbaları gibi bioplastikler son dönemde basında sıklıkla yer aldı.
11.2--Fakat doğada söylendiği
kadar kolay çözünmüyorlar ve genellikle endüstriyel müdahale gerektiriyorlar.
Bu da karbon salımı açısından daha fazla enerji üretimi demek.
11.3--Bitkilerin
yetiştirilmesi, toplanması, fabrikalarda hammadde haline getirilmesi ve
ardından tekrar yok edilmesine kadar uzanan bütün süreci düşününce bu tür
ürünlerin daha fazla karbon ayak izi oluyor.
12—Yorum:
1—Enerji santralleri ve diğer
kaynaklardan sağlanacak depo edilmiş karbondioksitten eşya yapı-ve
karbondioksidin plastiklerin yapımına girmesi oldukça önemli.Küresel ısınma
daha hızlanmadan bu karbondioksit toplama-depolama ve eşya yapımında kullanma
teknolojisinin kamu desteğiyle hızla uygulamaya girmesi herhalde gerekli.
Kaynak:https://www.bbc.com/turkce/