Uzun Ve Sağlıklı Yaşamın
Sırrı- Bol Karbonhidrat Ve Az Protein Mi?
1--Asya'nın diğer
bölgelerinin tersine Okinawa adasında pirinç yerine tatlı patates tüketiliyor.
2--Araştırmalar, 10:1
oranında karbonhidrat ve protein içeren bir diyetin vücudu yaşlanmanın
etkilerinden koruyabileceğini gösteren verilere dikkat çekiyor.
2.1--Adadaki her 100 bin
kişinin 68'i 100 yaşını aşkın. Bu oran ABD'dekinin üç katı. Okinawalıların 100
yaşına ulaşma şansı Japonya'nın diğer bölgelerinde yaşayanlara kıyasla da % 40
daha fazla.
2.2--"10:1 Okinawa
Oranı", yani 10 birim karbonhidrata karşı 1 birim proteine dayanan diyet
uzun ve sağlıklı yaşamın sırrı olabilir mi?
2.3--Bulgulara göre, düşük
protein-yüksek karbonhidratlı diyet, kanser, kalp ve damar hastalıkları ve
Alzheimer da dahil olmak üzere yaşlanmaya bağlı birçok hastalığa karşı vücudun
koruyucu fizyolojik tepkiler vermesini sağlıyor.
2.4--Okinawa'da 100 yaşını
aşmış bin kişi incelenmiş ve bunlarda normal yaşlanma etkilerinin birçoğunun
geciktiği görülmüştü. Yaklaşık üçte ikisi 97 yaşına dek bağımsız bir yaşam
sürüyordu.
2.4.1--Damarların çeperinde
birikme sonucu sertleşme olmamış, böylece kalp ve damar hastalıkları
belirtileri de ortaya çıkmamıştı. Bu insanlarda ayrıca kanser, diyabet, demans
oranları başka yerlere kıyasla çok daha düşüktü.
2.5--Bitkisel gıdalardan
alınan protein hayvansal proteinlerden daha yararlı.
Genetik faktör.Okinawalıların
uzun ömründe genetik faktör de etkili olabilir. Coğrafi konumu nedeniyle
adalılar tarihlerinin büyük kısmını göreceli izolasyon halinde geçirdiği için
kendilerine özgü bir genetik profil geliştirmiş olabilirler.
2.5.1--Mevcut araştırmalar bu
insanlarda APOE4 gen varyantının fazla baskın olmayabileceğini gösteriyor. Bu
genin kalp hastalıkları ve Alzheimer riskini artırdığı sanılıyor.
2.5.2--Ayrıca metabolizmayı
ve hücre yenilenmesini düzenleyen FOXO3 geninin daha koruyucu bir varyantını
taşıyor olabilirler. Bu gen vücudun daha küçük yapılı olmasına neden oluyor,
ancak kanser de dahil, yaşa bağlı birçok hastalık riskini azalttığı sanılıyor.
2.6--Ancak araştırmalar uzun
ömrün sadece iyi genlere bağlı olmadığını gösteriyor. Okinawalıların pek sigara
içmediği ve tarım ve balıkçılıkla uğraştığı, bu nedenle fiziksel olarak aktif
oldukları biliniyor.
2.7--Ayrıca yakın ilişkilere
sahip topluluklar halinde yaşıyorlar ve bu onların yaşlılık döneminde de aktif
bir sosyal hayatları olmasını, stresli olaylar karşısında destek almalarını
sağlıyor. Yalnızlığın ise günde 15 sigara kadar insana zarar verebileceği
tahmin ediliyor.
2.7--Okinawalıların pek
sigara içmediği ve tarım ve balıkçılıkla uğraştığı, bu nedenle fiziksel olarak
aktif oldukları biliniyor.
2.8--Fast food tarzı ürünler
adaya girmeden önce bölge halkı yetişkinlerin normal günlük kalori tüketiminden
% 11 daha az kalori alıyordu.
2.8.1--Bu nedenle bazı
uzmanlar "kalori sınırlaması"na dayalı diyetin ömrü uzattığı ve yaşam
kalitesini artırdığını söylüyor. Bunun sadece fazla kiloyu engellemediği,
yaşlanma sürecini de geciktirdiği ifade ediliyor.
2.8.2--ABD'de yapılan bir
araştırmada, düşük kalorili diyetin kalp ve damar sağlığını geliştirdiği,
tansiyon ve kolesterolü düşürdüğü görüldü.
2.8.3--Ayrıca makak
maymunlarıyla yapılan bir deneyde, günlük kalori yüzde 30 azaltıldığında, 20
yıllık bir süreçte yaşa bağlı hastalıklarda% 63 azalmanın yanı sıra,
vücutlarında daha az kırışıklık ve tüylerinde daha az beyazlaşma ve bozulma
olduğu görüldü.
2.9--Okinawa diyetinin yararı
sadece kalori sınırlamasından da kaynaklanmıyor. Diyetin kalori miktarının yanı
sıra içeriği de önemli. Bazı araştırmalar, yüksek karbonhidrat ve düşük protein
içeren diyetin birçok canlıda ömrü uzattığını, beyindeki yaşlanma belirtilerini
azalttığını gösteriyor. Buradaki oranın da 10 ölçü karbonhidrata karşı bir ölçü
protein olduğu, yani Okinawa diyeti ile benzerlik taşıdığı görüldü.
2.9.1-- Okinawa diyetine benzerlik
gösteren Papua Yeni Gine'nin küçük bir adası, Bolivya'da Kızılderili kökenli
Tsimane kabilesi ve Akdeniz diyetinin benzer sonuçlar verdiği biliniyor.
2.9.2--Bunun nedenleri de çok
açık olmasa da, hücre içinde hasarlı protein birikmesi sorununa bağlı
yaşlanmanın engellenmesi etken olabilir. Bu hasarlı proteinlerin birikmesi
birçok hastalığa neden olabiliyor. Ancak düşük proteinli diyet ile bu
birikintiler temizleniyor olabilir.
2.9.3-- Uzmanlar, düşük
protein alımının sağladığı hasar sınırlamasının 65 yaşına kadar işlev gördüğüne
işaret eden bulgulardan söz ediyor. Bu yaştan sonra ise protein alımı
artırılabilir.
2.9.4--Ayrıca proteinin hangi
besinlerden alındığı da önemli. Bitkisel gıdalardan alınan proteinin et ve süt
ürünleri gibi hayvansal proteinlerden daha iyi olduğunu gösteren araştırmalar
var. Yani belki de Okinawa diyetinin sırrı, yüksek karbonhidrat ve düşük
proteinli olmasından ziyade, meyve ve sebze ağırlıklı olmasındadır.
Kaynak: https://www.bbc.com/turkce