Giydirme Cephelerde Kullanılan Camlar
1--Güvenlik Camları:
1.1--Güvenlik camları ön gerilmeli(temperli) ve tabakalı (lamine) camlardır.
1.2--Temperli(Öngerilmeli) Camlar:
1--Temperli cam, camın basınç, darbe ve ısıya karşı direncini artırmak amacıyla ısıl işlemlerden geçirilmesiyle elde edilir.
2--Temperli camın üretiminden sonra üzerinde herhangi bir delme, kesme vb. gibi işlemler yapılamamaktadır.
3--Bu tür camlar kolaylıkla kırılmamakta, kırıldığında ise kesici kenarları olmayan küçük parçalara ayrılmaktadır.
4--Büyük doğrama yüzeylerinde,dükkan cephe camları vs üzerinde yürünen döşemelerde vb. uygulamalarda güvenlikle uygulanabilmektedir.
1.3--Tabakalı (lamine) Camlar:
1-- iki veya daha fazla katmanın aralarında polivinil bütiral (PVB) veya benzeri bir plastik malzeme ile bir araya getirilmesiyle üretilmektedir.
2--Kırılmaya, patlamaya, darbelere ve hatta mermiye karşı dayanıklı, çeşitli düzeylerde performans gösteren lamine camlar üretilebilmektedir.
3--İç katmanda saydam, renkli,dokulu film tabakaları olabildiği gibi ısı yalıtımlı, UV filtreli veya yansıtıcı film tabakaları da olabilmektedir.
2--Güneş Kontrol Camları:
1--Güneş kontrol camları sıcak iklim koşullarında güneş enerjisinin içeriye girmesini önemli ölçüde azaltarak bina ısısının korunması, güneş ışınımının ısı veya elektiriğe dönüştürülmesi -bina cephelerinde güdümlü hava akımları oluşturarak havalandırma -serinletme sağlar.
2.1--Renkli Camlar:
1--Renklendirme cam eriyik durumundayken içine ilave maddeler katılmasıyla elde edilir. Renkli cam günışığının çoğunu emdiği için oldukça sıcaktır. Cama metal oksid ilaveleriyle geniş renk yelpazesi elde edilir. Buna karşılık ışık geçirgenliği azalır.
2--Fotosensitive camlar renkli camlar alanında özel bir uygulamadır. Yeşil ve bronz renkler gri tonlarıyla birleştirilerek renk kartelası genişletilmiştir. Farklı gri tonları kobalt okside, nikel oksid ve selenyum oranlarıyla çeşitlenmiştir
2.2--Yansıtıcı (reflektif) Camlar:
1--Yansıtıcı camlar, çeşitli metal veya metal oksitlerle yüzeyleri kaplanarak yüksek yansıtıcılık özelliği kazandırılmış camlar olarak tanımlanırlar.
2--İnce metalik kaplamaların başlıca dezavantajları yumuşak yüzeyleri ve metallerin (özelikle gümüş ve bakırda) kimyasal dirençlerinin düşüklüğünden dolayı korozyon sorunlarıdır.
3--Krom, titan ve çelik alaşım gibi metal kaplamalarda güneş spekturumunun görünür ve yakın infrared bölgelerdeki geçirgenlikleri yaklaşık aynıdır. Renkleri saydama yakındır.
2.3-- Düşük Emissiviteli (low-e) Camlar:
1--Low-E cam yüzeyinde düşük Low-e kaplamalı düz cam türüdür.
2--Düşük low-e, cama uzun dalga boyundaki radyasyonu yansıtma özelliği kazandırır. Böylece Low-E camlar, oda içindeki tüm eşyaların ve duvarların yaydığı uzak infrared bölgedeki radyasyonun hemen tamamını geri yansıtarak odanın soğumasını önlerler
2.4-- Kaplamalı Camlar:
1--Yumuşak kaplamalar genellikle 6 ve 9 tabakadan oluşur. Malzemenin farklılaşmasıyla kaplama kalınlığı, ışık geçirimi ve diğer özellikler kontrol edilebilir.
2-- Son yıllarda gümüş esaslı kaplamalar ışığı yüksek oranda geçirmesi ve doğal renkleri nedeniyle baskın gelmektedir.
2.1--Güneş kırıcı amacıyla, yansıtırken ısı geçirimi azaltan yüksek reflektif özelliklere sahip metal oksid kaplamalar kullanılmaktadır.
2.5--Enerji Üreten Camlar:
1--İki cam arasına veya yalnızca bir ön cam arkasına yerleştirilmiş silikon veya özel ince film kaplamalı fotovoltaik(FV) sistemlerle gün ışığından elektirik elde edilebilmektedir.
1.1--Birbirine seri bağlı hücrelerden elde edilen doğru akım elektrik enerjisi “inverter” ler yardımıyla alternatif akıma dönüştürmekte; elektiriksiz ve uzak kırsal yörelerde tek başına veya yapılar ve diğer bayındırlık işlerinde yardımcı kaynak olarak kullanılmaktadır.
2--Güneşle hücreler arasındaki cam, verim artışı için demiroksitten arındırılmaktadır.
3--Güneşin ışık dışındaki ısı ışınımı FV’ler için gerekli ve yararlı olmadığı için soğurmanın yan ürünü olan ısı enerjisi fotovoltaik+güneş kolektörü kombinasyonlu melez sistemlerde su ısıtmada kullanılabilmektedir.
4--Fotovoltaik yöntemiyle üretilen elektiriğin 10-15 yıl içinde ekonomik hale gelmesi beklenmektedir.
3--Isı Yalıtım Camları:
1--Yalıtımlı cam iki levhanın arasına hava hapsedilmesiyle yapılır. Bu alana argon veya diğer özel gazlar doldurulmasının yanısıra gözle görülebilen low-e kaplama olarak isimlendirilen metalik kaplamalar daha fazla enerji etkin hale getirir
2--Bu durumda en çok kullanılan malzeme farklı kalınlık ve dokudaki cam, polikorbonat ve quartz köpüktür.
3--Cam katmanlar arasındaki jaluzi, film tabakası vb. güneş kırıcı elemanlar kirlenmeye karşı korunaklıdır, böylece bakım ve temizlik maliyeti azalmaktadır.
4--Isı Emici Camlar:
1--Isı emici camlar, tüm düz cam üretim yöntemlerinde cam kütlesinin renklendirilmesiyle bronz, gri,yeşil renklerde üretilen renkli camlar ile float üretiminde sadece cam yüzeyinin renklendirilmesiyle “Spektrafloat” tipi yüzeyi renkli camlardan oluşmaktadır
5-- Akıllı Camlar:
1--Başlıca tipleri fotokromik, elektrokromik, termokromik,holografik camlardır.
2--Isıtma ve soğutma yükleri eşit ve yüksek olan binalarda mevsimlik değişikliklere uyum sağlama yetenekleri nedeniyle önerilir.
6-- Giydirme Cephelerde Cam Seçimini Etkileyen Faktörler:
1--Isı Yalıtımı:
1.1-- Isı İletkenlik Katsayısı(U):ısıl iletkenliği düşük cam seçmek ısı kaybını azaltır.
1.2-- Güneş Isı Kazanç Katsayısı(SHGC):Pencerelerin, ısı kazancı bakımından gösterdikleri peroformans olarak tanımlanabilir. Eğer güneşten ısıl kazanca ihtiyaç varsa bu değeri yüksek olan pencere sistemleri tercih edilir, eğer güneşten ısıl kazanç gerekli değilse bu değeri olabildiğince düşük olmalıdır.
2-- Gün ışığı yeterliliği (Dx): Doğal aydınlatma düzeyini ifade eder. Normal bir düz cam da bu değer 1’dir ve bu sınır olarak kabul edilir. Yüksek performanslı camlarda ise bu değer 1,25-2 ulaşabilir.
3-- Ses Yalıtımı:
Gürültüye karşı alınacak önlem olarak
1--Cam kalınlığının arttırılması en pratik çözümlerden biridir. 4 mm’lik bir camın kalınlığı 8 mm’ye çıkartıldığında elde edilen artış; + 4 dB civarında
olmaktadır.
2--Camlar arasındaki 6 – 9 – 12 mm’lik ara boşlukların gürültü yalıtımına katkıları arasında kayda değer farklar bulunmamaktadır
3--Cam malzemenin ses yalıtım değerinin yükseltilmesi için;
3.1--çift cam ara boşluğunun, kuru hava veya Argon gazı yerine SF 6 gazı ile doldurulması,
3.2--çift camı oluşturan camlardan birinin kalınlığının diğerine oranla farklılaştırılması,
3.3--ara boşluk kalınlığının değiştirilmesi,
3.4--camlardan birinin farklı kombinasyonlardan oluşan bir cam haline getirilmesi gibi çözümler sonuç getirmektedir
4-- Işık Geçirgenliği:
1--Işık geçirgenliği; cama dik bakıldığında 380 – 780 nanometre dalga boyları arasındaki görünür güneş ışığının camdan geçiş yüzdesi olarak ifade edilmektedir.
2-- Yatık güneş açıları ve bulutlu gökyüzünün hakim olduğu kuzey bölgelerindeki camların mümkün olduğunca çok ışık geçirmesi
beklenirken, güney bölgelerinde aşırı parlaklıktan sakınmak için camın ışık geçirgenliğinin daha düşük olması istenmektedir.
3-- Gün ışığının sadece % 44’lük bir kısmı görünür ışık olmaktadır. Bunun % 53’ünü kızılötesi-sıcaklık taşıyan ışınlar, % 3’ü de ultraviyole ışınlardır.
3.1—Düz bir pencere camından % 90 oranında direkt radyasyon geçmektedir
4--Işık geçirgenliği düşük camlar, iç mekandaki gözlemciye “koyu” dıştakine ise “açık” renkli görünür.
5--Işık geçirgenliği yüksek olan kaplamalı camlar, dıştan genellikle koyu görünmektedirler. Bu durumda cam rengi, düşük yansıtmada öne çıkmakta, yüksek yansıtmada ise geri planda kalmaktadır.
6--Yüksek yansıtma -Düşük bir ışık geçirimi, binaya dışarıdan bakıldığında içerinin görünmesini engellenmekte ancak içeride yaşayanların dışarıyı koyu renk güneş gözlükleri arkasından bakıyormuş gibi görmelerine sebep olmaktadır. Bunun olumsuz sonuçlarının başında da, gün boyu yapay
aydınlatmaya ihtiyaç duyulması gelmektedir.
6.1----Bu durum, kullanıcıların psikolojisini olumsuz olarak etkilemenin dışında, daha çok elektrik enerjisi kullanımına neden olabilmektedir.
7--Ofis binalarında ışık geçiriminin minimum % 30 – 35’den az olmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir
5-- Renk ve Estetik:
1-- Işık yansıması % 5’den küçük olan camlar mat, % 55’den yüksek olanlar ise yüksek yansımalı olarak kabul edilir
2--özellikle reflektif kaplamalı camlarda görülen “distorsiyon” ya da dalgalı görüntü sorunu; çevredeki yapılar, bulutlar ya da diğer unsurların cephe üzerinde yansımalarıyla dikkat çekici boyutlara ulaşmaktadır
6-- Statik Dayanım:
1--Rüzgar yükünün cam elemanlar üzerindeki etkisini incelemek için yapılan deneysel çalışma sonuçları; büyük boyutlu plakların ortalama dayanımının, küçük boyutlu olanlardan daha düşük olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır [20].
7—Yapılan anket çalışmasına göre:Isı yalıtımı açısından en iyi cam kullanıcıların değerlendirmesi sonucu şeffaf düz ve yeşil düz cam olarak ortaya çıkmıştır. En kötü değer ise füme reflekte cam olarak belirlenmiştir.
7.1--Cam kalınlığı açısından değerlendirmeye bakıldığında, en üstün camın 6-16-6 ve 6-16-4 cm’lik camlar olduğu görülmektedir. Burada, camlar arasındaki boşluğun en fazla olduğu camlar en üstün camlar olarak ortaya çıkmıştır.
7.2--Ses yalıtımında Cam kalınlığı arttıkça ses geçirgenliği azalmaktadır.
Cam kalınlıkları açısından bakıldığında, en üstün camların 6-16-4 cm’lik camlar olduğu görülmektedir.
7.2.1—Ses geçirgenliği açısından en kötü performansı gösteren 6-12-6 cm’lik camlardır
8--Anket sonuçları ışık geçirgenliği açısından değerlendirildiğinde en üstün cam türü şeffaf düz cam, en kötü cam da mavi reflekte cam olarak belirlenmiştir.
8.1--Cam kalınlıkları açısından bakıldığında ise, en üstün camların 6-16-4, 6-14-4 ve 6-12-4 cmlik camlar, en kötü camların ise 6-16-6 cm’lik camlar olduğu görülmektedir.
9--Renk ve estetik açısından değerlendirmeye bakıldığında, en üstün cam türü yeşil düz cam, en kötü cam türü de füme reflekte cam olarak ortaya çıkmıştır.
10--Giydirme cephelerde cam seçerken, binanın bulunduğu bölgedeki rüzgar hızları dikkate alınarak cam ünitesi büyük olan binalarda cam kalınlığı arttırılmalıdır.
Kaynak:Giydirme Cepheli Büro Binalarında Cam Seçimi Suat Soyyiğit 1--Esra Bostancıoğlu--6. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu 12 -13 Nisan 2012