MAKALELER / İnşaat Ekonomisi-Bina İmalatı ve İş Uygulamaları-3-4






İnşaat Ekonomisi-Bina İmalatı ve İş  Uygulamaları-2:


1--Yıkım:

1.1--Bugün hala yıkım firmalarında bir mühendis çalışmıyor.bugün hafriyatçılar ve inşaat kalfaları yıkım yapabiliyor.


1.2--Binaların yıkımında tek tek yıkım yapmak yerine bir mahallenin komple yıkılması    ile yıkım süreci çok hızlandırılabilir.


2- Binanın Köşe Kazıkları Çakılması :Binanın köşe kazıkları; işi bilen-5 yıl tecrübeli harita mühendisi veya teknikeri tarafından çakılmalıdır.


2.1--Eğer bu köşe kazık çakılma işi  yapı denetim firmasının 2 yıl tecrübeli inşaat mühendisi tarafından çakılırsa yanlış çakılmadan dolayı ileride imar tecavüzü sorunları oluşabilir ki bu anlamda denilebilir ki herkes kendi işini yapmalıdır.


2.1--Toprak hafriyatı ödemesi yapılırken,ödemeyi kamyon başına değil,hafriyat derinliği ve arsanın orta noktaları esas alınarak yada projesinde orta noktalardan yada proje değerinden hafr edilecek toprak hacmi m3 olarak hesaplanmalı ve ödeme buna göre yapılmalı ve ödeme sözlemeşmesi m3 üzerinden yapılmalıdır.


3-- Ölçme Tekniği: Ölçme yaparken en son teknik aletlerle ölçeme yapılmalıdır.Örneğin mesafe ölçümünde şerit metre kullanılabilir ancak daha iyisi lazer metre kullanmak olacaktır.


3.1--Örneğin oldukça kullanışlı Bosch marka bir lazer metre ile istenilen ölçme ve alan hesabı rahatlıkla yapılabilir.


3.2--Aynı zamanda lazermetre yanında gereken durumlarda kullanmak üzere şerit metrede kullanılabilir.


3.3--Artık kalfa ve ustaların lazermetre kullanmasnın zamanı gelmiştir.


4-Zemin Islahı:


4.1--Bina kurulumunda sıvılaşma riski olan zeminlerden kaçınılması gerekir.Ve  bu tür zeminlerde bina kurulması durumunda sıvılaşabilir zeminin ıslahı- iyileştirilmesi gerekir..


4.2--Zemin emniyet gerilmesi değeri  1.25--1,30 kg/cm2 değerini altında olan zeminlerde genellikle 2.5 m ye kadar sıvılaşabilir bir zeminlerin mini kazık uygulaması iyibir uygulama olabilir. 


4.2.1--Not: dere kıyılarında bu değer 1.1-1.25 kg/cm2 değerine yakın çıkabilmektedir.Ve çakılan mini kazıklar binanın radyel temeli ile bağlantısı yapılarak,sıvılaşabilir zemininde binanın kayma riski minimize edilmiş olur.


4.3--Zemin Islahı Uygulamasında Yöntemler:


1--Radyel temel altına Yaklaşık 0.4 m yükseklikte beton zemine basılarak zemin ıslahı yoluna gidilebilir bu durumda 100 m2 bina tabanı için 40 m3 beton gider ve normal 50-60 cm radyel temeli bunun üzerine inşa edersiniz. 


1.1--Radyel temel hariç ; Zemin ıslahı için  kullanılan 1 m lik beton maliyeti  32..000 TL tutabilir.Bu durumda radyel temelle birlikte betonarme temel yüksekliği 1 m ye ulaşırki binanın zemin üzerine yaptığı basıncı arttırır.


2--Radyel temel altına 5 katlı binalar için 30-40 cm çaplı 6-7 m derinlikli mini kazık çakılır  kuyu temel  olarak minimum 60 cm aralıklarla veya eğer  kuyu temel olmayacaksa 1 m aralıklarla döşenir ve bina temeli bunun üzerine kurulur.


2.1--Bu durumda 100 m2 bir bina tabanı için 30-40 cm aralıklarla mini kazıklar(yerin delinmesi+ demirinin döşenmesi+betonunun dökülmasi dahil) (bir fore kazık maliyeti 300 TL/mx6 m=1800 TL ve 


10 m lik cephede 30 cm aralıklarla yapılan fore kazık uygulamasında 10/0,3=33 adet sonuçta 33adx1800=60.000 TL tutar ve/veya daha geniş aralıkla daha az mini kazık dikilerek maliyet daha da aşağı çekilebilir.

 

3--Bitişik nizam binalarda yan binaların kayma-ve çökme deformasyonuna karşı binanın bitişik nizan uzunluğu 5 m ye kadar ise  kuyu temel, 5 m den büyük ise  30 cm aralıklarla fore kazık uygulaması yapılabilir..Bu suretle yan binaların kaymasına karşı en iyi risk azatlımı sağlanabilir.


4.4--Kuyu Temel Uygulaması için temel şartlar şunlar değerlendirilebilir: 

1-Komşu binanın bodrumu yoksa 

2-Zemin etüdünde toprak akma değeri 8MPa ve üzerinde ise 

3-Komşu bina yeni deprem yönetmeliği öncesinde inşa edilmiş ise(kolonlar eski yönetmlikte olduğu gibi 25x50 cm vs ise) risk almamak için kuyu temel uygulamasına gidilebilir.


4.5--Bina Temelinin Su Alması:


1--Binada su yalıtımı temel altı seviyede yani temel grobetonu döküldükten sonra grobeton üzerine 2,5 cm kalınlıklı membran bina temel dış sınırlarını 1 m geçecek şekilde kesilir ve temel donatısı onun üzerine döşenir.Bu şekilde yapılan bohçalama ile binanın su yalıtımı yapılabilir.


1.1--Temelden daha yukarıya doğru yapılacak membran kaplaması için,temelin dışına taşmış 1 m lik membran parçalarına ekleme yapılarak zemin kotuna kadar bohçalama yapılmalıdır.Bu şekilde temel ve bodrum perdelerinin demirlerinin sudan kaynaklanacak çürümeleri önlenmiş olur.


2--Ayrıca temelden sürekli su çıkıyorsa


2.1--Asansör kuyusu zemini temele değil grobetona dayanır.Bu nedenle binada temelde su alma problemi varsa ,binanın dört köşesine grobeton seviyesinde 


2.1.1--  2-3 m derinlikte 70-80 cm çapında yuvarlak   su kuyusu kazılır ve içine en üs kısmında aynı çapta betonarme bilezik oturtulur ve 


2.1.2-- en alt kottaki kuyu içine şamandırası su kuyusu zemininden 50 cm yukarıda elektrikli şamandırası ile dalgıç pompa konulur ve dalgıç pompanın çıkışı yukarıdan 2 “ galvaniz boru ile çatal ile üstten binanın 150 mm lik pis su hattına bağlanır. 


2.2--Su seviyesi yükseldikçe pompa otomatik olarak kuyuyu boşaltır.


2.3--Dört köşeye konmuş bu kuyular grobeton seviyesinde 200 mm lik delikli borular ile birbirine bağlanır ve üzerleri geotekstil keçe ile sarılır ve etrafı iri çakıl ile kapatılır..


2.4--Dalgıçlı kuyu ise zemin seviyesine kadar devam ettirilir.


3--Bitmiş inşaatta asansör kuyusu içinde 2-3 m derinlikte  70-80 cm m çapında yuvarlak   su kuyusu kazılır ve içine en üs kısmında aynı çapta betonarme bilezik oturtulur ve kuyu içine şamandırası su kuyusu zemininden 50 cm yukarıda elektrikli şamandırası ile dalgıç pompa konulur ve dalgıç pompanın çıkışı yukarıdan 2 “ galvaniz boru ile çatal ile üstten binanın 150 mm lik pis su hattına bağlanır. Su seviyesi yükseldikçe pompa otomatik olarak kuyuyu boşaltır.


4--Binada bodrum kat da  perdelerin su yalıtımında mebran yerine sikalı beton kullanılması halinde 

5 katlı-100 m2 lik daireli bir binada normal beton ile sikalı beton arasında  m3 de 6 TL fiyat farkı olduğu bunun toplam maliyeti ise 400 TL fiyat farkı çıkarcaktır.


4.1--Kısaca membranlı yalıtım yanında sikalı beton kullanmak hatta ve hatta temel botonunuda sikalı seçmek  binanın ömrü diğer bir deyişle müteahhidin itibarı için ödenmesi gereken küçük bir bedel olarak görülebilir.


4.6--Eski Binalarda Hafriyat Sırasında Kayma Problemi:


1--Eski binalarda(yeni deprem yönetmeliği öncesi yada 1999 depremi öncesi binaların)  yanında yeni bina kurulacaksa,hafriyat yapmadan önce kuyu temel yada mini fore kazı uygulaması uygun olacaktır.


2--Zira bu yapılmadığında,hafriyat sonrası eski bina mütemadi temelden dolayı  veya zemini yumuşak olabileceği için binada kayma olayı vuku bulabilir.


3--Bu durumda eski binada kaymaya bağlı can ve mal kaybı olabiecektir.Eğer kayma olayı başlamış ise,bu durumda , binayı boşaltmak ve emniyet şeridi içine almak gerekir.


4--Binada kayma olup olmadığını anlamanın bir yolu kayan binanın kayma olduğu tarafta bina önüne derin bir kazık çakmak ve  bu kazık ile kayan bina arasına yada komşu bina ile kayan bina arasına bir cam parçası yerleştirmek gerekir..


4.1--Sonuçta birkaç saat- gün içinde, camda esneme veya uç durumda kırılma olup-olmamasına bağlı olarak ,binanın kayıp kaymadığı net olarak anlaşılabilir.


19.5--Tüm bu problemlere karşı çözüm ,yumuşak zemine sahip,eski binaların yanında yapılacak binlarda,eski bina taraflarında olacak biçimde  kuyu temel veya fore kazık uygulaması yapılmalısı olası yüksek  birçok problemi önceden önleyecektir.


5--Su Basman vs Kalıp Seviyelerinin Belirlenmesi:


1--Binanın su basman vs kotları alınırken su hortumu kullanmak en iyi çözümdür.Nivo vs arazi ölçüm araçlarının yanlış ayarından hata yapılabildiği için aynı düzeye getirme yada kot verme işinde  şeffaf su hortumu en iyi aynı düzeye getirme aracıdır.


1.1--Bunun için binanın su basman kotu için nirengi noktası(ki bu nokta bina girişinde tretuvar en üst noktasıdır) bir tahta kazık çakılarak 1  işaretlenir.


2--Köşe kazıkların çakılmasından sonra hortum su basman çizgisi üzerine getirildikten sonra diğer bir köşeye içi su dolu hortum uzatılır ve 


2.1--hortumdaki su seviyesi bileşik kaplar prensibi gereği aynı seviyede olacağı için  bu köşedeki kazık üzerine işaretlenir.


2.2--Diğer köşe kazıkları üzerinde benzer şekilde su basman kotu kazığı merkez alınarak işaretlenir.


3--Benzer şekilde binada bir kolon kalıp döşeme üstü seviye yüksekliği 2.8 m alındıktan sonra a diğer kolonların kalıplar yükseklikleri bu kolonun kalıp yüksekliği esas alınarak ,su hortumu ile işaretlenerek döşemenin her kolon için tam terazisinde aynı seviyede çıkarılması mümkün olur.


6--İmalatta Ekonomi:


1-- Döşeme-kiriş-kolon vs donatılarda düzgün yüzey elde etmek ve daha az sıva çekmek için  kalıp kullanımında kalıp yüzeyinde pleyvud kullanmakve de pleyvudları 5x10-10x10 cm merteklerle desteklemek uygun olacaktır.


1.1--Pleyvud  anlamında kullanılacak malzemeler kereste-plastik olabilir.Yalnız çok düzgün yüzeylerin sıva tutması da zor olmaktadır.


1.2--Bu anlamda Pleyvud kalıplar işyerleri için uygun olmakla birlikte kaba sıvayı ortadan kaldırdığı için konutlarda uygun olmamaktadır.


1.2----Pleyvud yüzeye kara sıva yapmaya gerek yok,doğrudan alçı sıva yapılabilir.Buna karşın , Eğer usta playvud kalıp yüzeyini alçı sıva ile sıvayı bitirir ise ,sıva yüzeyinde ,düzgün olmayan görünümler  ortaya çıkabilmektedir.


1.3--Pleyvud yüzeye önce serpme sıva yapılmalı ardından astar sıva üstü alçı sıva yapılmalıdır.


1.4--Alçı sıvanın iyi tarafı temiz yüzey elde edilmesi yanında ,alçı ; yanmaz-ses yutucu ve ortam nemini dengeleyenbir malzeme olup  aynı zamanda ph ı insan derisi ph ı ile aynı olan doğal bir malzemedir.


2--Beton ekonomisi  için betonu daha az yiyen döşeme türünü tercih etmek gerekir.Bunlar  plak döşeme asmolene göre-asmolen ise kaset kalıpa göre daha az beton yer


3--.Bu anlamda 8 m ye kadar olan döşemeler plak döşeme-8-14 m arası döşemeler asmolen döşeme-14 m de büyük döşemelerin kaset kalıp yapılması uygun olacaktır.


7-Asmolen döşemeler


7.1--Asmolen Köpük:Polietilenden ürertildiği için yangın anında zehirli gazlar salmaktadır.İşçiliği kolaydır ve ucuzdur ancak teknik olarak zehirli gazlardan dolayı uygun değildir.


7.1.1--Öte yandan asmolen köpüğün bina ağırlığına katkısı,tuğla asmolene göre 0,008(binde 8 daha hafif),iken ytong ise yine tuğlaya göre % 40 daha hafiftir.


7.1.2--Bu anlamda köpük asmolen binayı döşeme anlamında daha hafif hale getirerek,statik anlamda binayı daha sağlam hale getirdiği söylenebilir.


7.1.3--Ancak asmolen köpük ilgili resmi yazıyla yasaklanmıştır.



7.1.4--Ytong:Ytongun yazın sıcağında sıva tutma problemleri olabilir. c)-sıhhi olarak uygun asmolen malzemesi tuğla veya ytong asmolen olabilir.


7.2--Asmolen kalıbı yapılrken,,kalıba sıva teli serilirse ,sıva tutmama zorluğu olmaz.


8—Beton Bilgisi:

8.1-Binanın Global-Yaklaşık Demir ve Beton İhtiyacı

Binanın Global Demir 
İhtiyacı Katsayıları 
(kg/m2)

Binanın Global Beton
İhtiyacı Katsayıları 
(m3/m2)

Temel

13

0.1

Döşeme

15

0.25

Kolon

14

0.08

Kiriş

8

0.07

Toplam

50

0.5

 

 

8.2--Hazır beton firması seçiminde sadece fiyatın ucuzluğu kötü bir çözümdür,fiyatın ucuzluğu değil fiyatın uygunluğu yanında prensip sahibi hazır beton firması ile çalışılmalıdır.

8.3--Döşeme üzerinde helikopter gezdirilirse,döşeme üzerine şap atmaya gerek yoktur.


8.4--Bina daha kuvvetli olacak diye statiği aşan miktarda ve beton sınıfında  beton vede demir kullanmak hem inşaat ekonomisi anlamında zarardır hem de depremde binayı rijitleştirerek vekendince salınımını engellemek suretiyle depremde binanın daha kolay rezonansa giremesini sağlayarak,depremde binanın birden yıkılmasın yol açabilir.


8.4.1--Buna karşı binada beton dökümü yapılırken,hesaplar C25 e göre hesap edilmesine karşın,yerinde beton dökülürken , C30 dökülmelidir ki  yapılan imalat hataları ile bu yine C25 e yakın değere gelecektir.


8.5--Bu anlamda kullanılacak beton ve demir miktarı ve kalitesi ancak ve ancak sağlıklı yapılmış ve onaylanmış statik projesinde belirtilen kadar olabilir.Ne bu miktarın altında nede üstünde olmamalıdır.


8.5.1--Yerinde statik kontrolünde , kontrol,; kontrol mühendislerince vs demirlerin sayısı sayılarak değil,yerinde çözümleri ustalara söyleyerek yaptıran ve onları eğiten-öğreten mühendislere ihtiyaç vardır.


8.5.2--Kısaca kontol demir sayımı değildir yada kontrol mühendisi sayı mühendisi değildir.Sayı işin sadece bir parçasıdır.


8.6--- Marmara da bulunan faylar yanal atımlı olup-bunların kırılması ile oluşan depremlerde fayda süper makaslama oluşacağı için,bunun getirdiği mekanik deprem dalgalarına bağlı oluşacak rezonans tehlikesi en az yanal kesme kuvveti kadar önemlidir.


8.7--Beton Üzerine Genel Bilgiler:


1- Karışıma giren su miktarı betonun dayanımında ve iyi bir çıplak beton yüzeyi sağlanmasında son derece önemlidir.


1.1--Agreganın su emme durumu, nemliliği ve hava durumu-ayrıca,dikkate alınarak 


S/Ç oranı 

1. sınıfta.... 0,45,    

2a’da...........0,50,  

2b’de.......... 0.60’ı aşmamalıdır.


2- Çökme plastik betonda 5-10 cm.yi, akıcı betonda 10-15 cm’yi geçmemelidir.


2.1--Betonun dayanımı ile yüzey düzgünlüğü çoğu zaman birbirine zıt olgulardır. Uygun bir çıplak beton yüzeyi için akıcı beton gerekir.


2.2-- Bu ise suyu fazlalaştırmak yerine akışkanlaştırıcı katkılar ve de iyi bir vibrasyonla sağlanmalıdır.


3- Betonlar döküm yeri yanında hazırlanabilirse de Beton Santralları tercih edilmelidir.


3.1--Betonlar Betoniyerde bir dakikadan az olmamak üzere karıştırıldıktan sonra (TCK: 1.5 dakika), bir betoniyer dolusu bir defada ve ayrışma yapmayacak biçimde sarsıntısız ve çalkantısız olarak döküm yerine taşınmalıdır.


4- Betonun imali ile döküldüğü an arasındaki süre 20 dakikayı, zorunlu durumlarda 30 dakikayı geçmemelidir.


4.1-Ayrıcabu durumda ve de taşımada ayrışma olduğunda döküm yeri yanında yeniden karıştırılmalıdır.


4.2--Bu işlem sırasında gerekiyorsa çok az su katılabilir.


4.3--Ancak priz yapmaya başlamış beton artık kullanılamaz, kullanmak için yeniden su, çimento katılamaz ve karıştırılamaz.


4.4--Betonlamaya başlamadan önce kalıp yüzeyi ve özellikle kolon ve perde dipleri iyice temizlenmeli ve kalıp yağı kullanılmıyorsa kalıp yüzeyleri ve de zemin iyice ıslatılmalıdır.


5- Çıplak betonun yüzey düzgünlüğü özenli bir kalıbın yanında özenli bir döküme ve sıkıştırmaya bağlıdır.


5.1--Betonlar ortalama 30’ar cm.lik yatay tabakalar halinde dökülüp, serilir.


5.2--İki tabakanın dökümü arasındaki süre 60 dakikayı geçmememlidir.


5.3--Beton ayrışmasına neden olacak şekilde ve de 2m.den daha fazla yüksekten serbest olarak atılmamalıdır.


5.4--Yüksekten dökmek gerektiğinde boru yada oluk kullanılmalıdır.


5.5--Betonlar kalıp düzeyine, ya da kalıpta belirtilen proje derzlerine kadar kesiksiz dökülmeli, eğik ve ayrışmış yüzeylere mahal bırakılmamalıdır.


5.6--Betonlar kalıp düzeyine, ya da kalıpta belirtilen proje derzlerine kadar kesiksiz dökülmeli, eğik ve ayrışmış yüzeylere mahal bırakılmamalıdır.


6- Betonlar kalıp ve yüzey vibratörlerinin yanında daha çok, 6.500-8.000 devirli iç-daldırma-vibratörler ile sıkıştırılır.


6.1-- Uygun bir sıkışma için vibratör iğneleri ortalama 50 cm. Ara ile (M2 için 4 defa) daldırılması yeterli olur.


6.2-- 45-90 dakika sonra tekrar sıkıştırılırsa dayanımı yükseltilebilir. Ancak bu ikinci sıkıştırmada priz başlamamış olmalıdır.


7--Vibratör ile beton yaymak doğru değildir.


7.1--Vibratör dikine olarak kendi ağırlığı ile betonun içine bırakılıp içeride 15-20 saniye tutulduktan sonra yeri tekrar betonla dolacak şekilde yavaşça çekilmelidir.


7.2-- Dökümde ince ve özen gereken yerleri dışardan da tokmaklanmalı; üst kısımlar dökülürken önceden dökülmüş yüzeylere sızacak çimento şerbeti bekletilmeden temizlenmelidir.


8-- Betona ara verilecek yerler önceden saptanmalıdır.


8.1-- İş derzlerinde yeniden betona başlarken, önceki betonun yüzeyindeki şerbet tabakası alınıp yüzey çentiklemeli, iyice ıslatılıp yüksek dozlu bir çimento şerbeti dökülmeli  ya da suni reçine Aderans köprüsü uygulanmalıdır.


9- Kalıp alındıktan sonra yüzeyde görülecek 2 cm.ye kadar olan boşluklar bekletilmeden iyice ıslatılıp, aynı cins harçla ve demir mala ile bastırılarak tamir edilir.


9.1--Daha büyük ve derin boşlukların tamirleri kontrolün görmesinden sonra ve önereceği yöntemlerle yapılır.


9.2--Tamir yerlerinin, esas beton dökülürken aynı harçla hazırlanacak küplerle - deney küpleri parçaları olabilir, silinmesi renk farkının giderilmesinde yararlı olabilir.


10- Dökümü tamamlanan beton en az 7-8 gün süre ile sarsılmamamlı ve yüklenmemelidir.


10.1--Aynı süre sık sık sulanmalı, sürekli ıslatılan çuval, hasır vb. ile direkt güneş ve kuvvetli rüzgarın neden olacağı kuruma ve yüzey çatlamaları önlenmeli; dondan ve ilk günün yağmurundan korunmalıdır.


10.2--Kimyasal yüzey koruyucuları kullanılırsa çuval, sulama vb. önlemlere gerek kalmaz. Sertleşmiş çıplak beton yüzeylerinin silikon, co-polimer vb. esaslı saydam maddeler ya da beton rengi boyalarla korunmaları yararlı olur.

 

9--Sıva Üzerine Bilgiler:


1- Sıva, Kaba ve ince olarak, genellikle iki tabaka halinde vurulur.


1.1--Yüzeyler fazla büyük değil ve de düzgünse tavan sıvaları, seprme üzerine bir kat olarak yapılabilir.


2- Sıvanacak imalatın tümüyle kurumuş olması şarttır.

2.1--Sıvaya başlanmadan önce, sıva alt hizaları saptanıp işaretlenir, yüzeydeki çıkıntı ve bulaşıklar kazınıp temizlenir, duvar dipleri betonsa süprülür, topraksa kalas dizilir ve duvar yüzeyi iyice ıslatılır. (Bir zorunluluk yoksa, kirlenmemeleri için camlar sıvadan önce takılmamalıdır.


3-Sıvanacak beton yüzeyler yeterince pürüzlü değilse, taşçı tarağı ile dişlenir;


3.1--Yoğun beton, yoğun tuğla vb. pürüzsüz ve su çekmez yüzeylere – aderans sağlamak için- önce Sika latex, Ecosal vb. katılmış çimento şerbeti ya da yüksek dozlu çimento harcı serpme vurulur. (serpme, su kaybından ufalanmaması- ölmemesi- için, sertleşinceye kadar ıslak tutulmalıdır).


4-Sıva yüzünün şakulünde ve düzlem olarak mastarında yapılabilmesi için önceden en çok 2 m. ara ile düşey düzleme şeritleri (Ana lar) hazırlanır.


4.1-- Kaba sıva harcı bu Ana’lar arasındaki yüzeylere demir mala ile sertçe çarpılarak vurulur ve iyice bastırılarak sıkıştırılır, biraz sertleştikten sonra aynı harçla Ana’lar düzeyine kadar doldurulur.


4.2--, Ana’lar- ve sıva ile bir yüzde ise kasa- üzerinden kaydırılan mastarlarla düzlenir, kasa yanları mala ile basılarak ince sıva için biraz çıkırlaştırılır.( 2 cm’den kalın doldurmalar günaşırı tabakalar halinde vurulmalıdır.


4.3--Son kat mozaik olacaksa- kaymaması için kaba sıva üzerine yatay olarak dalgalı çizgiler çekilir. Normal ince sıvada gerek yoktur, aksine sıva üstünde renk farkı yapar.


5--İnce sıva, kaba sıvanın iyice sertleşmesinden sonra ve kaba sıva yüzeyi bolca ıslatılarak vurulur.


5.1--İnce sıvanın dojzajı kaba sıvadan kuvvetli olmamalarıdır


5.2--Mala ile kabaca düzeltilen yüzey, parmak basıncına karşı koyacak derecede sertleştirildikten sonra bir yandan fırça ile devamlı su seprilirken, tirfil malası ile sürekli daireler çizilerek hiç bir çatlak, pürüz ve dalgalanma kalmıyıncaya kadar perdah edilir ve


5.3--En son olarak da bir sünger ile silinerek, sıva üzerindeki serbest kumlar düşürülür.


5.4--Pervazsız kasalarda çatlama yerini saklayabilmek için arakesite ince bir derz açılır.


5.5-- Özel istek ve gerek dışında ince sıvaya demir mala ile perdah yapılmaz,


5.6--Dekoratif sıvalar özel tariflerine göre uygulanır, tavan sıvalarında uzun mastar kullanılır.


6--İnce sıvadan önce bütün iskele bağlantıları duvardan ayrılmış, bütün gömme işleri tamamlanmış olmalıdır.


6.1-- Kaba sıvadan sonra yapılan oyma ve delmeler önce kaba sıva ile tamir edilmeli.


6.2--İnce sıvadan sonra yapılanlara önce kaba sıva vurulmalı ve sertleştikten sonra ince tamir yapılıp, ek yeri kayboluncaya kadar özenle perdah edilmelidir.


7-İçeride önlem alma durumu hariç, dışarıda hiç bir zaman don havalarda sıva yapılmaz.


7.1--Ayrıca dış ince sıvalar şiddetli güneşli ve fazla rüzgarlı havalarda yapılmamalı, olası ise güneşin çekildiği yüzlerde çalışılmalı, çabuk kurumadan korunmalı ve rutubetli tutulmalıdır.


8--Dilatasyonlar sıva ile örtülmeyip aralık bırakılmalıdır.


9- Düzgünlük kontrolu: 20 cm’lik bir cetvel sıva yüzeyinde her doğrultuda hareket ettirildiğinde, cetvelin herhangi bir durumunda girinti ve çıkıntılar arasındaki fark 1 mm’yi;


9.1--2 m’lik bir mastarın aynı şekilde gezidirilmesinde enine doğrultuda 5 mm’yi, boyuna doğrultuda 7mm ‘yi geçmemelidir. (süpürgelik düzeyinde de ayrıca mastar kontrolu yapılmalıdır).


10—Binada bir önceki imalat,bir sonraki imalatı takip ettiği için ,şakülünde yapılmayan sıva sıva harcının fazla olmasına ve zarara yol açacağı gibi,ondan sonra gelen kaplamanın kalitesinide bozacaktır.


10.1--Bu anlamda inşaat imalatında 1. Derecede önemli olan işçilik-2. Derecede önemli olan ise malzeme fiyatı ve miktarıdır.İşçilik ile malzeme maliyeti bir terazinin iki tarafında dengede bulunur.İşçiliği kısarsanız maliyet artar-İşçiliğin kalitesini arttırırsanız malzeme maliyeti en az iner.


Bu nedenle iyi yetişmiş usta ve kalfanın temini(kendi yetiştirme yada dışarıdan bulma) en önemli konudur.Ve yapılan imalat sonrası kalfanın parası peşin öedenmelidir ki bir sonraki imalatı iyi olmayan-kafasında ödeme  sorunlarıyla  dolu bir kalfa tarafından kötü kalitede üretilmesin.


11--Bir müteahhid minimum 4-5 inşaat yaptıktan sonra kendini kanıtlar ve her inşaatı bir öncekinden daha kaliteli olmak zorundadır.Ve müteahhid,bir binası bitiminden hem önce bir diğer binaya başlamak zorundadır ki kendi işi-firmasını çarkı sürekli dönsün.


12--Müteahhid eğitimi ne olursa olsun hem kendini hem de ustasını geliştirmelidir.Bunun için eğitimli ve sertifikalı ustalarla çalışmalı ve proje dışı-kendi bilgisi ile(yanlış veya doğru ki önemi değil) teknik olmayan çalışma eğilimine izin vermemelidir.


13--Binada kaba sıva üstüne alçı sıva çekilmesi yangın-ses yalıtımı ve dengesi açısından uygundur.Ancak kaba sıvasız,sadece alçı sıva uygulaması iyi bir uygulama olmayabilir.Zira deprem sonraı birçok duvarda,bu alçı sıvalar,duvar yüzeyini kırıklar ile harita yüzeyine çevrilebilir.Bu ise müteahhidin kendi yaptığı imalat için hiç de hoş olmayan bir durumdur.


14--Vitrifiye-Seramik-Sıhhı Tesisat Armatür vs kullanırken 3. Sınıf bir malzeme almak yerine 1.sınıf malzeme kullanımının hedef alınması müteahhidin zaman içindeki sürekli kredibilitesi için daha uygun bir yoldur.




4--İnşaat Ekonomisi-Bina İmalatı-4


10--Bina Mekanik Tesisat ve Elektrik Tesisat  Uygulamaları:


1-Sıhhi Tesisatta uygun boru çaplarını seçmek.Bu anlamda


2-Temiz su ana kolonunu ; 5 katlı binalar için katda tek daire için DN32,Kat da çift daire için DN40 çaplı,kalın et kalınlıklı ve kat da çift doğalgaz kelepçesi ile duvara monte edilmiş olarak monte etmek.


3-Pis su borularında :bodrum katda kullanıcı yoksa bodrum kat tavanında toplamak suretiyle kat da tek daire için DN125 ile kat da çift daire için DN150 çaplı kalın et kalınlıklı pis su borusu ile toplayıp rögara bağlamak,bodrum kat da kullanıcı varsa temel içinde temizleme kapaklarıda konulmak suretiyle DN150 lik kalın et kalınlıklı pis su borusu olarak çekmek.


4--Beton dökülmeden önce ,temelde minimum 150 mm lik pis su borularının döşenmesi-düşük döşemelerde tesisatın döşenmesi-mekanik ve elektrik tesisatın döşenmesi mutlaka sağlanmalıdır.


5-Temelde döşenen pis su borularına tıkanma durumunda ileride müdahale edebilmek için temizleme kapakları konulmalıdır.


Temele döşenmiş 70 mm lik pis su borusu ileride ,bu boru tıkandığında Bodrum kat da oturan dairenin evinin apartmanın pis suları altında kalması anlamına gelecektir.


6-Tesisat borusunun  sonradan döşenmesi-kablo döşenmesi-temel topraklamasının yapılması yada kabloların bir üst çapta değiştirilmesi herhalde pek kolay ve mümkün  değildir.Bu nedenle beton dökülmeden-sıva yapılmadan önce iş programı dahilinde sağlıklı çizilmiş ve onaylanmış proje değerlerine göre tesisatın döşenmesi gerekir.


7-Dere yataklarına yakın yada bodrum katlarını su basabilen binaların, yağmurda rögardan bina bodrum katına su basmasın karşın,pis su rögar bağlantısında pisu borusu üzerine ya kalın et kalınlıklı çek valf yada 150 mm lik vana kapaklı olarak takılmalı, Yapmur anında bina sahipleri vanayı kapatarak rögarın geri tepmesini engellemiş olurlar.


Bahçeden gelen sulara karşı ise sızırmaz(keçeli)  motorlu kapıya sahip bahçe duvarları kısa süreli çözüm olabilir.


8--Binaların atık sularını yağmur suyu hatlarını atık su rögarına bağlamak,atık su debisini artırdığı için uygun değildir. 


10.1-Ayrıca döşemeden geçirilecek kalorifer-temiz su boruları için,tesviye şapı dökülmeden önce 10x10 cm mertekler tesisat borularının geçeceği yerlere konulmalı-şap dökülüp prizi alındıktan hemen sonra şapın üzerinden helikopter ile ,beton taze iken düzeltme yapılmalı ve pürüzsüz bir yüzey sağlanarak-düzeltme sıvası yapmasına gerek bırakılmamalı.


Ardından mertekler alınarak borular döşenmelidir.ve yerleri ince sıva ile doldurulmalıdır.


9- Temel Topraklaması:


9.1--Bina Temel Topraklama Hattı-Genel Bilgi:


1--Bina temel topraklamasının yaptığı en iyi yanı ,binada donatıyı-demirlerini korozyona karşı kaotodik olarak korumaktır.Özellikle bina perdelerine  ısı ve su yalıtımı yapılmaması halinde,bunlar korozyona açık hale gelecektir.


2--Temel topraklaması donatıyı korumak için kullanılcak en iyi araçlardan birisidir.Bina temel  topraklaması  için radyel temelin hasırına dikey olaral demir telle 30x3 mm lik galvaniz şerit dört cephe boyunca bağlanır.Bu şeride binanın dört köşesinden binadan 1,5 m uzakta 20 mm çaplı-1,5 m boyunda bakır çubuklar bağlantı yapılır.


3--Ve bakır çubuklar kuru ve taşlı olmayan nemli toprağa çakılır.Radyel temele bağlanan Temel topraklama şeridi,pano içinde eşpotansiyel barasına bağlanır.Binanın daire toprak hatları-doğalgaz borusu-metal borular bu baraya bağlanır.


9.2--Binalarda Donatının Katodik Korunması:

1—Binalarda Temel Donatısı Ve Perdenin Korunmasında:


1- Binalarda kadodik koruma ile Donatının(BK Perdelerinin ve temel donatısının) Korozyona Karşı Korunması hedeflenir.

2--Temel bohçalaması yapılması 


2-Pas paylarının korunması 


3-Temel topraklaması ile binanın donatısının 

1-pasif katodik korumaya alınması.


3--Normalde yeni beton bazik olup,donatıda korozyona yol açmaz.


3.1--Ancak.zamanla betonun içine karışan havanın CO2 si su ile birleşip karbonik asiide dönüşür ve pilin etrafında korozif pil akımları-galvanik akımlar oluşur.


4--Bu ise donatının galvanik akımlarla çürümesine malzeme kaybına yol açar.


5--Bunu önlemek için 1-Binada temel donatısı döşenirken temel çinko şerit ile donatı  topraklama barası ile dışarıda bakır çubuğa bağlanır.Bu bakır topraklama çubuğu ile birlikte ona sarılı ayrı bir çinko çuğunda toprağa gömülmesi ile galvanik anodlu kadodik koruma yapılabilir.


6--Zira demirde galvanik akımlarla korozyon olacağına bakır topraklama çubuğuna bağlı çinko çubuğun erimesi.ile donatı korozyondan korunmuş olur.


7--Galvanik anotlu, katodik koruma sistemlerinde kullanılan anot malzemeleri genellikle çinko, alüminyum magnezyum dur.


8--Bu anlamda bakır topraklama çubuğu ile sarılı çinko çubuk da toprağa gömülmeli ve Zamanla çinko çubuğun yenilenmesi uygun olacaktır.


9--Diğer bir yöntem ise Dış Akim Kaynaklı Katodik Koruma Sistemi yapmaktır.


10--Bunun için normal temel topraklaması yapılır ve ondan ayrı olarak dışarı anot çubuklar dikilir.


11--Prize bağlı Alternatif akım devresinden gelen 380 V luk akım örneğin düşük Volt luk doğru akima çevrilir.


12--Ve bu akımın – ucu donatıya,+ ucu ise anot çubuğa bağlanır.


13--Özellikle temeli zemin suları içinde kalan ,korozyona açık donatılar için bu sistem uygun olabilir.


14--Dış akım kaynaklı katodik koruma sistemi,galvanik anotlu katodik koruma sisteminden daha güçlüdür ve potansiyel ayarlaması yapılması mümkündür.

15--Beton içindeki betonarme demirlerinin dengeli birşekilde katodik olarak korunabilmesi için uniform bir akım dağılımı gerekir.


16-- Bu nedenle anot biçimi ve boyutlarının seçimi büyük önem taşır. Bu amaca en uygunu, oksit kaplı titanyumdan yapılmış olan tel kafesli anotlar uygun olacaktır.


17--Dış akım kaynaklı katodik koruma sisteminin bütün bu avantajlarının yanında, diğer avantajları da ; akım ihtiyacı sonraki değişen koşulara bağlı olarak düşürülmesine veya yükseltilmesine izin vermesi ve işletmesinin kolay oluşudur.


18--Topraklama yaparken temel donatısının uygun noktalarda,donatı demir çubuklarının birbirine elektro kaynak ile kaynatılması katodik korumanın sağlıklı yapılabilmesi için uygun olacaktır.


10—Peyzaj ve  Mimari Uygulamaları Olarak:


1- Bir evin 100 m2 yerine 210 m2 çıkması daha fazla enerji ve su israfı anlamına gelebiliyor. Binanın rüzgar ve güneşe karşı pozisyonu yakıt faturasında % 25 artış anlamına gelebiliyor.


2--Binanın önünde,bina olması veya pencerelerin batıya bakması % 25 oranında enerji israfına yol açarken, pencerelerin kuzey yada güneye bakması enerji tasarrufu anlamına gelecektir.


3-Çatı rengi seçiminde açık renk çatı malzemelerinin seçimi  ile evin üzerindeki sıcak ada olayı ortadan kalkacak havalandırmadan da tasarruf edilebilir


Daha geniş saçak yapılması-yapraklı ağaç dikimi-güney ve batı cephelere  tente yapımı ile soğutmada % 25 enerji tasarrufu imkanı sağlanabilir.


4-Evinizin kuzeyine yada batısına yaprak dökmeyen bodur ağaçlardan bir rüzgar çiti yaparak evinizi kışın soğuk rüzgarlarından koruyabilirsiniz.Rüzgar çitinin yüksekliği, evinize olan mesafenin yarısı kadar olmalıdır.


Ve bu imkan ısıtmaya gidecek enerjinin min % 15 ini tasarruf etme imkanı oluşabilir.Ormanlarda yazın sıcaklık orman dışı alana göre 5-8 C daha düşük ve kışın ise 2-8 C daha sıcak olmaktadır


5--Binanın önüne 50x50x80 cm açılacak çukurlara çınar-ıhlamur-at kestanesi-akasya-leylak dikmek-Fransız Balkon yapmak- küçük harcamalarla yapılabilecek- 


Sitelerde yoğun ağaçlandırma-süs havuzu-pergole-çardak-bisiklet yolu-basit kaykaylar  yapmak  ileride dönüşü olacak uygulamalardır.


6-Yazın kullanılan suyun % 40 bahçelerin sulanmasında harcanıyor.Bu nedenle çimlerin uzunluğunu 5 cm sabitleyin ve biçilen çimler yerinde bırakın gerekirse kurakçıl peyzaj-türleri kullanın.


7-Tüm sulama sisteminde damlama sulama veya sabit-seyyar spring-yapmurlama ile  sulamak.


11—Binalara İçin Maliyet Hesabı:


1-Bina Maliyetleri İçin Piyasa Fiyatları üzerinden hesaplanabilir


2-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Birim Fiyat Tablosu Üzerinden Hesaplanabilir.


3-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı …… Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Tebliği tablosu ile yaklaşık olarak hesaplanabilir.


4-…….Yılı için bilinen bir maliyet, daha önceki veya daha sonraki bir yıl için yıllara göre -Bayındırlık ve İskan Bakanlığı  yıllara göre eskalasyon tablosundan ilgili yıla ait eskalasyon katsayısı seçilerek ,bilinen maliyet bu seçilen eskalasyon katsayısı ile çarpılarak istenilen yıla ait maliyet yaklaşık olarak bulunabilir.


Kısa yıllar için gerekli eskalasyon tablosu (1996-2009) da aşağıda tablo olarak eklenmiş olup,Uzun yıllar için gerekli eskalasyon tablosu (1953-2009) da mevcuttur.

 

5-Tablo-12-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 2011 Yılı Mim-Muh Hizm.Bedel. Hesabında Kullanılacak  yüklenici karı dahil Yaklaşık Birim Maliyetler(TL/m2):


1A--3m Yük.Bet.İstinat-Bahçe Duvarı-Müştemilat-Sera-Basit Kümes Yapıları………………………...80


1B--Su depoları,İşyeri Depoları-Cam sera………137


2A--Kuleler…………….......................................216


2B--Tek katlı Tarım/End Yapıları Atölye-Mezbaha-Yat Bak.Yerl/Çoc.Oyun Alanları……………...297


3A--Okul Tesis- Katlı Garaj-Oyun Salonu-Hal Binası/Market-Matbaa- 4 katlı Konut- Benzin İstasyonu- Soğuk Hava Depoları-Semt Postanesi- Küçük Sanayi    Atölyeleri……………………………………482


3B--Kreş- Kamu Binaları-Lokanta/Yemekhane- Kal.As Ticari Büro-1-2 Yıl. Otel-Ent.Tarım Tes. /Büyük Çiftlik-Fuar /Sergi Sal-Marina/Gece kulübü-Misafirhane……………………..…………565

4A--Büyük Okul-Büyük Poliklinik-İl Kamu Binaları- Kal.As Ticari Büro-Kaplıca-İbadethane- Ent.San.Tesis-Büyük Alışveriş Merkezi-Yüksek Okullar-21.50 m büyük Kal.As.Apartmanlar-Villalar-Müst. Spor Köyleri-


Huzurevi………………………………….625


4B—İş Merkezi- Araştırma Binaları- Metro İstasyonu- Stadyum/Spor-Yüzme Salonu    Büyük Postane- Satış/Sergi Salonları-Eğlence Yapıları- Banka Binaları-Genel Sığınak-3-4 Yıld.Oteller-Banka Binaları-Otobüs Terminalleri………………………………………….701

4C--150 Yat.Hastane- Büyük Kütüphane-  Yüks.Öğr.Yurt.-Arşiv Binaları- Büyük Adliye-Bakanlık Binaları-Rady.Kor.Depolar…………………………………….819


5A--Askeri Yapılar-600 m2 üzeri Özel Konut/Büyükelçilik Yapıları-Borsa Binaları- 51.50 mden büyük yapılar-Üniversite Kampusleri-Alışveriş Kompl.-Rad.Tv.İst………………………….1035


5B--Kongre Merk-Müze/Kütüphane Kompl- Olimpik Spor Tesis- Bilimsel Araşt.Merk.- Havalanı-İbadethane……………………......................1235


5C--150 Yatak Üstü Hast- Tatil Köyleri-Büyük Tadyo-Tv Binaları-…………………..............1415


5D—Opera/ Konser Sal.Kompl- Restore Ed.Binalar………1710


Yıl

Eskalesyon
Katsayısı

1996

40,72

1997

20,91

1998

12,12

1999

7,82

2000

4,73

2001

3,86

2002

2,33

2003

1,79

2004

1,54

2005

1,38

2006

1,3

2007

1,16

2008

1,09

2009

1

 

5-- Binalarda İmalat Maliyetleri Yüzdeleri

 

 

İMALAT

I

ZK+ 1NK

 

II

BK+ZK

+1NK

III

ZK+1-2NK

IV

BK+ZK+1-2NK

V

BK+ZK+4-8NK

VI

BK+ZK

+9NK

 

VII

ORTALAMA

TEMEL

7

7

5

5

 

 

7

BODRUM KAT

--

8

--

6

 

 

7

ZEMİN KAT

15

13

10

9

 

 

13

1 NORMAL KAT

17

14

12

11

 

 

12

2 NORMAL KAT

--

--

12

11

 

 

11

KABA İNŞAAT

39

42

39

42

40

45

50

ÇATI

9

8

7

6

4

3

(9-3)

DOĞRAMA

12

10

12

10

10

10

11

İÇ SIVA

4

4

4

4

5

5

4

DIŞ SIVA

3

3

3

3

2

2

3

BOYA BADANA

3

3

3

3

3

3

3

KAPLAMALAR

7

5

8

8

9

7

7

ELEKTRİK TESİSAT

5

7

5

5

5

5

6

SIHHI TESİSAT

7

7

7

7

7

7

7

KALORİFER TESİSAT

8

8

8

8

8

8

8

MÜTEFERRİK İŞLER

3

3

4

4

7

5

5

 

%100

%100

%100

%100

%100

%100

 

 

7—Türkiye de Ekonominin 2007-2010 yılları Aralığında Genel Gidişi:


1—İnşaat İstihdamı:

2007-2008-2009 yılları inşaat istihdamı grafiklerine bakıldığında; Genel olarak İnşaatta işler parabolik-yumurta gibi

1.1--şubatta dip yaparken


1.2--Haziran-Temmuzda,şubattaki seviyeye göre % 40 artıp  tepe noktasına ulaşır.

1.3--Aralıkta ise yine şubattaki seviyesine göre % 20 artış seviyesi ile yılı kapatır.Ayrıca genel olarak 2010 yılı itibarıyla 2007 yılına göre %10-20 artışa ulaşabilir.


Genel olarak 2008-2009-2010  olarak istihdamın arttığı,bu anlamda 2011 içinde 2010 agöre % 10-20 artacağı düşünülebilir.Genel olarak inşaat istihdamının 2008 krizinden-dış şoklardan %2-5 etkilendiği,bu anlamda dış etkilere karşı oldukça kararlı ve bağımsız bir yapı sergilediği ifade edilebilir. 2009 yılı ocak-temmuz(minimum-maksimum) ayları  için


1.4--İnşaat istihdamının,genel ekonomik yapı içindeki payı % 5-% 6 olarak ifade edilebilir.


2—Tarım İstihdamı:

2007-2008-2009 yılları tarım istihdamı grafiklerine bakıldığında; Genel olarak tarımda işler parabolik-yumurta gibi

2.1--şubatta dip yaparken


2.2--Haziran,şubattaki seviyeye göre % 38 artıp  tepe noktasına ulaşır.


2.3--Aralıkta ise yine şubattaki seviyesine göre % 12 artış seviyesi ile yılı kapatır.Ayrıca genel olarak 2010 yılı itibarıyla 2007 yılına göre %10-20 artışa ulaşabilir.


Genel olarak 2008-2009-2010  olarak istihdamın arttığı,bu anlamda 2011 içinde 2010 agöre % 10-20 artacağı düşünülebilir. 


Genel olarak tarım istihdamının 2008 krizinden-dış şoklardan %5-10 etkilendiği,bu anlamda dış etkilere karşı oldukça kısmen kararlı ve bağımsız bir yapı sergilediği ifade edilebilir. 2009 yılı ocak-temmuz(minimum-maksimum) ayları  için tarım istihdamının,

2.4--genel ekonomik yapı içindeki payı % 20-%26  olarak ifade edilebilir.


3—Sanayi İstihdamı:

2007-2008-2009 yılları tarım istihdamı grafiklerine bakıldığında; Genel olarak sanayide işler logaritmik olarak(önce artıp belli değerden sonra düzleşmekte)


3.1--şubat-martta dip yaparken


3.2--Ekim-Kasım-Arlık da ,marttaki seviyeye göre % 6-10 artıp  tepe noktasına ulaşır.


3.3--Ayrıca genel olarak 2010 yılı itibarıyla 2007 yılına göre seviyesine ulaşarak yıl içinde aynı seviyeyi koruyacağı öngörülebilir. Genel olarak tarım istihdamının 2008 krizinden-dış şoklardan şekil değiştirerek- hareket ederek -simetrik grafik çizerek dengelediği diğer bir deyişle krizin en çok bu kesimde etkili olduğu açıktır.


Ve sanayi kesimi bunu simetrik değişim ile aynı seviyeyi korumaya çalışmıştır.


Yine bu anlamda dış etkilere karşı oldukça kısmen kararlı ve bağımsız bir yapı sergilediği ifade edilebilir. 2009 yılı ocak-temmuz(minimum-maksimum) ayları  için tarım istihdamının,


3.4--genel ekonomik yapı içindeki payı % 21-% 18 olarak ifade edilebilir.


4-Hizmetler İstihdamı:

2007-2008-2009 yılları tarım istihdamı grafiklerine bakıldığında; Genel olarak hizmetler sektöründe işler logaritmik olarak(önce artıp belli değerden sonra düzleşmekte) ocakta dip yaparken mart akadar artmakata ve martta düzleşmektedir. 


Ayrıca genel olarak 2010 yılı itibarıyla 2009 yılına göre seviyesine göre % 20 daha da artacağı öngörülebilir. Genel olarak hizmetler sektörü istihdamının 2008 krizinden-dış şoklardan 2009 da da 2008 deki seviyede  enerjisini toplamak için kısa bir mola verdiği,enerjisini  koruyarak kendini dengelediği öngörülebilir.


4.1--,genel ekonomik yapı içindeki payı % 53-% 48 olarak ifade edilebilir.

Sonuç:Türkiye ekonomisi geçmiş deneyimlerinde derslerini alarak oldukça kararlı ve gelişen bir görünüme ulaşmıştır.




 




Makalenin İzlenme Sayısı : 1861

Eklenme Tarihi : 03.02.2020

Önceki sayfaya geri dön.