Pencere-Duvar Arasındaki Montaj Boşluğu Enerji Kaybı

1--Toplam enerjinin %40’ı gibi önemli oranı binalarda tüketilmektedir.

1.1--Tüketilen bu enerjinin

% 40′ı……………. dış duvar,

% 30′u…………… pencere,

%17′si …………….dış kapılar ve hava değişimi,

% 7′si……………. çatı

% 6′sı…………….döşeme kayıplarından kaynaklanır.

Pencerelerden kaynaklanan ısı kaybının %7-10 gibi oranı da montaj bölümü/dilatasyon boşluğu denilen derz aralığından kaynaklanmaktadır

1.1--Pencere çevresinden üfleme halinde hissedilen bu hava akımının iki türlü kaynağı vardır:

1--Pencere-duvar derz/montaj/dilatasyon  aralığında sonradan oluşan açıklık ve çatlaklar ile,

2--Pencere kanatlarının kapanma aralıklarından

2--Montaj ve imalat hatalarını telafi edilebilir hesabıyla bir tarafa bırakırsak, söz konusu bu hava akımına sebep olan açıklık, çatlak ve boşlukların meydana geliş nedeninin; pencere malzemesi ile duvarın ısıl genleşme hareketlerinin ortaya çıkarttığı “malzeme deformasyonu”dur.

2.1--Sebep olan etkinin de, malzemelerin ısıl genleşme özelliklerini dikkate alınmadan yapılan montaj metodu olduğu, ama sonuçlarının doğal kabul edilerek görmezden gelindiğini bilmek gerekir.

3--AB uyum mevzuatı çerçevesinde: 89/106/EEC Direktif gereği “Yapı malzemeleri Yönetmeliği”nde bahsedilen “Temel Gerekler” olarak yapıda kullanılan malzemelerin taşıması gereken özellikler:

1--Mekanik dayanım ve stabilite,

2--Yangın durumunda emniyet,

3--Hijyen, sağlık ve çevre,

4--Kullanım emniyeti,

5--Gürültüye karşı koruma,

6--Enerjiden tasarruf ve ısı muhafazası

4--Pencere Montaj Usulleri

4.1--Ülkemizde pencere montajı, yaygın ve kabul görmüş haliyle RAL (Alman Plastik Pencere Sistemleri Kalite Birliği) kaidelerine göre yapılmaktadır

4.1.1--Vidalı / RAL Montaj Metodu

1--Duvarda montaj, imalat veya ölçü hatalarının sebep olduğu boşluk kalması halinde, araya sıva, expande köpük, taş, tuğla parçaları, silikon veya benzeri dolgu malzemeleri konularak sızdırmazlık sağlanmaktadır.

2--Mevcut montaj metodunun esaslarını meydana geti-ren RAL kaidelerine göre pvc pencere profilinin 50 yıl, Binalarda enerji Performansı Yönetmeliğine göre “enerji performansı kimlik belgesinin” 10 yıl, pencere garanti belgesi 2 yıl, pencere ve montaj izolasyonlarının (sizdırmazlık contası) garanti süresi ise sadece 6 ay’dır.

4.1.2--Vidasız / AGPEN Montaj Metodu

1--Devletin kabul etmekte teddüt ettiği ama konuyla alakalı herkesin tercihen kullandığı yaygın olmayan bir pencere montaj metodudur.

2--Sistemin çalışma prensibi: Deformasyonun önlen-mesi için tüm malzeme genleşme hareketlerinin, dilatasyon kasası üzerinde serbestçe gerçekleşmesine izin veren tasarım özelliğine sahip bir montaj metodudur

3—Montajda kör kasa) öncelikle duvara ankastre olarak mukavim şekilde (vidalı veya vidasız) sabit tespiti yapılır.

3.1--Pvc pencere doğraması “uzama boşluk ölçüsü” dikkate alınarak bu metodun kendine özel montaj elemanları olan dilatasyon çıtası ve dilatasyon yata-ğı/Adaptör yatağı sayesinde özel montaj pensesi yardımıyla dilatasyon kasasına sıkı geçmeli kenetlenme şeklinde birleştirilir.

4— Pencerelerden Kaçan Hava Sızıntısı Hesabı:

4.1--Pencerelerden kaçan hava sızıntısı hesabına göre 1,93 mm sızıntı genişliğine sahip bir metre pencere çevresinden sızan hava miktarı 24 m3/saat olmasına rağmen “TS 2164 Kalorifer Tesisatı Projelendirme Kuralları”nda “sızdırmazlığı garantilenmiş tek ve çift camlı plastik pencereler”in beher metre çevre uzunluğu için müsaade edilen sızıntı hava miktarı 2 m3/hm verilmektedir.Bu değer sağlıklı değerler çekilebilir.

4.2--Birim Deformasyon Aralığından Sızan Hava-

nın Enerji Kaybı Q = (a * L ) * R * H * (Tiç - Tdış) * Z TS 2164

4.3—Yapılan hesaplara göre Sızıntının karşılığı olan Doğal Gaz Tüketim Miktarları

I. Bölgede….8,55 m3/ay

II. Bölgede….13,98 m3/ay

III. Bölgede….17,24 m3/ay

IV. Bölgede….20,24 m3/ay

4.4—2016 yılı esas alınırsa 2.Bölge-İstanbulda konut başına ısıtma sezonunda aylık doğalgaz tüketimi 75 m3 alınırsa(6 aylık 455 m3)

4.4.1--II. Bölgede….14 m3/ay değeri 75 m3 oranlanırsa 14/75=0,18=%18 değerine ulaşılır.

4.5—Sonuç olarak konutlarda yaptığımız ısıtmanın yaklaşık % 18 ini pencere sızıntıları yolu ile kaybediyoruz.Bu değerin aşağı çekilmesi için:

1—Mevcut ral metodu için daha sıkı montaj kuralları getirilebilir yada vidasız metoda geçilebilir.

5--Hesapta olmayan ve pencerelerde bilinen vidalı montaj tekniği ile önlenemediği için görmezden gelinen pvc doğrama deformasyonu ile dilatasyon boşluk ve yalıtımlarında çatlak ve açıklıkların neden  olduğu boşa harcanan kayıp enerji miktarının; bina termal fotoğraflarıda incelenerek  gerçek miktar olarak toplam yapı stoku içinde değerlendirilerek ulusal ekonomi açısından irdelenmesi herhalde gerekir.

Kaynak:Tesisat Mühendisliği - Sayı 136 - Temmuz/Ağustos 2013-Binalarda Pencere-Duvar Arasındaki Derz/Montaj Boşluğundan Enerji Kaybı- Celalittin KIRBAŞ