Ro-Ro Taşımacılığı Birim
Maliyetleri Analizi- Ulaşımda Verimlilik:
1-- Günümüzde ticaret faaliyetlerinin yaklaşık %90’ı
denizyolu ile gerçekleştirilmektedir, ancak ülkemizin yurtiçi taşımacılıkta
denizyolundan yararlanma düzeyi bu oranın oldukça altında kalmaktadır
2-- Kaynak çalışmada, Marmara Denizi’ndeki araç ve yolcu
taşımacılığına değinilmiş, Ambarlı – Bandırma hattında çalışan Ro-Ro gemileri 3
farklı kategoride değerlendirilerek, ekonomik analizleri yapılmış ve bu gemiler
birim yolcu taşıma maliyetleri bakımından incelenmiştir.
2.1--Analiz sonuçlarına göre
birim yolcu maliyetine en fazla etki eden parametrenin yakıt maliyeti olduğuna
işaret edilmiştir.
2.2--Bununla
birlikte,gemilerin doluluk oranları da taşımacılık maliyetlerini etkileyen öne
çıkan faktörlerdendir.
2.3—Yapılan analiz sonucunda,
gemilerdeki taşıma maliyetlerinin doluluk oranı arttıkça azalma gösterdiği
tespit edilmiştir. Marmara Denizi’nde araç ve yolcu taşımacılığının yıllar
itibariyle arttığı görülmüştür.
3-- Gemilerin limanda kalış süresini minimuma indirecek ve
verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayacak çözüm yöntemleri, taşıma
maliyetlerinin azalmasıyla maksimum kar elde edilmesi için imkan sağlayacaktır.
3.1--Ro-Ro gemilerinin tercih
edilmesindeki en önemli etkenlerden bir tanesi de tartışmasız üretilen malın
fabrikadan çıkartılarak tek bir nakliye aracıyla bir kez yüklenip karşı limanda
boşaltılmasına olanak vermesidir.
3.2--Ro-Ro gemilerinin bu
özelliği, taşıma süratini kayda değer ölçüde
arttırmaktadır.
4-- Dünyada Ro-Ro pazarı incelendiğinde 2009-2014 yılları
arasında Ro-Ro yeni inşa oranlarında azalma,düşük kiralama oranları ve zor
pazar koşulları görülmektedir.
4.1--Genellikle Ro-Ro
faaliyetleri konsolidasyonlar şeklinde yürütülmektedir. En büyük 20 Ro-Ro sahibi,
filonun %45’ini işletmekte olup,bu da toplam kapasitenin %60’ını
oluşturmaktadır.
4.2--Zorlu pazar koşullarına
rağmen günümüzde, Ro-Ro segmentinin gelişmeye başladığı gözlemlenmektedir.
Ro-Ro pazarı Avrupa ve Kuzey Afrika’da aktif rol oynamaktadır.
5-- Filonun %60’ı 15 yaş üzeri ve %45’i 20 yaş üzeridir
6-- Taşınan yolcu miktarı değerlerinde belirli dönemlerde
düşüşler yaşanmasına rağmen, 2003 ve 2017 yıllarındaki veriler dikkate
alındığında, bu süreçte yaklaşık %37’lik bir artış görülürken, bu oran taşınan yolcu
x mil değerlendirmesinde % 107’lik değere ulaşmıştır.
6.1--2003 ve 2017 yılları
arasındaki değişim değerlendirildiğinde, taşınan araç miktarında yaklaşık %103 oranında
bir artış yaşanmıştır, bu oran taşınan araç x mil değerlendirmesinde ise %
165’lik bir değer yakalamıştır.
7—Yapılan Analize Göre:
1--Grup-1 Gemiler:
Gemi boyu…………….94 m
Gemi Hızı……………..12.5 kts
Taşıma kapasitesi……..54 tır
Ana makine……………2x2200 kw
İlk yatırım
bedeli……..9.500.000
Km başına yakıt sarf…..37
lt/km
Gemi ömrü……..........……….20 yıl
Yıllık-işl-Bakım
masrf..600.000
Yıllık Taşınabilecek Yolcu
Sayısı…145.736
2-- Grup-2 Gemiler:
Gemi boyu…………….110 m
Gemi Hızı……………..15kts
Taşıma kapasitesi……..60 tır
Ana makine…………...1x6000 kw
İlk yatırım bedeli……..10.500.000
Km başına yakıt sarf…..44.5
lt/km
Gemi ömrü………........…….20 yıl
Yıllık-işl-Bakım masrf..450.000
Yıllık Taşınabilecek Yolcu
Sayısı…289.653
3-- Grup-3 Gemiler:
Gemi boyu…………….101 m
Gemi Hızı……………..11 kts
Taşıma kapasitesi……..52 tır
Ana makine…………...2x1800 kw
İlk yatırım bedeli……..7.000.000
Km başına yakıt
sarf…..33.4 lt/km
Gemi ömrü…………….20 yıl
Yıllık-işl-Bakım
masrf..350.000
Yıllık Taşınabilecek Yolcu
Sayısı…287.220
7.1—Analize göre:
1--Grup 1 içerisinde yer
alan örnek gemiye ait hesap sonuçlarına göre
1.1--%20 doluluk oranında
yaklaşık 102$/yolcu olan birim yolcu maliyeti,
1.2--%50 doluluk oranında
yaklaşık 42$/yolcu,
1.3--%100 doluluk oranında
ise yaklaşık 22$/yolcu olmaktadır.
2--Grup 2 içerisinde yer
alan örnek gemiye ait hesap sonuçlarına göre
2.1--%20 doluluk oranında
yaklaşık 68$/yolcu olan birim yolcu maliyeti, %
2.2--50 doluluk oranında
yaklaşık 28$/yolcu,
2.3--%100 doluluk oranında
ise yaklaşık 14$/yolcu olmaktadır.
3--Grup 3 içerisinde yer
alan örnek gemiye ait hesap sonuçlarına göre
3.1--%20 doluluk oranında
yaklaşık 55$/yolcu olan birim yolcu maliyeti,
3.2--%50 doluluk oranında
yaklaşık 22$/yolcu,
3.3--%100 doluluk oranında
ise yaklaşık 12$/yolcu olmaktadır.
4--Çalışma kapsamında yapılan
varsayımlar çerçevesinde, birim taşıma maliyeti ile ilgili en ekonomik değerler
Grup-3 için elde edilirken, Grup-1 en yüksek grup olmuştur.
4.1--Grup-3 gemiler, yeni
inşa edilmiş gemiler olup, yaşları daha küçük, işletme şartları açısından diğer
gemilere oranla daha iyi özelliklere sahip olmalarından ötürü, yıllık
bakım-tutum masrafları ve yakıt sarfiyatları en düşük olan gemi tipidir.
4.2--Yakıt maliyetinin birim
yolcu taşıma maliyetine etkisi burada da
açıkça
görülmüştür.Çalışmadaki grafikler incelendiğinde, ölçek ekonomisi kapsamında
gemilerin doluluk oranı arttıkça,birim taşıma maliyetinin azaldığı
görülmektedir.
4.2.1--Bu sebeple doluluk
oranı da maliyetleri düşürmek açısından önemli bir parametre olarak
görülmektedir.
4.2.2--Çalışmada incelenen
her üç gemi grubu için ekonomik avantaj sağlanması amacıyla doluluk alt
sınırının %70 oranında olması birim taşıma maliyetinin düşük olması açısından
önem arz etmektedir. %70 doluluk oranından itibaren birim yolcu maliyetlerindeki
azalma oranı düşmektedir.
5--Denizlerimizi daha verimli şekilde kullanabilmek, daha kısa sürelerde daha çok sanayileşme faaliyetlerine katkı yapmasını sağlamak amacıyla; sektörün önde gelen firmalarının tecrübe ve ihtiyaçlarına odaklanarak “modern, konforlu ve emniyetli, güçlü stabilite ve kuvvetli denizcilik yeteneği sahip, hızlı seyir yapabilen, çevreci, yüksek ana güverte genişliği ile taşıma kapasitesi artmış” bir Ro-Ro gemisi tasarımının geliştirilmesi için gerekli çalışma gruplarının kurulması ve desteklenmesi gerekmektedir.
Kaynak: Marmara Denizinde Ro-Ro Taşımacılığı Birim Maliyetlerinin İncelenmesi: Ambarlı – Bandırma Hattı Örneği-Cenker Çoban1, Eda Turan2-cenker.Coban@seft.com.tr1, edaturan@yildiz.edu.tr2-1,2 Gemi İnşaatı ve Denizcilik Fakültesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye