Hidroelektrik Santrallerde
Enerji Verimliği Çalışmaları:
1-- Türkiye'nin 3. büyük hidroelektrik santrali unvanına
sahip Keban HES'in 1330 MWe'lik kurulu gücü, Tübitak MAM Enerji Enstitüsü ve
EÜAŞ tarafından yürütülecek çalışmalarla 1600 MW'a yaklaşacak
2--Toplam 31 milyar metreküplük su biriktirme kapasitesine
sahip Keban Barajımdaki suyun sadece 14 milyar metreküplük kısmının elektrik
üretiminde kullanılabilmekte.
3-- Keban HES için 2008- 2009 yıllarında yapılan bir
çalışmada, ünitelerden birinin jeneratör ve türbininin sağı başı kaynakları
yenilendi.Bu çalışmayla, söz konusu ünitedeki gücün % 15 oranında artırılması
başarıldı.
4—Yapılacak tasarım
çalışmalarının 2019 yılına kadar tamamlanması, eski ekipmanların sökümü, yeni
ekipmanların kurulum ve devreye alma çalışma-larının 2019-2021 yılları arasında
tamamlanması öngörülüyor.
5-- EÜAŞ Sarıyar HES İşletme Müdürlüğü Sargı Atölyesi
bünyesindeki ekipler, Keban HES generatörlerinin sargılarını yenileyerek sargı
yalıtım sınıfını yükseltecek.
5.1--Bu çalışmanın da
ünitelerin gücünü en az % 15 arttırabileceği hesaplanıyor. 2008-2009dönemin- de
ünitelerden birinin sargı başı kaynaklarının değiştirilmesinden elde edilen %
15’lik güç artışı, bu hesaplamanın temelini oluşturuyor.
6--Sekiz ünitedeki yenileme
çalışmalarının ardından Keban HES aynı zamanda, elektrik iletim şebekesindeki
istikrarı sağ-lamak amacıyla gelişmiş bir frekans kontrol yeteneğine de sahip
olacak.
6.1--Keban HES’e ayrıca,
ulusal elektrik şebekesinde yaşanabilecek sistem çökmesi (black out) halinde
ihtiyaç duyulacak black-start yeteneği de kazandıracak.
6.2--Santralin ünite başlatma
ve durdurma süreçlerinin tam otomatik hale getirilmesi de projeniıı kazandıracağı
özelliklerden bir diğeri.
7—Yorum:
1—Gerek termik gerek
Hidroelektrik santrallar için yapılacak verimlilik artırıcı çalışmalar ile ülke
elektrik üretimine anlamlı katkılar yapılabilir.Tübitak mam ve EÜAŞ ın bu
çalışmaları genişletmesi ve projelerin geri dönüş süresi sağlıklı sınırlar
içinde olduğu sürece projelerin hayata geçirilmesi herhalde gerekir.