İnşaatlarda Perlit Kullanımı-Üretimi-Teknik Özellikler:

1—Perlit-Üretimi-Kullanımı:

1—Türkiye, yaklaşık 6 milyar ton ile  dünyanın en büyük perlit rezervine sahip olma durumunda.

2--2002 Yılında Turkiye

ham perlit ihracatı…212. 000 ton olup.......değeri 5. 621. 000 US$’dır. 

Genleşmiş perlit ihracatı…….. 193 ton olup………..değeri 55. 956 US$’dır

3--Dünyada üretilen ham perlitin büyük bölümü genleştirilmiş şekilde tüketilmektedir.

Genleştirilmiş perlit mükemmel ısı ve ses yalıtım özelliği nedeniyle kullanımı hayli yaygın, düşük yoğunluklu bir yapı malzemesidir.

3.1--Bu itibarla perlit tuketimi geniş olcude inşaat sektorundeki aktiviteye bağlıdır. Dünya tüketiminin %43’u ABD'de gerçekleşmiş olup, 2003 yılında ABD’de tüketilen perlitin

%64’u…………….. inşaat üretim urunlerinde

%13’u………………tarımda

%9’u………………..filtre yardımcı malzemesi

%9’u………………..dolgu malzemesi,

%5’i…………………diğer alanlarda kullanılmıştır

4--Dünyada inşaat üretim ürünlerinde kullanılan perlitin yaklaşık %70’inin izolasyon plakaları ile tavandöşemelerinde kullanıldığı belirtilmektedir.

2—Teknik Özellikleri:

1--Perlit, radyoaktivite içermeyen madenlerden olup, yağ, içme suyu ve benzeri gıda sularının filitrasyonunda, sanayide, tarımda ve inşaatta yaygın olarak kullanılmaktadır.

2--Perlit anorganik bir madde olup, yüksek sıcaklıklarda özelliğini korumakta, yangının

sıçramasını ve yayılmasını önlemektedir.

3--Bünyesinde açık ve kapalı çok sayıda hava boşluğu olması nedeniyle hafiftir. Bu gözenekler, perlite olağanüstü ısı yalıtım özelliği kazandırmaktadır.

4--Gözenekliğinin ve hafifliğinin bir sonucu olarak, yüksek frekanslı sesleri etkisiz hale getirmekte, darbeli sesleri yalıtmakta, sesi çok iyi bir şekilde absorbe etmektedir.

5--Nötr bir malzeme olan perlit, kararlı kimyasal yapısı nedeniyle kimyasal reaksiyona girmemektedir (suda erimez, çürümez, bozulmaz).Sterildir. Bakteri ve mikrop barındırmaz.

6--Yapı malzemelerinde kullanılan perlit, hafifliği nedeniyle demir ve çimento kullanımını % 15 azaltarak malzeme tasarrufu sağlamakta, maliyetleri düşürmektedir.

6.1--Yüksek ısı yalıtım özelliği nedeni ile duvar kalınlıklarının azalmasını böylece bina kullanma alanının artmasını sağlamaktadır.

6.2--Perlitin hafif olması yapının ölü yük miktarını azaltmaktadır. Örneğin, 150m2' lik bir daire 15 ton kum yerine 0,5 ton perlit ile sıvanabilmektedir.

6.3—Genleştirilmiş perlit az hacimli, düşük yoğunlukludur, fiziksel olarak esnektir. Genleştirilmiş perlit doğal bir yalıtım malzemesi olup, ısı iletkenlik değeri 0,035 kCal/mh0C dir.

6.4--Ülkemizde üretilen perlitin % 80 ‘i inşaat sektöründe ısı ve ses yalıtım malzemesi olarak kullanılmaktadır.

6.5-- ETİPER ürünlerden birisi olan İzobeton kullanılmasi halinde% 40 yakıt tasarrufu sağlanabilmektedir.

6.6--İnorganik bir malzeme olanperlitin pH'ı6 - 7 dolaylarındadır. Bu nedenle kimyasal olarak pasiftir, çürümez, böcekve bakteriden etkilenmesi söz konusu değildir.

7--Genleştirilmiş perlitin inşaat sektorunde en yaygın kullanım şekli, yalıtım özelliğine sahip ısı yalıtım betonu yapımıdır.

7.1--Genleştirilmiş perlitin cimento ile belirli oranlarda karıştırılması sonucu elde edilir. Perlit betonlarının (izobeton'un) kullanım amacına gore yoğunlukları 300 - 600 kg/m3, Isı iletkenliği 0,090 - 0,15 kCal/mh0C arasında değişir.

7.2--Çoğunlukla açık ve kapalı catılarda, zemine oturan döşemelerde, ara kat döşemelerde, ve alt yüzü dış etkilere açık döşemelerde uygulanmaktadır.

8--Kapalı çatılarda hazır bir ürün çeşidi olan izoşilte ile de yalıtım yapmak mümkundur.

8.1--İzoşiltenin hazırlanışında hicbir bağlayıcı madde kullanılmadığından ısı yalıtım değeri yuksektir. Isı iletkenliği, 0,045 kcal/mh0C. dir. Uygulaması pratik olup işcilik ve zamandan tasarruf sağlar.

9--Ayrıca, çatılarda kullanılmakta olan perlitli kiremitler, toprak kiremitlere gore % 54 daha az iletkendir. 

Perlitli kiremit uretiminde kullanılan harc; ısı izolasyonu normal kiremit’egore daha fazla olan kırılmış-elenmiş ham perlit ve çimentodan

oluşmaktadır. 

Harcın % 75-80’i perlit ve %20’si ise çimentodur.

10--Genleştirilmiş perlitin diğer bir kullanım alanı ısı ve ses yalıtım amaclı sıva yapımıdır.

10.1--Perlitli yalıtım sıvası (İZOSIVA) genleştirilmiş perlitin, alcı veya portland cimentosu ve katkı maddeleri ile uygun oranlarda karıştırılmasıyla elde edilir.

10.2--Klasik inşaat işlemlerine ilave bir işlem gerektirmeksizin normal kaba sıva yerine kullanılmaktadır.

10.3--Yoğunluğu 400 kg/m3 olan perlitli sıvanın Isı iletkenlik değeri, 0,12 Kcal/mh0C dir.

10.4--Hafifliği, yangına karşı koruyuculuğu, nefes alan bir malzeme olması nedeniyle

sağlıklı ortamlar oluşturur.

10.5----Bir ton klasik kumlu sıva ile 2 cm kalınlığında 30 m2 duvar yuzeyi sıvanırken, bir ton perlitli izosıva ile en az 90 m2 'lik duvar yuzeyine sıva yapılabilir.

10.6--Genleştirilmiş normal perlitin yoğunluğu ortalama 90 kg/m3 dur. Buna göre perlit kumdan 12 kat daha hafiftir.

10.6.1--100 m2'lik bir konutta duvarlara geleneksel sıva yerine izosıva uygulaması ile 8,5 - 17,5 ton'luk bir oluyuk azalması sağlanır.

10.6.2--Ölü yükteki buazalma binayı taşıyacak kolon ve kirişlere daha az yuk getireceğinden depreme karşı dayanıklı binalar olacaktır.

11--Perlit kimyasal yapısı nedeniyle bir çeşit silikat olduğundan inşaat bağlayıcı malzemeleri ile iyi uyum sağlar. Ateşe dayanıklı olup, yangını geciktirici özelliği

vardır.

11.1—Perlit, yanmaz., 850 0C de yumuşamaya başlayan perlit, 1300 C de viskoz hale dönüşür.

11.2--Darbeli sesleri yalıtır. Ses emme kat sayısı, 125 Hz. de 0,18 Db, 400 Hz. ise 0,90 Db.dir.

12--Sanayide ısı yalıtım malzemesi olarak1000°C ye kadar sıcaklıktaki reaktorlerin potaların vb. yalıtımında, Soğuk hava depolarının  ve sanayi gaz tanklarının yalıtımında

12.1—Ayrıca Perlitin ıs yalıtım amaclı diğer bir kullanım alanı ise; (sanayi tankları) kriyojenik sistemlerin yalıtımıdır.

Kaynak: Enerji Tasarrufunda Bor Ve Perlit-Adnan Yılmaz-Eti Maden işletmeleri Genel Mudurluğü-Genel Müdür Yrd. Ve Yönetim Kurulu üyesi