

Atomun
Alt Yapısı-Atom Altı Temel Parçacıklar-Bilgi:
1--Günümüzde hâlâ geçerli olan sınıflandırmaya göre proton ve nötron, u ve
d kuarklarından oluşur. Yüksek enerji laboratuvarlarmda nispeten ağır olan s,
c, b ve t kuarkları çok kısa süreliğine yaratılır ve kısa sürede bozunur.
Böylece doğada toplam altı kuark çeşnisi bulunur.
2--Tıpkı elektron, proton gibi parçacıkların elektrik yükü taşıması gibi,
her kuark da bir renk yükü taşır. Elektrik yüklü parçacıkların birbirlerine
kuvvet uygulamasına benzer şekilde, renk yükü taşıyan kuarklar birbirlerine
güç-lü etkileşim ile bağlanır. Yine elektromanyetik kuvveti taşıyan fotonlar gibi,
gluon adlı taşıyıcı parçacıklar da güçlü etkileşimin iletilmesinde görev alır.
3--Güçlü etkileşimin erimi atom çekirdeği ile sınırlıdır. Ancak etkili
olduğu o minicik mesafede inanılmaz bir şiddetle parçacıkları birbirine
yapıştırır. Öyle ki, ne doğada ne de laboratuvar ortamında tek başına bir kuark
gözlemlemek mümkün olmuştur. Bütün kuarklar ya üçlü gruplar halinde baryon ya
da çiftler halinde mezon oluşturacak şekilde birbirlerine bağlıdır.
4--Kuarklar kimilerine göre gerçekten temel parçacık, kimilerine göre
onların bile anlaşılmayı bekleyen daha derin yapıları olabilir. Ancak bunun ötesinde
deneysel keşiflere teknolojimiz şimdilik yeterli değil. Daha küçük yapılara
ulaşabilmek için daha yüksek enerjili, dolayısıyla daha büyük ve daha pahalı
laboratuvarlara gereksinim var.
5--Atom ve ötesini anlama gayretleri tüm hızıyla devam ediyor. 1900’lü
yıllarda başlayan yolculuğun henüz başlarında olduğumuzu bile iddia edebiliriz.
Bu süreçte sorular yanıt buldukça, daha büyük sorular doğdu. Parçacıkların
çetrefilli dünyasını yorumlamaya yönelik standart bir “dünya görüşü” üzerinde
bile hemfikir olunamadı. Farklı yorumlar, bam¬başka iddialar, bilim kurgu
öykülerini aratmayacak gariplikte yeni kuramlar revaçta.
6--Atomaltı dünya ile bizim gündelik deneyimlerimiz arasındaki ürkütücü
uyumsuzluktan bunalan kimi bilim insanları, felsefi konuşmaları bir kenara
bırakıp matematiğin bize anlattıklarını kabul etmekle yetinmeyi tercih ediyor.
Dirac’a veya Feynmana atfedilen, fizikçiler arasında meşhur “sus ve hesaplamaya
devam et!” mottoşu, bunun dışa vurumu olsa gerek.
Kaynak:Bilim ve Teknik-Kaynaklar:
• Yazıcı, E,
“Satranç ve Kuantum Fiziği”, Bilim ve Teknik, Şubat 2015.
• Anderson, O.
D., “The Positive Electron” Physical Revieiv, Cilt 43, Sayı 6, s. 491,1933.
• Al Khalili,
J., "The Illıısion of Reality”, httn://www.bbc.co.ııİo'programmes/b007vz5n
• Yazıcı, E.
“Atomaltı Dünyanın Doğuşu 1, Bilini ve Teknik, Mart 2015.
• Brovvn, 1..
M., Rigden. J. S., Memories of Richard Feynman, Simon and Schuster, 1993.
• Yazıcı, E.,
"Atomaltı Dünyanın Doğuşu 2” Bilim w Teknik, Nisan 2015.
• http://tuvaliL.santafe.edu/-'iııgm/Site/FronLPage.html
• Fritzsch,
H., Gell Mann, M., Cuneni algebm-cjuarks and what else?, 1993. http://books.google.com.tr/books?id=0_FAAQAAIAA)&redir_esc=y