Sesi Metne Çevirmek-Yapay
Zeka-Meclis:
1--Meclis ve mahkeme
salonlarından “sesli” konuşmaları “yazılı” metinlere döken stenografi,
kelimeler semboller ve kısaltmalara dönüştürerek konuşmaların hızla yazılmasını
sağlıyor. Bu işi icra edenlere ise stenograf deniyor.
2--Üretken Yapay Zeka
modelleri metin-ses-görsel modüllerini birinden diğerine dönüştürmeye yarıyor.
Dolayısıyla da sesleri metne dönüştürebiliyor. Bu nedenle bu araçların Meclis
ve mahkemelerde kullanılması, stenolara artık ihtiyaç duyulmadığı endişesini
dile getirdi. Ancak TBMM gibi pek çok yasama ve yürütme organı, yapay zekadan
yararlanırken, bu araçların stenolara yardımcı olacağının altı çiziliyor.
2.1--TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanı Muhsine Çevik; yapay zekadan yardım alacaklarım belirterek TBMM’nin TÜBİTAK ile yürüttüğü Tutanak Bilgi Sistemi Projesi’nin devreye girmesi halinde yapay zekanın, milletvekillinin sesini tanıyıp, konuşmasını yazıya dökebileceğini ifade etti. Projeyi yaklaşık bir buçuk yıldır yürüttüklerini belirten Çevik, şöyle konuştu:
2.2--“Tutanak Bilgi
Sistemi’nde, konuşmacı konuştuktan sonra stenograflarımız artık uzman stenograf
gibi çalışacak, yazıya dökülmüş metni kontrol edecek. Bizdeki kontroller her
zaman çok fazladır. Sonra bilgisayar üzerinden uzmanımız kontrol edecek, sonra
başkan yardımcımız.
2.2.1--Birleştirme işlemini
artık memurumuz yapmayacak. O, ortak kelimeyi bulup birleştirecek. Bu sistem,
Tutanak Bilgi Sistemi Projesi. Buradaki yapay zeka konuşmayı yazıya dökecek ve
konuşmacıyı tanıyacak. Bir vekilimiz çıkıp konuştuğunda onun ismini açacak,
sesini tanıyacak, konuşmasını da devamında yazacak. Diğer yaptığımız bütün
işleri de bu sistemle gerçekleştireceğiz.”
3--Çevik, kavgalı oturumlarda
stenografların zabıtları yazarken, muhalefet milletvekili konuşuyorsa iktidar
sıralarına döndüklerini, iktidar milletvekilleri konuşurken muhalefet sıralama
dönerek etrafı kontrol ettiklerini söyledi.
Kötü bir söz söylendiğinde,
bu ifadenin ilk hangi vekilden çıktığının çok önemli olduğunu kaydeden Çevik,
müdahale zabıtlarını yazmanın çok stresli olduğunu ancak stenografların kavga
anında panik olmayarak işlerini en iyi şekilde yaptığını vurguladı.
3.1-- Yapay zekanın tartışmalı oturumlarda konuşmaları
algılayıp algılayamayacağına ilişkin ise Çevik, “Yapay zeka tartışmaları
algılayamayacak. Kavga varsa biz normal ses kaydından hiç yararlanamıyoruz
çünkü sesler üst üste biniyor, ayırt etmeniz mümkün değil. O zaman artık steno
devreye giriyor. Yapay zeka da olsa bu stenografa ihtiyaç her zaman olacak
çünkü kavgalı oturumda o sesleri ayırt edemez, kimin ne dediğini bilemez.
Burada bir insana ihtiyaç var” ifadelerini kullandı.
Kaynak:Para
Dergisi--29.10.2023—4.11.2023