MAKALELER / Uzay Günlükleri








Uzay Günlükleri:

 

1—Uzayda Vakit Geçirmek:

 

1--Avrupa Uzay Ajansı (ESA) astronotu ve euronews uzay muhabiri Luca Parmitano ile NASA astronotu Andrew Morgan, 'Uzay Günlükleri' programında Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) yaşadıklarını ve takipçilerden gelen soruları yanıtlamaya devam ediyor.

 

1.1--Bu bölümde Parmitano, zihinsel ve bedensel açıdan sağlıklarını nasıl koruduklarını ve uzun süren uzay görevlerinde 6 kişilik ekipleriyle birlikte nasıl vakit geçirdiklerini anlatıyor.

 

1--Parmitano özellikle Dünya ile iletişim kurmalarının ve uzayda mesai arkadaşlarıyla yaptıkları aktivitelerin kendilerine büyük moral verdiğini, zira UUİ'deki görevlerinin oldukça stresli olduğunu belirtiyor.

 

2--"Söyleyebileceğim ilk şey mizah duygumuzu korumak olabilir. Bunu böyle algılamasak da şunun farkındayız; burası çok stresli bir çalışma ortamı..."

 

3--Parmitano, yerçekimsiz ortamda mesai arkadaşına yeşil erik fırlatıyor, diğer astronot da bunu ağzıyla yakalamaya çalışıyor.Avrupa Uzay Ajansı

"Bu sebeple mizah duygusuna sahip olmalısınız. Mesaide iyi bir arkadaşınızın olması da çok yardımcı oluyor. Başımıza gelen ve bizi hayal kırıklığına uğratan olayları gün içerisinde konuşuyoruz."

 

4--"Tecrübelerimizi paylaşmak bile bizi çok daha iyi hissettiriyor. Aslına bakarsanız bazen Dünya ile iletişim kurma şansımız da oluyor. Dünya ile uydu bağlantısı kurduğumuzda eğer boş vaktimiz varsa, ailemizi ya da arkadaşlarımızı arıyoruz. Bu bize büyük destek veriyor. Tıpkı normal hayatta olduğu gibi..."

 

5--ESA astronotu Luca Parmitano uzayda bir ipe bağlı olarak yatay bir şekilde koşarken. "Birlikte iğrenç müzikler çalıyor ve yemek yiyoruz"

"Mürettebat olarak boş zamanlarımızı farklı etkinlikler yaparak geçiriyoruz. Altı kişilik ekibimizle iğrenç müzikler çalıyor ve birlikte yemek yiyoruz. Her zaman yapacak bir şeyler buluyoruz. Çok harika ve ilginç aktivitelerimiz var. Uzay koşuları yapıyoruz, bazen farklı teknolojilerle donatılmış uzay araçları geliyor."

 

6--"Tüm bu yaptığımız aktiviteler bizi zinde ve sağlıklı tutuyor. Ancak en güzel şey sanırım ekiple ve Dünya ile iletişim kurmak diyebilirim."

 

2—Uzay Yürüyüşü Yapmak:


1--Bu bölümde Parmitano, hava geçirmez odada NASA astronotu Andrew Morgan ile birlikte yakında yapacakları uzay yürüyüşünü anlatıyor.


2--Parmitano, UUİ dışarısında bulunan Alfa Manyetik Spektrometre ismindeki cihazın sıcaklık kontrol sisteminin bozulduğunu belirtiyor. Astronotların bunu tamir etmek için uzay yürüyüşü yapması gerekecek.


2.1--Parmitano yapacakları işlemi şöyle anlatıyor:


2.2--"Sistemi açacağız ve adeta kalp nakli yapar gibi orada var olan tüpleri keseceğiz. Ardından yeni pompayı, yani yeni ‘kalbi’ yerleştirip eski tüplerin üzerine yenilerini takacağız ve uzaydan getirdiğimiz soğutma sisteminin yeniden başlamasını sağlayacağız. Yani aslında bir bakıma uzayda çok karmaşık bir sisteme açık kalp ameliyatı yapacağız"


2.3--Manyetik spektrometreleri yer yüzünde bile tamir etmek zorken, Parmitano ve Morgan bu işi uzayda, hareket kabiliyeti kısıtlı ve basınçlı elbiseler içinde yapacak. Tamir sırasında yanlarında dört ya da beş alet çantası da bulunacak.


3--Morgan, "Bu gerçekten de bir açık kalp ameliyatı gibi. Ben kalp cerrahı değilim ama bir fizikçiyim ve aralarında çok ilginç benzerlikler olduğunu düşünüyorum." diyor.


3—Uzay Araştırmalarında İklim Değişimine Çözüm Arayışları:


1--Parmitano, sosyal medya platformları üzerinden gelen yüzlerce soru arasından lise öğrencisi Maarten Das'ın sorusuna yanıt veriyor. Soru, küresel ısınmayla alakalı; "Uzay araştırmaları ve bilimsel çalışmalar iklim değişikliğine çözüm bulmamızda faydalı oluyor mu?"


2--Luca, "Astronotlarımıza Sorun" adlı bu bölümde uzay çalışmalarının iklim değişikliğine ne gibi faydaları olduğunu ve bu alanda yapılan atmosfer dışı çalışmaları açıklığa kavuşturuyor. Luca Parmitano, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun "Cupola" adlı gözlem evinde yaptıkları incelemelere yer verirken, bilim insanlarına elde ettikleri verileri gönderdiklerini ve iklim değişikliğinin uzayda çıplak gözle dahi çok belirgin biçimde görüldüğünü söylüyor


4—Uzaydan Ekolojik Felaketlere Bakmak:


1--Luca Parmitano geçtiğimiz haftalarda dünya gündemi meşgul eden Amazon orman yangınların yol açtığını ekolojik felakete değindi.


2--Uzaydan aldıkları görüntülerde yangınların büyük bir felakete yol açtığını vurgulayan Parmitano, "Amazon ve Afrika'daki ormanları dünyanın akciğerleri, tarım ve veya herhangi ekonomik çıkar için yol edilemez" diye konuştu.


3--Amazon bölgesi ve bu bölgedeki tropik ormanlar 90 ila 140 milyar ton karbonu muhafaza ederek küresel iklimin istikrarına büyük katkı sağlıyor.


3.1--Ağaçların kesilmesi ile yok olan ormanlar ise dünya için sera gazını engelleyen en büyük kaynaklardan biri. Tarımsal kullanım amacı ile yok edilen ormanların artması atmosfere karışan sera gazı salınımı ile küresel iklimin istikrarsızlaşmasına neden oluyor.


3.2--'Kasırgalar gibi doğal afetlerin şiddeti insan aktivitesi yüzünden artıyor.İtalyan astronot ayrıca Bahamalar ve Amerika kıtasını vuran Dorian Kasırgası’nın uzay görüntülerini paylaştı. Parmitano, "Kasırgalardan direkt sorumlu olmasak da, insan aktivitesi bu tarz doğal afetlerin şiddetinin artmasına neden oluyor." ifadelerini kullandı.


5—Uzayda Damar Yaşlanması:


1--Euronews uzay muhabiri ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) astronotu Luca Parmitano, uzayda yaşadıklarını ve yaptığı deneyleri paylaşıyor.


2--Toplam 6 ay sürecek misyonun 3’üncü ayına giren astronot, bu videosunda vücut içindeki sıvıların dolaşımı ve damar yaşlanması üzerine yaptığı deneyleri anlattı.


2.1--“Yer çekimsiz ortamda vücudumuzdaki kan ve diğer sıvıların yukarı doğru çıktığını biliyoruz.” şeklinde konuşan Parmitano, bunun tam olarak sebebinin bilinmediğini açıklıyor. Astronot, yaptığı deneyler sayesinde bilim insanlarının bu konudaki sorularını cevaplandırabilmeyi ümit ediyor.


2.2--Parmitano’nun denek katıldığı bir diğer deney de ‘damar yaşlanması’ konusunu araştırıyor.


2.3--Uzay muhabiri, “Uzayda uzun bir süre kaldıktan sonra Dünya’ya dönünce kardiyovasküler sistemimiz farklı bir şekilde yaşlandığını görüyoruz.” diyor. Bunun arkasında da çok sayıda neden olabileceğine değinen Parmitano, deneyler sayesinde insan damarlarının nasıl yaşlandığı konusunu anlayabilmek istiyor.


5.1—Uzayda Deney Yapmak:


1--Dünya'nın yörüngesinde dönen ve çok sayıda astronot ve kozmonotu ağırlayan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) her yıl yüzlerce deneye ev sahipliği yapıyor. Bu deneylerin bazılarında ise denekler astronotların kendileri.


2--Euronews uzay muhabiri ve Avrupa Uzay Ajansı astronotu Luca Parmitano, yemek yeme alışkanlıklarını takip eden ve 'nutrition' (Besin) ile 'ISS' kelimelerinden oluşan 'NUTRISS' isimli programı takip ediyor.


3--"Tabletimdeki özel uygulama sayesinde 5 gün boyunca her yediğim şey kaydediliyor." şeklinde konuşan Parmitano, "Sonrasında vücut kütlemin çok ince ölçümleri yapılıyor. Buna göre de ayarında, daha çok veya daha az yediğim ortaya çıkıyor. Eğer bir eksik veya fazlalık varsa da yerden bana daha farklı besin programı tavsiyeleri geliyor." diyor.


3.1--Parmitano'ya göre bu deney Dünya'daki insanların besin alışkanlıklarının kendileri üzerindeki etkisini anlamak için de kullanılabilir.


3.2--Parmitano'nun katıldığı bir diğer deney ise zaman algısı deneyi. Bu deneyde de astronot, yer çekimi olmayan ortamda insanların zaman algısında nasıl bir değişiklik olduğunu çözmeye çalışıyor.


3.3--Deney sırasında Uzay İstasyonu'nun saatte 28 bin kilometre hızla Dünya yörüngesinde döndüğü gerçeği de göz önünde bulundurulmaya çalışılıyor.


3.4--Uzay muhabiri astronot Luca Parmitano daha önce de ISS'de bir misyona katılmış ve 166 gün boyunca istasyonda kalmıştı. Bu süre boyunca da iki kez uzay yürüyüşü yapmıştı.


Kaynak: https://tr.euronews.com

 

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 473

Eklenme Tarihi : 16.03.2020

Önceki sayfaya geri dön.