Paris İklim Değişikliği
Anlaşması ve Cop 21 Ve Türkiye:
1-- Paris’te 12 Aralık 2015’de Birleşmiş Milletler’in (BM)
iklim değişikliği toplantısının son oturumunda 195 ülkenin bir sonuç belgesi
üzerinde anlaştığı açıklandı.
2-- Türkiye’nin BM’lere sunduğu Niyet Edilen Ulusal Olarak
Belirlenmiş Katkı Belgesi’nde aşağıdaki paragraf yer almaktadır:
2.1--“2012 Yılı Ulusal Sera
Gazı Emisyon Envanter Raporu’nda,2012 toplam sera gazı emisyonları yaklaşık olarak
440 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olarak belirlenmiştir.
2.2--2012 yılı emisyonlarında
karbondioksit eşdeğeri olarak en büyük payı
% 70.02 ile ……………..enerji
kaynaklı emisyonlar
% 14.3 ile……………… endüstriyel proses
emisyonları
% 8.2 ile ………………..atık
% 7.3 ile……………….. tarımsal
faaliyetler takip etmiştir.
2.3--Ayrıca 2012 yılı kişi
başı emisyon miktarı, 5.9 ton/kişi olarak hesaplanmış
olup, bu rakam OECD ve AB
ortalamalarına göre çok daha düşüktür.”
2.4--Bu paragraftan
anlaşıldığına göre Türkiye’de toplam sera gazı emisyonlarının yaklaşık % 70’i
enerji kaynaklı emisyonlardan oluşmaktadır.
3-- Niyet Edilen Ulusal Katkı ile Yürütülmesi Öngörülen
Plan Politikalar
1--Güneş enerjisinden
elektrik üretiminin 2030 yılına kadar 10 GW kapasiteye ulaşması.
2--Rüzgar enerjisinden
elektrik üretiminin 2030 yılına kadar 16 GW kapasiteye ulaşması.
3--Mümkün olan tüm hidrolik
kapasitenin kullanılması.
4--2030 yılına kadar 1 adet
nükleer santralın devreye alınması.
5--Elektrik üretiminde ve
şebekesindeki kayıp oranının 2030 yılında % 15 seviyesine düşürülmesi.
6--Kamu elektrik üretim
santrallarında rehabilitasyon çalışmaları.
7--Elektrik üretiminde
yerinden üretimin, kojenerasyon ve mikrokojenerasyon sistemlerinin
yaygınlaştırılması.”
3.1-- Paris’teki İklim Konferansı’nda Türkiye adına Baş
Müzakereci olarak katılan Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, Hürriyet Gazetesi’ne
(20 Aralık 2015) verdiği demeçte şöyle diyor:
1--“2030’da enerji
ihtiyacımız 150 bin megavata çıkacak.Sanayiye, insanlara bir şekilde elektrik
üretmemiz gerekiyor. Bunu yapabilmenin yolu yeni termik santral yapmak. Güneş
deniliyor ancak güneşten üretilen elektrik halen 12 Euro sent, kömürse 6 Euro
sent.
4-- EÜAŞ tarafından yayımlanan 2014-2019 Stratejik
Planı’nda Türkiye için 2023 hedefi şöyle belirtilmiştir:
4.1--“Bu politikalar temelinde
2023 yılı için oluşturulan arz güvenliği, yenilenebilir enerji kaynakları ve
enerji verimliliğine yönelik hedefler ise şöyledir :
4.2--Bilinen linyit ve
taşkömürü kaynaklarımızın tamamının elektrik üretiminde kullanılması.
4.3--İki nükleer santralın
devreye alınması ve üçüncü nükleer santralın inşaatına başlanması.
4.4--Yenilenebilir enerji
kaynaklarının enerji arzındaki payının % 30’a çıkarılması.
4.5--Teknik ve ekonomik
olarak değerlendirilebilecek hidroelektrik potansiyelin tamamının elektrik üretiminde
kullanılması.”
5-- Türkiye’de devlet politikası olarak kömür kullanarak elektrik
üretimine devam edileceğini göstermektedir.Bunun bu şekilde devam etmesi ise
büyük bir olasılıkla sera gazı salınımları için verilen taahhütlerin yerine
getirilmemesine
neden olacak ve Türkiye
sıcaklık sınırlamaları için gerekenleri yapmayan ülke durumunda olacaktır.
5.1--Bu durumun önlenmesi
için iklim değişikliği konusu kurumlar arasında ciddi bir eşgüdümle ele
alınmalıdır.Termik santral olmaz ise elektrik talebi karşılanamaz” fobisi terkedilmelidir.
5.2--Dünyadaki temiz kömür
yakma teknolojileri dikkatle takip edilmeli, ülkemizin yerli kaynağı olan
kömürü temiz bir şekilde kullanabilmesi için teknoloji geliştirme geliştirmesine
yönelik çalışmalara kaynak ayrılmalı, mevcut termik santralların çevreye olan
etkisini en aza indirgeyecek tüm önlemlerin titizlikle uygulanması
sağlanmalıdır.
6-- 2015 Yılı Başı İtibarı İle Yapımına Başlanan Lisanslı
Elektrik Üretim Projeleri
No…Yakıt Tipi…….......…Adet….Üretim%
1……..HİDROLİK……………….. 364 ……12,90
2…….BİYO KİTLE………………...10 ……...0,17
3……..JEOTERMAL........................
13 ……1,25
4………..RÜZGAR…. …………….183 ……10,00
5……...DOĞAL GAZ……………….99 ……47,77
6………FUEL OİL…………………..2 …….0,86
7……İTHAL KÖMÜR………………7 ……10,83
8…YERLİ KÖMÜR+ASFALTİT…. 12 ….
13,04
9…PROSES ATIK SU……………….4 ……0,08
10..DİĞER FOSİL YAKIT………….. 2
…….3,10
TOPLAM…………… ………………696 …..100,00
7—Yorum:
1—Hidrolik kaynaklardan belli
mw altında baraj tipi santral kurulmaması ve bu durumda nehir tipi yüzer türbin
sistemleri kurulması
2—İthal kömür yerine
biyokütle santrallarin cidi anlamda teşviki
3—Mevcut termik santrallerde
karbondioksit ayırma-tutma-değerlendirme teknolojisinin uygulanması
4—Rüzgar santrallerin kıyı
tipleri ve karasal tiplerin teşvikinde artış sağlanması
5—Jeotermal enerjinin
bölgeler bazında ciddi anlamda teşviki
6—Enerji verimliği-su
tasarrufu ve ısı yalıtımda ciddi anlamda yol alınmasının sağlanması
Kaynak:Elektrik Mühendisliği-2016
Mart • Sayı-456-Paris İklim Değişikliği Anlaşması ve Cop 21 Ve Türkiye-Nedim
Bülent Damar-Emo Enerji Çalışma Grubu Başkanı