Araçların Yaşlarına Göre Oranları-Türkiyede

Araç Yaşı

Genel-Oran

Otomobil-Oran

Ticari-Oran

3

13

12

14

6

18

15

23,0

11

19

18

22,0

16

17

17

16,0

16>

34

38

25,0

1--Yukarıdaki tabloya göre 16 yaşından büyük otomobillerin oranı % 38,ticarilerin oranı %25.

2--Bu tabloya göre araç yaşları ileri yıllara doğru yığılmakta.Olması gereken eğri çan eğrisi olabilir.Örneğin 3 yaş altı ve 16 yaş üstü araç oranı % 6 de olurken,6 yaş üstü ve 16 yaş altı araç oranı % 15,11 yaş ise %48 olabilir.

Çan eğrisi sağlıklı sistemlerde görülür.Bu nedenle araç yaşlarının sağlıklı oranlara çekilmesi bakım onarım akaryakıt masraflarında,araç piyasasının sağlıklı çalışmasını mümkün kılabilir.

Bunu sağlamak için kamusal olarak hurda araç teşviki ve diğer teşvikler önemli.

3--Araçların yaşlarına göre oranları için muhtemel ideal eğri çan eğrisi olabilir.

Bu eğriye göre toplam araç sayısında 

% 20 lik 1. Dilim çok genç,

% 60 lık 2. genel dilim orta yaş,

% 20 lik 3. Dilim çok yaşlı araçlardan oluşmalıdır.

4-- Yukarıdaki tablonun Excel grafiklerinin çizilmesi ile aşağıdaki sonuçlara varılmıştır.

4.1—Genel olarak tüm araçlar için araç yaşları ve oranları grafiğine göre genel için oran arttıkça yaşın arttığı eğri elde edilmiştir.

Bu grafiğe göre olması gereken çan eğrisinin yerine yaş arttıkça oranın arttığı bu değişim sağlıklı bir araç yaşı nufusu olmadığını genel olarak araçların yaşlı olduğunu göstermekte.

Genel için elde edilen eğrinin ortalama doğrusunun eğimi 4.1 dir.

2.2—Otomobiller için elde edilen grafikte ; genel için elde edilen değişime benzer bir eğri elde edilmiş yani oranla artan yaşlı bir otomobil nüfusu grafiği elde edilmişdir.

Bu eğrinin ortalama doğrusunun eğimi 5.4 dur.Otomobil nüfusunun ortalama doğrusunun eğiminin,genel araç nüfusunun ortalama doğrusunun eğimine oranı 5.4/4.1=%1 30 olup,otomobil nüfusu genel içinde % 30 daha yaşlı durumdadır.

4.3—Ticari araçlar için elde edilen grafikte ise yine genel için elde edilen grafiğe paralel bir değişim elde edilmiş olup ,bu grafiğe göre yaşa bağlı olarak oranla artan ancak daha az yaşlı bir ticari araç nüfusu grafiği elde edilmiştir.

Bu ticari araç eğrisinin ortalama doğrusunun eğimi 1.5 olup,bunun ortalama doğrusunun eğiminin,genel araç nüfusunun ortalama doğrusunun eğimine oranı 1.5/4.1=% 36 olup,ticari araç nüfusu genel içinde % 36 daha az yaşlı durumdadır.

2.4—Yukarıdaki sonuçlara göre genel içinde ticari araçlar genç, otomobiller ise daha yaşlı durumda.

2.5—Yukarıdaki grafiklerin artan bir eğri yerine çan eğrisine çekmek için yaşlı otoların ve ticari araçların trafikten çekilmesi gerekir.Bunu da sağlayan en iyi yöntem:

1--Belli bir yaşta olan araçların trafikten men edilmesi

2--Teşvik ve vergilerin çan eğrisine uygun olarak verilmesi.Yani yaşa bağlı teşvik oranlarını ; bir çan eğrisine yada tepesi yukarıda olan -ters parabol biçiminde bir eğriye uygun olarak vermek çözüm olabilir.

2.6—Öte yandan Yaşlı araç nüfusu trafikte güvenlik zafiyeti yaratan bir unsur olduğu için ,trafik kazalarının azaltılabilmesi için öncelikle yaşlı araç nüfusunu çan eğrisi biçiminde gençleştirmek hedef olmalıdır.

Kaynakça:Dünya Gazetesi