Ücret Sorunu-Asgari Ücrete Takılı Ekonomi Olmak:

1--Türkiye’nin asgari ücreti yoğun tartışması aslında vasat bir ekonomi olmaktan çıkamamasının ya da orta gelir tuzağına takıldığının göstergelerinden biri olarak kabul edilebilir.

2--TÜİK’e göre asgari ücretin 1,05 katının altında geliri olanlar asgari ücretli kabul edilmektedir. Buna göre Türkiye’de ücretli ve yevmiyeliler arasında asgari ücretin 1,05 katının altında ücret geliri olan kişi sayısı 2021 ’de 8,1 milyon, 2022’de ise 8,8 milyondur.

2.1--Son üç yılda asgari ücretli oranı ortalama %40,5 civarında yataya yakın bir seyir izlemiştir.

3--1,05 katsayısını kullanan Eurostat’a göre 2018 için Avrupa’da bu oranın en yüksek olduğu ülkeler

Slovenya…………….%15,2

Romanya…………… %13,3

Polonya………..……...% 9.0

Macaristan…………..% 7,7

4--Türkiye’deki ücret sorununun kök nedeni, ülkenin hâlâ yapısal dönüşüm yaşayamamış olması ve buna bağlı olarak toplam istihdam içinde düşük vasıf gerektiren işlerin yoğun olmasıdır.

4.1--2021 verilerine göre AB27 ortalamasında işlerin

                                              AB                   Türkiye

düşük vasıflı işler………. %8,6’sı………….%15.5

yarı vasıflı işler………….%48,3’ü…………%60.6 

4.2-- Türkiye bu istihdam yapısı ile Avrupa’da düşük beceri gerektiren işlerin en yoğun olduğu ülke konumundadır.

4.3--Yüksek vasıflı işlerin toplam istihdamdaki payı

Romanya’da…………..%17,6,

Polonya’da……………%21,4

Türkiye’de……………%12,2’dir.

4.4--Türkiye’de 2020-2022 döneminde istihdam %15,2 artmıştır ama bu istihdam artışının

%54,1’ini…………. yarı vasıflı,

%21,6’sını……….. düşük vasıflı işler sağlamıştır.

4.4.1--Diğer bir ifadeyle Türkiye yüksek vasıflı işlerin sayısının hem az olduğu hem de yavaş arttığı bir ülkedir.

5--Türkiye’deki ücret sorununu gençlerin daha çok hissetmesi uzun vadeli yapısal riskleri beraberinde getirmektedir. Gençlerdeki ücret sorununun yüksek öğretim mezunları için de geçerli olması eğitim kalitesindeki bozulmanın işgücü piyasasındaki yansımalarından biridir.

Kaynak:Müfit Aksoy