İstanbul Boğazındaki
Kirlenme:
1--Poli aromatik
hidrokarbonlar (PAH) iki ya da daha fazla aromatik halkadan oluşan organik
bileşiklerdir. PAHların kaynakları Evsel ısınma, endüstriyel işlemler, tam
gerçekleşmeyen yanma prosesleri, motorlu araçların egzoz gazları vs çevreye çok
miktarda PAH girdisi olmaktadır.
1.1--Doğal su
ekosistemlerinde yaygın olarak bulun PAHlar biyolojik süreçleri olumsuz olarak
etkilerler. Aynı zamanda, bazı PAHların kanserojenik/ mutajenik etkileri olduğu
da bilinmektedir
1.2-- PAHlar ayrıca deniz
canlılarında ve özellikle de midyelerde birikerek insan sağlığını da tehdit ederler.
2—Kaynak çalışma için Ocak-Şubat 2007 tarihleri arasında serbest dalış ve SCUBAyöntemi kullanılarak Boğazın 22 noktası ve 2 ada istasyonundan yüzey sedimanı (0-10 cm) ile midyeler (Mytilus galloprovincialis;4–5 cm) toplanmıştır
3--Sonuçlar, İstanbul Boğazındaki PAH kirlenmesinin genel olarak Boğazın orta kısımlarında yüksek olduğunu göstermektedir.En yüksek konsantrasyon (3152 ng/g kuru ağırlık) istasyonda (İstinye) bulunmuştur.
3.1--En düşük PAH
konsantrasyonu, Boğazın Karadeniz girişinde bulunmuştur
3.2--Akarsu ağızlarına yakın
bulunan istasyonlarda diğer örnekleme noktalarına göre daha yüksek PAH
konsantrasyonu bulunmuştur.
3.3--Sonuçlar dünyanın ve Türkiye’nin
diğer kıyısal alanlarında ölçülen konsantrasyonlar ile karşılaştırıldığında
İstanbul Boğazı’nın Marmara ve Akdeniz havzasındaki bir çok noktadan daha az miktarda
PAH içerdiği görülmüştür
3.4--Büyük ada istasyonunda
ölçülen PAH seviyesinin Boğazın Karadeniz girişindeki PAH konsantrasyonlarından
daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
3.5--Sonuçlar midyelerin
sağlık durumlarının genel olarak düşük olduğunu, Boğazın iç alanlarından
örneklenen midyelerin Karadeniz’e yakın istasyonlara göre daha sağlıksız
olduklarını göstermektedir.
Kaynak: İstanbul Boğazı Boyunca Poli Aromatik Hidrokarbon Kirlenmesi ve Deniz Canlılarına Olan Etkisi-Burak Karacık1Oya S. Okay2 Karl-Werner Schramm3—1,2) İTÜ Gemi İnşaat ve Deniz Bilimleri Fakültesi--3) Institute of Ecological Chemistry, GSF-National Research Center for Environment and Health,