Gut Hastalığı-Bilgi-2:
1--Et ve alkol ağırlıklı bir
diyet sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
1.1-- Amerikan nüfusu
yaşlanıp kilo aldıkça ve hastalığı tetikleyen gıdalara erişim artıkça, gut
hastası sayısı artıyor. Hastalık küresel olarak da yükselişte.
2--Genelde erkeklerde görülen
bu hastalık yaşlı kadınlar arasında da artıyor. Östrojen, kadınları mezapoza
kadar koruyor.
3--Guta kandaki yüksek ürik
asit seviyesi yol açıyor. Eklemlere veya yumuşak dokulara yerleşen rahatsız
edici üre kristalleri oluşturuyor ve şiddetli bir ağrıya yol açıyor.
3.1--Ürik asit birçok gıdanın
ortak bileşeni olan, bilhassa sakatat, hamsi, ringa, kuşkonmaz ve mantarda
bulunan pürinlerin vücut tarafından tüketilmesi esnasında ortaya çıkıyor.
3.2-- Aşırı alkol tüketimi ve
früktoz içeren içeceklerin alınması da etkili oluyor.
3.3--Ürik asit seviyesinin
yükselmesi, vücudun aşırı ürik asit üretmesinden veya böbreklerin ürik asidi
düzgün bir şekilde vücuttan atamamasından kaynaklanıyor.
4--Boston Üniversitesi Tıp
Fakültesinden romatizma uzmanı Doktor Tuhina Neogi, insanlarda ürikaz enzimi
olmadığını ve bu yüzden üreyi, pürinin metabolize edilmesi sonucunda ortaya
çıkan allantoine dönüştüremediğini anlatıyor.
5--Gut riskini artıran
ilaçlar arasında yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan tiazid
diüretikler, organ nakli yapılan hastaların organı reddetmesini engellemek için
kullanılan ve bağışıklık sistemini baskılayıcı bir ilaç olan siklosporin ve
düşük dozlu aspirin sayılabilir.
5.1--(Neogi’nin yazdığına
göre, yüksek dozlu aspirin ürik asidin vücuttan daha kolay atılmasını
sağlıyor.)
5.2--Ürik asiti uzun vadede
azaltmak için kullanılan ilaçlar bile ilk başta bir gut krizini
tetikleyebiliyor.
6--Gut riski, hipertansiyon,
diyabet, yüksek kolesterol, damar tıkanıklığı ve kalp yetmezliği, obezite ve
insülin direnci içeren metabolik sendrom gibi modern toplumdaki yaygın
rahatsızlıklardan mustarip kişiler arasında daha yüksek.
6.1--Ailede gut hastalığı
olması da bir risk faktörü. Çeşitli genlerin hastalıkla bağlantısı söz konusu.
Neogi insanların ürik aside çok farklı tepkiler verdiğini söylüyor. Kanda
yüksek ürik asit seviyesi gut krizini tetiklemeyebilir. Ayrıca gut krizi düşük
asit seviyelerinde de olabilir.
7--Hastalık belirtileri son
derece açık: Ani gelişen şiddetli ağrı, ayak başparmağında kızarıklık ve şişme.
Ancak kesin teşhis için şişen eklem yerinde ürik kristalleri bulmak gerekiyor.
Bazen yaşlılarda birden farklı eklemde gut görülebiliyor.
7.1--Gut tedavi edilmezse,
üre kristali tortuları tenin altında tofüs denilen nodüller oluşturabiliyor.
Tofüs gutun şiddetlendiği dönemlerde şişebiliyor ve hassaslaşabiliyor. Üre
tortuları böbrek taşma da yol açabiliyor.
7.2--Tedavi, pürin alimim
sınırlayan bir diyetle başlıyor. Yani sakatattan uzak durmak, kümes hayvanları
ve deniz ürünleri tüketimini sınırlamak gerekiyor. Az yağlı gıdalar, yumurtalar
ve proteinli sebzeler tavsiye ediliyor.
7.3--Düzenli olarak fazla
kahve (ve muhtemelen çay da) tüketilmesi ürik asit seviyesini düşürebiliyor.
Vişne suyu içmek (veya kiraz, vişne gibi koyu renkli meyveleri yemek) koruyucu
olabiliyor.
7.4--Çok su içmek de üre
birikimini sınırlıyor ve böbrekleri temizliyor.Alkolden kaçınılması gerekiyor.
7.5--Ağır dozlarda ibuprofen
ağrıyı ve ateşi azaltıyor. Doktorlar reçeteye kolsişin (safran) de yazabiliyor.
Ne yazık ki mide bulantısı, kusma ve ishal gibi yan etkileri olabiliyor.
7.6--Ağrıyı ve ateşi azaltmak
için prednison gibi kortikosteroid bir ilaç ağızdan veya enjeksiyon yoluyla
alınabiliyor.
7.7--Sık krizler, ürik asidi
azaltan ve ksantin oksidaz önleyiciler denilen üre düşürücü ilaçlarla sürekli
tedaviyi gerektirebiliyor. Probenecid ise böbreğin ürik asidi vücuttan atmasını
kolaylaştırıyor.