İnşaat Sektörünün
Ekonomideki yeri:
1--Türkiye ekonomisinde 2000
yılında %5,94 olan inşaat sektörünün katma değer payı, 2016 yılında %9,72’ye
yükselmiş. Neredeyse 2 katı bir artış yaşanmış.
1.1--Oysa aynı yıllar
arasında, AB’de inşaat sektörünün katma değer payı %5,71 ’den %5,26’va düşmüştür.
1.2-- Çin’in giderek bir
küresel üretim üssü olmasının arkasında, imalat gibi ticarete konu oian
sektörlerin sürüklediği ve %50’lere ulaşan birikim oranları yatıyor.
2--2000-2016 yılları arasında
inşaat sektörünün ulusal katma değer içerisindeki payının %6’den %10’a
yükselmesi önemli bir gelişmedir.
2.1--Ancak bundan daha da
önemli olan gelişme, inşaat sektörünün ileri ve geri bağlantılar yolu ile
onlarca sektör üzerinde yarattığı uyarıcı etkide gizli.
2.2--İnşaat sektöründeki
gelişme çimento, cam, tuğla, banka kredileri, beyaz eşya vb. onlarca sektör
üzerinde etkide bulunur.
2.3--Ancak burada temel bir
sorun vardır. Bir üretim olarak konut esas olarak iç pazara dönük üretilir.
Hizmet ihracatı içerisindeki payı son derece sınırlıdır.
2.4--İç pazara yönelik
çalışan konut sektörü döviz üretmezken, kullandığı girdilerin ve makine
parkının çoğunu ithal eder. Yani döviz tüketen bir sektördür.
3--OECD veri tabanına göre 2015
yılında Türkiye inşaat sektörünün hizmetler sektörü üretimi içerisindeki payı
%26,5 ile ilk sırada yer almış.
3.1--Bilişimin toplam
hizmetler üretimi içerisindeki payı ise sadece %1,4.
3.2-- Toplam hizmet üretimi
içerisinde inşaat sektörünün payı
Almanya’da……….. %9,8
ABD’de……………. %7,1
Türkiye de…………..%1,6
3.3—Türkiye de toplam hizmet
üretimi içerisinde
3.4--Turizmin payı……… %55
taşımacılığın payı…….........%35
oranında hesaplanmış.
3.5--Kısaca, ulusal ekonomi
içerisinde devasa boyutlara varan inşaat sektörünün döviz yaratma kapasitesi
son derece sınırlı.Döviz üretmeyen buna karşın döviz tüketen ve kaynakların
büyük bir bölümünü yutan üretken olmayan bir sektörden söz ediyoruz.
4--İnşaat sektörünün 2000’li
yıllardaki tempolu yükselişini çözümlemek için yapı kullanım izin belgelerine
ve konut kredilerine bakıldığında: yapı izin kullanım izin belgesi için:
2002 yılında……….. 31,7 milyon
metre kare
2017 yılında ………..161,1
milyon metre kareye yükselmiş(5 kat)
4.1-- tüketici konut
kredileri
2002 yılında………….. …….266
milyon TL
2018 yılı-Haziran itibariyle…200
milyar TL’ye yükselmiş.
4.2-- konut için kredi
kullanan tüketicilerin toplam tüketici kredileri içerisindeki payı
2002 yılında …………%13,5
2018 yılı-Haziran ayı..%47,7’ye
yükselmiş.
4.2.1--Başka bir ifadeyle,
2002-2018-Haziran yılları arasında konut satın almak için bankalarda kerdi
kullanan tüketicilerin talep ettikleri kredi miktarı 751 kat artarken, aynı
yıllar arasında toplam tüketici kredisi 212 kat artmış.
4.2.2--Konut sektöründe
meydana gelecek olası bir balon ve geri ödemelerde meydana gelecek olası bir
sorun, bankacılık sektörü üzerinde önemli rişkler oluşturabilecek potansiyel
taşıyor...
4.3--İnşaat ve gayrimenkul
sektörlerinin top¬lam dış borcu
2002 yılında……….. …………1.467
milyar dolar
2018 yılının ikinci
çeyreğinde…23.436 milyar dolara yükselmiştir.
Kaynak.HBT-Bayram Ali Eşiyok