Kartalda Çöken Bina-Yorumlar-Öneriler:

1—Genel anlamda binayı taşıyan kolonları-kirişlerdir yani taşıyıcı sistemi-Betonarme karkasıdır.Kartalda çöken binanın bodrum katı için yapılan incelemede kolonların ve temellerin patladığı belirtilmekte.

2—Çöken bina normalde 5 kat olarak tasarlandığı-üzerine ilave 3 kat ilave edildiği ,binada14 daire ve zk+7nk olduğu ifade edilmekte.

2.1--Basit bir hesap yaparsak:bodrum kattaki kolonlar kat ilavesiz 4 kat taşırken,kat ilaveli 8 kat taşımakta.

2.1.1--Bu iki değer oranlanırsa binanın mukavemeti %50 zayıflamış yani-binanın bodrum kat kolonlarının taşıyacağı yük normale göre 2 kat artmış aynı zamanda bir kabul yaparsak bina ömrü 2 kat azalmış anlamına gelebilir.

2.2--Bina ömrünü 50 yıl kabul edersek bu bina ilave 3 kattan dolayı 25 yıllık ömre sahip olduğu düşünülebilir.

2.3--Bina ruhsatı 1992 yılına ait olup 2019-1992=27 yıl anlamına gelir ki bu binanın ömrünü doldurduğu düşünülebilir.

3—Önerilen Çözüm:

1—Binanın toplam yükünü en alt bodrum katta tek bir kolona yüklenmiş gibi düşünürsek bu değer binada bu kolona gelen gerilmeyi verir.Bina yükünüde betonarme binalar için kat alanıxkat adedi ile doğru orantılı vede bina emniyet değerini (tarif ediyoruz),kullanılan beton kalitesi(BS) ile ters orantılı kabul edersek.

1—Eski deprem yönetmeliğine göre-mevcut bina emniyet değeri-G1:

G1=(Kat adedi1xKat alanı(m2)1)/ BS1(kg/cm2))xBodrum kat toplam kolon alanı1(m2)

Bodrum kat kolon alanları aynı kalacak biçimde(güçlendirme yapılmamış) sadece kat atılmışsa

KA:Kat adedi-en alt kat bodrum kat üstü katların adedi.Örneğin bk+zk+7nk için KA=8 dir.2bk+zk+5nk için KA=7 dir.

2—Yeni deprem yönetmeliğine göre bina emniyet değeri:G2

G2=(Kat adedi2xKat alanı(m2)2)/ ((BS2(kg/cm2))xBodrum kat toplam kolon alanı2(m2)

3—Bunları oranlarsak ve orana K dersek:

K= G2/G1

K=(Kat adedi2xKat alanı2(m2)/ BS2(kg/cm2))xBodrum kat toplam kolon alanı2(m2)/(Kat adedi1xKat alanı1(m2)/ BS1(kg/cm2)xBodrum kat toplam kolon alanı1(m2)

K=( BS1/BS2)x(Kat adedi2/ Kat adedi1) ve BS2=25 kg/cm2 alırsak

4—Kartalda yıkılan bina için KA1=5,KA2=8 ve örneğin BS1=18, BS2=25 olduğu kabul edilirse 

K=(18/25)x(5/8)=0,45 ifadesine ulaşırız. yani binanın emniyet değeri %100 den % 45 ye düşmüş.Bu değeri normal bina ömrü ile çarparsak= 

N=0,45x50 yıl=23 yıl değerine ulaşırız.

4.1—K değerleri hesaplanan binalarda:

K>1  ise……………Normal-Yeni Deprem Yönetmeliğine uygun

K<1  ise…………..Bina hasar görecek-Muhtemel büyük depremde

K<0,40  ise……….Bina yıkılacak-Muhtemel büyük depremde

4.2—Bina ömrü-N için bir kabul yaparsak:

N=Kx50   Kabul edilebilir.

5—Sonuç olarak:

5.1—Aynı mantıkla İBB İstanbuldaki bütün eski binaların bina emniyet değerini ada bazında sayısal hale getirip-haritalaştırırsa acil yıkılması gereken binalar ortaya çıkar.

5.1.1—Belediye ihale veya belediye iştiraki şirketler ile İstanbul vs acil ömrünü doldurmuş binaları yukarıdaki yöntem ve/veya diğer analitik yöntemlerle ada bazında tespit edip tebliğ ile boşalttırabilir mi.

5.1.2--İlçe belediyeleri sadece 2-3 teknik eleman görevlendirip 1992 ve öncesi 3 kat ilave edilmiş binaları acil biçimde incelemeye alıp-tahliye edebilmesi sözkonusu olabilir.

5.2—İşin hızlı yürütülmesi için mevcut bina beton emniyet değerine ihtiyaç var.Bunun için şöyle ampirik yol izlenebilir.Muayene edilecek bodrum kat kolon betonu 720 W bir matkap ve 12 cm uzunluk-12 mm matkap ucu ile normal bastırma ile delme süresi saniye olarak ölçülür.Diyelim 20 saniye.

5.2.1--Bu değer yapılan bir çalışmada beton emniyet değerine karşılık geldiği saptandığı için ilgili betonun emniyet gerilmesi BS20 kabul edilebilir.25 sn için yaklaşık BS25 kabul edilebilir.

5.2.2—Yapılacak çalışmada Kat adedi- ve kat alanı yerinde ölçülür.Toplam bodrum kat kolon alanı(m2) , bodrum katta kolon sayısıx beher kolon alanı değeri üzerinden hesaplanır.

5.3—Öte yandan İmar barışında K değeri örneğin 0,80 in altında olan binalara izin verilmemesi düşünülebilir.

5.4—Sonuç olarak 1992 öncesi yapılan eski 3 kat ilave edilmiş binaların acil biçimde kontrol edilip tahliye edilmesi sözkonusu olabilir.