Küresel Isınma-Atmosfere Metan Sızıntısı:
1--5 Mart tarihli
Science dergisinde yayımlanan bir makaleye göre 12 farkli kurum ve 5 farklı
ülkeden gelen araştırmacılardan oluşan ve ekibin başında Rus Bilimciler Natalia
Shakhova ve İgor Semilotov Liderliğinde
yaptığı araştırmaya göre Kuzey Buz denizinde yer alan içerisinde donmuş
metan gazı hapsolmuş deniz tabanının büyük
bir kısmında kırıklar oluştuğu ve hapsolmuş metanın ürkütücü miktarlarda
bu kırıklardan okyanusa oradan da atmosfere sızmaya başladığı saptamıştır.
2--Doğu Sibirya Arktik deniz sahanlığında 100 farklı
noktada belirlenen metan gazı sızıntısı dünyanın tüm okyanuslarından çıkan
metan miktarına eşit durumda(yılda 7.7 milyon ton) ve bazı bölgelerde yazın
ortalamanın 250, kışınsa 1400 kat üzerine çıkmakta.
3--Dünyanın
jeolojik geçmişinde soğuk dönemlerde atmosferdeki metan içeriğinin milyonda
0,3-0,4 , sıcak dönemlerde milyonda 0,6-0,7 olduğu bilinmekte olup,Arktik
bölgede ki metan konsantrasyonunun son 400.000 yılın en yüksek değeri olan
milyonda 1,85 değerine vardığına dikkat çekiyorlar.
4--Doğu Sibirya
Arktik Deniz Sahanlığı 50 m yada daha
sığı derinliklerde sürekli donmuş (permafrost) durumdaki toplam 2 milyon km2
lik sahil alanını kapsıyor.
5—Bölgede sürekli
don halinde bulunan deniz tabanına hapsolmuş metan rezervlerinin büyüklüğü ve
metanın küresel ısınmaya neden olduğu iddia edilen karbondioksitten 30 kat daha
etkili sera gazı olması,küresel ısınmanın hızlı bir iklim değişimine dönüşmesi
tehlikesini de beraberinde getirmekte.
6—Derinlerdeki
deniz tabanında ortaya çıkan metan gazı yüzeye çıkıncaya kadar oksitlenerek
daha az tehlikeli karbondioksite dönüşürken, sığ yerlerden çıkan metan ise
oksitlenmeye vakit bulamadan atmosfere karşmakta.
7—Çalışmalar
sonucunda donmuş derin deniz tabanının yüzeyde % 80 inde ve yüzey sularının
yarısından fazlasında çözünmüş metan miktarının normal deniz suyundakinden 8
kat fazla olduğu ve metanın metan bacalarından baloncuklar halinde yüzeye yükselerek atmosfere karışmakta.
8—Bölgedeki sığ
metan hidrat yataklarında hapsolmuş olduğu düşünülen metan gazının yalnızca % 1
nin bile atmosfere salınması halinde dünya atmosferindeki metan miktarının 3-4
kat artacağını belirten araştırmacılar bu durumun iklim üzerindeki olası
etkisini belirlemenin de oldukça zor olduğunu belirtiyor.
9-Sonuç olarak Doğu
sibiryanın denizlerinde açığa çıkan metan birçok bölgede % 80 artmış
durumda.Metan karbondiokside göre 23 defa daha aktif sera gazı.Kuzey kutbunun
önemli bir kısmı hala donmuş durumda.Bu permiyen dönem toprakları eriyecek
olursa çok hızlı bir şeklide metan açığa çıkarak küresel ısınmayı aşırı
hızlandıracak duruma getirecek.Sibirya denizlerinin derin sularında metan
yoğunluğu % 80,yüzey sularında % 50 artmış durumda.
Kaynakça:1--Bilim
ve Gelecek-.Bilim Gündemi-Ünal Şen-GYTE Çevre Müh. Bl.Ar.Gör, 2- CBT-Sayı:1200