Mimari Tasarımda Asansör Bilgileri:
1--Asansör Bilgisi:
1--Asansör Sayısı:
Kat adedine bağlı 4 kişilik-320 kg asansör sayıları:
0--8 kat için.………………….1 adet
9-13 kat için.…………………2 adet
14-17 kat için…………………3 adet
18-22 kat için…………………4 adet
23-24 kat için…………………5 adet
25-26 kat için…………………6 adet
27-29 kat için…………………7 adet
320 kg insan asansörü yeterlidir.
formül: Asansör Sayısı: n=0,3*Kat Adedi-1
Yukarıdaki tablo Konut asansörleri ,Kat da 4 daire için, Asansör trafik hesabına göre düzenlenmiştir
4--5 kat dan fazla Çok katlı binalarda en az iki adet 630 kg ve 800 kg sedye girebilen asansör yapılması,5 katlı binalar için ise özürlüler kanunan göre içine özürlü sandalyesi girebilen en az 630 kg insan asansör yapılması uygun olacaktır.
2--Kişi sayısına Bağlı Kuyu Alanı seçimi :
Ak(m2)=1,1*((nkişi+6)/4) bu ifadeye göre kişi sayısı ile 6 toplanıp-4 e bölünürse kuyu alanı m2 olarak hesaplanabilir.
3--Kuyuda Kısa kenarın Uzun kenara oranı 0,8-0,9 aralığındadır.
4--Asansör Ölçülendirme-Kuyu Ölçüleri Tablosu:
(1)(Kuyu Ölçüsü)--(2)(Kuyu Dip Derinliği)--(3)(Kuyu Üst Yüks--(4)Makina Dairesi Ölçüleri)
1--KONUT:
(1) (2) (3) (4)
320 kg-4 Kişi-Konut ............140x160)--(140)--(370)--(220x320x200)
400 kg-5 Kişi-Konut.............(160x160)--(140)--(370)--(220x320x200)
480 kg-6 Kişi-Konut.............(160x190)--(140)--(370)--(220x370x200)
630 kg-8 Kişi-Konut.............(160x210)--(140)--(370)--(220x370x200)
800 kg-10 Kişi-Konut...........(160x230)--(160)--(400)--(240x420x240)
1000 kg-13 Kişi-Konut.........(160x260)--(160)--(400)--(240x420x240)
2--İŞYERİ:
320 kg-4 Kişi-İşyeri................(180x200)--(140)--(380)--(250x370x220)
500 kg-6 Kişi- İşyeri............. (180x200)--(140)--(380)--(250x370x220)
630 kg-8 Kişi- İşyeri............. (180x220)--(140)--(380)--(250x370x220)
800 kg-10 Kişi-İşyeri............ (180x220)--(150)--(380)--(250x370x220)
1000 kg-13 Kişi-İşyeri.......... (240x220)--(160)--(380)--(320x490x220)
1250 kg-16 Kişi-İşyeri.......... (250x225)--(160)--(390)--(320x490x220)
--Asansör Bilgi Notu:
1--Asansörlü binalarda asansör makine dairesi ve kuyu ölçüleri yukarıdaki tablodan alınmalı.
1.1--Makina dairesine normal kat merdiveni ile erişilebilmeli.
1.2--Makina dairesinde 60x40 cm vasistaslı pencere olmalı.
1.3--Kazan dairesi,asansör makine dairesi ,jeneretör odaları gibi Makina dairesi duvarları ses yalıtımı için çift-sandaviç duvar olmalı.Yada 19 cm BİMS veya gazlı beton ile yapılmalı-iç sıvası perlitli sıva ile sıvanmalıdır.
2--Özürlü Asansörleri için en uygun ve TOKİ nin belirlediği asansör 8 kişilik-630 kg lık konut asansörü olup,kabin içinde buton ve tutamaklar 100 cm yükseklikte olup,asansörü kullanma ya kart yada özel anahtar ile mümkündür.
3--Asansör makina dairelerine normal kat merdiveni ile ulaşılamalı ve makina dairesinde en 60x40 cm lik vasistaslı pencere-300 mm lik açık havaya çıkan pimaş çıkışı olmalı.
4--Asansör Projelerinde kuyu dip derinliği her durumda 140 cm den aşağı olmamalı ,asansör kuyu eni konutta 140 cm de ,derinliği 160 cm aşağı olmamalıdır.
4.1-- Asansör Projelerinde işyerlerinde kuyu eni 180 cm de,asansör kuyu derinliği 200 cm konutta kuyu eni 140 cm den-kuyu derinliği 160 cm den aşağı olmamalıdır.
5--Öğrenci yurtları vs gibi çatı katına asansör ulaşılması istenen binalarda makina daireli asansör yerine hidrolik asansör yapılması uygundur.Hidrolik asansör için kuyu yanında makina dairesi odası olmalıdır.
5--İstanbul İmar Yönetmeliğine Göre
5.1--ZK+4NK için asansör yapılması zorunludur.
5.2--Asansör kuyusu:dar kenarı 120 cm den ,alanı ise 1.80 m2 den,kapı genişliği 90 cm den az olamaz.Asansör önü sahanlık genişliği sürme esalı kapılarda 120 cm,dışa açılan kapı ise 150 cm olmalıdır.Konut binalarında 12 daireden fazla ise dar kenar 140 cm alanı 2.5 m2 den az olamaz.
5.3--ZK+9NK veya toplam konut sayısı 20 yi geçen binalar için en az 2 adet asansör yapılması gerekir.
5.4--Kullanılabilir Katlar Alanı 800 m2 den ve kat adedi 1 den fazla olan umumi-işyeri binalarda en az bir adet asansör yapılması zorunludur
5.5--Kat alanı 800 m2 den ve kat adedi 3 den fazla olan umumi binalarda en az 2 adet asansör olmaküzere, trafik hesabına göre hesaplanacak birisi insan diğer hem insan hem yük taşıyacak nitelikte asansör yapılacaktır.
5.6--Bu asansörlerde bir arıza durumunda kesintisiz güç kaynağı(jeneratör -kesintisiz güç kaynaklı veya kata getiricili) şekilde tesis edilmesi gerekir.
5.7--Umumi binalarada yapılacak asansörlerden en az bir tanesi bedensel özürlülerin kullanımına uygun yapılacaktır. iç kabini 110x140 cm--kapı genişliği 85 cm tutunma kolu 85-90 cm,kapıları otomatik veya fotoselli olacaktır.
5.8--İstanbul İmar Yönetmeliğine göre seçilen minimum ölçüler, Madde 4 yazılan ölçülendirme tablosuna göre daha zayıf olduğu için yada ölçülendirme değerleri minimum değerlerin üstünde olduğu için Sonuç olarak; ölçülendirme tablosu değerlerinin kullanılması imalatın sağlıklı yapılabilmesi için şarttır.
2--Yürüyen Merdiven Tasarımı:
1--Yürüyen Merdiven Önü Sahanlık:Derinlik,Yürüyen Merdiven önü hemen bitimi-korkulukların bitiminden itibaren en az 2,50 m ve sahanlık genişliği yürüyen merdiven genişliği-B kadar olabilir yada derinlik 2,00 m , genişlik,meriven genişliği iki katı kadar-2B
olabilir.
Kısaca 2500 mm x B yada 2000 mm x 2B kadar olabilir.
Merdiven genişliği-B yan bantların dıştan dışa uzaklığıdır.
2--Merdiven Alt Ve Üst Dönüş İstasyonları Yerleşim Uzunlukları ( L1 , L3 ): Yürüyen merdivenlerin boyutları tip, hız ve kapasiteye göre değişiklik gösterir ancak aşağıdaki tablo önerilebilir.
a=Tırmanma açısı(27.3 ,30 35 )derece
C=Basamak Genişliği(600,800,1000)
3--L1=Merdivenin alt kısmının yatay uzunluğu(eğimin alt katı kestiği noktadan merdiven ön çizgisine uzaklık)
Alışveriş merkezleri için L1=220 cm
Toplu taşıma için L1=225 cm
Özel Tasarım için L1=230 cm
4--L3=Merdivenin üst kısmının yatay uzunluğu(eğimin üst katı kestiği noktadan merdiven arka çizgisine uzaklık)
Alışveriş merkezleri için L3=250 cm
Toplu taşıma için L3=255 cm
Özel Tasarım için L3=255 cm
5--Basamak Genişliklerine Karşı Gelen
Merdiven Genişliği-B ve Genişlik-A Değerleri
600....................750.................1200
800...................1000................1400
1000.................1200................1600
6--Diğer Ölçüler:
Zincir Çark Yüksekliği İçin:1000 mm ,
Bant Yüksekliği:900-1000 mm
Basamak Genişliği=405.4 mm
7-- Yürüyen merdivenlerde basamakların, yürüyen bantlarda bandın ya da paletin üzerindeki net yükseklik her noktada en az 2,30 m olmalıdır.
8-- Binanın yapısı, hareket halindeki yolculara tehlike yaratabilecek yapıda ise uygun
koruyucu önlemler alınmalıdır.
(Madde 7.3.1) Özellikle, kat kesişmelerinde ve çarpraz yürüyen merdiven yada yürüyen bantlarda yüksekliği 0,30 m den az olmayan, keskin bir kenarı bulunmayan, dikey bir engel korkuluğu üzerine yerleştirilmelidir.(h5).
9--El bandının merkezi ile tehlike yaratabilecek engel arasındaki mesafe, b9 0,50 m den büyükse bu kurallara uyulmayabilir.(TS EN 115 Madde 5.2.3)
10--Yürüyen merdiven altı geçiş alanlarındaki yükseklik (h6) 2,20 m den az olmamalıdır. Geçiş alanı olarak kullanılmayan alanlarda bu yükseklik aranmaz.
11-Kat Yüksekliğine(h(m)) Bağlı Binada Katlara gelen Maksimum Yük--G(ton)
Basamak Genişliği 600 mm-Üst Kat: G(t)=0,92xh(m)+6
Basamak Genişliği 600 mm-Alt Kat: G(t)=0,95xh(m)+5,3....yaklaşık..... G(t)=h (m)+6
Basamak Genişliği 1000 mm-Üst Kat: G(t)=1,4xh(m)+5,5
Basamak Genişliği 1000 mm-Alt Kat: G(t)=1,1xh(m)+6,1 yaklaşık...... G(t)=1,5xh (m)+6
12-- Yürüyen merdiven hızları:
(v): 0,4 ; 0,45 ; (0,5) ; 0,55 ; 0,6 ; 0,65 ; 0,7 m/s
12.1--Aktarılan Yolcu Sayısı: Pa(kişi/h)=18000*v(m/s)*0,83
12.1-- Yürüyen Merdiven Yaklaşık Motor Gücü:
Excel hesap için
.....Pm(kw)=0,006*v(m/s)*Ps(kişi/h)*Sin(3,14/360)*(90-tırmanma açısı))
30º derecelik eğim için Pm(kw)=45xv²(m/s) kabul edilebilir.