İnşaat Uygulamaları--Yüzey Kaplama Uygula. -8:

1--Yapıştırma Yöntemiyle Taş Kaplama Uygulaması

1--Uygulamaya başlanmadan önce, tüm zeminde kot taraması yapılır ve kot farklılıkları tespit edilir.

2--Kot farklılıkları şap uygulaması ile düzeltilir.

3--Yapıştırma uygulamalarında, yapıştırıcının kot ayarlamasına müsait bir malzeme olmaması sebebiyle, tüm yüzeyin iyi tesviye edilmiş olmasına dikkat edilmelidir ve varsa bozukluklar giderilmelidir.

4--Zemin tesviye edildikten ve temizlendikten sonra, rulo veya fırça kullanılarak zemine tozumayı önleyici malzeme sürülür.

5--Kaplama uygulamasına başlamadan önce, gönye, aks ve kot hatalarına engel olmak için ipler çekilerek uygulama alanı zemin üzerine tespit edilir.

6--Yapıştırma malzemeleri, kullanma talimatlarına dikkat edilerek yeterli miktarda ve belirtilen süre içerisinde kullanılmalıdır.

7--Zemin kaplaması, yapıştırıcı uygulamasının hemen ardından, kot, gönye ve aks iplerine uygun olarak zemin üzerine yerleştirilir.

8--Kaplama sırasında, projede belirtilen derz boşluklarının sağlanması için taşlar zemine yapıştırılırken aralarına derz artıları yerleştirilir ve derz aralıklarının sabit kalması sağlanır.

9--Zemin kaplama uygulamalarına, döşeme yapılacak alanın bir kenarından başlanır. Bu kenarın farklı döşeme malzemeleriyle birleşim olan kenar olmasına dikkat edilir. Bu yöntemle, iki farklı döşeme malzemesi arasında kot farklılığı olmaması sağlanmış olur.

10--Taşların yapıştırılması işleminin tamamlandıktan sonra, yapıştırıcının donması için gerekli süre beklenir (ortalama 24 saat) ve taşların üzerine çıkılmaması için bölge şeritler ya da bölücü paneller ile kapatılır.

11--Projede belirtilen derz dolgu malzemesi hazırlanırken, karışım kesinlikle karıştırıcı ile yapılmalı ve kıvamı malzeme prospektüsüne uygun olarak hazırlanmalıdır.

12--Yapıştırıcı malzemenin donmasının ardından, derz dolgu malzemesi (şerbet) ile derzler doldurulur.

13--Derz malzemesinin donması beklenmeden, dolgu işleminin hemen ardından taşların yüzeyi silinir ve derz dolgu donmaya bırakılır.

14--Derz dolgusunun donmasının ardından, taş yüzeyleri nemli bezler kullanılarak temizlenip uygulama tamamlanır.

15--Taş kaplama uygulamalarında dikkat edilmesi gereken en önemli konu, taşların zemine iyi oturmasının ve taş altında boşluk kalmamasının sağlanmasıdır.

2--Kullanılan Aletler:Metre ,Gönye,Su Terazisi,Çekiç,İp ,Mala

3--Harçlı Yöntemle Taş Kaplama Uygulaması:

1--Uygulamaya başlanmadan önce, tüm zeminde kot taraması yapılır ve kot farklılıkları tespit edilir.

2--Kot farklılıkları şap uygulaması ile düzeltilir.

3--Zemindeki kot bozuklukları, döşeme altına uygulanacak olan malzeme ile düzeltilemeyecek kadar fazla ise, zeminde şap ile tesviye uygulaması yapılır.

4--Kaplama uygulamasına başlamadan önce, gönye, aks ve kot hatalarına engel olmak için ipler çekilerek uygulama alanı zemin üzerine tespit edilir.

5--Bu uygulamanın ardından, yarı kuru sistem malzeme (kum – çimento karışımı) kaplama yapılacak bölgeye serilir. Karışımın homojen olmasına dikkat edilmelidir.

6--Taşların döşenmesi işlemine başlamadan önce, çimentolu şerbet hazırlanmalı ve kuru malzeme üzerine serpiştirilerek zemin ıslatılmalıdır.

7--Islatılan karışım üzerine taşlar döşenmeye başlanır. Döşeme sırasında, aks, gönye ve kot iplerine dikkat edilmeli, projede belirtilmiş olan derz aralığına uygun derz artıları kullanılmalıdır.

8--Harçlı yöntem ile yapılan kaplamalarda, ahşap ya da plastik tokmaklar ile taşlar arasında kot ayarlaması yapılarak tüm zeminin aynı kota getirilmesi sağlanmış olur.

9--Taş kaplama uygulamalarında dikkat edilmesi gereken en önemli konu, taşların zemine iyi oturmasının ve taş altında boşluk kalmamasının sağlanmasıdır.

4--Ahşap Döşeme Kaplama Uygulaması:

1--Eksenleri arasındaki mesafe 40-60 cm olan ahşap kirişler üzerine döşeme tahtaları çakılarak yapılır.

2--20-25 mm kalınlık, 80-120 mm genişliğinde, aşınmaya dayanıklı budaksız tahtalar düz pahlı, lambalı, zıvanalı ve kinişli olarak hazırlanır ve başsız tel çivilerle çakılır.

3--Tahta kaplama yapılan döşemelerde süpürgelikler yapılır.

4--Kalınlıkları 1.5-2.0 cm ve genişlikleri 8-10 cm olan süpürgelik tahtaları ahşap iskeletli yapılarda ahşap iskelet elemanlarına, kagir duvarlarda 50-100 cm aralıklarla konulan takozlarla çivilenir.

5--Ahşap Tavan Kaplama Uygulaması:

1--Binayı katlarına ayıran döşemelerin alt yüzeylerini teşkil eden tavanlar, güzel görünmesi, döşemede ses ve ısının geçmesini kısmen önlemesi ve yatay konulan tesisat borularının gizlenmesi için kaplama yapıabilir.

2--Ahşap kirişleme altına tahta ve yapık elyaflı plaklar çakılarak ahşap tavan kaplaması yapılır.

3--Ahşap tavan aralıklarında kiriş aralıklarına ve isteğe göre 15-25 mm kalınlığında 80-200 mm genişliğinde tahtalar kullanılır.

4--Kaplamanın alttan güzel görünmesi için tahta yüzeyleri ile birleşme yerlerinde profil veya kondonlar çekilir. Gerekirse profilli çıtalar kullanılır.

5--Kaplamalar alttan başsız tel çivilerle çekilir.

6--Ahşap tavan kaplamasında tahta ve yüzeyi kaplamamış yapık elyaflı plaklar kullanıldığında tavan yüzeyine yağlı boya yapılır. 

6--Parke Kaplama Uygulaması:

1--Ahşap döşeme üzerine parke adı verilen küçük ahşap parçalardan yapılan kaplamadır.

2--Genellikle meşe ve kayından ve nadiren diğer sert ahşaptan yapılan parkeler aşınmaya dayanıklıdır ve yüzeyine cila yapılabilir.

3--Parkelerin genişlikleri 3-6 cm ve boyları 20-40 cm dir.

4--Ahşap döşemelerde kirişler üzerine 2.5-3 cm kalınlığında tahtalar çakılarak yapılan kör döşeme üzerine kaplanır.

5--Parkeler başsız çivilerle kinişlerinden çakıldığından çivi başları görünmez.

6--Parke döşendikten sonra yüzeyi sistre veya zımpara ile temizlenir ve parke cilası yapılır.

7--Parke kaplamada süpürgelikler sert ağaçlardan 40-120 cm boyunda hazırlanan parçalarla yapılır.

8--Süpürgelik ile parke kaplamanın birleştiği köşeye profilli çıta çakılır.

9--Balık sırtı veya düz yapılan parke kaplamalarda ahşap kirişler üzerine parke uzunluğuna göre eşit aralıklarla rendeli latalar çakılır. Parke uçları latalar üzerine oturtularak ve birleştirilerek uç ve yan kirişlerden başsız çivilerle çakılır

7--Karo Mozaik Döşeme Kaplama Uygulaması:

1--Karo mozaik döşeme kaplamaları ekonomik, dayanıklı ve güzel görünüşlü olduklarından mutfak, banyo, giriş holü, tretuvar, salon vb. yerlerin döşemelerinde kullanılan bir kaplama türüdür.

2--Çeşitli renk, desen ve boyutlardaki panolar, yapıldıkları gereçlere göre de ayrıca karo siman, karo seramik gibi isimler alırlar.

3--Karo döşemeler alındıktan sonra döşeme kenarlarında duvarlara, özel olarak hazırlanmış, döşemede kullanılan aynı renk ve desenlerde karolarla süpürgelikler yapılır.

4--Süpürgeliklerin duvarla birleşen yerinde takviyeli veya çimento harçlı bir kaba sıva yapılmış olmalıdır.

5--Uygulama Yöntemi:

1--400 Kg çimento dozlu harç hazırlanır.

2--Tesviye betonu yüzeyi temizlenerek ıslatılır.

3--Karo mozaikler iş yerine yaklaştırılarak bolca ıslatılır.

4--Yüzeyin köşelerine, mastarlık karoları ortalama 2,5 cm yükseklikte harç ile yerleştirilir.

5--Mastarlık karoları su düzeci ile kontrol edilir.

6--Mastar boyunu dikkate alarak gerekiyorsa, ara mastarlık karoları yerleştirilir.

7--Tesviye betonundaki meyile uyulur.

8--Karolar yerleştirilirken kırılmamaları için karo yüzeyine, çekici sapı ile hafif darbeler yapılır.

9--Yeteri kadar çimento şerbeti mil kumu ile su teknesi vb. kap içersinde hazırlanır.

10--Karoların birleşme yerlerindeki boşluklar süpürge ile temizlenerek hafifçe ıslatılır

11--Karoların arasında kalan boşluklar, çimento şerbetini karoların yüzeyine taşırmadan doldurulur.

12--Çimento şerbeti kendini çektikten sonra karo kaplama yüzeyi nemlendirilmiş testere talaşı ile ovarak temizlenir.

13-- 1 m3 500 dozlu çimento şerbeti yapmak için 500 kg çimento, 1 m3 kum ve 0.1 m3 su kullanılır

14--1 m2 karo, mozaikte 1.05 m2 karo, 0.025 m3 harç 0.001 m3 kumlu çimento şerbeti ve 0.01 m3 su kullanılır. 

8--Düz Mozaik Döşeme Kaplama Uygulaması:

1--Düz mozaik döşeme kaplamaları, yapıların su ve rutubete maruz yerleri ile daha güzel görünüm isteyen oda, salon, antre vb.. yerlerin döşemelerinde uygulanan bir kaplama türüdür.

2--Bu tür kaplamalar özellikle, beton ve betonarme döşemelere tatbik edilmiş ve gerekli eğim verilmiş tesviye betonu üzerine yapılır.

3--İstenildiğinde harcı içerisine madeni boya katılmak suretiyle renkli, iş resmine göre de desenli olarak yapılabilirler.

4--Mozaik kaplamalarında kullanılan mozaik prinçleri, çeşitli renklerdeki mermer parçalarının, konkasörlerde kırılması ve çeşitli gözlü özel eleklerinde elenmesi sonucu elde edilirler.

5--İrilikleri elendikleri elek gözünü iriliğine göre (1,2,3,4,5,6,7 numara gibi) numaralanırlar.

5--Uygulama Yöntemi

5.1--Tesviye Betonu Yapılması :

1--200 Kg çimento dozlu tesviye harcı hazırlanır.

2--Zemin temizlenerek önceden alınmış tesviye çizgisinden ölçerek ve ip çekerek, beton veya betonarme döşemenin en yüksek ve en çukur yerleri tespit edilir.

3--Tesviye betonuna ortalama 3 cm kalınlık verecek şekilde mastarlıklar yapılır.

4--Gerekli döşeme meyili %1-3 arası verilir.

5--Mastarlıklar arası harçla doldurulur. Mastarı iki yönlü hareket ettirerek fazla harç sıyrılıp alınır.

6--Mastara göre çukur kalan yerleri harç ile doldurulur. Fazla harç tekrar mastar ile sıyrılarak alınır. Mastarlık çıtaları sökülür. Çıta yerleri harç ile doldurulur.

7--1 m3 200 kg çimento dozlu tesviye harcı yapabilmek için 1 m3 kum, 0.2 m3 çimento ve 0.130 m3 su homojen olarak karıştırılır.

5.2--Mozaik Harcı Yapılması :

1--Harç yapılacak yer temizlenir.

2--İstenilen irilikte mozaik princi ölçek ile hazırlanır.

3--Çimentoyu mozaik princine göre hesaplayarak mozaik princi üzerine dökülür.

4--Mozaik princi ile çimento homojen bir durum alıncaya kadar kuru olarak karıştırılır.

5--Kuru karışım üzerine azar azar ve yeterince su dökülerek homojen ve plastik kıvamda bir durum alıncaya kadar karıştırılır.

6--1 m3 mozaik harcı için, 1 m3 mozaik princi, 0.650 ton çimento ve 0.3 m3 su homojen olarak karıştırılır.

5.3--Mozaik Kaplamanın Yapılması :

1--Tesviye betonu yüzeyi temizlenir.

2--İş resmine göre mozaik çıtaları tesviye betonu üzerine çivi ile tespit edilir.

3--Tesviye betonu yüzeyi tekrar temizlenerek ıslatılır.

4--Mozaik harcı çıta ile bölünmüş döşeme kısımlarına birer atlayarak serilir.

5--Serilen harç malanın tersi ile düzeltilerek sıkıştırılır.

6--Harcın fazlalıkları çıtalar üzerinde çekilen mastar ile sıyrılarak alınır.

7--Mastara göre çukur kalan yerler tekrar harç ile doldurularak sıkıştırılır.

8--Gerekiyorsa mozaik kaplama yüzüne arzu edilen irilikte mozaik princi serpilir.

9--Serpilen mozaik princinin harca gömülmesi ve mozaik harcının daha iyi sıkışma yapmasını temin etmek için yüzeyde merdane gezdirilir.

10--Kaplama harcının donma süresi başlangıcında yüzeyi çelik mala ile perdahlanır.

11--Perdah sırasında ortaya çıkacak boşlukların doldurulması için, yüzeyden sıyrılan çimento hamuru kullanılmaz. Buralara mozaik princi ekerek sıkıştırma ve perdahlamaya devam edilir.

12--Dökülen mozaik kaplamalar, kendisini tutacak kıvamda sertleştikten sonra çıtaları dikkatlice sökülür.

13--Ruberoit vb. malzemelerde 2,5 cm genişliğinde şeritler halinde keserek hazırlanır ve bölüm kenarlarına yerleştirilir.

14--Boş bölümler yukarıdaki işlem basamaklarına göre doldurularak perdahlanır.

15--Son dökülen bölümlerde silinme kıvamında sertleştikten sonra yüzeyi hafifçe ıslatılır. Mozaik kaplama, silinme kıvamına gelince sertleşmesine fırsat verilmeden silinmeye geçilmelidir.

16--Mozaik kaplama, mozaik silme makinesi yüzeyde yavaşça gezdirilerek silinir.

17--Yüzey yıkanarak temizlenir ve yüzeyde görülen küçük boşluk ve pürüzlere çimento hamuru ile macun çekilir.

18--Çimento macunu prizini alarak yeterli mukavemet kazandıktan sonra yüzeyi tekrar ıslatılarak silme makinesi ile silinir.

19--Yüzey bol su ile yıkanarak temizlenir.

9-- Duvar veya Baca Diplerinin Kaplama Uygulaması:

1--Parçalı örtü malzemesi kullanılan çatılarda çatı meyilli yüzeyi üstünde kalan duvar veya baca diplerinden suyun sızmasını önlemek üzere kaplama yapılır.

2--Atika veya yangın duvar kenarlarında 12 veya 14 no. lu çinko, duvar kenarında normal 20 cm yüksekliğinde ve meyilli yüzeyde çatı örtü malzemesinin cinsine göre 15-30 cm genişlikte yapılır.

3--Her iki kenarda basit veya çift bükümlü kenetler dışa ve üste doğru yapılır.

4--Levhalar birbiri üzerine en az 5 cm bindirilerek lehimlenir.

5--Çinko levhanın kagir yüzeyle temas etmesini önlemek için bitümlü veya katranlı karton üzerine oturtulması tercih edilir.

6--Çinko levha 50-100 cm aralıklarla duvara tespit kancası veya lama baskı, çatı kaplamasına lama raptiye ile bağlanır.

7--Çatı örtüsü latalar üzerine oturtuluyorsa duvar diplerinde tahta kaplama yapılır.

8--Duvar diplerinde örtü malzemesi bu levhalar üzerine bindirilir.

9--Duvar sıvası çinko kenet üstüne kadar yapılır, tespit kancası sıva içinde kalabilir.

10--Baca diplerinde aynı işlem yapılır.

11--Meyilli yüzeyden gelen suların baca etrafından akıtılabilmesi için baca genişliğince üst kenarda yanlara doğru % 3-5 meyil verilir.

12--Bacanın üst ve yan taraflarında örtü malzemesi levha üzerine ve alt tarafta suyun kolaylıkla akıtılabilmesi ve levha kenarının sağlam olması için basit büküm yapılır.

9-- Dereler için Kaplama Uygulaması:

1--Çatı planında iç köşe teşkil eden damlalıkların teşkil ettiği meyilli yüzeylerin kesiştiği ara hatlarında suyu toplamak üzere kaplama yapılır.

2--Dere teşkil eden meyilli yüzeylerde örtü malzemesi latalar üzerine yapılıyorsa dere içinde eksenden her iki yana doğru 30-50 cm genişliğinde tahta kaplama yapılır.

3--Çatı meyili fazla ise dereyi teşkil eden yüzeyler arasındaki açı azalacağından dere boyunca üçgen kesitli çıta çakılır.

4--Dere içine ruboroit veya katranlı karton kaplandıktan sonra 12-24 nolu çinko veya diğer metal levhalar 60-80 cm genişliğinde alınır, iki yan kenarına tek veya çift bükümlü kenet yapılır.

5--Damlalık oluğuna suyu akıtacak şekilde alt ucu kesilip aşağı kıvrım veya büküm yapıldıktan sonra dereyi teşkil eden yüzeylerin eğimine göre yerine alıştırılır.

6--Devam edecek olan levha alt levha üzerine 5-15 cm bindirilerek lehimlenir.

7--Dere levhası 50-100 cm aralıklarla çatı kaplamasına raptiyelerle bağlanır.

8--Çatı örtü malzemesi dere levhasına suyu akıtacak şekilde 15-20 cm bindirilir. 

10-- Çatı Çıkış Kapaklarının Kaplama Uygulaması:

1--Çatıların meyilli yüzeylerine çeşitli nedenlerle çıkılabilmesi için uygun yerlerde, özellikle mahya yakınlarında çıkış kapakları yapılır.

2--Kapaklar genellikle kare veya dikdörtgen kesitinde ve kenar boyutları 50*50 cm veya 40*70 cm olacak şekilde iki mertek arasında tanzim edilir.

3--Kapakların yan çerçevesi 2.5-3 cm kalınlığında ve 10-12 cm genişliğinde tahtalardan yapılır.

4--Yandan yağmur ve kar sularının sızmasını önlemek üzere çinko levha veya galvanizli saç ile kaplama yapılır.

5--Kapak çıkış çerçevesinden en az 5 cm çıkıntı teşkil edecek şekilde sunta veya tahtalardan yapılır ve çerçeve üzerine oturtulabilmesi için alt çıtalar çakılır.

6--Kapak üst yüzeyi yine çinko veya galvanizli saç ile kaplanır.

11-- Duvar Kağıdı Kaplama Uygulaması:

1--Kağıt kaplamalar, bina içerisinde duvar yüzeylerinin güzel görünümlü olmalarını sağlayan, oturanları psikolojik olarak rahatlatan ve sık sık boya, badana yapma zorunluluğundan kurtaran bir kaplama türü olup, çeşitli renk ve desenlerde yapılmaktadır.

2--Bu kağıtlar, isteğe göre birbirini tamamlayan veya karışık desenlerde olabilmektedir. Her yapım için gerekli olan kağıt miktarı, piyasadan hazır olarak temin edilebilmektedir.

3--Kağıt kaplamaların kaplanacağı duvar yüzeylerinin birleşim yerleri (iç ve dış köşeler), düzgün ve şakülünde inmiş, yüzeyleri düzgünce ince sıva ile sıvanmış olmalıdır.

4--Kağıt kaplanacak yüzeyde, ince sıva üzerine bir alaturka perdah yapılarak, tamamen pürüzsüz ve parlak bir yüzey elde edilmesi gereklidir. Perdah yapılmasında;

4.1--Süzülmüş, sulandırılmış koyu kaymak kireç,

4.2--Sulandırılmış, akıcı kıvamda çimento,

4.3--Bir kısım süzülmüş, sulandırılmış kireç ile, bir kısım sulandırılmış çimento karışımı,

4.4--Bir kısım süzülmüş, sulandırılmış kireç ile, bir kısım sulandırılmış alçı harçlarından herhangi birisi kullanılabilir. Ancak, rutubetli yerlerde içerisinde alçı bulunan harç kullanılmamalıdır.

5--Perdahta yüzeye sıvanan harç tabakası kalınlığı 1 mm yi geçmemelidir. Aksi takdirde yüzeyde çatlamalar olur. Kaplanan kağıtların birleşme yerleri bastırılarak belirsiz bir duruma getirilmelidir.

6--Yüzeyin Hazırlanması :

1--Kaplama zemini olarak, üzerine ince sıvası yapılmış kagir duvar yüzeyi kullanılacaktır.

2--İnce sıva yüzeyindeki iri kum tanecikleri veya pürüzleri, çelik malanın kenarı ve tel fırça ile temizlenir.

3--Yüzeyin tozları fırça ile temizlenir.

4--Yeteri kadar su harç teknesine doldurularak yüzey perdahı için kaymak kireç, çimento, kireç+çimento, kireç+alçı gereçlerinden istenilen herhangi birisinden yeteri kadarını harç teknesindeki su içerisine karıştırarak akıcı kıvamda harç hazırlanır.

5--İnce sıva yüzeyi su ile hafifçe ısıtılır.

6--Yeteri kadar harcı harç tası ile, çelik perdah malası üzerine alarak harcı aşağıdan yukarıya doğru 1 mm kalınlığı geçmeyecek şekilde yüzey sıvanır.

7--Harç fazlalıkları çelik perdah malası ile sıyrılıp düzgün bir yüzey elde edilir. Bu işlerin amacı yüzeyde yeni bir tabaka meydana getirmek olmayıp sadece gözenekleri gidermek, düzgün ve parlak bir yüzey elde etmektir

8--Yüzeyin daha düzgün olması istenildiğinde yüzey, altına teliz veya keçe yapıştırılmış perdah malası ile perdahlanır. Ayrıca perdahlı yüzey ince zımpara ile ovulur.

9--Kaplama Yapılması :

1--Perdah yapılmış yüzeyin iyice kuruması beklenmelidir.

2--Yüzeye gazete kağıdı veya adi kağıtlarla bir astar kaplaması kat, dalga ve kırışıklık olmadan düzgünce yapıştırılır

3--Duvar yüksekliğine göre ve birleşme yerlerinde desenleri birbirini tamamlayacak şekilde kağıtları kesip, ters olarak temiz döşeme üzerine yatırılır

4--Anahtar, priz, duy vb. gelecek kısımları yerinde, kuru prova ederek kağıtlar dikkatlice kesilir

5--Özel tutkal, duvar kaplama kağıtlarının arka yüzeyine fırça ile sürülür

6--Kaplama kağıtları yüzeye düzgünce ve dikkatlice yapıştırılır

7--Kağıt kaplamaya, pencere olan yüzeylerde ön pencere kenarlarından, kapı olan yüzeylerde kapı pervazlarından başlanır

8--Yapıştırılan kağıtların üzerine boyacı makarasına bastırılarak kağıtların, yüzeye iyice yapışması, kabarık, dalgalı ve pürüzlü olmaması sağlanır.