Gluten Allerjisi:
1--Glütensiz diyet” son
günlerin en moda sözcüklerinden biri, . Öyle ki, 2016 yılında glütensiz
ürünlerin toplam pazar değeri tüm dünyada 3,5 milyar, 2018 yılında ise 4,5
milyar dolar oldu. Uzmanlar 2023 yılına gelindiğinde bu rakamın 6.5 milyar doları
bulmasını bekliyorlar.
1.1--ABD’de toplam nüfusun
üçte biri glütensiz ürünleri tercih ediyor. Sadece 2013-2015 yılları arasında,
bu ülkede glütensiz ürün tüketiminin 67% arttığı açıklandı. İngiltere’de de
durum farklı değil. Bu ülkede yaklaşık 8.5 milyon kişinin glütensiz diyet
uyguladığı tahmin ediliyor.
1.2--Öte yandan, bilimsel
olarak kesinlikle glütensiz diyet uygulama zorunluluğu gösterilmiş olan Çölyak
hastalığının toplumda görülme sıklığı sadece 1, glüten intoleransı denilen
durumun görülme sıklığı ise sadece %6.
2-- Glüten ile ilgili değerlendirme yaparken öncelikle 3 durumu bilmek gerekir.,6 Bunlardan ilki Çölyak hastalığı, İkincisi buğday alerjisi ve üçüncüsü de glüten intoleransı veya hassasiyeti.
2.1--Çölyak hastalığı ömür
boyu devam eden “otoimmün” - yani kendi bağışıklık sistemimizin kendi
dokularımızı yabancı sayıp hasar verdiği - bir hastalık. Bağışıklık sisteminin
aktivasyonu sonucu, bağırsağı çevreleyen hücreler zarar görmekte ve besinlerin
sindirim ve emiliminde sorunlar oluşmakta.
2.2--Bu hastalık toplumun
sadece %1 'inde görülmekte. Çölyak hastalığı ilk olarak DanimarkalI pediatrist William
Dicke tarafından ikinci dünya savaşında tanımlanmış. Savaş sırasında buğday
kıtlığı yaşanmış ve bu süreçte malnütrisyonu - beslenme bozukluğu olan
çocukların iyileştiği gözlenmiş. Bu gözlemden yola çıkarak az sayıda beslenme
bozukluğu olan malnütrisyon - çocukta tedavide buğday kesilmiş ve glütensiz
diyet uygulanan bu çocuklar iyileşmişler.
2.3--Aslına bakarsanız Çölyak
hastalığının tarihçesi çok daha eskilere dayanıyor. Birinci yüzyılda Yunan
Doktor Areteaus of Cappodocia tarafından Anadolu’da tarif edildiği söyleniyor.
'
2.3.1--Çölyak hastalığı
tedavi edilmesi gereken bir hastalık olup ciddi sonuç doğurabiliyor. Hastalık
tedavi edilmediğinde ishal, karında şişkinlik, karın ağrısı kramp, hazımsızlık
hissi, kilo kaybı, yorgunluk, demir, B12 ve folik asit eksikliği, kansızlık,
osteoporoz, deri lezyonları, hormon bozuklukları ve bu hastaların ıe
takiplerinde lenfoma gibi ciddi komplikasyonlar görülebiliyor.
2.4--İkinci önemli durum ise
buğday alerjisi. Bu kişiler buğday ürünleri yediklerinde deniz ürünleri gibi
kimi yiyeceklere karşı alerjisi olanlara benzer bulgular görülüyor. Bu
kişilerde alerji olan ürünler tüketildikten hemen sonra nefes almada zorluk,
deride kızarıklık, ürtiker ve hatta boğulma hissi gibi ciddi bulgular ortaya
çıkıyor
Kaynak:HBT-Güncel Tıp-Mustafa
Çetiner