Asansörlerde EN 81-20-50 Standardı
Yazının Kaynağı:
1--Asansörlerin periyodik
kontrolüne ilişkin usul ve esaslar, 24/6/2015 tarihli ve 29396 sayılı Resmî
Gazetede yayımlanan Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği ve
15/7/2015 tarihli ve 29417 mükerrer 2 nci sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Asansör
Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair
Tebliğ (SGM: 2015/24) ile belirlenmiş bulunmakta olup periyodik kontroller
bahsi geçen Tebliğin Ek 1 “Elektrik Tahrikli Asansörler İçin Periyodik Kontrol
Listesi” ve Ek 2 “Hidrolik Tahrikli Asansörler İçin Periyodik Kontrol
Listesi”nde belirtilen kontrol kriterleri kapsamında yürütülmektedir.
2--Ancak zamanla asansör
periyodik kontrollerinde, ilgili mevzuatın ve standartların öngördüğü
gerekliliklerin kontrol edilmesi aşamasında A tipi muayene kuruluşlarınca
yoruma ve değerlendirmeye dayalı farklı kararlar verilmesi nedeniyle söz konusu
farklı kararların tamamen ortadan kaldırılabilmesi amacıyla, Asansör Teknik
Komitesi (ASTEK) bünyesinde ASTEK üyeleri, Bakanlığımızca yetkilendirilen bazı
A tipi muayene kuruluşları temsilcileri katılımı ile oluşturulan bir alt
çalışma grubu Bakanlığımız koordinasyonunda kısa süre içerisinde çalışmalarını
tamamlamış bulunmaktadır.
3--Bu çalışama ile bahsedilen
Tebliğin Ek 1 “Elektrik Tahrikli Asansörler İçin Periyodik Kontrol Listesi” ve
Ek 2 “Hidrolik Tahrikli Asansörler İçin Periyodik Kontrol Listesi”nde
belirtilen kontrol kriterlerinin detayları ilgili mevzuat ve standartlar
temelinde oluşturularak uygunsuzluk tanımlamaları yapılmış bulunmaktadır.
4--Bu doğrultuda yazımız
ekinde (CD olarak) yer alan detaylı periyodik kontrol listelerinin 01/9/2017
tarihi itibarıyla uygulanmaya başlanması hususundaki talimat, 25/07/2017
tarihli ve 45380111 – 100.E.1170 sayılı yazımız ile Bakanlığımız tarafından
yetkilendirilen A tipi muayene kuruluşlarına iletilmiş bulunmaktadır.
Bilim, Sanayi Ve Teknoloji
Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Asansör Ve Teleferik Sanayi Şube Müdürlüğü--
Ankara—Telefon:0 312 201 56 13
Ek:
1. Elektrikli asansörler için
kontrol kriterleri (81-1 & 81-80) (CD içinde)
2. Hidrolik asansörler için
kontrol kriterleri (81-2 & 81-80) (CD içinde)
3. Elektrikli asansörler için
kontrol kriterleri (81-20) (CD içinde)
4. Hidrolik asansörler için
kontrol kriterleri (81-20) (CD içinde)
5—Yorum:Yapı
ruhsatları yada onaylanmış asansör uygulama projelerinde 01.09.2017 tarihinden
önce yapılan asansörlerde TS EN 81-1+A3, sonra ki tarihler için TS EN 81-20-50
Standardına uygun olarak yapılmış olması gerekir.
EK 1:
1--ELEKTRİK TAHRİKLİ ASANSÖRLER İÇİN (TS EN 81-20)
STANDARDI
1--Periyodik Kontrol Kriterleri Ve Uygunsuzlıkların
Tanımı (TS EN 81-20)
Sıra No-Kontrol
Kriteri-Uygunsuzluğun Tanımı
1.1.Makina ve makara dairesine güvenli erişim*
1--Makina dairesine/mekanına
ulaşım için kullanılan merdivenin çevresinde 1,5 m yatay mesafe içinde,
merdiven boyundan daha fazla yükseklikten düşme riski engellenmiş olmalıdır.
2--Taşınabilir merdivenle 3 m
yüksekliği aşan erişimlerde düşmeye karşı koruma sağlanmış olmalıdır. Merdiven,
madde 5.2.2.5 gerekliliklerini sağlamalıdır.
3--Makina dairesi veya makara
mekanlarına ulaşım yolu aydınlatması 50 lüx olmalıdır. (madde 5.2.2.2 )
4--Makina dairesine/mekanına
erişim özel mekanlardan geçmeye gerek kalmadan, her zaman rahat ve güvenilir
bir şekilde kullanılabilmelidir. (madde 5.2.2.3)
4--Makina dairesine/mekanına
ulaşım için kullanılan merdiveninüstucunda, elin kolayca ulaşabileceği mesafede
en az bir adet tutamak bulunmalıdır.
5--Tahrik makinaları,
bunlarla ilgili teçhizat ve makaralar, sağlam duvarları, tavan ve kapısı
ve/veya kapağı olan özel bir odada bulunmalı ve buraya yalnız yetkili kişiler
müdahale edebilmelidir (Bakım, kontrol ve kurtarma).
1.2.Makina veya makara dairesi giriş kapısı
"kilit, açılma yönü ve uyarı levhası"
1--Makina/makara mekânlarına
giriş için kullanılan kapı veya döşeme kapaklarının (durak kapıları, acil durum
kapıları ve deney panoları hariç) dış yüzlerine “Asansör makinaları - Tehlike -
Yetkili olmayan giremez" ifadelerini içeren bir ikaz levhası takılmalıdır.
2--Kuyu içerisine açılan
makina mekanı giriş kapıları deliksiz
olmalı, durak kapıları ile aynı mekanik mukavemet şartlarını sağlamalı ve söz
konusu bina ile ilgili yangına karşı koruma düzenlemelerine uygun olmalıdır. (madde
5.2.3.3-f)
3--Makina/makara mekânlarına
giriş için kullanılan döşeme kapaklarının üzerinde sürekli görülebilir
"Düşme tehlikesi-Kapağı kapatınız" ikaz levhası takılmalıdır.
4--Makina dairelerine ve
kuyuya giriş kapıları, 2,0 m asgari yüksekliğe ve 0,60 m asgari genişliğe sahip
olmalıdır. (madde 5.2.3.2-a)
5--Makara dairesi giriş
kapıları en az 0,6 m genişlikte ve en az 1,4 m yükseklikte olmalıdır.
6--Makina/makara mekanına
giriş amacıyla döşemede yapılan kapaklar, en az 0,8 m x 0,8 m’lik bir serbest
geçiş alanı sağlamalı ve kapak ağırlığını dengeleyen bir tertibata sahip
olmalıdır.
"
7--Giriş
kapakları kapalı olduğunda, herhangi bir yerdeki 0,20 m x 0,20 m alan üzerinde
2000 N yükü taşıyabilmelidir.
8--Makina/makara mekanlarına
ulaşım için kuyunun içine açılan giriş kapıları ve döşeme kapakları deliksiz
olmalıdır.
9--Makina/makara mekanı
döşeme kapakları açık durumda iken insanların düşmesine karşı (korkuluk ve
bezeri) tedbirler alınmalıdır ve dengeleme ağırlığı kullanılmalıdır.
10--Makina/makara dairesi
giriş kapıları makina /makara dairesi
içine doğru açılmamalıdır.
1.3.Kurtarma talimatı* "Türkçe"
1--Makina dairesinin içinde,
makina dolabında veya acil durum ve deney panosunda/panolarında asansörün
beklenmedik bir şekilde durması durumunda özellikle elektrikli veya elle acil durum hareket
ettirme tertibatı ve durak kapılarının kilit açma anahtarının kullanımı ile
ilgili ayrıntılı Türkçe ve kurtarma işlemleri için asansör tipine uygun olarak
hazırlanmış talimat bulunmalıdır.
2--Kurtarma çalışması yapılan
yerde, özellikle frenin serbest bırakılması, yukarı çıkan kabini aşırı hızdan
koruma tertibatları, kontrolsüz kabin hareketinden koruma tertibatları,
güvenlik tertibatı, varsa özel aletlerin tanımlanması dâhil konularda detaylı
talimatlar bulunmalıdır.
1.4.Makina ve makara dairesinde yeterli aydınlatma*
1--Makina/makara mekanlarında
döşeme seviyesinde, çalışma alanlarında en az 200 lüx, çalışma alanları
arasında kalan bölgelerde 50 lüx şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak sabit
elektrik tesisatı bulunmalıdır. Kullanılacak armatürler dolaylı dokunmaya karşı
korunmalı olmalı ve stroboskobik yanılgı oluşturmamalıdır. (madde 5.2.1.4.2)
2--Makina dairesinde bulunan
ekipmanların(kumanda panosu, makina motor, regülatör, elektrikçi panosu ve
benzeri) önünde 200 lüx şiddetinde aydınlatma sağlanmalıdır.
1.5.Makina veya makara dairesinde kaymayan zemin Makina/makara mekanı dairesi döşemesi şap
atılmış beton, baklavalı sac gibi kaymayan bir yüzeye sahip olmalıdır. (madde
5.2.1.9)
1.6.Yeterli havalandırma
1--Makina mekanı
havalandırması motorlar, kumanda cihazları ve elektrik kablolarını yeterince
iyi biçimde toz, zararlı duman ve nemden koruyacak şekilde yapılmalıdır (Tel
kafes, panjur veya bina havalandırma sistemi).
2--Makina mekanı/dolabı uygun
şekilde havalandırılmalıdır.
3--Kuyu, makina alanları ve
makara dairesi, asansöre ait olanlardan farklı dairelerin havalandırılmasını
sağlamak için kullanılmamalıdır. (madde 5.2.1.3 ve Ek E.3)
1.7.Taşıma vasıtaları için metal destek veya halkalar
1--Makina mekanlarında, ağır
donanımların kaldırılıp taşınması için, bir veya birden fazla, uygun şekilde
yerleştirilmiş, üzerilerine güvenli taşıma kapasiteleri yazılmış metal
destekler veya taşıyıcı kancalar bulunmalıdır.
1.8.Asansörün güvenli kullanımına ve bakımına ilişkin
bilgiler
1--Makara dairesindeki
durdurma anahtarı üstünde veya yakınında, durdurma konumunun karıştırılma riski
olmayacak bir şekilde “DUR/STOP” kelimesi bulunmalıdır.
2--Makina dairesi/mekanında
kumanda tablolarındaki kontaktör, röle, sigorta ve bağlantı klemensleri,
kumanda şemasına uygun olarak işaretlenmelidir. Sigorta tutucularının üstünde
veya yakınında, tip ve değer gibi gerekli sigorta özellikleri belirtilmelidir.
3--Hız regülâtörü üstünde hız
regülâtörünü imal eden firmanın adı, tip kontrolü ile ilgili işaret ve
referanslar ve ayarlandığı çalışma hızı bilgilerini ve CE işareti içeren bir
bilgi levhası bulunmalıdır.
4--Makina dairesindeki
durdurma anahtarı üstünde veya yakınında, durdurma konumunun karıştırılma riski
olmayacak bir şekilde “DUR/STOP” kelimesi bulunmalıdır.
5--Asansöre ait bakım ve
kayıt (eski adı ile seyir) defterinde güncel kayıtlar tutulmalıdır.
6--Asansöre ait bakım ve
kayıt (eski adı ile seyir) defteri bulunmalıdır.
7--Farklı asansörlerin
parçaları aynı makina ve/veya makara dairesinde bulunuyorsa, her asansör numara
veya harf ile işaretlenmelidir. Bu işaretler
asansörün bütün ana parçaları için kullanılmalıdır (makina, kumanda panosu, hız
regülâtörü, elektrik anahtarları,kabin). Bakım çalışmalarını kolaylaştırmak
için, kabin üstünde, kuyu dibinde veya gerekli başka yerlerde aynı tanıtma
işaretleri kullanılmalıdır.
(varsa)
8--Platform üzerinde müsaade
edilen en büyük yük belirtilmelidir. (Kuyu içerisinde kullanılan makinalar için
geçerlidir.)
9--Makina ve makara
mekanlarına ana anahtar veya anahtarlar ile ışık anahtarının kolaylıkla fark
edilmesini sağlayacak ikaz levhaları bulunmalıdır. Bir ana anahtarın
açılmasından sonra bazı kısımlar gerilim altında kalıyorsa (Asansörler
arasındaki bağlantılar, ışık devreleri ve benzeri) bu belirtilmelidir.
10--Elektrikli elle kumanda
butonlarının üstünde veya yanında hareket yönünü gösteren işaretler
bulunmalıdır.
1.9.Makina dairesinde farklı seviyeler ve çıkıntılar
1--Makina dairesi zemini 5
cm’den daha fazla derinliğindeki herhangi bir girintiye ve 5 cm ile 50 cm
arasındaki genişliğe veya herhangi bir kanallara sahip olduğunda, bunların üstü
kapatılmalıdır. (madde 5.2.6.3.2.5)
2--Makina platformu ve makina
dairesi döşemesindeki delikler kullanım amacına uygun olarak en küçük boyutta
olmalıdır. Malzemelerin düşme tehlikesini önlemek için, kuyu üzerindeki
delikler ve kablo geçişlerinin çevresinde platform veya bitmiş döşemeden en az
50 mm yükseklikte engelleyici çıkıntılar yapılmalıdır. (madde 5.2.6.3.3)
3--Makina dairesindeki farklı
seviyedeki döşemeler arasında 50 cm’den fazla bir yükseklik farkı varsa, düşme
tehlikesine karşı uygun korkuluklar ile donatılmalıdır. (madde 5.2.6.3.2.4)
1.10.Makina platformuna çıkış merdiveni ve korkuluk
1--Makina platformuna çıkış
merdiveni sabitlenmelidir.
2--Makina platformu korkuluğu
standarda uygun hale getirilmelidir.
3--Makina platformu çıkış
merdivenine tutamak takılmalıdır.
4--Makina platformu korkuluğu
sabitlenmelidir.
5--Makina platformuna çıkış
için makina dairesindeki farklı seviyedeki döşemeler arasında 0,5 m’den fazla
bir yükseklik farkı varsa, korkuluk ve merdiven veya basamaklar bulunmalıdır.
6--Makina platformu
korkuluğu, merdiven veya basamakların mukavemeti uygun olmalıdır.
1.11.Makina dairesinde yatay açıklıklar
1--Makina dairesinde gerekli
olan yerlerde hareketli parçaların bakım ve kontrolü için bakımın yapılacağı
tarafta, ve varsa elle kata getirme tertibatı için en az 0,5 m x 0,6 m’lik bir
serbest yatay alan bulunmalıdır.
2--Geçiş yolları en az 0,5 m
genişliğinde olmalıdır. Hareketli parçaların bulunmadığı yerlerde bu genişlik
0,4 m’ye kadar azaltılabilir.
3--Makina dairesinde geçiş
yolları üstündeki serbest yükseklik en az 1,8 m olmalıdır.
4--Makina dairesinde,
özellikle çalışma alanları üstünde en az 2,10 m serbest yükseklik olmalıdır.
(madde 5.2.6.3.2.1)
5--Makina dairesi kumanda
panoları ve tablolarının önünde, derinlik muhafazaların dış yüzeyinden en az
0,7 m olmalıdır. Genişlik ise en az 0,5 m veya kumanda panoları veya
tablolarının toplam genişliği kadar olmalıdır.
1.12.Volan üzerindeki yön şareti
1--Kabinin hareket yönü,
makina üzerinde elle kata getirme çarkı yakınında açıkça belirtilmelidir.
Sökülemeyen tipte elle kata getirme çarkı kullanılması durumunda bu işaretler
çarkın üstüne de konulabilir.
2--Makina dairesinden,
kabinin kilit açılma bölgesi içinde olup olmadığı kolaylıkla
anlaşılabilmelidir. Bu, meselâ askı veya hız regülâtörü halatlarına işaretler
konularak sağlanabilir.
1.13.Acil durum çalıştırma sistemi**
1--"Acil durum
müdahalesi için tertibatlar gerekli olduğu yerlerde (madde 5.9.2.2.2.9-b),
aşağıdakilerden birisi (a veya b) sağlanmış olmalıdır:
a) Kabin yarı yükle yüklü
iken kabini durağa getirmek için el gücü, 150 N’u geçmediği durumda
aşağıdakilere uygun olan bir mekanik tertibat:
1) Kabin hareketi için
tertibatları, asansörün hareketi ile tahrik edilebilirse, bu durumda bu
tertibat düzgün, deliksiz volan olmalıdır,
2) Tertibatlar
sökülebiliyorsa, makina alanında kolaylıkla erişebilir bir yere bunlar
yerleştirilmelidir. Tasarımlandığı makinaya göre herhangi bir karıştırılma riski
varsa tertibat uygun şekilde işaretlenmiş olmalıdır,
3) Tertibatlar
sökülebiliyorsa veya makinadan bağlantısı kesilebilirse, madde 5.11.2’ye uygun
olarak elektrikli bir güvenlik tertibatı, en geç tertibatların makinayla
birleşmesi söz konusu olduğunda harekete geçirilmiş olmalıdır ; veya
b) Aşağıdakilere uygun olan
elektrikli vasıtalar:
1) Güç beslemesi, bir
arızadan sonra herhangi bir yükle yüklü kabini en yakın durağa 1 h içinde
getirebilmelidir,
2) Hız, 0,30 m/s’den büyük
olmamalıdır."
2--Beyan yükü ile yüklenmiş
kabinin yukarı yönde hareket etmesi için el ile uygulanması gereken kuvvet, 400
N’dan büyükse veya madde 5.9.2.3.1 a’da belirtilen mekanik vasıtalar
sağlanmamışsa, elektrikle çalışan acil durum tertibatları, madde 5.12.1.6’ya
uygun olarak sağlanmalıdır.
3--Beyan yükü ile yüklü
kabini yukarı doğru hareket ettirmek için gerekli kuvvet 400 N’dan büyükse,
uygun olarak makina dairesinden/deney panosundan kumanda edilebilen bir
elektrikli elle kumanda tertibatı bulunmalıdır. Acil durum çalıştırma sistemi
elektrik kesildiğinde kullanılmaması durumunda ikincil bir enerji kaynağından
beslenen acil durum çalıştırma sistemi çalışır hale getirilmelidir. (UPS,
jeneratör, akü devresi ve benzeri)
1.14.Asansör beyan hızı*
1--Asansör beyan hızı beyan
yükünün yarısıyla yüklü olarak seyir mesafesinin orta bölgesinde aşağı doğru
hareket ederken, hızlanma ve yavaşlama periyotları hesaba katılmadan, beyan
hızını %5’ten fazla aşmamalıdır ve %8 düşük olmamalıdır.
1.15.Kabin kapıları açıkken kabinin kontrolsüz
hareketini önlemek için tahrik
makinası tasarımı
1--Kabin kapıları açıkken
kabinin kontrolsüz hareketini önlemek için tahrik makinası madde 5.9.2.2'ye
uygun fren tertibatı tespit edilir veya madde 5.6.7'ye göre kontrolsüz kabin
hareketine karşı koruma önlem alınmalıdır.
1.16. Tahrik
makinası*
1--Tahrik makinası montaj
cıvatalarına kontra somun veya yaylı rondela takılmalıdır.
2--Kuyu dışından her bir fren
setinin bağımsız olarak deneye tabi tutulması mümkün olmalıdır. (madde
5.9.2.2.2.7) Açıklama: "Motorun tip onay belgesi varsa tek frende test
yapılır."
3--Tahrik makinası
elektromekanik fren tiji gevşek kontra somunları sıkılmalıdır.
4--Tahrik sisteminde bir elle
kata getirme tertibatı varsa, fren elle açılabilmeli ve elle açma kolu
bırakıldığında kendiliğinden kapanmalıdır.
5--Tahrik makinası
elektromekanik fren bobinini besleyen elektrik enerjisinin kesilmesiyle
birlikte fren, ilâve bir gecikme olmaksızın etkili olmalıdır.
6--Fren tamburu veya diski
üzerindeki frenleme etkisinin sağlanmasına katkıda bulunan, frene ait mekanik
parçaların bobin haricinde tümü ikişer adet olmalıdır. Parçalardan birinin
devre dışı kalması durumunda dahi, aşağı yönde hareket eden ve beyan yükü ile
yüklü kabini güvenlikle durduracak ölçüde frenleme etkisi sağlanmalıdır.
7--Eletromekanik fren uygun
hale getirilmeli ve ayarlanmalıdır.
8--Tahrik makinası yan yatak
cıvataları takılmalıdır. (varsa) Tahrik makinası yan yatak montajı uygun hale
getirilmelidir.
9--Tahrik grubu kaplin montaj
civataları tamamlanmalıdır.
10--(varsa) Motor soğutma
fanı çalışır hale getirilmelidir.
11--Motor kablo girişleri
rekorlanmalı veya izole edilmelidir.
12--Motor terminal bağlantı
kapağı takılmalıdır.
13--Makina sehpasının
duvara/betona teması engellenmelidir.
14--Makina sehpasının
montajındaki dengesizlikler giderilmelidir (Stabil olmalıdır).
1.17.Tahrik makinasının durdurulması ve durma
konumunun kontrolü**
1--Tahrik makinası madde
5.11.2.'ye göre bir elektrik güvenlik tertibatının çalışması ile
durdurulmalıdır. Tahrik makinasının beslemesi en az aşağıdaki şartlardan birine
sahip olmalıdır.
2--Tahrik makinasının
doğrudan beslemesi durumunda, kontakları motor devresinde seri bağlı,
birbirinden bağımsız iki adet kontaktörle kesilmelidir. Tahrik makinasının
durdurulması iki kontaktörden birinin ana kontaklarının asansör durduğunda
devreyi açmaması durumunda, en geç bunu takip eden hareket yönü değişiminde,
asansörün yeniden harekete geçmesi engellenmiş olmalıdır. Tahrik makinası
elektromekanik freni her yön için seri iki kontaktörden enerjilendirilmelidir.
2--Tüm kutuplarda akımı kesen
bir kontaktör ve statik elemanlardaki enerji akışını kesen bir kumanda tertibatı
ve asansörün her duruşunda, enerji akışının kesildiğini kontrol eden bir izleme
tertibatı olmalıdır.
3--Elektrik devresi madde
5.11.2.3'e uygun güvelik devresi şartlarını taşımalıdır.(TS EN 81-50 standardı
madde 5.6 şartlarını karşılamalıdır.)
4--En az 1'in bir donanım
arızası toleransıyla SIL3 gereklerini yerine getiren TS EN 61800-5-2 standardı
madde 4.2.2.2’ye göre güvenli bir tork kapatma (STO) fonksiyonlu hızı
ayarlanabilir elektrikli bir güç tahrik sistemine sahip olmalıdır.
1.18.Tahrik kasnağı, kasnak kanallarının ve kasnak mili yatağının kontrolü*
1--Tahrik kasnağı
kanallarının yarıdan fazlasının aşınmadan dolayı tahrik yeteneği kaybolmuş
tahrik kasnağı uygun hale getirilmelidir.
2--Tahrik kasnağı kanal
ölçülerine uygun halat seçimi yapılmalıdır.
3--Tahrik kasnağının duvara
ve zemine teması engellenmelidir.
4--Halatlardan en az bir
adedinin tahrik kasnağı kanalını aşındırmasından dolayı Halat gerginlik
ayarları yapılmalıdır.
5--Tahrik kasnağı çıkışında
halatların birbirine teması önlenmelidir. (270 derece sarım)
6--Tahrik ve saptırma
kasnakları arasındaki eksen kaçıklığı giderilmelidir.
7--Tahrik kasnağı, makara ve
tamburun (Halat ortasından ortasına ölçülen) çapları ile halat çapının oranı,
halat yapısından bağımsız olarak en az 40 olmalıdır. (Asansör için onaylanmış
özel halatlarda bu oran daha az olabilir.)
8--Tahrik kasnağındaki
çatlaklardan dolayı kasnak yenilenmelidir.
1.19.Saptırma kasnağı ve sarılma açısı*
1--Saptırma kasnağının duvara
ve zemine teması engellenmelidir.
2--Saptırma
kasnağı/palangaların çapı halat çapının en az 40 katı olmalıdır. (Asansörler
için onaylanmış olan özel halatlarda bu değer daha az olabilir.)
3--Saptırma kasnağındaki
çatlaklardan dolayı kasnak yenilenmelidir.
4--Kasnak halat çapına uygun
olmalıdır.
1.20.Gerektiği durumda, elektronik aksamları içeren
güvenlik şalterleri şeklindeki elektrikli güvenlik ekipmanları**
1--Elektronik elemanlara
sahip güvenlik devreleri bir güvenlik elemanı olarak görülür ve CE işareti
taşımalıdır.
1.21.Kabin tampona oturmuş iken kasnak kaydırma
kontrolü ve enerji kesintisinde ani duruş kontrolü
1--Karşı ağırlık tam kapalı
tampon üzerine oturduğunda kabin yukarı yönde harekete devam etmemelidir. Bu
halatlar tahrik kasnağı üzerinde kayarak veya madde 5.11.2'ye uygun elektrik
güvenlik tertibatı yardımıyla sağlanmalıdır. (madde 5.5.3)
2--Test yapılamamıştır. (Fren
kolu yok/çalışmıyor)
3--Boş kabin yukarı giderken
tahrik makinasının en sert frenleme etkisiyle birden fazla durma denemesi ile
tahrik yeteneğinin kontrolünde her denemede kabin tam olarak durmalıdır.
4--Test yapılamamıştır.
(Tamponlar uygun değil)
5--Kabin karşı ağırlık yarı
yük dengesi ayarlanmalıdır.
6--Test yapılamamıştır.
(Kabinin tavana çarpma veya kabin patenlerinin raydan çıkma riskinden dolayı)
1.22.Kasnaktan veya makaradan çıkan halat/zincire
karşı koruma Tahrik kasnakları halat
atma pimleri mesafeleri ayarlanmalıdır.
1--Kasnakların kanallarından
halatların çıkmasını engelleyen tertibat; halatların kasnağa girdiği ve çıktığı
yerin yanında bir emniyet tutucusuna ve makaranın yatay ekseni altında 60°den
daha büyük sarım açısıyla yerleştirilmişse ve toplam sarım açısı 120° den daha
büyükse en az bir ara tutucuya sahip olmalıdır. (madde 5.5.7.2. Şekil 19)
2--Makina/makara mekanında
bulunan tahrik ve saptırma kasnakları ile zincir makaraları için gevşek
halatların veya zincirlerin, kasnaktan veya makaralardan çıkmasını engelleyici
teçhizat bulunmalıdır.
3--Saptırma kasnakları halat
atma pimleri mesafeleri ayarlanmalıdır.
4--Hız regülatörü kasnakları
halat atma pimi takılmalıdır.
5--Hız regülatörü kasnakları
halat atma pimi ayarlanmalıdır.
1.23.Halatlar veya zincirler ile kasnak veya makara
arasına yabancı cisim girmesine karşı koruma
1--Halatlar/zincirler ve
makaralar/dişliler arasına cisimlerin girmesini önlemek için kasnaklar,
makaralar ve zincir dişlileri, hız regülatörü, gergi ağırlığı makaraları için
madde 5.5.7.1 Çizelge 10'a göre tedbirler alınmalıdır.
1.24.Kasnak, zincir makaraları yaralamalarına karşı
koruma
1--Korumalar, dönen
parçalarının görünür olduğu, kontrol ve bakımlarının engellenmediği bir şekilde
tasarımlanmalıdır ve bunlar delikli ise, boşluklar TS EN ISO 13857, Çizelge 4’e
uygun olmalıdır.
2--Halatlar/zincirler ve
makaralar/dişliler şahısların yaralanmasını önlemek için kasnaklar, makaralar
ve zincir dişlileri, hız regülatörü, gergi ağırlığ makaraları için madde
5.5.7.1 Çizelge 10'a göre tedbirler alınmalıdır.
1.25.Acil durdurma tertibatı*
1--Makina motor grubu
yakınında 1 m içinde doğrudan erişilebilir bir ana anahtar veya başka bir acil
durdurma tertibatı mevcut ve çalışır halde olmalıdır.
1.26.Zararlı malzeme bulunmayan tesis Fren balatalarında kullanılan asbest malzeme
zararlı olmayan malzemeyle değiştirilmelidir ve sökülen asbest üzerine çalışma
yapmayın uyarı levhası konmalıdır.
1.27.Makina dairesinde kilitlenebilir ana anahtarın
bulunması Her bir asansör için ayrı bir
ana şalter olmalıdır ve kapatıldığında
motor güç devresi ve UPS/Kurtaran sistemi dahil tüm sistemin elektriğini
kesmelidir.
1--Ana şalter aydınlatma ve
priz devrelerinin enerjisini kesmemelidir.
2--Elektrik panosunda boştaki
elemanlar panoya sabitlenmelidir.
3--Ana anahtarın kumanda
mekanizması, makina dairesi girişinden veya girişlerinden çabuk ve kolay
erişilebilir olmalıdır.
4--Asansör aydınlatma
devreleri motor güç devresinden bağımsız olmalıdır.
5--Ana anahtar, sabit “0” ve
“1” konumlarına sahip olmalı ve istenmeyen bir şekilde çalıştırılmasını engellemek
için “0” konumunda bir asma kilit veya benzeri tertibatla kilitlenebilmelidir.
6--Motor hattının koruması
termik manyetik şalter ile yapıldığı durumda kilitlenebilir ana şalter 3 faz +1
nötr hattını kesmelidir.
7--Ana anahtar, a) varsa
makina dairesine, b) makina dairesi yoksa kumanda panosunun asansör kuyusunda
bulunduğu durumlar hariç kumanda panosuna veya c) kumanda panosunun asansör
kuyusunda bulunduğu durumlarda ise acil durum ve deney panosuna/panolarına
yerleştirilmelidir.
8--Elektrik panosundaki
kilitlenebilir ana şalter çalışır hale getirilmelidir.
1.28.Elektrik kuvvet panosunun muhafazası ve pano
içerisindeki işaretlemeler Elektrik
kuvvet panosu muhafaza içine alınmalıdır.
1--Elektrik kuvvet panosu
makina dairesi içine alınmalıdır.
2--Elektrik kuvvet panosu ve
içerisinde bulunan elemanlar karıştırılma riskine karşı adreslenmelidir.
3--Elektrik kuvvet panosuna
yetkisiz kişilerin erişimi engellenmelidir (MRL'lerde kilitli olmalıdır).
1.29.Priz ve kuyu aydınlatma anahtarı Makina dairesi/mekanı aydınlatma anahtarı
çalışır hale getirilmelidir.
1--Makina dairesi/mekanı
aydınlatması etanj ise çift izoleli olmalıdır.
2--Makina dairesi/mekanı
aydınlatma kablo ekleri koruma altına alınmalıdır.
3--Makina dairesi/mekanı
prizi mevcut, çalışır ve güvenlik hatlı (topraklı) olmalıdır.
4--Makina dairesi/mekanı
prizi uygun şekilde monte edilmelidir.
5--Makina dairesi/mekanı
aydınlatma anahtarı takılmalı ve adreslenmelidir.
6--Ana anahtar veya
anahtarlar ile ışık anahtarının kolaylıkla fark edilmesini sağlayacak ikaz
levhaları bulunmalıdır.
1.30Priz ve aydınlatma şalterleri Makina dairesinde/mekanında kuyu aydınlatma
anahtarı takılmalı ve adreslenmelidir.
1--Makina
dairesinde/mekanında kuyu aydınlatma anahtarı çalışır hale getirilmelidir.
1.31.Sigortalar Kuyu aydınlatma sigortası takılmalı ve
adreslenmelidir.
1--Elektrik panosunda motor
hattı için 4'lü grup W otomat
takılmalıdır. Elektrik panosunda motor hattı için 4'lü grup W otomat çalışır hale
getirilmelidir.
2--Elektrik panosunda 4'lü
grup W otomatın beslemesi kaçak akım rölesinden sonra olmalıdır.
3--Makina dairesi/mekanı
aydınlatma sigortası takılmalı ve adreslenmelidir.
4--Kuyu aydınlatma sigortası
çalışır hale getirilmelidir.
5--Kabin, kuyu ve
makina/makara dairesi aydınlatma sigortaları çalışır hale getirilmelidir.
6--Makina dairesi/mekanı
sigortası, kuyu sigortası ile kabin sigortası ayrı ayrı olmalıdır.
7--Makina dairesi/mekanı
sigortası ile kuyu sigortası ayrı ayrı olmalıdır.
8--Kabin aydınlatma sigortası
takılmalı ve adreslenmelidir.
9--Makina dairesi/mekanı
aydınlatma sigortası çalışır hale getirilmelidir.
10--Kabin aydınlatma
sigortası çalışır hale getirilmelidir.
11--Kabin, kuyu ve
makina/makara dairesi aydınlatma sigortaları takılmalı ve adreslenmelidir.
12--Sigorta değerleri kablo
kesitine uygun olmalıdır.
1.32.Kablo bağlantıları ve klemensler (Kuvvet panosunda) Elektrik kuvvet panosunda doğrudan
dokunmaya karşı korunması, en az IP 2X koruma derecesine sahip mahfazalarla
sağlanmalıdır.
1--Elektrik kuvvet panosu
sigorta muhafazası takılmalıdır.
2--Elektrik panosu içindeki
sigortalar sabitlenmelidir.
3--Elektrik kuvvet panosu
kablo bağlantıları düzenlenmelidir.
4--"Elektrik panosunda
doğrudan dokunmaya karşı korunma;
4.1- En az IP 2X koruma
derecesine sahip mahfazalarla sağlanmalıdır bunların haricindeki bağlantılar,
klemensler ve konnektörler, bu amaç için yapılan pano, buat veya tabloların
içinde bulunmalıdır veya
4.2- Bir asansörün ana
anahtarı veya anahtarlarının açılmasından sonra bazı klemenslerde gerilim
bulunuyorsa, bunlar gerilim bulunmayan klemenslerden açık bir şekilde ayrılmalı
ve gerilim 50 V’tan büyük ise uygun bir şekilde işaretlenmelidir veya
4.3- Grup sigortalarında, her
bir ayrı sigortanın ana beslemesi kapatıldığında halen sistemde elektrik
olabileceğine dair bakım personeli için uyarı levhaları sağlanmalıdır."
5--Mekanik korumanın kesintisizliğini
sağlamak için, iletken ve kabloların koruyucu kılıfları, anahtar kutuları veya
cihazların içine kadar sokulmalı veya uygun bir rakor içinde son bulmalıdır.
6--Makina
dairesinde/mekanında tek izoleli elektrik besleme kabloları çift izoleli olmalı
veya koruma altına alınmalıdır.
7--Makina ve makara
dairelerindeki tesisat doğrudan dokunmaya karşı korunma, en az IP2X koruma
derecesinde sahip mahfazalarla sağlanmalıdır bunların haricindeki bağlantılar,
klemensler ve konnektörler, bu amaç için yapılan pano, buat veya tabloların
içinde bulunmalıdır.
1.33."Hata akımına karşı koruma**
1--50 V AC'den daha büyük
gerilim altında olan kontrol devrelerine sahip kat kumanda ve kat göstergeleri
ile emniyet devrelerinde hata akımına karşı koruma (30 mA)
2--50
V AC'den daha büyük gerilim altında çalışan asansör kabini üzerindeki
devrelerde hata akımına karşı koruma (30 mA)
3--Kabin ve kuyu
aydınlatmasına dahil priz devreleri (30 mA)
4--Güç devresi ve buna bağlı
devrelerin ana şalterinde eşik değeri topraklama direncine bağlı olarak seçilen
ve uygulanan hata akımına karşı koruma" Elektrik
panosuna 30 mA Kaçak akım rölesi takılmalıdır.
5--Tüm sistem kaçak akıma
karşı korunmalıdır.
6--Kaçak akım rölesi çalışır
hale getirilmelidir.
7--Kaçak akım rölesi 30 mA
olmalıdır.
8--makina dairesi
aydınlatması ayrı bir tesisatla beslenmesi durumunda 30 mA kaçak akım rölesiyle
korunmalıdır.
9--Şebeke elektriğinin
kesilmesi durumunda devreye giren elektrikli acil kurtarma sisteminin (Kurtaran
veya UPS) hata akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesiyle korunmalıdır. (İzole
sistemlerde aranmaz)
10--Emniyet devreleri hata
akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesiyle korunmalıdır. (İzole sistemlerde
aranmaz. İzolasyon trafosu sonrası gerekli koruma tedbirleri alınacaktır)
11--Emniyet devreleri hata
akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesi (veya diğer önlemler) çalışır hale
getirilmelidir.
12--Asansör kabini üzerindeki
devreler hata akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesiyle korunmalıdır.
13--Asansör kabini üzerindeki
devreler hata akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesi çalışır hale
getirilmelidir.
14--Kuyu aydınlatması dahil
priz devreleri hata akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesiyle korunmalıdır.
15--Kabin aydınlatması dahil
priz devreleri hata akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesiyle korunmalıdır.
16--Kabin ve kuyu
aydınlatması dahil priz devreleri hata akımına karşı 30 mA kaçak akım rölesi
çalışır hale getirilmelidir.
17--Güç devresi ve buna bağlı
devrelerin ana şalterinde eşik değeri topraklama direncine bağlı olarak seçilen
ve uygulanan hata akımına karşı korunmalıdır.
1.34.Topraklama**
1--Nötr hattının toprak hattı
ile bağlantısı engellenmelidir. (TT sistemlerde geçerlidir.)
2--Elektrik kuvvet panosu
topraklama bağlantısı yapılmalıdır.
4--Hidrolik tamponların
topraklama bağlantıları yapılmalıdır.
5--Kabin topraklama
bağlantısı yapılmalıdır.
6--Topraklama kablo bağlantıları
yüksük veya civatalı veya kablo pabucu ile yapılmalıdır.
7--Topraklama barasına ana
toprak bağlantısı yapılmalıdır.
8--Topraklama kablo kesitleri
standarda uygun hale getirilmelidir.
9--Gevşek topraklama
bağlantıları sıkılmalıdır.
10--Kumanda panosu topraklama
bağlantısı yapılmalıdır.
11--Makina motor grubu
topraklama bağlantısı yapılmalıdır.
12--Hız regülatörü topraklama
bağlantısı yapılmalıdır.
13--Sınır kesici şalter
topraklama bağlantısı yapılmalıdır. (3 faz sınır kesiciler için geçerlidir.)
14--Makina
dairesinde/mekanında paralel bara sistemli topraklama tesisatı yapılmalıdır.
1.35.Kumanda panosunun muhafazası ve pano içerisindeki
işaretlemeler Kumanda panosu içindeki
tüm komponentler panoya sabitlenmelidir.
1--Kumanda panosuna uygun
şekilde erişim sağlanmalıdır.
2--Kumanda panosu klemens ve
komponent rumuzları devre şemasına uygun hale getirilmelidir.
3--Kumanda panosuna yetkisiz
kişilerin erişimi engellenmelidir.
4--Kumanda panosu kablo kanal
kapakları kapatılmalıdır.
5--Kumanda panosu
sabitlenmelidir.
6--Kumanda panosu muhafaza
içine alınmalıdır.
1.36.Kumanda kartı ve kontaktör*
1--Kumanda panosu
içerisindeki kontaktörlerde ark giderilmelidir.
2--Kumanda kartı
sabitlenmelidir.
3--Kumanda kartı kablo
bağlantıları düzenlenmelidir.
1.37.Tahrik makinası motoru koruması*
1--"Kısa devre, aşırı ısınma
(PTC devresi ve benzeri)" Tahrik makinası motoru 1. hız termik röle uygun
çalışır hale getirilmelidir.
2--Tahrik makinası motoru
aşırı yüke karşı korunması için 1.
hız/2. hız termik röle veya PTC devresi takılmalıdır.
3--Tahrik makinası motoru
aşırı yüke karşı korunması için 1. hız/2. hız termik röle veya PTC devresi
çalışır hale getirilmelidir.
4--Tahrik makinası motoru
2.hız termik röle akım değeri motorun
çektiği akım değerine uygun olmalıdır.
5--Tahrik makinası motoru
1.hız termik röle akım değeri motorun
çektiği akım değerine uygun olmalıdır.
1.38.Emniyet devresi koruma*
1--Emniyet devrelerindeki
kısa devre (şönt) bağlantıları çıkartılmalıdır.
2--Emniyet devresi açık
konumda (fiş priz, emniyet kontakları ve benzeri) iken asansör hareket
etmemelidir. (Revizyon hızı dahil)
3--Arızalı kapı kontak
devreli asansörün, normal çalışmasının önlenmesi gerekir. (madde 5.12.1.9) (Kapı
güvenlik devrelerinden sadece bir grubunun kısa devre edilmesi durumunda
asansör ikinci çağrıyı almamalıdır.)
1.39.Motor hareket süresi sınırlayıcısı Sürtünme
tahrikli asansörler bir motor hareket süresi sınırlayıcısı ile donatılmalıdır.
1--Motor hareket süre
sınırlayıcının normal çalışmaya dönüşü, ancak elle müdahale ile mümkün
olmalıdır. Enerjinin kesilip tekrar gelmesi durumunda, makinanın hareketsiz
konumda tutulması gerekli değildir.
2--Motor hareket süresi
sınırlayıcısı, bakım kumandası ve elektrikli elle çalışma kumandası sırasında
kabinin hareketini engellememelidir.
3--Motor hareket süresi
sınırlayıcısı, 45 saniye veya en uzun
seyir mesafesi için gerekli süreye en çok 10 saniye ilave edilmesiyle bulunan
sürelerden küçük olanını geçmeyecek bir zaman içinde çalışmalıdır.
1.40.Güç faz sırası değişiminden kaynaklanan hatalı
çalışmaların olmaması**
1--Asansörde güç faz sırası
değişiminin asansörün tehlikeli olarak hatalı çalışmasına sebebiyet vermemesi
için faz sırası değişimi koruma tertibatı tesis edilmelidir.
2--Faz sıralı koruma rölesi
çalışır hale getirilmelidir. (Hız kontrollü sistemlerde aranmaz.)
1.41.Elektrik çarpmalarına karşı koruma (IP2X) ile
elektrik donanımın korunması ve işaretlenmesi
1--Bir asansörün ana anahtarı
veya anahtarlarının açılmasından sonra bazı klemenslerde gerilim bulunuyorsa,
bunlar gerilim bulunmayan klemenslerden açık bir şekilde ayrılmalı ve gerilim
50 V’tan büyük ise uygun bir şekilde işaretlenmelidir.
1--Grup kontrolörlerinde, her
bir ayrı kontrolörün ana beslemesi kapatıldığında halen sistemde elektrik
olabileceğine dair bakım personeli için uyarı levhaları sağlanmalıdır.
3--Makina ve makara
dairelerinde doğrudan dokunmaya karşı korunma, en az IP 2X koruma derecesine
sahip mahfazalarla sağlanmalıdır bunların haricindeki bağlantılar, klemensler
ve konnektörler, bu amaç için yapılan pano, buat veya tabloların içinde
bulunmalıdır.
4--Kumanda panosunda kablo
bağlantı uçları dokunmaya karşı IP2X seviyesinde korunmalıdır.
1.42.Emniyet devre (Kumanda) şeması
1--Kumanda panosunda emniyet
devre şeması olmalıdır.
2--Emniyet devreleri emniyet
devre şemasına göre düzenlenmelidir.
1.43.Kablo bağlantıları ve klemensler (Kumanda panosunda)
1--Kumanda panosu kablo
girişleri keskin kenarlardan izole edilmelidir.
2--Kumanda panosu kablo
bağlantıları ve klemensler düzenlenmelidir.
3--Kumanda panosunda farklı
gerilimler ve beslemeler için sigorta olmalıdır.
4--Kumanda panosu kablo
bağlantıları uçları düzenlenmelidir.
1.44.Düzgün çalışan güvenlik tertibatına uygun aşırı
hız regülâtörü**
1--Aşırı hız regülatörü beyan
hızı asansör beyan hızına (asansör tasarım hızı) eşit veya altında olmalıdır.
Devreye girme anındaki hız, ani frenlemeli güvenlik tertibatında 0,8 m/s,
makaralı tip ani frenlemeli güvenlik tertibatında 1 m/s, 1 m/s’ye kadar olan
beyan hızlarında kullanılan kaymalı güvenlik tertibatlarında 1,5 m/s ve 1,0
m/s’yi aşan beyan hızlarında kullanılan kaymalı güvenlik tertibatı için 1,25xV
+ (0,25/ V) m/s belirtilenlerden daha küçük olmalıdır.
2--Aşırı hız regülatörü
ayarlanmış ve mühürlenmiş olmalıdır. (İmalatçı tarafından yapılabilir.)
3--Hız regülâtörü kasnağının
(Halat ortasından ortasına ölçülen) çapı ile regülâtör halatı anma çapı
arasındaki oran en az 30 olmalıdır.
4--Regülatör halatı, bir
gergi makarasıyla gerilmelidir. Bu makara veya bunun gergi ağırlığı
kılavuzlanmalıdır.
5--Güvenlik tertibatının
çalışması sırasında regülâtör halatı ve bunun bağlantıları, frenleme mesafesinin
normalden fazla olması durumunda dahi arızalanmamalıdır.
6--Hız regülatörü kuyu içinde
bulunuyorsa, kuyu dışından bulunduğu yerlere girilebilir ve erişilebilir
olmalıdır.
7--Kabin hız regülatörü gaga
(makara) lastiği aşınması durumunda yenilenmelidir.
8--Kabin hız regülatörü
sehpası sabitlenmelidir.
9--Hız regülatörü
sabitlenmelidir.
10--Hız regülatörü
gaga(makara) lastiği takılmalıdır.
11--Hız regülatörü çalışma
yönü aşağı olacak şekilde düzeltilmelidir.
12--Hız regülatör makarasının
duvara temas etmesi engellenmelidir.
13--Hız regülatör halatının
sınır kesici çatal kollarına temas etmesi engellenmelidir.
14--Hız regülatörü çalışır
hale getirilmelidir.
15--Kuyu içerisindeki
regülatöre uzaktan erişim sağlanmalı ve güvenlik tertibatı testi yapılır hale
getirilmelidir.
16--Güvenlik tertibatının
kurtarılmasından sonra hız regülâtörü normal işletme durumuna otomatik olarak
gelmiyorsa, madde 5.11.2.'ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatı hız
regülâtörü normal konumuna dönmedikçe asansörün çalışmasını engellemelidir.
17--Hız regülatörü emniyet
kontağı sabitlenmelidir.
18--Hız regülatörü emniyet
kontağı ayarlanmalıdır.
1.45.Sınır güvenlik kesicileri**
1--Alt sınır kesici şalter
çatal kolları uygun hale getirilmelidir.
2--Üst sınır kesici emniyet
kontağı çalışır hale getirilmelidir.
3--Sınır güvenlik kesicileri,
son durak seviyelerinin aşılması durumunda mümkün olabildiğince çabuk çalışacak
bir şekilde yerleştirilmeli, ancak normal işletmeyi aksatmamalıdır. Bunlar,
sınır güvenlik kesicileri kabin veya karşı ağırlık tamponlara değmeden çalışmalıdır.
Sınır güvenlik kesicileri, tüm tampon stroku boyunca devrede kalmalıdır.
4--Sınır kesici şalter çatal
kolları enerjiyi kesecek şekilde uygun hale getirilmelidir.
5--Üst sınır kesiciye kelepçe
yerine füze kullanılmalıdır.
6--Üst sınır kesici tampon
stroku boyunca devrede kalmalıdır.
7--Alt sınır kesici şalter
kapağı kapatılmalıdır.
8--Alt sınır kesici şalter
çalışır hale getirilmelidir.
9--Alt sınır kesici tampon
stroku boyunca devrede kalmalıdır.
10--Üst sınır kesici şalter çalışır
hale getirilmelidir.
11--Asansör kabini en alt kat
seviyesinin dışına çıktığında motorun enerjisini kesecek alt sınır kesici
takılmalıdır.
12--Alt sınır kesici
asansörün çalıştığı en alt kata göre ayarlanmalıdır.
13--Sınır kesici bıçaklı şalter
kendiliğinden devreye girmemelidir.
14--Alt sınır kesici emniyet
kontağı çalışır hale getirilmelidir.
15--Alt sınır kesici emniyet
kontağı kapağı kapatılmalıdır.
16--Üst sınır kesici emniyet
kontağı kapağı kapatılmalıdır.
17--Alt sınır kesiciye
kelepçe yerine füze kullanılmalıdır.
18--Üst sınır kesici
asansörün çalıştığı en üst kata göre ayarlanmalıdır.
19--Asansör kabini en üst kat
seviyesinin dışına çıktığında motorun enerjisini kesecek üst sınır kesici
takılmalıdır.
20--Alt ve üst sınır
kesiciler madde 5.11.2.'ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatı olmalı ve
motor ve fren devrelerini besleyen, kontakları seri bağlı iki adet kontaktörün
bobin devrelerini zorlayıcı mekanik etkiyle açmalıdır. (Makaralı emniyet
kontağı)
1.46.İstem dışı kabin hareketlerine karşı koruma**
1--İstem dışı kabin hareketi
güvenlik tertibatı emniyet kontağı takılmalıdır.
2--İstem dışı kabin hareketi
güvenlik tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
3--İstem dışı kabin
hareketine karşı önlem alınmalıdır. (Kapı açık seviyeleme ve/veya kapı ön açma
hareketi olmayan asansörlerde dahili yedeklemeli freni olan motor veya makina
kullanılması durumunda ilave bir UCM tertibatına gerek yoktur. Fren kontakları
panoda kontrol edilmelidir.)
4--İstem dışı kabin hareketi
güvenlik tertibatı emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
5--"İstem dışı kabin
hareketi tertibatı aşağıdaki şartlarda belirtilen bir mesafede kabini
durdurmalıdır (bkz. Şekil 20):
a) Durdurma mesafesi,
kontrolsüz kabin hareketinin tespit edildiği duraktan itibaren 1,20 m’yi
aşmamalıdır,
b) Durak eşiği ile kabin
eteği en alt bölümü arasındaki dikey mesafe, 200 mm’yi aşmamalıdır,
c) Madde 5.2.5.2.3’e göre
kapatılma durumunda kabin eşiği ile kabin girişine karşılık gelen kuyu duvar
yüzünün en alt bölümü arasındaki mesafe, 200 mm’yi aşmamalıdır,
d) Kabin eşiğinden durak
kapısı üst eşiğine veya durak eşiğinden kabin kapısı üst eşiğine kadar olan
dikey mesafe, 1,0 m’den az olmamalıdır. Bu değerler, durak seviyesinde hazır
halde durma konumundan hareket eden bir kabinde, % 100 beyan yüküne kadar olan
bütün yüklerde elde edilmelidir."
1.47.Asansöre ait olmayan kanallar, kablolar ve diğer
cihazlar
1--Makina
dairesinde/mekanında asansöre ait olmayan tesisat/teçhizat sökülmeli veya izole
edilmelidir. (Asansöre ait olan iklimlendirme, yangın dedektörleri, söndürücü
ve tesisatları bulunabilir.)
2--Makina dairesi/mekanı dış
etkenlere karşı (yağmur ve benzeri) koruma altına alınmalıdır.
3--Makina dairesi kapısı
yangına dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılmalıdır.
4--Makina dairesi duvarları
ve tavanı ve tabanı yangına dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden
yapılmalıdır.
5--Makina
dairesinde/mekanında tehlike yaratan teçhizat (doğal gaz, baca ve benzeri)
sökülmelidir.
1.48.Temizlik Makina
dairesi/mekanı depo olarak kullanılmamalıdır.
1--Makina dairesi/mekanı
içinde çalışmayı engelleyecek malzemeden temizlenmelidir.
2--Makina dairesi/mekanında
yanıcı malzeme olmamalıdır.
2.1. Kabin üstünde bakım kumandası* "Kabin
üstünde bir sığınma alanından (madde 5.2.5.7.1) 0,30 m yatay mesafe içinde,
madde 5.12.1.5’e uygun çalışabilir kumanda tertibatı (bakımda kullanılan)
olmalıdır.
"
3--Kabin üstü bakım kumandası
devredeyken kabinin normal hareket sınırları aşılmamalıdır.
4--Bakım kumandası devrede
iken asansörün çalışması güvenlik devrelerine bağımlı kalmalıdır.
5--Kabin üstü bakım kumandası
çalışır hale getirilmelidir.
6--Kabin üstü bakım kumandası
devredeyken kabin hızı 0,63 m/s'yi aşmamalıdır.
7--Kabin üstü bakım kumandası
kabinin hareketini kumanda butonlarına sürekli basılmak suretiyle
sağlanmalıdır.
8--Kabin üstü bakım
kumandasının butonları yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı korunmuş olmalıdır.
9--Kabin üstü bakım kumandası
butonları üzerinde hareket yönleri açıkça işaretlenmiş olmalıdır.
10--Kabin üstündeki bakım
kumandası anahtarı iki konumlu olmalı ve yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı
korunmuş olmalıdır.
11--Kabin üstü bakım
kumandası devreye alındığında, otomatik kapıların kumandaları dahil, normal
kumandalar, elektrikli elle kumanda ve varsa yükleme rampası hareketi kumandası
devre dışı kalmalıdır.
12--Asansörün tekrar normal
çalışmaya dönüşü, bakım kumandası anahtarının tekrar çalıştırılmasıyla mümkün
olmalıdır.
13--Kabin üstü bakım
kumandası çift konumda kararlı uygun bir durdurma tertibatına sahip olmalıdır.
14--Kabin üstü bakımcı
kumandası kazara çalışmaya karşı korunmuş “ÇALIŞTIRMA” basmalı butonu olmalıdır.
(Buton rengi mavi üstü beyaz)
15--Muayene kumanda
istasyonu, asgari IPXXD’nin (TS EN 60529) koruma derecesine sahip olmalıdır. (1
mm çapında tel ile içerisine ulaşılamaz.)
16--Kabin çatısı üzerindeki
veya kuyu boşluğundaki herhangi bir ayakta durma alanından dikey yükseklik
mesafesi (madde 5.2.5.7.3) 2,0 m veya daha az olduğunda kabin hızı 0,30 m/s’yi
aşmamalıdır.
17--Kabin üstünden ve kuyu
dibinden revizyona alındığında asansörün hareketi her iki istasyondaki aynı
yöndeki butonlara aynı anda basılmasıyla olmalıdır.
2.2.Kabin üstünde durdurma tertibatı*
1--Kabin üstünde, kolay
erişilen bir yerde, bakım veya kontrol elemanlarının giriş yerinden en çok 1 m
uzaklıkta durdurma tertibatı olmalıdır. (Bakım kumandası üzerindeki durdurma
tertibatı bu şartı sağlıyor ise ilave durdurma tertibatı aranmaz.)
2--Kabin üstü durdurma
tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
3--Kabin üstü durdurma
tertibatı iki konumlu ve yanlışlıkla çalışma konumuna getirilmeyecek bir yapıda
olmalıdır.
2.3.Kabin üstünden düşmeye karşı koruma*
1--Kabin üstünün dış
kenarından itibaren, bu kenara dik olarak ölçülen yatay düzlemdeki serbest
mesafe 0,3 m’den fazla ise, buralarda kabin üstünün korkulukla donatılmalıdır.
2--1000 N’luk bir kuvvet
korkuluğun en üstündeki herhangi bir noktaya dik açılarda uygulandığında, 50
mm’den daha büyük elastik deformasyon göstermeden dayanmalıdır.
3--Kabin üstü korkuluk, bir
el tutamağı, 0,1 m yükseklikte bir ayak koruyucu ve korkuluğun yarı
yüksekliğinde yerleştirilmiş bir ara çubuktan meydana gelmelidir.
4--Kabin çatısı dış kenarı
üzerine veya korkuluk kullanıldığı durumda dış kenar ile korkuluk pozisyonu
arasında, asgari 0,10 m yüksekliğe konumlandırılmış korkuluk eteği ile
donatılmalıdır.
5--Kabin üstü korkuluğun el
tutamağının iç kenarı ile kuyu duvarının (bkz. Şekil 17)yatay bir düzlemde
serbest mesafesi 0,50 m’ye kadar olduğunda en az 0,70 m, mesafe 0,50 m’yi
aştığında en az 1,10 m değerlerinde olmalıdır.
6--Kabin üstü korkuluğun el
tutamağının dış kenarı ile kuyu içindeki herhangi bir parça (karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı, anahtarlar/şalterler, kılavuz raylar, konsollar ve benzeri)
arasındaki yatay mesafe en az 0,1 m olmalıdır.
7--Kabin üstü korkuluğun
giriş tarafı veya taraflarındaki korkuluk, kabin üstüne güvenli ve kolay girişe
imkan vermelidir.
8--Kabin üstü korkuluk, kabin
üstünün kenarından en fazla 0,15 m mesafeye konulmalıdır.
2.4.Yeterli kabin tavanı ve varsa imdat kapağı
mukavemeti*
1--Kabin çatısı kalıcı şekil
değiştirmeden 0,3 m x 0,3 m bir alan üzerinde herhangi bir noktada asgari 2000
N 'luk bir kuvvete dayanılır.
2--Bir kişinin çalışma için
veya çalışma alanları arasında hareket etmek için ihtiyaç duyulan kabin çatı
yüzeyi yürüyüş yolunda kaymaya müsaade etmemelidir. (madde 5.4.7.1-b)
2.5.İmdat kapaklarının kilitlenmesi
1--Kabin çatısına, acil
durumda kullanılan bir kapağın monte edildiği yer 0,40 m × 0,50 m net açıklık
boyutlarında olmalıdır. (Alan müsaade ettiğinde, 0,50 m x 0,70 m boyutlarında
bir kapak tercih edilir.)
2--İmdat kapakları ve imdat
geçiş kapıları kilitleme tertibatı, kilitleme durumunda madde 5.11.2.'ye uygun
bir elektrik güvenlik tertibatıyla denetlenmelidir. Bu tertibat, kilitlemenin
etkili olmadığı durumlarda asansörü durdurmalıdır. Asansörün tekrar devreye
alınması ancak, kasıtlı bir tekrar kilitleme işleminden sonra mümkün olmalıdır.
3--İmdat kapakları kabin
içine doğru açılmamalıdır.
4--İmdat geçiş kapıları,
kabin dışından anahtara gerek olmadan, kabin içinden ise kilit açma üçgenine
uyan bir anahtarla açılabilmelidir.
5--İmdat geçiş kapıları,
kabin dışına doğru açılmamalıdır.
6--İmdat geçiş kapıları, bir
kabinden diğerine geçişi engelleyecek şekilde karşı ağırlığın veya dengeleme
ağırlığının yolu üzerinde veya sabit bir engelin önünde bulunmamalıdır.
(Kabinler arasındaki ayırıcı putreller bu kapsamın dışındadır).
7--İmdat kapakları kabin
üstünden anahtara gerek olmadan, kabin içinden ise kilit açma üçgenine uyan bir
anahtarla açılabilmelidir.
8--İmdat kapakları açık
konumda iken kabin kenarından dışarı taşmamalıdır.
9--Ardışık bulunan iki kabin arasındaki
yatay açıklığın 1 m’yi aşmadığı durumlarda acil durum kapıları kullanılabilir.
(madde 5.2.3.3)
10--Acil durum kapıları
varsa, bunlar en az 1,80 m yüksekliğinde ve 0,40 m genişliğinde olmalıdır.
11--Acil durum kapılarında
bulunan tertibat madde 5.11.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı ile
kilitlendiğinde bitişik asansörü de durdurmalıdır.
2.6.Kabin ve karşı ağırlık askı halatlarının ve
bağlantı elemanlarının genel durumu**
1--Halat uçları kabine, karşı
ağırlığa veya dengeleme ağırlığı askı noktalarına kendinden sıkştırmalı kama
tipi soketler (Örneğin, TS EN 13411-6 standardına veya TS EN 13411-7
standardına göre), ve/veya güvenli halka gözleri (Örneğin, TS EN 13411-3
standardına göre) ve/veya dövme bağlantı tespit uçlarına (Örneğin, TS EN
13411-8 standardına göre) sabitlenmelidir. (madde 5.5.2.3.1)
2--Karşı ağırlık askı halat
bağlantıları ters kelepçeleri düzeltilmelidir.
3--Karşı ağırlık askı halat
bağlantıları eksik kelepçeleri tamamlanmalıdır.
4--Karşı ağırlık askı halat bağlantıları
gevşek kontra somunları sıkılmalıdır.
5--Askı halatları veya
zincirlerindeki gerilmelerin dengelenmesi için, bunların en az bir ucunda
kendiliğinden çalışan bir tertibat bulunmalıdır. (En az bir tarafında yay veya
esnek eleman olmalıdır.)
6--Kabin askı halat
bağlantıları gevşek kontra somunları sıkılmalıdır.
7--Karşı ağırlık askı halat
bağlantıları lastik takozları/yayları yenilenmelidir.
8--Karşı ağırlık askı halat
bağlantı şişesi/şişeleri yenilenmelidir.
9--Kabin askı halat bağlantı
şişesi/şişeleri yenilenmelidir.
10--Kabin askı halat
bağlantıları eksik kontra somunları tamamlanmalıdır.
11--Karşı ağırlık askı halat
bağlantıları eksik kontra somunları tamamlanmalıdır.
12--Kabin askı halat
bağlantıları lastik takozları/ yayları yenilenmelidir.
13--Kabinin tüm seyri boyunca
askı halatlarının kabin/kabin karkası veya kuyu duvarlarına sürtünmesi
önlenmelidir.
14--Askı halatları
deformasyondan dolayı yenilenmelidir. (Bir dış demet üzerinde halat çapının 6
katı mesafede 4 adet kırık olduğunda halat yenilenir.)
15--Askı halatları çap
daralmasından dolayı yenilenmelidir. (Minimum %6 daralma oluşmuşsa)
16--Askı halatlarında ezilme
olmasından dolayı yenilenmelidir.
17--Kabin askı halat
bağlantıları eksik kelepçeleri tamamlanmalıdır. (En az iki adet kelepçe olmalı)
18--Kabin askı halat
bağlantıları eksik gupilyalar tamamlanmalıdır.
19--Kabin askı halat
bağlantıları ters kelepçeleri düzeltilmelidir.
2.7.Kat kapısı kilitleme tertibatı**
1--Kapı emniyet kontakları
köprülenmiş.
2--Kapı emniyet kontakları
ayarsız.
3--Kapı kilitleri çalışmıyor.
4--Kapı kilitleri ayarsız.
4--Kapı kilidi 2. emniyetleri
yok.
5--Kapı kilidi 2. emniyetleri
çalışmıyor.
6--Kapı kilidi 2. emniyetleri
ayarsız.
7--Kat kapı kilit
muhafazaları takılmalı.
8--Kat kapı kilit kolları,
makara ve lastikleri takılmalı.
9--Kat kapı kilit pimi
yuvasına en az 7 mm girecek şekilde ayarlanmalı.
2.8.Kat kapısı kilitleme tertibatına yetkisiz
kişilerce erişilememesi*
1--Kat kapısı kilitleme
tertibatına yetkisiz kişilerin erişimini engellemek için deliksiz kuyu duvar
mahfazası tespit edilmelidir veya durak kapısı kilitleme tertibatı etrafına
koruma tespit edilmelidir.
2.9.Kısmen kapalı kuyularda koruma önlemleri*
1--Kısmen kapalı kuyularda
asansörün hareketli kısımları, şahıslar için tehlike yaratmamalıdır.
2--Kısmen kapalı kuyularda
şahısların doğrudan veya elde tutulan cisimlerle asansörün güvenli çalışmasına
müdahale etmesi engellenmelidir.
3--Kısmen kapalı kuyuların
koruma gerektiren kısımların duvarları deliksiz olmalı, duvarlar koridor,
galeri veya merdiven kenarından en fazla 0,15 m mesafede olmalı ve başka
cihazların, asansörün çalışmasını etkilememesi için gerekli önlemler
alınmalıdır.
4--Kısmen kapalı kuyularda
durak kapılarının olduğu kenarlarda duvarlar deliksiz olmalı ve en az 3,5 m
yükseklikte olmalıdır.
5--Kısmen kapalı kuyularda
durak kapılarının olduğu kenarların dışında, asansörün hareketli kısımlarına
olan yatay mesafe en az 0,5 m ise duvar 2,5 m yüksekliğinde olmalıdır. Yatay
mesafe 0,5 m den fazla ise iki değerin toplamı (Yatay mesafe ile duvar
yüksekliği) 3.10 m den az olamaz.
6--Kısmen kapalı kuyularda
bina dış cephesinden tırmanan asansörler gibi dış hava etkilerine açık olan
asansörlerde özel önlemler alınmalıdır. (Toz ve suya karşı önlem gibi)
2.10.Kuyu duvarı, kuyu tabanı ve tavanının uygunluğu
1--Kuyu tavanı asansörün
kütlesinden kaynaklanan yük ve kuvvetlere dayanıklı olmalıdır.
2--Kabin girişine bakan durak
kapıları ve kuyu duvarları veya duvar bölümlerinden oluşan kuyu yüzeyi, kabin
kapısının tüm genişliği boyunca, kapıların çalışması için gerekli açıklıklar
haricinde kesintisiz bir yüzey oluşturmalıdır.
3--Kuyu boşluğu zemini; asılı
kılavuz rayları hariç olmak üzere; kılavuz rayların kütlesi dolayısıyla ve
ayrıca kılavuz/kılavuzlara sabitlenmiş veya bağlanmış bileşenlere ve/veya acil
durdurma (örneğin, raylar üzerinde makina olduğunda dengeleme halatı gergi
tertibatı nedeniyle tahrik makarasındaki yük) sırasında meydana gelen herhangi
ilave reaksiyona (N) bağlı olarak oluşan ve kılavuz ray klipsleri (kelepçeleri)
tarafından uygulanan kuvvet ile güvenlik tertibatının dereye girmesi
esnasındaki tepkiye ve herhangi bir itmeye bağlı olarak oluşan herhangi bir ek
yük nedeniyle meydana gelen kuvvete her bir kılavuz rayı altında
dayanabilmelidir (madde 5.2.1.8.4).
4--Düz veya şekil verilmiş
cam paneller lamine edilmiş camdan imal edilmiş olmalıdır. (Üzerinde lamine cam
etiketi olmalıdır.)
5--Kuyunun duvarları 0,30 m x
0,30 m daire veya kare alan üzerinde düzgün dağıtılmış 1000 N kuvvet duvara dik
açıda uygulandığında 15 mm'den daha büyük elastik şekil değiştirme ve 1 mm'den
daha büyük kalıcı şekil bozulması olmamalıdır.
6--Kuyu boşluğu zemini, aşağıdaki
eşitlikte ifade edilen kabin tamponlarının toplam sayıları arasında düzgün
dağıtılmış tam yüklü kabin kütlesi nedeniyle uygulanan statik yükün dört katına
dayanacak kabin tamponu destekleri altında dayanabilmelidir. (madde 5.2.1.8.5)
2.11.Kılavuz raylar, bağlantı elemanları ve
bağlantının uygunluğu
1--Kabin ray konsol
bağlantılarındaki eksik montaj cıvata-somunları tamamlanmalıdır.
2--Kabin ray konsolları
duvara sabitlenmelidir.
3--Kabin eksik ray konsolları
tamamlanmalıdır.
4--Kabin kılavuzlamasında
boru yerine ray kullanılmalıdır.
5--Kabin altı paten
tutucuların eksik civataları tamamlanmalıdır.
6--Kabin altı patenlerindeki
boşluk ayarlanmalıdır.
7--Kabin, en az ikişer adet
sabit çelik ray ile kılavuzlanmalıdır.
8--Kabin altı paten
tutucuları civataları sıkılmalıdır.
9--Kabin altı patenlerinin
ayar civataları tamamlanarak ayarlanmalıdır.
10--Kabin altına uygun
kılavuzlama paten bloğu takılmalıdır.
11--Kabin üstü paten
lastikleri yenilenmeli ve boşluk ayarı yapılmalıdır.
12--Kabin üstü paten
boşlukları ayarlanmalıdır.
13--Kabin üstü paten
tutucuların eksik montaj civataları takılmalıdır.
14--Kabin üstü paten
tutucuları montaj civataları sıkılmalıdır.
15--Kabin üstü patenlerinin
ayar civataları tamamlanmalıdır.
16--Kabin üstüne uygun
kılavuzlama paten bloğu takılmalıdır.
17--Kılavuz raylar, binanın
normal oturmasından veya betonun çekmesinden kaynaklanan etkileri ya
kendiliğinden ya da basit bir ayarlama ile dengelemeye imkan verecek şekilde
konsollara ve binaya tespit edilmelidir.
18--Kılavuz rayların yerinden
kurtulmasına yol açabilecek şekilde bağlantı elemanlarının dönmesi
önlenmelidir.
19--Kabin kılavuz rayları tek
taraftan sabitlenmelidir.
20--Deforme olan/aşırı
korozyona uğrayan kabin kılavuz rayları yenilenmelidir.
21--Kabin kılavuz rayı
çalışma yüzeyindeki pürüzlü yüzeyler düzeltilmelidir.
22--Kabin rayları
temizlenmelidir.
23--Kabin rayları
yağlanmalıdır.
24--Kabin altı paten
lastikleri yenilenmeli ve paten boşluk ayarları yapılmalıdır.
25--Kabin ray flanşlarının
eksik cıvata-somunları tamamlanmalıdır.
26--Kabin kılavuz rayları
birleştirmelerinde kaynaklı kısımlar flanşlı ve cıvatalı bağlantı olmalıdır.
27--Kabin kılavuz
raylarındaki eksen kaçıklıkları giderilmelidir.
28--Kabin ray konsol
bağlantılarındaki eksik tırnaklar tamamlanmalıdır.
29--Asansörün güvenli
çalışmasını sağlamak için kılavuz raylar, kılavuz ray bağlantıları ve tespit
yerleri bunları etkileyen yüklere ve kuvvetlere yeterince dayanım
göstermelidir.
30--Kabin ray konsol
bağlantılarındaki gevşek montaj cıvataları sıkılmalıdır.
31--"Kılavuz rayları,
bunların birleştirmeleri ve bağlantı elemanları, asansörün güvenli çalışmasını
sağlamayabilmek için kendi üzerlerine uygulanan yüklere ve kuvvetlere
dayanabilmelidir. Kılavuz rayları ile ilgili asansörün güvenli çalışmasının
aşağıda verilen unsurları içermelidir.
a) Kabin, karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı- kılavuz, güvence sağlamalıdır,
b) Aşağıdakiler nedeniyle olan
sehim (sapmalar), bir düzeye kadar sınırlanmış olmalıdır:
1) Kapılarda kontrolsüz kilit
açılması meydana gelmemeli ve
2) Güvenlik tertibatı
çalışması etkilenmiş olmamalı ve
3) Diğer parçalarla hareketli
parçaların çarpışması mümkün olmamalıdır."
2.12. Kuyu
elektrik tesisatı
1--Kuyu içi elektrik tesisatı
buat kapakları kapatılmalıdır
2--Kuyu içi elektrik tesisatı
kablo ekleri buat içerisine alınmalıdır.
3--Kuyu içi elektrik tesisatı
kablo kanal kapakları kapatılmalıdır.
3--Kuyu içi elektrik tesisatı
düzenlenmelidir.
4--Kuyu içinde açıkta olan
elektrik kablo bağlantıları koruma altına alınmalıdır.
5--Kabin üstü dağınık kablo
bağlantıları düzenlenmelidir.
6--(Varsa) Kabin üstü bakımcı
kumandası üzerindeki korumasız lamba/duy etanj olmalıdır.
7--Kabin üstü priz çalışır
hale getirilmelidir.
8--Kabin üstüne topraklı priz
takılmalıdır.
9--Kabin üstünde kablo
bağlantılarındaki izolesiz kısımlar koruma altına alınmalıdır.
10--Kabin üstü havalandırma
fanı muhafaza içine alınmalıdır.
11--Kabin üstü kabloları
sabitlenmeli ve koruma altına alınmalıdır.
12--Kabin üstü kablo bağlantı
ek kısımları klemens kutusu içerisine alınmalıdır.
13--Kabin üstü tek izoleli
kablolar çift izoleli olmalıdır veya spiral/kablo kanalı içine alınmalıdır.
14--Kabin üstü elektrik
bağlantı kutusu kapağı takılarak koruma altına alınmalıdır.
2.13.Kuyu üst boşluğunda güvenlik alanı
1--Kabin çatısı üzerinde
madde 5.2.5.6.1'e göre kabin en yüksek konumunda iken kabin çatısında, Çizelge 3’ten
seçilen ve bir sığınma alanı olarak kullanılabilir en az bir net alan
sağlanmalıdır.
2--Kabin çatısında muayene ve
bakım işlerini yürütmek için birden fazla kişinin bulunması gerekli ise, ilave
her bir kişi başına ek bir sığınma alanı sağlanmalıdır.
3--Birden fazla sığınma alanı
bulunması durumunda, bunlar aynı tipte olmalı ve birbirine karışmamalıdır.
4--Karşı ağırlık tam kapalı
tampon üzerine oturduğunda kabin patenlerinin raydan çıkması engellenmelidir.
5--"Kabin çatısı
üzerinde, madde 5.2.5.6.1’e göre kabin en üst konumunda olduğunda,
1.Tip 1 için dik duruş
0,40x0,50x2 metre olmalıdır.
2. Tip 2 için çömelmiş
vaziyetteki duruş 0,50x0,70x1 metre olmalıdır."
6--"Kabin çatısı
üzerinde madde 5.2.5.6.1 göre kabin en yüksek konumunda olduğunda, kuyu tavanı
üzerinde bulunan en düşük yüksekliğe sahip kısımlar (tavan altına yerleştirilen
kirişler ve parçaları dâhil) (bkz. Şekil 5) ile aşağıda verilenler arasındaki
net mesafe:
a) b ve c şıklarında
belirtilenler hariç olmak üzere, tavanda sabitlenmiş donanımın en yüksek
kısımları, kabinin izdüşümü dâhilindeki herhangi bir dikey veya eğik bir
doğrultuda en az 0,50 m olmalıdır.
b) Kılavuz patenlerinin veya
makaralarının, halat bağlantı uçlarının ve başlığının en yüksek kısımları veya
varsa dikey sürgülü kapıların parçaları, kabin izdüşümü dâhilinde 0,40 m yatay
mesafe içinde herhangi bir dikey yönde en az 0,10 m olmalıdır."
7--"Kabin üstü
korkuluğun en yüksek kısmı, en az aşağıda verilen değerlerde olmalıdır:
1) Kabin izdüşümü dahilinde
0,40 m yatay mesafe içinde 0,30 m ve korkuluğun dış tarafı üzerinde 0,10 m,
2) Kabinin izdüşümü dâhilinde
0,40 m ilerisinde herhangi bir eğimli mesafede 0,50 m."
8--Kabin çatısında, 0,12 m²
asgari net alana ve asgari boyutu 0,25 m’den daha büyük olan en küçük kenarlara
sahip kabin çatısında tek bir sürekli alan veya kabin çatısı üzerindeki
donanım, bir kişinin durabildiği bir yer olarak kabul edilebilir. madde
5.2.5.6.1’e göre kabin en yüksek konumunda olduğunda, böyle bir alan üzerindeki
dikey açıklık payı ve kuyu tavanının en kısa kısımları (tavan altında
yerleştirilmiş kirişler ve parçalar dahil), madde 5.2.5.7.1’e göre ilgili
sığınma alanı/alanları yüksekliğinde olmalıdır.
9--Tahrik kasnakları,
makaraları/zincir dişlileri kabinin dikey tarafına (görümüne) yerleştirilmişse,
bu durumda kuyunun üst boşluğundaki açıklıklar, madde 5.2.5.7’ye göre
olmalıdır. (madde5.5.8)
10--Karşı ağırlık, tam kapalı
tampona oturduğunda patenlerin zemine çarpması önlenmelidir.
11--Kabin, karşı ağırlık tam
kapalı tampon üzerine oturduğunda 0,035 v2 sıçrama mesafesi dikkate
alınmalıdır. Bu mesafeler Çizelge 2'deki şartlara uygun olmalıdır. (madde
5.2.5.6.1.1)
2.14.Asansörün güvenli kullanımına ve bakımına ilişkin
bilgiler
1--Kabin üstü bakım kumandası
butonlarının üstünde veya yakınında, hareket yönü işaretlenmelidir.
2--Kabin üstü durdurma
anahtarının üstünde veya yakınında, durdurma konumunun karıştırılması riski
olmayacak bir şekilde “DUR/STOP” kelimesi olmalıdır.
3--Kabin üstü bakım kumandası
anahtarının üstünde veya yakınında, “NORMAL” ve “BAKIM” kelimeleri olmalıdır.
4--Kabin üstü korkuluk
üzerinde uyarı levhası veya yazısı olmalıdır.
5--Durak kapılarının
kilitleme tertibatı üzerinde kilitleme tertibatını imal eden firmanın adı ve
tip kontrolü ile ilgili işaret ve referansları ve CE işareti içeren bir bilgi
levhası bulunmalıdır.
6--Kabin çatısı üzerinde
bulunan ve kabin çatısına erişim imkânı veren duraklardan okunabilir bir
işaret, sığınma alanı/alanları için ayrılması düşünülen alanlara müsaade edilen
kişi sayısını ve duruş tipini (Çizelge 3) açıkça belirtmelidir.
3.1.Kuyu alt boşluğuna güvenli erişim
1--Kuyu boşluğunda kuyu
derinliğinin 2,50 m’yi aşması durumunda bir giriş kapısı olmalıdır.
2--Kuyu derinliğinin 2,50
m’yi aşmaması durumunda; ya bir giriş kapısı ya da durak kapısından kolayca
erişilebilir kuyu içerisinde sabitlenmiş veya taşınabilir bir merdiven
olmalıdır. (Merdivenler, Ek F’ye uygun olmalıdır.)
3--Asansörün hareketli
parçaları ile çarpışma konumunda taşınabilir merdiven kullanımındaki
taşınabilir merdivenin bir riske sahip olması halinde, bu taşınabilir merdiven
depolama konumunda değilse, asansörün çalışmasını engellemek için madde
5.11.2’ye uygun olarak elektrikli güvenlik cihazı/cihazları ile donatılmalıdır.
4--Kullanım konumunda
taşınabilir merdivenin uzunluğu, uygun el tutamakları, durak eşiği seviyesinden
dikey olarak asgari 1,10 m yükseklikte olmalıdır. (Ek F.2.3)
5--Kuyuya erişime imkân veren
herhangi bir kapı/kapağa bitişik giriş yolu, kalıcı şekilde montaj edilmiş en
az 50 lüx şiddetindeki elektrik lambası tesisatı ile aydınlatılmış olmalıdır.
(madde 5.2.2.2 )
6--Dikey taşınabilir merdiven
olması durumunda herhangi bir basamağın arkası ile kuyu boşluğu duvarı arasında
asgari 200 mm net mesafe bulunmalıdır. Durak girişi kenarı ile çalışma
konumundaki taşınabilir merdivenin basamak ortası arasındaki mesafe kolayca
ulaşılabilir olması için azami 600 mm olmalıdır.
7--Merdivenin portatif olması
durumunda kuyudan sökülemeyecek şekilde olmalı ve taşınmasına müsaade etmek
için 15 kg 'mı aşmamalıdır.
3.2.Kabin ve karşı ağırlıkta yeterli tampon veya
eşdeğeri**
1--Tamponlar kabine veya
karşı ağırlığa sabitlenmiş olması durumunda, kuyu boşluğu zemini üzerinde
tampon/tamponların darbe alanı/alanları, 300 mm’den küçük olmayan bir
yükseklikteki bir engel/engellerle (ayaklı kaide) açıkça belirlenmelidir. Madde
5.2.5.5.1’e göre bir ayırıcı, kuyu boşluğu zeminin üstünde 50 mm’den fazla
yüksek olmaması durumunda karşı ağırlığa sabitlenmiş tampon/tamponlar için bir
kaide gerekli değildir.
2--Karşı ağırlık tamponu
sabitlenmelidir.
3--Karşı ağırlık tamponu
karşı ağırlık ray ekseninde olmalıdır.
4--Karşı ağırlık tamponu
direkt veya bir destek ile sağlam zemine sabitlenmelidir.
5--Karşı ağırlık altına uygun
kapasitede tampon takılmalıdır.
6--Karşı ağırlık tamponu
yenilenmelidir. (Deforme olması durumunda)
7--Karşı ağırlık tamponu
yenilenmelidir (Yetersiz strok, yaylı tamponda 0,135 v2, hidrolik tamponlarda
0,0674 v2).
8--Kabin tam kapalı tampon üzerine
oturduğunda kabin altı ekipmanlarının regülatör halatı gergi kasnağına çarpması
engellenmelidir.
9--Kabin tam kapalı tampon
üzerine oturduğunda kabin altı ekipmanlarının kuyu dibine çarpması
engellenmelidir.
10--Kabin tamponu kaidesi sabitlenmelidir.
11--Kabin en üst kat
seviyesinde iken karşı ağırlığın tampona teması önlenmelidir ve sınır kesici
çalışma mesafesi ayarlanmalıdır.
12--Kabin tamponu direkt veya
bir destek ile sağlam zemine sabitlenmelidir.
13--Kabin tamponu yenilenmelidir
(Deforme olması durumunda).
14--Kabin tamponu
yenilenmelidir (Yetersiz strok, yaylı tamponda 0,135 v2, hidrolik tamponlarda
0,0674 v2).
15--Kabin altına uygun
kapasiteli tampon takılmalıdır.
16--Kabin altı tampon çarpma
plakası baskı yüzeyi büyütülmelidir.
17--Kabin altı tampon çarpma
plakası tamponu merkezlemelidir.
18--Kabin altı tampon çarpma
kiriş ve plakası uygun mukavemette olmalıdır.
19--Karşı ağırlık hidrolik
tamponu emniyet kontağı takılmalıdır.
20--Karşı ağırlık hidrolik
tamponu emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
21--Hidrolik tampon emniyet
kontağı çalışma mesafesi ayarlanmalıdır.
22--Kabin altına uygun
pozisyonda tampon çarpma plakası takılmalıdır.
23--Kabin hidrolik tamponun
emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
24--Karşı ağırlık tampon
kaidesi sabitlenmelidir.
25--Kabin hidrolik tampona
emniyet kontağı takılmalıdır.
26--Kabin tamponu
sabitlenmelidir.
27--Beyan hızı 1.0 m/sn
üzerinde olan asansörlerde kabin ve karşı ağırlık tamponu olarak hidrolik
tampon kullanılmalıdır.
28--Kullanılan tamponların
kapasitesi asansör beyan yükü ile uyumlu olmalıdır.
3.3.Kuyu dibi acil durum durdurma tertibatı*
1--Kuyu alt boşluğuna ve kuyu
boşluğu zemininden kapı/kapılar açılması halinde madde 5.12.1.11’de verilen
gereklere uygun görünebilir ve erişilebilir durdurma cihaz/cihazları
bulunmalıdır.
2--Kuyu dibi acil durum
durdurma tertibatı sabitlenmelidir.
3--Kuyu dibi acil durum durdurma
tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
4--Kuyu dibi durdurma butonu
1,60 m’den daha az derinliğe sahip veya bu değere eşit kuyu alt boşlukları için
durdurma anahtarı en düşük kat durağı üstünde asgari 0,40 m ve kuyu boşluğu
zemininden azami 2,0 m düşey mesafe içinde ve Kuyu dibi durdurma butonu Kapı
çerçevesi iç kenarından azami 0,75 m yatay mesafe içinde olmalıdır.
5--"Kuyu dibi durdurma
butonu 1,60 m den daha büyük derinliğe sahip kuyu alt boşlukları için iki
durdurma anahtarı aşağıdaki gibi bulunmalıdır.
1--- Üstteki anahtar; en
düşük durak zemininde asgari 1,0 m dikey mesafe içinde ve kapı çerçeve iç
kenarından azami 0,75 m yatay mesafe içinde,
2- Kuyu boşluğu zemininden
1,20 m azami dikey mesafe içerisinde bulunan alttaki anahtar, bir sığınak
alanından kullanılabilir."
6--Durak kapıları dışında
kuyu boşluğuna giriş kapağı olması halinde, kuyu boşluğu zemininden 1,20 m
yüksekteki giriş kapı çerçevesi iç kenarından azami 0,75 m yatay mesafe
içerisinde bir tek durdurma anahtarı sağlanmalıdır.
7--Bir sığınma alanının (Kuyu
alt boşluğu güvenlik alanı) 0,30 m içerisinde kullanılabilir ve madde
5.12.1.5’e göre kalıcı montajı yapılmış muayene kumanda istasyonu bulunmalıdır.
8--Kuyu dibi bakımcı
kumandası kazara çalışmaya karşı korunmuş “ÇALIŞTIRMA” basmalı butonu
olmalıdır. (Buton rengi mavi üstü beyaz)
9--Muayene kumanda istasyonu,
asgari IPXXD’nin (TS EN 60529) koruma derecesine sahip olmalıdır. (1 mm çapında
tel ile içerisine ulaşılamaz.)
10--Kuyu boşluğundaki
herhangi bir ayakta durma alanından dikey yükseklik mesafesi (madde 5.2.5.7.3),
2,0 m veya daha az olduğunda kabin hızı 0,30 m/s’yi aşmamalıdır.
11--Asansörün normal
çalışmasına geri dönüşü sadece muayene çalışma anahtarının/anahtarlarının
normale getirilmesi ve elektrikli tekrar ilk ayar konumuna getirme (reset)
tertibatı kuyu dışından çalıştırıldığında mümkün olmalıdır. (madde
5.12.1.5.2.2)
3.4.Kuyu aydınlatma anahtarı ve yeterli kuyu
aydınlatması
1--Giriş kat seviyesi üstünde
asgari 1,0 m yüksekliğinde ve kuyu boşluğu giriş kapağı çerçevesi iç kenarından
0,75 m azami yatay mesafesi içerisinde konumlandırılmış kuyu aydınlatması
(madde 5.2.1.4.1) için anahtarlama tertibatları bulunmalıdır.
2--"Kabinin, kuyu
içerisinde gidip gelmesi esnasında kabinin her hangi bir konumunda ve tüm
kapıların kapalı olması halinde bile aşağıdaki aydınlatma şiddetini sağlayacak
şekilde kuyuda kalıcı monte edilmiş elektrikli aydınlatma sağlanmış olmalıdır.
a)Asansör kuyusunda, durak
kapıları kapalı olsa dahi kabin tavanının düşey izdüşümü içerisinde ve
döşemenin 1 m üstünde en az 50 lüx şiddetinde bir aydınlatma sağlanmalıdır.
b) Asansör kuyu zemininde en
az 50 lüx (lux), çalışma alanları arasında bir kişinin ayakta durabildiği,
çalıştığı ve/veya hareket edebildiği her yerde kuyu boşluğu zemininden 1,0
metre mesafede aydınlatma sağlanmalıdır.
c) Asansör kuyusunda kabin
veya bileşenlerin oluşturduğu gölgelerin haricinde, madde 5.2.1.4.1 a)’da ve
b)’de belirtilen yerlerin dışında en az 20 lüx aydınlatma sağlanmalıdır."
3--Kuyu dibine giriş kapısı
açılınca erişilebilen, kuyu aydınlatmasını açıp kapamaya yarayan vaevien/darbe
akım anahtarı olmalıdır.
4--Kuyu dibi aydınlatma
anahtarı çalışır hale getirilmelidir.
5--Kuyu dibi aydınlatma
anahtarı sabitlenmelidir.
6--Kuyu aydınlatmasında
yanmayan ampüller çalışır hale getirilmelidir.
7--Kuyu aydınlatma lambaları
etanj tip olmalıdır.
8--Kuyu aydınlatma tesisatı
etanj olmalıdır.
9--Kuyu aydınlatması çalışır
hale getirilmelidir.
10--Kabin üstü aydınlatması
kuyu aydınlatmasının bir parçası olabilir.
3.5.Kabin ve/veya karşı ağırlık için uygun aşırı hız
regülâtörü tarafından harekete geçirilen güvenlik tertibatı**
1--Kabin güvenlik tertibatı
emniyet kontağında normalde kapalı kontak (NC) kullanılmalıdır.
2--Kabin güvenlik tertibatı
emniyet kontağı ile baskı sacı arası mesafe ayarlanmalıdır.
3--Kabin güvenlik tertibatı
emniyet kontağı emniyet devresine bağlanmalıdır.
4--Kabinde, birden fazla
güvenlik tertibatı bulunması durumunda bunların tümü kaymalı cinsten olmalıdır.
5--Kabin güvenlik tertibatı
emniyet kontağı sabitlenmelidir.
6--Kabin güvenlik tertibatı
emniyet kontağı kapağı takılmalıdır.
7--Kabin güvenlik tertibatı
emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
8--Kabin güvenlik tertibatı
çalışır hale getirilmelidir.
9--Kabin güvenlik tertibatı
senkronize çalışır hale getirilmelidir.
10--Kabin güvenlik tertibatı
fren tiji bağlantı yayları takılmalıdır.
11--Kabin anma beyan hızına
uygun güvenlik tertibatı takılmalıdır.
12--Karşı ağırlığa güvenlik
tertibatı tesis edilmelidir.
13--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı halat bağlantıları kelepçeleri tamamlanmalıdır.
14--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı fren tiji eksik kontra somunları takılmalıdır.
15--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı fren tiji gevşek kontra somunları sıkılmalıdır.
16--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
17--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı senkronize çalışır hale getirilmelidir.
18--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı eksik masuraları takılmalıdır.
19--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı bağlantı yayları takılmalıdır.
20--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı halat bağlantıları ters kelepçeler düzeltilmelidir.
21--Kabin güvenlik tertibatı
fren tiji gevşek kontra somunları sıkılmalıdır.
22--Asansör beyan hızının 1
m/s'yi aşması durumunda, karşı ağırlıkta veya dengeleme ağırlığında kullanılan
güvenlik tertibatı kaymalı cinsten olmalıdır. Diğer durumlarda anî frenlemeli
güvenlik tertibatı kullanılabilir.
23--Kabinde ani frenlemeli
(Kamalı sıkıştırma) güvenlik tertibatı 0,63 m/s'yi aşmayan beyan hızlarında
kullanılmalıdır.
24--Kabin/karşı ağırlık
güvenlik tertibatındaki/hız regülatöründeki eksiklikler giderildikten sonra
test takip kontrolünde yapılacaktır.
25--Ani frenlemeli tampon
etkili güvenlik tertibatı 1 m/s'yi aşmayan beyan hızlarında kullanılmalıdır.
(Makaralı sıkıştırmalı frenler)
26--Kabin güvenlik tertibatı
fren tiji eksik kontra somunları takılmalıdır.
27--Asansör beyan hızının
0,63 m/s'yi aşması durumunda kaymalı tip güvenlik tertibatı kullanılmalıdır.
(madde 5.6.2.1.2.1)
28--Kabinde uygun güvenlik
tertibatı tesis edilmelidir. Yalnız aşağı hareket yönünde etkili olan, beyan
yükü ile yüklü kabini hız regülâtörünün devreye girdiği hızda, askı halatlarının
kopması durumunda dahi kılavuz raylarda frenleyecek ve sabit tutacak bir
güvenlik tertibatı bulunmalıdır.
29--Kabin güvenlik tertibatı
halat bağlantıları eksik radansalar takılmalıdır.
30--Kabin güvenlik tertibatı
halat bağlantıları ters kelepçeler düzeltilmelidir.
31--Kabin güvenlik tertibatı
halat bağlantıları eksik kelepçeleri tamamlanmalıdır. (En az iki adet kelepçe
olmalıdır.)
32--Kabin, karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığındaki bir güvenlik tertibatının kurtarılması ve otomatik olarak
işletmeye hazır konuma gelmesi ancak, kabini, karşı ağırlığı veya dengeleme
ağırlığını yukarı yönde hareket ettirmekle mümkün olmalıdır.
33--Güvenlik tertibatının
çalışmasından önce veya çalışması sırasında, kabine yerleştirilmiş, madde
5.11.2.3'e uygun bir elektrik güvenlik tertibatı asansör motorunu
durdurmalıdır. (Paraşüt kontaklarında kararlılık aranmaz)
34--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı güvenlik tertibatını beyan hızının 1 m/s'yi aşmadığı durumda hız
regülatörü dışında devreye sokan tertibatlar, madde 5.6.2.2.2 askı tertibatı
vasıtalarının kopması veya madde 5.6.2.2.2 güvenlik halatı yardımıyla devreye
girme şartlarına uygun olmalıdır.
35--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı güvenlik tertibatını madde 5.6.2.2.2'ye göre askı tertibatı
vasıtalarının kopmasıyla devreye sokan tertibat, deney sırasında kuyuya girmeye ihtiyaç olmaksızın
güvenlik tertibatının ve bunun harekete geçme mekanizmasının yapılacak bir
deney için mümkün olmalı ve Sağlanan vasıtalar mekaniksel ise, çalıştırmak için
gerekli olan kuvvet 400 N’u aşmamalıdır.
36--Kullanılan güvenlik
tertibatı kapasitesi asansör beyan yükü ile uyumlu olmalıdır.
3.6.Kabinin yukarı doğru aşırı hızlanmasına karşı
koruma
1--Yukarı yönde hareket eden
kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma tertibatı, kurtarılması için kabin veya
karşı ağırlığa müdahaleyi gerektirmemelidir.
2--Sürtünme tahrikli
asansörlerde, yukarı yönde hareket eden kabinin aşırı hızlanmasına karşı, uygun
koruma tertibatı bulunmalıdır.
3--Yukarı yönde hareket eden
kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma tertibatı çalıştıktan sonra,
kurtarılması için ehliyetli bir kişinin müdahalesi gerekli olmalıdır.
4--Yukarı yönde hareket eden
kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma tertibatı çalıştığında, madde
5.11.2.'ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatını devreye sokmalıdır.
5--"Hız izleme ve hızı
azaltma elemanlarından oluşan vasıtalar, yukarı yönde hareket eden kabinin
(madde 5.6.6.10) aşırı hızlanmasını tespit etmeli ve kabinin durmasına neden
olmalı veya en azından kabin hızını karşı ağırlık tamponunun tasarımlandığı hız
seviyesine kadar azaltmalıdır. Bu vasıtalar aşağıdaki durumda etkin hale
gelmelidir:
a) Normal çalışma,
b) Makina doğrudan görsel
izlenemediği veya beyan hızı % 115’ten daha az olacak şekilde diğer vasıtalarla
sınırlandırılmadığı takdirde el ile kurtarma çalışması."
6--Yukarı yönde hareket eden
kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma tertibatı kurtarıldıktan sonra
çalışmaya hazır durumda olmalıdır.
7--Yukarı yönde hareket eden
kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
8--Yukarı yönde hareket eden
kabinin aşırı hızlanmasına karşı makina freninin kullanılması durumunda
otomatik izleme işlemine, mekanizmanın düzgün kaldırılması veya indirilmesi
veya frenleme gücünün doğrulanması dâhil edilebilir. Bir arıza tespit
edildiğinde, asansörün bir sonraki normal başlatılması engellenmelidir.
Otomatik izleme, tip incelemesine tabidir. Kabine mekaniksel bir bağlantı,
diğer herhangi bir gaye için bu tür bağlantının kullanılıp kullanılmadığına
bakılmaksızın bu performansta yardımcı olması için kullanılabilir.
3.7.Kabin ve/veya karşı ağırlık hız regülâtörü halat
gerginliği ve halat gergi tertibatında elektrikli güvenlik tertibatı**
1--Kabin hız regülatörü
halatının kopması veya aşırı uzaması durumunda, madde 5.11.2'ye uygun bir
elektrik güvenlik tertibatı asansörün motorunu durdurmalıdır. (Kontağa basmanın
sürekliliği sağlanmışsa kararlı tip kontak aranmaz. Kararlı kontak kullanılması
durumunda elektrikli acil kurtarmanın çalışması sağlanmalıdır.)
2--Karşı ağırlık hız
regülatörü halatının kopması veya aşırı uzaması durumunda, madde 5.11.2'ye
uygun bir elektrik güvenlik tertibatı asansörün motorunu durdurmalıdır.
(Kontağa basmanın sürekliliği sağlanmışsa kararlı tip kontak aranmaz. Kararlı
kontak kullanılması durumunda elektrikli acil kurtarmanın çalışması sağlanmalıdır.)
3--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarasına hareketli mafsal kolu takılmalıdır.
4--Hız regülatörü TS EN
12385-5 standardında belirtilen halat teli ile tahrik edilmeli ve halatın
asgari kopma yükü, halatlı tahrik tipi hız regülatörü için 0,2’ye eşit bir μ
azami sürtünme faktörü dikkate alınarak hız regülatörünün devreye girdiği
andaki halatında oluşturulan gerilme kuvveti için en az 8 güvenlik faktörü ile
bulunmuş olmalıdır.
5--Kabin regülatör mafsal
koluna kontra somun takılmalıdır.
6--Kabin regülatör gergi
makarası bağlantılarındaki gevşek somunlar sıkılmalıdır.
7--Kabin regülatör gergi
makarasına hareketli mafsal kolu takılmalıdır.
8--Kabin regülatör gergi
tertibatı mafsal kolu çalışır hale getirilmelidir.
9--Kabin regülatör gergi
makarası ağırlığı/yayı takılmalıdır.
10--Kabin regülatör gergi
makarası takılmalıdır.
11--Kabin regülatör gergi
makarası ağırlığının yere olan mesafesi halat uzaması dikkate alınarak
ayarlanmalıdır.
12--Kabin regülatör gergi
makarası ağırlığının duvara temas etmesi engellenmelidir.
13--Kabin regülatör halatı
ekli olmamalıdır.
14--Kabin regülatör halatı
tellenme/deformasyondan dolayı yenilenmelidir.
15--Kabin regülatör halatının
duvara teması engellenmelidir.
16--Kabin regülatör gergi
makara çapı halat çapının minimum 30 katı olmalıdır.
17--Kabin regülatör gergi
makarası deforme/çatlak olduğundan yenilenmelidir.
18--Kabin regülatör gergi
makara yayı ayarlanmalıdır.
19--Kabin regülatör makara
yataklaması onarılmalıdır.
20--Kabin regülatör gergi
makara halat atma emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
21--Kabin regülatör gergi
makarası ağırlık montajı uygun hale getirilmelidir.
22--Karşı ağırlık regülatör
mafsal koluna kontra somun takılmalıdır.
23--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası bağlantılarındaki gevşek somunlar sıkılmalıdır.
24--Karşı ağırlık regülatör
gergi tertibatı mafsal kolu çalışır hale getirilmelidir.
25--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası ağırlığı/yayı takılmalıdır.
26--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası takılmalıdır.
27--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası mafsal kolu yere paralel hale getirilmelidir.
28--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası ağırlığının duvara temas etmesi engellenmelidir.
29--Karşı ağırlık regülatör
halatı, kasnağa ve standarda uygun olmalıdır.
30--Karşı ağırlık regülatör
halatı yenilenmelidir.
31--Karşı ağırlık regülatör
halatı ekli olmamalıdır.
32--Karşı ağırlık regülatör
halatı tellenmeden dolayı yenilenmelidir.
33--Karşı ağırlık regülatör
halatının duvara teması engellenmelidir.
34--Karşı ağırlık regülatör
halatında deformasyon olduğundan yenilenmelidir.
35--Karşı ağırlık regülatör
gergi makara çapı halat çapının minimum 30 katı olmalıdır.
36--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası deforme olduğundan yenilenmelidir.
37--Karşı ağırlık regülatör
gergi makara yayı ayarlanmalıdır.
38--Karşı ağırlık regülatör
makara yataklaması onarılmalıdır.
39--Karşı ağırlık regülatör
gergi makara halat atma emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
40--Kabin regülatör gergi
tertibatı emniyet kontağı pimi ile baskı sacı arasındaki mesafe ayarlanmalı ve
emniyet kontağı sabitlenmelidir.
41--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası ağırlık montajı uygun hale getirilmelidir.
42--Kabin güvenlik tertibatı
(paraşüt sistemi) halat bağlantıları standarda uygun hale getirilmelidir.
(Eksik kelepçe, ters kelepçe, gevşek bağlantı ve benzeri)
43--Karşı ağırlık güvenlik
tertibatı (paraşüt sistemi) halat bağlantıları standarda uygun hale
getirilmelidir (eksik kelepçe, ters kelepçe, gevşek bağlantı ve benzeri)
44--Kabin regülatör mafsal
kolu ve emniyet kontağı pimi arasındaki mesafe ayarlanmalı ve emniyet kontağı
sabitlenmelidir.
45--Kabin regülatör gergi
makarası mafsal kolu yere paralel hale getirilmelidir.
46--Karşı ağırlık regülatör
gergi makarası ağırlığının yere olan mesafesi frenleme dikkate alınarak
ayarlanmalıdır.
3.8.Karşı veya dengeleme ağırlığı ayırıcı bölmesi
1--Karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığının hareket sahası, karşı ağırlığın tam baskısı altındaki
tampon/tamponlar üzerinde oturan karşı ağırlığın en alt noktasından veya
dengeleme ağırlığı en alt konumunda dengeleme ağırlığı en alt noktasından, kuyu
boşluğu zemininden asgari 2,0 m yüksekliğe kadar ayırıcı bölme ile
korunmalıdır.
"
2--Karşı
ağırlık veya dengeleme ağırlığı seperatörü hiç bir durumda kuyu boşluğundan,
bölmenin en alt bölümüne 0,30 m’den daha fazla mesafede olmamalıdır.
3--Karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı seperatörü, gözle muayene maksadı için veya dengeleme
tertibatlarının serbest geçişlerine imkan vermek için gerekli asgari genişliğe
sahip olan delik/deliklere sahip olabilir. Karşı ağırlık veya dengeleme
ağırlığı seperatörü delikli ise, TS EN ISO 13857 standardı madde 4.2.4.1’e
uyulmalıdır. Aradaki mesafe 80 mm'den az ise bölme genişliği 10 mm'den fazla olmamalıdır.
4--Karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı seperatörü genişliği en az, karşı veya dengeleme ağırlığı
genişliğine eşit olmalıdır.
5--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı kılavuz rayları ve kuyu duvarı arasındaki boşluğun 0,30 m’yi aşması
durumunda bu alan, ayrıca madde 5.2.5.5.1- b) ve c)’ye uygun olarak korunmuş
olmalıdır.
6--Karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı seperatörü, kabin ve ilgili parçaları, karşı ağırlığından
veya dengeleme ağırlığından (Birisi olması durumunda) ve bunların ilgili
parçalarından en az 50 mm mesafede olmalıdır.
7--Karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı ayırıcı bölme duvarı, bunun herhangi bir noktasında dik
açıyla 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak
300 N’luk bir kuvvet uygulandığında, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının
onunla çarpışması için saptırılmamasını sağlamak için yeterli rijitliğe sahip
olmalıdır.
8--Karşı ağırlık
kullanılıyorsa, kabin üst boşluğu boyutlarını korumak için kabin en üst durak
seviyesinde iken, karşı ağırlık ve karşı ağırlık tamponları arasında müsaade
edilen azami açıklıkları (payları) belirten bir işaret, karşı ağırlığı gösteren
bölmeye (madde 5.2.5.5.1) yakın veya üzerine konulmalıdır.
3.9.Aynı asansör kuyusu içerisinde birden fazla
asansör bulunduğunda asansörler arasında ayırıcı bölme
1--Asansör kuyusunda birden
fazla asansör varsa, diğer asansörlere geçişi engelleyecek şekilde, farklı
asansörlere ait hareketli parçalar arasında en az, kabin, karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığının en alt hareket noktasından başlayıp, en alt durak
seviyesinden en az 2,5 m yüksekliğe kadar uzanan ayırıcı bölme bulunmalıdır.
2--Asansör kuyusunda birden
fazla asansör bulunması durumunda kullanılan ayrıcı bölme delikli malzemeden
yapılmışsa, TS EN ISO 13857 standardı
madde 4.2.4.1 Çizelge 4’e uygun olmalıdır. Hareketli parçalar arası mesafe 200
mm'den az ise bölme hücre aralığı 30 mm'den fazla olmamalıdır.
3--Asansör kuyusunda birden
fazla asansör arasına yerleştirilen seperatörün genişliği bir kuyu dibinden
diğerine geçişi engelleyecek kadar olmalıdır. (Yerden en fazla 30 cm
yükseklikten başlamalıdır.) (madde 5.2.5.5.2.1)
4--Asansör kuyusunda ayırıcı
bölme, bunun herhangi bir noktasında dik açıyla 5 cm²’lik yuvarlak veya kare
şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında,
karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının onunla çarpışması için
saptırılmamasını sağlamak için yeterli rijitliğe sahip olmalıdır.
3.10.Aynı asansör kuyusu içerisinde birden fazla
asansör bulunduğunda asansörler ile kuyu arasında ayırıcı bölme
1--Asansör kuyusunda birden
fazla asansör arasına yerleştirilen seperatör delikli malzemeden yapılmışsa, TS
EN ISO 13857 standardı madde 4.2.4.1 Çizelge 4’e uygun olmalıdır. Hareketli
parçalar arası mesafe 200 mm'den az ise bölme hücre aralığı 30 mm'den fazla
olmamalıdır.
2--Herhangi bir korkuluğun
içinden bitişik asansörün hareketli kısmına (Kabin, karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı) olan yatay uzaklık 0,5 m’den az ise, ayırıcı bölme, kuyunun
tam yüksekliğinde yapılmalıdır.
3--Ayırıcı bölmelerin genişliği
en az hareketli parçanın veya bunun korunması gereken kısımlarının genişliğinin
her iki yanına 0,1 metre ilavesi ile elde edilen genişliği kadar olmalıdır.
3.11.Denge halatı kılavuzlaması ve denge halatı
makarası bağlantılarının kontrolü ve denge halatı kontağı testi
1--1,75 m/s’yi aşan beyan
hızlarda, germesiz dengeleme tertibatları, döngü yakınında kılavuzlanmış
olmalıdır.
2--Askı halatlarının
ağırlığına dengelemek için kullanılan tertibat bağlantıları uygun hale
getirilmelidir. (3,0 m/s’yi aşmayan beyan hızlarında, zincirler, halatlar veya
kayışlar gibi vasıtalar kullanılabilir.)
3--Halat ağırlığını
dengelemek için halatlar kullanıldığında gergi makaralarının (Halat ortasından
ortasına ölçülen) çapı ile dengeleme halatlarının anma çapı arasındaki oran en
az 30 olmalıdır.
4--3,0 m/s’yi aşan beyan
hızlarında, dengeleme halatları kullanılmalıdır.
4--"3.5 m/s’yi aşan
beyan hızlarında kullanılan dengeleme halatı gergi tertibatı olmalı ve
çalışması, madde 5.11.2’ye uygun elektrikli bir güvenlik tertibatı vasıtasıyla
asansör makinasının durmasını sağlamalıdır.
3.12.Gevşek halat veya zincir güvenlik tertibatı
1--Kabinin asılması için 2
halat veya 2 zincir kullanılması durumunda, halat veya zincirin biri diğerine
göre anormal uzarsa, madde 5.11.2'ye göre bir elektrik güvenlik tertibatı
asansörün durmasını sağlamalıdır.
2--Tamburlu ve zincirli
asansörlerde kabinin asılması için kullanılan halat veya zincir madde 5.11.2'ye
uygun bir elektrik güvenlik tertibatını çalıştıran bir gevşek halat/zincir
aygıtına sahip olmalıdır.
3.13.Kuyu alt boşluğunda güvenlik alanı
1--Kuyu boşluğu zemini
üzerinde madde 5.2.5.6.1 göre kabin en alt konumunda olduğunda, Çizelge 4’ten
seçilen ve bir sığınma alanı olarak kullanılabilen en az bir açık alan sağlanmalıdır.
2--Kuyu boşluğunda muayene ve
bakım işlerini yürütmek için birden fazla kişinin bulunması gerekli ise, ilave
her bir kişi başına ek bir sığınma alanı sağlanmalıdır.
3--Birden fazla sığınma alanı
bulunması durumunda, bunlar aynı tipte olmalı ve birbirine karışmamalıdır.
4--Kuyu boşluğunda,
girişten/girişlerden okunabilir bir işaret, müsaade edilen kişilerin sayısını
ve sığınma alan/alanları için ayrılması düşünülmüş duruş tipini (Çizelge 4)
açıkça belirtmelidir.
5--Kuyu boşluğu zemini
üzerinde madde 5.2.5.6.1’e göre kabin en alt konumunda olduğunda madde
5.2.5.8.2-(a) 1)’de ve 2)’de ayrıntısı verilen öğeler dışında örneğin, en
yüksek konumda olan dengeleme halatları için bir gergi tertibatı, kuyu
boşluğundaki sabit yüksek kısımlar arasındaki serbest düşey mesafe diğer
bağlantı parçaları ve kabinin en kısa parçaları, en az 0,30 m olmalıdır
6--"Kuyu boşluğu zemini
üzerinde madde 5.2.5.6.1’e göre kabin en alt konumunda olduğunda sığınma alanı
boyutuları aşağıdakiler gibi olmalıdır.
1. Tip 1 için dik duruş
0,40x0,50x2 m.
2. Tip 2 için çömelmiş
vaziyetteki duruş 0,5x0,7x1 m.
3. Tip 3 yatmış vaziyetteki
duruş 0,7x1x0,5 m."
7--Kuyu boşluğu zemini
üzerinde madde 5.2.5.6.1’e göre kabin en alt konumunda olduğunda, Kuyu boşluğu
zemini ile kabinin en kısa parçaları arasındaki serbest düşey mesafe en az 0,50
m olmalıdır. "1)Bitişik duvara/duvarlara 0,15 metre yatay bir mesafede
asgari 0,10 m için kabinin dikey sürgülü kapısının/kapılarının parçaları veya
kabinin eteğinin herhangi bir parçası için, 2) Şekil 6’ya ve Şekil 7'ye göre
kılavuz raylardan yatay azami bir mesafede bulunan kabin çerçevesi parçaları,
güvenlik tertibatı, patenleri için"
8--Kabin tam kapanmış tampon
üzerine otururken kabin patenlerinin raydan çıkması önlenmelidir.
3.14.Halatlar veya zincirler ile kasnak veya makara
arasına yabancı cisim girmesine karşı koruma
1--Tertibat, dönen
parçalarının görünür olduğu, kontrol ve bakımlarının engellenmediği bir şekilde
tasarımlanmalıdır ve bunlar delikli ise, boşluklar TS EN ISO 13857 standardı
Çizelge 4’e uygun olmalıdır.
2--Kasnakların kanallarından
halatların çıkmasını engelleyen tertibat; halatların kasnağa girdiği ve çıktığı
yerin yanında bir emniyet tutucusuna ve makaranın yatay ekseni altında 60°den
daha büyük sarım açısıyla yerleştirilmişse ve toplam sarım açısı 120° den daha
büyükse en az bir ara tutucuya sahip olmalıdır. (bkz. Şekil 19)
3--Karşı ağırlık kasnak halat
atma pimi mesafesi ayarlanmalıdır.
4--Kabin altı kasnak halat
atma pimi mesafesi ayarlanmalıdır.
5--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı kasnağı ile zincir makaraları için kasnak veya makara arasına yabancı
maddelerin girmesi engellenmelidir.
6--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı kasnağı ile zincir makaraları
için gevşek halatların veya zincirlerin,
kasnaktan veya makaralardan çıkmasını önleyici tertibat olmalıdır.
7--Kabin üstü kasnak halat
atma pimi mesafesi ayarlanmalıdır.
8--Kabin üstü kasnakları ile
zincir makaraları için halatlarla veya zincirlerle, kasnak veya makara arasına
yabancı maddelerin girmesini, şahısların yaralanması ve halatın veya zincirin
kasnaktan çıkmasını engelleyici teçhizat bulunmalıdır.
9--Kabin üstü kasnakları ile
zincir makaraları için şahısların yaralanmasını engelleyici teçhizat
bulunmalıdır.
10--Kabin üstü kasnakları ile
zincir makaraları için gevşek halatların veya zincirlerin, kasnaktan veya
makaralardan çıkmasını önleyici tertibat olmalıdır.
11--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı kasnağı ile zincir makaraları için halatlarla veya zincirlerle, kasnak
veya makara arasına yabancı maddelerin girmesini ve halatın veya zincirin
kasnaktan çıkmasını engelleyici teçhizat bulunmalıdır.
12--Kabin altı kasnakları ile
zincir makaraları için kasnak veya makara arasına yabancı maddelerin girmesi
engellenmelidir.
13--Kabin altı kasnakları ile
zincir makaraları için gevşek halatların
veya zincirlerin, kasnaktan veya makaralardan çıkmasını önleyici tertibat
olmalıdır.
14--Kabin altı kasnakları ile
zincir makaraları için halatlarla veya zincirlerle, kasnak veya makara arasına
yabancı maddelerin girmesini ve halatın veya zincirin kasnaktan çıkmasını
engelleyici teçhizat bulunmalıdır.
15--Kabin üstü kasnakları ile
zincir makaraları için kasnak veya makara arasına yabancı maddelerin girmesi
engellenmelidir.
16--Kuyu alt boşluğunda
kasnaklar ile zincir makaraları için halatlarla veya zincirlerle, kasnak veya
makara arasına yabancı maddelerin girmesini, şahısların yaralanması ve halatın
veya zincirin kasnaktan çıkmasını engelleyici teçhizat bulunmalıdır.
17--Kuyu üst boşluğunda
kasnaklar ile zincir makaraları için halatlarla veya zincirlerle, şahısların
yaralanması ve halatın veya zincirin kasnaktan çıkmasını engelleyici teçhizat
bulunmalıdır.
18--Hız regülatörü gergi
makarası kasnağı halatlarla veya zincirlerle, kasnak veya makara arasına
yabancı maddelerin girmesi, şahısların yaralanması ve halatın veya zincirin
kasnaktan çıkmasını engelleyici teçhizat bulunmalıdır.
3.15.Kat kapısı eşiği altında kuyu duvarı
1--Kuyu duvarı, her durak
kapısı eşiği altında en az, kilit açılma bölgesinin yarı uzunluğuna 50 mm
ilavesiyle bulunan uzunlukta düşey bir yüzeyle bağlanmalı ve genişliği kabin
giriş genişliğini her iki yandan en az 25 mm aşmalıdır.
2--Kuyu duvarı, her durak
kapısı eşiği altında yüzeyi sürekli, metal levhalar gibi düzgün sert
kaplamalardan mamul olmalı ve duvarın herhangi bir noktasında dikey olarak 5
cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak 300 N’luk
bir kuvvet uygulandığında Kalıcı bir şekilde biçim değiştirmemeli ve 10 mm’den
fazla esnememelidir.
3--Kat kapısı etek sacı uç
kısımları yatay düzlemle en az 60° açı yapan sert ve düzgün bir pah ile aşağıya
doğru uzatılmış olmalıdır. Bu pahın yatay düzlemdeki izdüşümü 20 mm’den az
olmamalıdır.
4--Kabin girişine bakan durak
kapıları ve kuyu duvarları veya duvar bölümlerinden oluşan kuyu yüzeyi, tüm
kuyuda, kabin kapısının tüm genişliği boyunca, kapıların çalışması için gerekli
açıklıklar haricinde kesintisiz bir yüzey oluşturmalıdır.
5--Kabin kapısına bakan kuyu
duvarlarındaki kat kapısı etek sacı çıkıntıları 5 mm'den daha az olmalıdır. 2
mm’yi aşan çıkıntılar yatayla en az 75°’lik bir açı yapacak şekilde
pahlanmalıdır.
3.16.Kabin etek sacı**
1--Kabin etek sacına dikey
kısmın daha alttaki kenarı boyunca herhangi bir noktasında durak tarafından
kabin eteğine dik olarak 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit
olarak dağılacak şekilde 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında, 1 mm’den daha
büyük kalıcı şekil değişikliğine ve 35 mm’den daha büyük elastik şekil değişikliğine
dayanmalıdır.
2--TS EN 81-20 madde 1.3-c)
gereği bina kısıtlamaları ile uygulamaya konan sınırlamalar nedeniyle bazı
şartlarda mevcut binalardaki insan veya yük taşıyan yeni asansörleri, EN
81-20’nin bazı gereklerini karşılamaz ve TS EN 81-21 dikkate alınmalıdır.
Katlanabilir veya kapalı durumdaki teleskopik etek sacı kullanılması durumunda
kabin kapısında kilit olmalıdır.
3--Kabinin her bir giriş
eşiğinin altında, karşısındaki durak kapısının genişliğinde ve eteğin düşey
bölümünün yüksekliği en az 0,75 m olan bir kabin eteği monte edilmiş olmalıdır.
(Yükseklik kabin eşiğinin üzerinden ölçülür.)
4--Kabin etek sacı uygun
mukavemette olmalıdır. (Esnememelidir.)
5--Kabin etek sacının düşey
bölümün ucu, aşağıya doğru, yatay düzlemle en az 60° ‘lik bir açı yapacak
şekilde eğik bir kısımla uzatılmalıdır. Bu kısmın yatay düzlemdeki izdüşümü 20
mm’den az olmamalıdır.
6--Kabin etek sacı düz satıh
olarak sabitlenmelidir.(Kat kapısına paralel olmalıdır.)
7--Kabin etek sacı
tarafındaki (yüzündeki) herhangi bir çıkıntı, bağlantı elemanları gibi, 5 mm’yi
aşmamalıdır ve 2 mm’yi aşan çıkıntılar yataya göre en az 75° pahlı olmalıdır.
3.17.Deliksiz duvarlı kuyu mahfazaları
1--Kuyu duvarları, tabanı ve
tavanı yangına dayanıklı ve yanıcı olamayan malzemeden yapılmalıdır.
2--Bir binanın içinde,
yangının yayılmasına karşı korunmak için asansör kuyusu gerekliyse, bu kuyu
tamamen deliksiz duvar, kuyu tabanı ve kuyu tavanı ile çevrilmiş olmalıdır.
3--"Kuyu içerisinden bir
duvardan veya genişliği 0.15 m’den daha büyük olan yatay kirişten herhangi bir
yatay çıkıntı ve ayırıcı kirişler dâhil, madde 5.4.7.4’e uygun olarak bir kabin
üst korkuluğu ile giriş engellenmediği sürece, bir insanın orada ayakta durması
engellenmiş olmalıdır. Koruma tedbirleri aşağıdaki gibi olmalıdır:
a) 0,15 m’den daha büyük olan
çıkıntı, yatayla en az 45° açı ile pahlanmış olmalıdır veya
b) Dairesel veya dikdörtgen
bölümde 5 cm² lik bir yüzey üzerinde herhangi bir noktada saptırıcıya dik
açıyla uygulanan düzgün dağıtılmış 300 N’luk bir kuvvete dayanabilen yatayla
asgari 45° açıya sahip eğimli yüzey olacak şekilde şekillendirilmiş bir
saptırıcı, aşağıdaki şekil değiştirmeler olmaksızın dayanabilmelidir:
1- Kalıcı bir şekil
değiştirme olmaksızın,
2- 15 mm’den daha büyük
elastik şekil değiştirme olmaksızın."
4--Durak kapısı tarafında
sahanlıkta/kapı kenarlarında kuyuya açılan boşluklar kapatılmalıdır.
5--Her asansör kuyusu duvar,
kuyu tabanı ve kuyu tavanı ile veya yeterli serbest hacim ile çevrilmiş
olmalıdır.
6--Tam kapalı kuyu
duvarlarındaki boşluklar kapatılmalıdır.
7--Kuyu duvarları, zemini
veya tavanında cam malzeme kullanılması durumunda düz veya şekil verilmiş cam
paneller, lamine edilmiş (Katmanlı) camdan imal edilmelidir. Bunlar ve bağlantı
parçaları, kuyunun iç ve dış her iki tarafında herhangi bir noktadaki 0,30 m x
0,30 m alan üzerinde yatay statik 1000 N kuvvete kalıcı şekil bozukluğu
olmaksızın dayanmalıdır. (madde 5.2.1.8.3)
3.18.Karşı ağırlık/dengeleme ağırlığı kılavuzlama
sistemi
1--Karşı ağırlık ray
konsolları duvara sabitlenmelidir.
2--Karşı ağırlıkta güvenlik
tertibatı olduğunda raylar tek taraftan sabitlenmelidir.
3--Deforme olan/aşırı
korozyona uğrayan karşı ağırlık kılavuz rayları yenilenmelidir.
4--Raydan çıkmış olan karşı ağırlık
patenlerinin uygun şekilde montajları yapılmalıdır.
5--Karşı ağırlık rayları
yağlanmalıdır.
6--Karşı ağırlık karkası
altına tampon çarpma plakası takılmalıdır
7--Karşı ağırlık tampon
çarpma plakası baskı yüzeyi tampona göre büyütülmeli ve mukavemeti
artırılmalıdır.
8--Karşı ağırlık karkasının
eksik cıvataları tamamlanmalıdır.
9--Karşı ağırlık karkasındaki
çarpıklık giderilmelidir.
10--Karşı ağırlık
karkasındaki korozyon giderilmelidir.
11--Karşı ağırlık bloklarının
zıplamasına karşı önlem alınmalıdır.
12--Hasarlı olan karşı
ağırlık baritleri yenilenmelidir.
13--Karşı ağırlık
bloklarındaki deformasyon giderilmelidir.
14--Karşı ağırlık ile kabin
arasında en az 50 mm mesafe olmalıdır.
15--Asansörün çalışması
esnasında karşı ağırlığın duvara teması engellenmelidir.
16--Ağırlık bloklarını sıkıca
tutan iskelet yapılmalıdır.
17--Kabin tam kapalı tampon
üzerine oturduğunda karşı ağırlık patenlerinin raydan çıkması engellenmelidir.
18--Karşı ağırlık alt paten
lastikleri yenilenmeli ve boşluk ayarı yapılmalıdır.
19--Karşı ağırlık kılavuz
raylarındaki eksen kaçıklıkları giderilmelidir.
20--Karşı ağırlık üst paten
lastikleri yenilenmelidir.
21--Karşı ağırlık alt ve üst
paten lastikleri yenilenmelidir.
22--Karşı ağırlık paten
boşlukları ayarlanmalıdır.
23--Karşı ağırlık paten
tutucuların eksik montaj cıvataları tamamlanmalıdır.
24--Karşı ağırlık patenleri
raya tam oturur hale getirilmelidir.
25--Karşı ağırlığa uygun
kılavuzlama paten bloğu takılmalıdır.
26--Karşı ağırlık tam kapalı
tampon üzerine oturduğunda patenlerin zemine çarpması engellenmelidir.
27--Karşı ağırlık tam kapalı
tampon üzerine oturduğunda patenlerin raydan çıkma riski önlenmelidir.
28--Kabin tam kapalı tampon
üzerine oturduğunda karşı ağırlık patenlerin tavana çarpması engellenmelidir.
29--Karşı ağırlık kılavuz
rayları birleştirmelerinde kaynaklı kısımlar flanşlı ve civata bağlantılı
olmalıdır.
30--Karşı ağırlık ray
flanşlarının eksik civataları tamamlanmalıdır.
31--Karşı ağırlık ray
flanşlarının eksik somunları tamamlanmalıdır.
32--Karşı ağırlık ray konsol
bağlantılarındaki eksik tırnaklar tamamlanmalıdır.
33--Karşı ağırlık ray konsol
bağlantılarındaki eksik montaj civataları tamamlanmalıdır.
34--Karşı ağırlık ray konsol
bağlantılarındaki gevşek montaj civataları sıkılmalıdır.
35--Karşı ağırlık eksik ray
konsolları tamamlanmalıdır.
36--Karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığı, üst üste dizilen bloklardan oluşuyorsa, bunların yerinden
çıkmasını önlemek için gerekli tedbirler alınmalıdır.
37--Karşı ağırlıkta ilave
ağırlıklar muhafaza içerisine alınmalıdır.
38--Kabin ile karşı ağırlık
aynı kuyu içerisinde olmalıdır.
3.19.Kabin, karşı ağırlık/dengeleme ağırlığı altında
erişilebilir alanlara karşı koruma önlemleri*
1--Kuyunun altında
erişilebilir boşluklar mevcutsa, kuyunun zemini en az 5000 N/m² lik maruz
kalınan bir yüke göre tasarımlanmalı ve karşı ağırlık veya dengeleyici
ağırlığı, güvenlik tertibatıyla donatılmalıdır. (madde 5.2.5.4)
3.20.Karşı ağırlık için düzgün çalışan güvenlik
tertibatı bulunması durumunda uygun aşırı hız regülâtörü**
1--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı hız regülâtörü veya başka bir tertibat madde 5.11.2.'ye uygun bir
elektrik güvenlik tertibatı vasıtasıyla, devreye girdiği hıza ulaşmadan asansör
motorunu durdurmalıdır.
2--Karşı ağılrık/dengeleme
ağırlığı hız regülâtörü kasnağının (Halat ortasından ortasına ölçülen) çapı ile
regülâtör halatı anma çapı arasındaki oran en az 30 olmalıdır.
3--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı hız regülatörü halatı, bir gergi makarasıyla gerilmelidir. Bu makara
veya bunun gergi ağırlığı kılavuzlanmalıdır.
4--Karşı ağırlık regülatörü
emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
5--Karşı/dengeleme ağırlığı
için hız regülatörü bulunması durumunda beyan hızına göre imalatçı tarafından
ayarlanmış ve mühürlenmiş olmalıdır.
6--Karşı ağırlık/dengeleme
ağırlığı hız regülâtörü, kontrol ve bakım için bulunduğu yerlere girilebilir ve
erişilebilir olmalıdır.
7--Hız regülatörü TS EN 12385-5
standardında belirtilen halat teli ile tahrik edilmeli ve Halatın asgari kopma
yükü, halatlı tahrik tipi hız regülatörü için 0,2’ye eşit bir μ azami sürtünme
faktörü dikkate alınarak hız regülatörünün devreye girdiği andaki halatında
oluşturulan gerilme kuvveti için en az 8 güvenlik faktörü ile bulunmuş
olmalıdır.
3.21.Kuyu içinde mahsur kalan kişilerinin acil
kurtulması veya kurtarılması
1--Kuyuda mahsur kalmış
kişi/kişilerin kurtulması için hiçbir vasıta sağlanmamışsa, TS EN 81-28
standardına göre alarm sistemi için sığınma alanından/alanlarından
kullanılabilecek şekilde alarm başlatma cihazları, mahsur kalma tehlikesinin
bulunduğu yerlerde montajı yapılmalıdır. (madde 5.2.1.6)
2--Kuyu dibi alarm butonu
güvenlik hacminden ulaşılabilir olmalıdır.
3--Kuyuda bulunan alarm
tertibatları ses şiddeti artırılmalıdır.
4--Asansör kuyusu (Kabin
üstü/kuyu dibi) içinde çalışan kişilerin
mahsur kalma riski varsa ve kabinden veya kuyu içinden kurtulabilmeleri için
önlemler alınmamışsa, bu risklerin oluştuğu yerlere alarm tertibatı
konulmalıdır.
5--Kabin üstünde normal
aydınlatma beslemesinin arızasında otomatik bir şekilde devreye giren, 1 h
(saat) için en az 5 lüx bir ışık şiddetini kabin çatısının merkezinde zeminin 1
m üstünde ve kabin çatısında bulunan alarm başlatma cihazı üstünde sağlayabilen
otomatik olarak tekrar şarj edilebilir acil durum beslemeli acil durum
lambaları bulunmalıdır.
6--Kuyu dibi alarm tertibatı
çalışır hale getirilmelidir.
7--Kabin üstü ve kuyu dibi
alarm tertibatı akü devresine bağlı çalışır hale getirilmelidir.
3.22.Asansörün güvenli kullanımına ve bakımına ilişkin
bilgiler
1--Tamponlar üzerinde (Enerji
depolayan tipteki tamponlar hariç), tamponu imal eden firmanın adı, tip
kontrolü ile ilgili işaret ve referansları ve CE işareti içeren bir bilgi
levhası bulunmalıdır.
2--"Güvenlik tertibatı
bilgi plakası üzerinde aşağıdaki bilgiler sabit bir şekilde belirtilmelidir:
a) Güvenlik tertibatı
imalatçısının ismi,
b) Tip inceleme sertifikası
numarası, CE işareti
c) Güvenlik tertibat tipi,
d) Yük aralığı ile ilişkisi,
bakım talimatında belirtilmişse, ayarlanabilir bir güvenlik tertibatı
durumunda, müsaade edilen yük aralığı veya ayarlama değişkenleri
işaretlenmelidir. "
3--Kuyu dışında bakım
kapıları yakınında: “Asansör kuyusu - Tehlike Yetkili olmayan giremez” ikaz
levhaları bulunmalıdır.
4--Kuyu alt boşluğundaki
durdurma anahtarı üstünde veya yakınında, durdurma konumunun karıştırılması
riski olmayacak bir şekilde “DUR/STOP” kelimesi bulunmalıdır.
5--Yük asansörlerinin durak
kapılarına, durağın yükleme alanından her zaman görülebilen, beyan yükünü
belirten etiketler konulmalıdır.
6--Elle açılan durak
kapılarında, diğer bitişik kapılarla karıştırılma ihtimali varsa, “Asansör”
kelimesi yazılı ikaz levhaları konulmalıdır.
7--"Doğrusal
karakteristikli (madde 5.8.2.1.1) olanlardan farklı olan tamponlar üzerinde,
aşağıdaki bilgilere sahip bir bilgi plakası bulunmalıdır:
a) Tamponun imalatçısının
ismi,
b) Tip inceleme sertifikası
numarası,
c) Tampon tipi,
d) Hidrolik tamponlar olması
durumunda hidrolik akışkanın gösterimi ve tipi."
8--Kuyu dibinde asansör
parçalarının güvenli bir şekilde
bakımlarının yapılabilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
9--Kabin güvenlik
tertibatında (Paraşüt freni) imal eden firmanın adı, tip kontrolü ile ilgili
işaret ve referansları içeren bilgi etiketi olmalıdır.
3.23.Asansöre ait olmayan teçhizat
1--Kuyuda tehlike yaratan
teçhizat (Doğal gaz, baca ve benzeri) sökülmelidir.
2--Kuyuda asansöre ait
olmayan kablo tesisatı ve teçhizat sökülmeli veya izole edilmelidir.
3.24.Kuyu dibi prizi
1--Kuyu dibi prizi toprak
hattı bağlanmalıdır.
2--Kuyu dibine topraklı priz
takılmalıdır.
3--Kuyu dibi prizi
sabitlenmelidir.
4--Kuyu dibi prizi çalışır
hale getirilmelidir.
3.25.Bükülgen kablo ve takoz bağlantısı
1--Kabine bağlı olan bükülgen
kablonun zemine teması önlenmelidir.
2--Kabin altı kumanda kablosu
uygun takozla düşey konumda kabine
bağlanmalıdır.
3--Kabine bağlı bükülgen
kablonun hareketli kısmının ray konsollarına ve raya teması önlenmelidir.
4--Kabin bağlantı bükülgen
kablosu ile ilave çekilen kablolar birbirine bağlanmalıdır.
5--Kabin altı bükülgen kablo
izolasyonu uygun hale getirilmelidir.
3.26.Temizlik ve rutubet durumu
1--Kuyu dibi temizlenmelidir.
2--Kılavuz raylar, tamponlar,
ara bölmeler ve benzeri montajından sonra dahi kuyu alt boşluğuna su sızması
engellenmiş olmalıdır.
3--Kuyu dibindeki su
giderilmeli ve birikmesi önlenmelidir.
4.1.Asansör işletme talimatı
1--Asansörün güvenle
kullanılmasını sağlayan talimatı kabin içine takılmalıdır.
4.2.Kabin kapısı/kapıları
1--Her bir kabin kapısı,
madde 5.3.13.1‘de belirtilen şartlara uygun olacak şekilde madde 5.11.2’ye
uygun olarak kapının kapalı kalmasını sağlayan bir elektrikli güvenlik
tertibatıyla donatılmalıdır.
2--Kapılar, normal işletmede
sıkışmayacak ve hareket mesafesi sonunda kılavuzlarından çıkmayacak bir yapıya
sahip olmalıdır.
3--Kabin kapısı otomatik
olmadıkça ve kabin durakta seviyesinde hareketsiz olduğunda açık konumda
kalmadıkça madde 5.3.7.2.1-a)’daki gibi durak kapılarında görme
paneli/panelleri ile donatılmışsa, kabin kapısı görme paneli/panelleri ile
donatılmalıdır. (madde 5.3.7.2.2)
4--Kabin girişine kabin
kapısı/kapıları takılmalıdır.
5--Her bir kabin kapısı,
madde 5.3.13.1'de belirtilen şartlara uygun olacak şekilde madde 5.11.2’ye
uygun olarak kapının kapalı kalmasını sağlayan bir elektrikli güvenlik
tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
6--Kabin kapısı çalışır hale
getirilmelidir.
7--Menteşeli kabin
kapılarında, kapıların kabinin dışına savrulmasını önlemek için durdurma
mesnetleri konulmalıdır.
8--Düşey hareket eden sürmeli
kabin kapılarının panelleri, bağımsız iki askı elemanına tespit edilmelidir.
Halat ortasından-ortasına ölçülen makara çapı, halat çapının en az 25 katı
olmalıdır.
9--Askı halatları veya
zincirlerinin, kasnak oluklarından veya dişlilerden çıkması engellenmelidir.
10--Düşey hareket eden
sürmeli kabin kapıları, her iki yandan kılavuzlanmış olmalıdır.
11--Yatay hareket eden
sürmeli kabin kapıları, alt ve üstten kılavuzlanmış olmalıdır.
4.3.Deliksiz kat ve kabin kapıları
1--Durak ve kabin kapısı
kapalı durumda iken kapı kanatları veya kanatlar ile kasa, eşik veya kasa üstü
arasındaki açıklıklar mümkün olduğu kadar küçük olmalı ve 10 mm’yi aşmamalıdır.
2--Kuyu duvarlarındaki
asansör kabinine girişi sağlayan durak kapılarına ve kabin kapısına, yüzeyleri
deliksiz olan kapılar konulmalıdır.
3--"Yatay hareket eden
sürmeli durak kapılarında, en zayıf noktaya, hareket yönünde elle tatbik edilen
(Alet kullanmadan) 150 N’luk bir kuvvet etkisi altında TS EN 81-20 stansardında
belirtilen açıklıklar 6 mm’den büyük olabilir ancak bu değer;
a) Yana açılan kapılarda 30
mm’den büyük olamaz,
b) Merkezden açılan kapılarda toplam 45 mm’den
büyük olamaz."
4.4.Camlı kat ve kabin kapıları
1--Camdan yapılan kapı
panelleri, bu standarda uygun olarak uygulanacak kuvvetlerin etkisiyle tahrip
olmayacak şekilde tespit edilmelidir. Kapılarda lamine cam kullanılmalı ve
camlar etiketlenmiş olmalıdır.
2--Camın kapılara tespit
şekli, camın tespit yerlerinden kayarak çıkmasını engellemelidir.
3--Camdan yapılmış kapılar,
madde 5.3.7.2.1-a)’ya göre görüş panelleri hariç olmak üzere, bir engel
durumunda kapının durdurulması ve 150 N’a kadar açma kuvvetinin
sınırlandırılması için vasıtalar ile donatılmalıdır.
4--Kabin kapısı otomatik
olmadıkça ve kabin durakta seviyesinde hareketsiz olduğunda açık konumda
kalmadıkça madde 5.3.7.2.1-a)’daki gibi durak kapılarında görme
paneli/panelleri ile donatılmışsa, kabin kapısı görme paneli/panelleri ile
donatılmalıdır.
5--"Elle açılan durak
kapılarında, kullanıcı kapıyı açmadan önce, kabinin katta olup olmadığını
anlayabilmelidir. Bu amaçla aşağıdakilerden biri sağlanmış olmalıdır:
a) Aşağıdaki şartları yerine
getiren bir veya birden fazla ışık geçiren kapı penceresi:
1) Üzerinde bilgi etiketi
bulunan minimum 3/0,76/3 mm kalınlıkta lamine cam olacak,
2) Her durak kapısında enaz
0,015 m2 toplam pencere alanı her bir pencere için en az 0,01 m2 alan
3) Pencere genişiliği en az
60 mm en çok 150 mm, pencere genişiliği 80 mm'den fazla ise pencerenin alt
kenarı döşemeden en az 1 metre yukarıda olmalıdır.
veya;
b) Sadece kabin ilgili
durakta durunca veya durmak üzereyken yanmasına izin verilen bir katta sinyali
bulunmalıdır. Bu sinyal kabin durakta durduğu sürece yanmalıdır."
6--Kırık olan çarpma kapılı
kat kapı camları yenilenmelidir.
7--Kırık olan kat ve kabin
kapısı lamine camları yenilenmelidir.
8--Kat kapı camları
sabitlenmelidir.
9--Eksik olan kat kapı cam
çerçeveleri takılmalıdır.
10--Camdan yapılan kabin
kapısı panelleri, bu standarda uygun olarak uygulanacak kuvvetlerin etkisiyle
tahrip olmayacak şekilde tespit edilmelidir.
4.5.Camlı kat kapıları veya yatay sürmeli kabin
kapılarında çocukların ellerinin sürüklenmesine karşı tedbirler
1--"Çocukların ellerinin
sürüklenmeden dolayı sıkışmasının önlenmesi için, madde 5.3.7.2’de
belirtilenden daha büyük boyutlu camdan yapılmış yatay olarak otomatik
çalıştırılan sürgülü kapılar, aşağıdakiler yardımıyla riski asgariye indirecek
vasıtalarla donatılmalıdır.
1) Asgari 1,10 m yüksekliğe
kadar buzlu cam veya buzlu malzeme uygulamasının herhangi birinin kullanımı ile
kullanıcıya açık tarafta saydam olmayan cam yardımıyla veya
2) Eşik üstünde en az 1,60
m’ye kadar parmakların varlığının algılanması ve açılış yönünde kapı hareketini
durdurma veya
3) Azami 4 mm’ye kadar kapı
panelleri ve çerçeve arasındaki boşluğun sınırlandırılması eşik üstünde asgari
1,60 m’ye kadar. Aşınma nedeniyle bu değer 5 mm’ye ulaşabilir. Girintiler
(çerçeveli cam ve benzeri) 1 mm'yi aşmamalı ve 4 mm boşluk dâhil edilmelidir.
Kapı paneline bitişik çerçevenin dış kenarı üzerindeki azami yarıçap, 4 mm'den
daha fazla olmamalıdır."
4.6.Çok panelli sürmeli kapılar
1--Bir sürmeli kapının,
doğrudan mekanik bağlantılı çok sayıda paneli varsa: teleskopik kapılarda tek
bir kilitlemenin diğer panellerin açılmasını önlemesi kaydıyla, yalnız bir
panelin kilitlenmesine izin verilir.
2--Panellerin mekanik
bağlantılarının dolaylı olması durumunda (mesela: halat, kayış veya zincir
ile), tek bir kilitlemenin diğer panellerin açılmasını önlemesi ve panellerde
tutamak bulunmaması kaydıyla, yalnız bir panelin kilitlenmesine izin verilir.
Teleskopik kapının panellerinin kilitleme tertibatıyla kilitlenmemiş diğer
panel veya panellerin kapalı durumda olduğu madde 5.11.2.'ye uygun bir elektrik
güvenlik tertibatıyla denetlenmelidir.
4.7.Menteşeli kat kapısı kapatıldığında makina gücü
ile çalışan kabin kapıları
1--Kabin kapısı, sadece durak
kapısı kapatıldığında çalışmalıdır.
4.8.Kat kapılarında aydınlatma
1--Kapıyı açıp kabine girmek
isteyen bir kullanıcı, kabin aydınlatması arızalı olsa dahi, önünde ne olduğunu
görebilecek şekilde, durak kapıları civarındaki tâbiî ve sunî aydınlatma döşeme
seviyesinde en az 50 lüx olmalıdır.
2--Kat kapısı sahanlık
aydınlatmaları çalışır hale getirilmelidir.
4.9.Kat kapı bağlantılarının mukavemeti*
1--Kat kapıları, kilitli
durumda iken yeterli mekanik dayanıma sahip olmalıdır.
2--Kat kapıları, normal
işletmede sıkışmayacak ve hareket mesafesi sonunda kılavuzlarından çıkmayacak
bir yapıya sahip olmalıdır.
4.10.Engelliler tarafından kullanılması
amaçlanan/amaçlanmayan kabin ve kat kapılarında koruyucu tertibat**
1--Durak kapısı ve kabin
kapısının bununla sabit bir şekilde bağlantılı mekanik parçaların, ortalama
kapanma hızında hesapla veya ölçme ile bulunan kinetik enerjisi 10 J'ü
geçmemelidir.
2--Düşey hareket eden sürmeli
durak kapıları yalnızca yük asansörlerinde kullanılabilir. Bu tip kapılarda
kapının kapanması, kullanıcının sürekli kontrolü altında gerçekleşmelidir.
3--Kabin kapısı emniyet
kontağı takılmalıdır.
4--Boy fotoseli ve sıkışma
kontağı çalışır hale getirilmelidir.
5--Kabin kapının kapanmasını
engellemek için gerekli olan kuvvet 150 N’u geçmemelidir.
6--Kabin kapısı emniyet
kontağı zorlayıcı mekanik etkiyle ayrılmalıdır.
7--Kabin kapısı emniyet
kontağı çalışır hale getirilmelidir.
8--"Bir koruyucu
tertibat, kapı/kapıların kapanma hareketi esnasında bir kişinin kapı girişinden
geçmekte olduğu sırada kapı/kapıların otomatik olarak yeniden açılmasını
başlatmalıdır (aktive etmelidir). Bu koruyucu
tertibat, kapı kapanma
aralığının son 20 mm’sinde devre dışı bırakılabilinir.
1) Koruyucu tertibatı
(Örneğin ışık perdesi), kabin kapısı eşiği üzerinde en az 25 mm ve 1600 mm
arasındaki mesafe üzerinden açıklığı örtmelidir.
2) Koruyucu tertibatı, asgari
50 mm çapında engelleri tespit edebilmelidir,
3) Kapı kapatılırken, kalıcı
engelleri ortadan kaldırmak için koruma tertibatı önceden belirlenmiş bir
sürenin sonrasında devre dışı kalabilir.
4) Arıza veya devre dışı
kalması durumunda kapının kinetik enerjisi 4 joule ile sınırlandırılmalıdır, bu
durumda asansör çalışmaya devam edecek ise kapının her kapanmasında bir akustik
sinyal vermelidir. (madde 5.3.6.2.2.1)"
9--Kapı kapanma hareketinin
önlenmesi, kapının yeniden açılmasını başlatmalıdır. Bir katlanır kabin
kapısını açılmadan engellemek için gerekli kuvvet 150 N'u aşmamalıdır.
10--Katlanır kabin kapısı bir
girinti içerisine giriyorsa kabin kapısının herhangi bir dış kenarı ile bu
girinti arasındaki mesafe en az 15 mm olmalıdır.
11--Kapı panellerinin öncü
kenarlarındaki labirentler 25 mm'yi aşmamalıdır, cam kapı durumunda öncü
panelin kenar kalınlığı 20 mm'den daha az olmamalıdır.
4.11.Kapı topraklama bağlantıları**
1--Kat kapıları gevşek
topraklama bağlantıları sıkılmalıdır.
2--Kat kapısı topraklama
hatlarında asansör durak kapısı gövdesi topraklama iletkeni olarak
kullanılmamalıdır.
3--Kat kapı topraklama
bağlantıları yüksük veya civatalı veya kablo pabucu ile olmalıdır.
4--Kat kapılarının topraklama
bağlantıları olmalıdır.
4.12.Kabin ile kabin girişine bakan kuyu duvarı
arasındaki açıklık
1--Kabin eşiği ile durak
kapısı eşiği arasındaki yatay açıklık 35 mm’yi aşmamalıdır.
4.13. Kabin kapısı ile kat kapısı arasındaki yatay mesafe Kabin kapısı ile kapalı durak kapıları
arasındaki yatay açıklık veya kapılar arasındaki girilebilir aralık normal
çalışmada 0,12 m’yi aşmamalıdır.
2--Menteşeli durak kapıları
ile katlanır tipteki kabin kapılarının müşterek kullanılması durumunda 0,15 m
çapındaki bir kürenin kapalı kapılar arasındaki herhangi bir açıklığa sığması
mümkün olmamalıdır.
4.14.Kuyu iç yüzeyi ile kabin eşiği/kabin kapısının
çerçevesi/sürmeli kapılarda kapanan kenar arasındaki yatay mesafe
1--"Asansör kuyusu iç
yüzeyi ile kabin eşiği veya kabin kapısının çerçevesi veya sürgülü kapılarda
kapanan kenar arasındaki yatay açıklık, kuyu boyunca 0,15 m’yi aşmamalıdır
(bkz. Şekil 3).
a) 0,5 m’yi aşmayan bir
yükseklik üzerinden 0,2 m’ye kadar uzatılabilir. İki ardışık durak kapısı
arasındaki bu tür girintiler birden fazla olmamalıdır,
b) Düşey hareketli sürgülü
durak kapılarıyla donatılmış yük asansörlerinde, bütün seyir hareketi mesafesi
boyunca 0,2 m uzatılabilir,
c) Madde 5.3.9.2’ye göre
mekanik olarak kilitlenen ve sadece bir durak kapısının kilit açılma bölgesinde
açılabilen bir kapı ile kabinin donatıldığı durumlarda bu mesafe
sınırlanmamıştır."
4.15.Yay, amortisör, paten ve makara
1--Kapı yayları/ağırlıkları
uygun değil. Kapı serbest bırakıldığında kendiliğinden kapanmıyor.
2--Kapı amortisörleri uygun
değil. Kapı serbest bırakıldığında çok sert çarpıyor.
3--Kapı panellerindeki
patenler uygun değil. Kapı klavuzlardan çıkıyor.
4.16.Kat butonları ve göstergeler*
1--Kat butonu çalışır hale
getirilmelidir.
2--Kat buton ışıkları yanar
hale getirilmelidir.
3--Kat göstergeleri
sabitlenmelidir.
4--Katlarda gösterge camları
takılmalıdır.
5--Katlarda gösterge yönleri
düzeltilmelidir.
6--(Varsa) Katlarda gösterge
yön ışıkları çalışır hale getirilmelidir.
7--Kırık olan kat butonları
yenilenmelidir.
4.17.Acil durumlarda kat kapılarının özel alet
kullanılarak açılması
1--Kilit açma üçgeninin
konumu, kapı paneli veya çerçevesi üzerinde olabilir. Bir dikey düzlemde, kapı
paneli veya çerçevesi üzerinde, kilit açma üçgeninin konumu, eşik seviyesinden
itibaren yüksekliği 2,00 m’yi aşmamalıdır.
2--Kilit açma üçgeni, çerçeve
ve yatay düzlemde aşağı doğru bir anahtar deliğin üzerinde ise, durak
zemininden kilit açma deliğinin azami yüksekliği 2,70 m olmalıdır.
3--Acil durumda kilit açma
anahtarı, 0,20 m’den daha büyük uzunluğa sahip olması durumunda özel bir alet
olarak kabul edilmiştir ve montaj yerinde hazır bulundurulmalıdır.
4--Acil durum kilit açma
anahtarı ile bir kilit açılma işleminden sonra, durak kapısı kapanınca
kilitleme tertibatı açık konumda kalmamalıdır.
5--Kabin kilit açılma bölgesi
dışında iken kabin sınırlama mekanizmasını 1000 N bir kuvvet ile 50 mm'den daha
fazla açmak mümkün olmamalı ve aynı zamanda otomatik bir güç çalışması altında
kapı açılmamalıdır.
6--Durak kapılarından her
biri, kilit açma üçgenine uyacak bir anahtar yardımıyla dışarıdan
açılabilmelidir.
7--Acil durum kilit açma
anahtarı binada sorumlu bir kişiye verilmelidir ve anahtarla birlikte, kilidin
açılmasından sonra tekrar kapama işleminin tam olarak yapılmamasından
kaynaklanabilecek kazaları engellemek için alınması gereken başlıca önlemleri
içeren yazılı bir talimat makina dairesine veya kumanda panosuna asılmalıdır.
4.18.Yatay sürmeli kapıların otomatik olarak kapanması
1--Durak kapılarının kabin
kapısı tarafından tahrik edildiği durumlarda, kabin kilit açılma bölgesinin
dışında iken her ne sebeple olursa olsun durak kapısı açıldığında, bir tertibat
(Ağırlık veya yay) durak kapısının otomatik olarak kapanmasını temin etmelidir.
4.19.Yangına karşı dirençli kat kapıları
1--Yapı yüksekliğinin 51,50 m
den düşük binalardaki asansör kat kapıları TS EN 81-58 standardı E30’a uygun
yangına karşı dirençli kat kapılarıyla donatılmalıdır.
2--Yapı yüksekliğinin 51,50 m
den yüksek binalardaki asansör kat kapıları TS EN 81-58 standardı E60’a uygun
yangına karşı dirençli kat kapılarıyla donatılmalıdır.
3--Her bir durak kapısı
kanatları üzerinde yangın dayanımına ilişkin imalatçının adı, kapı tipi, yangın
dayanım sınıfı (E30/E60) ve TS EN 81-58 standardına göre test sertifikası
bilgilerini içeren bilgi etiketi bulunmalıdır.
5.1.Beyan yükü, kişi sayısı, imal yılı ve asansör
monte edene ilişkin bilgileri içeren etiket*
1--Kabinde,
asansörün beyan yükü ……kg olarak ve taşıyacağı insan sayısı …..kişi olarak ikaz
levhasında belirtilmelidir.
5.2.Asansörün güvenli kullanımına ve bakımına ilişkin
bilgiler
1--Yeterince görülebilen yazı
veya göstergeler, kabinde bulunanların asansörün hangi katta durduğunu
anlayabilmelerini sağlamalıdır.
2--Kabinde kırmızı ve sarı
renkler diğer butonlarda kullanılmamalıdır. Bu renkler ancak, ışıklı çağrı
kayıt sinyallerinde kullanılabilir.
3--Kabin içerisinde asansörün
güvenlikle kullanılmasını sağlayan talimat, gerekli olduğu durumlarda kabinde
bulunmalıdır.
4--Kabinde motor gücüyle
çalışan kabin iç kapısını tekrar açma butonu açık bir şekilde işaretlenmelidir.
5--Kabinde İmdat butonu
(varsa), sarı renkli olmalı ve sembolle belirtilmelidir.
6--Kabinde (varsa) durdurma
anahtarının tahrik elemanı kırmızı renkte olmalı ve durdurma konumunun karıştırılması riski olmayacak bir
şekilde “DUR” kelimesiyle işaretlenmelidir.
7--Kabinde asansör seri
numarası, imal yılı ve monte eden firma adı olmalıdır.
8--Kabin iç kumanda buton
cihazları, görevlerine göre açık bir şekilde işaretlenmelidir.
5.3.Güvenli kabin taban alanı beyan yükü oranı*
1--Kabinin, insanlar
tarafından aşırı bir şekilde yüklenmesini engellemek için beyan yüküne bağlı
olarak, kullanılabilir kabin alanı uygun hale getirilmelidir.
5.4.Kabin duvarlarının, taban ve tavan yapısının
uygunluğu
1--"Kabin gövdesinin
yapı desteklemesi, alev almaz malzemelerden yapılmalıdır. Kabin zemini, duvar
ve tavan son işlemleri (kaplamaları) için seçilen malzemeler, aşağıda
listelendiği gibi TS EN 13501-1 standardı gerekliliklerine uygun olmalıdır.
- Zemin kaplaması Cfl-s2
- Duvar C-s2-d1
- Tavan C-s2-d0
2--Yüzeydeki boya, duvar
üzerindeki 0,30 mm'ye kadar lamineler ve çalıştırma tertibatı gibi donanım,
aydınlatma ve göstergeler yukarıdaki gereklerden hariçtir."
3--Kabin içinde kullanılan
aynalar veya diğer cam tamamlayıcılar, kırılabilir malzemeden ise TS EN 12600
standardı Ek C’ye göre B veya C moduna uygun olmalıdır. (Ek C'de Tip B ve C
olarak geçen camlar: termal olarak temperlenmiş silikat emniyet camı, lamine emniyet
camı, telli cam, parlatılmış telli cam ve filmle kaplanmış temperli cam)
4--Kabin üstü eksik montaj
cıvataları tamamlanmalıdır.
4--Camdan yapılan kabin
duvarları döşeme seviyesinden 1,1 m’den daha alçakta ise, döşemeden 0,9 ile 1,1
m arasında yüksekliğe el tutamağı konulmalıdır. Bu tutamak camdan bağımsız
olarak tespit edilmelidir.
5--Kabin altı eksik montaj
civataları tamamlanmalıdır.
6--Kabin altı bağlantı
takozları/lastikleri değiştirilmelidir.
7--Kabin üstü alev almaz
malzemeden olmalıdır.
8--Kabin üstü kaynaklı
bağlantılar cıvata bağlantıları ile desteklenmelidir.
9--Kırık olan kabin
duvarlarındaki lamine cam yenilenmelidir.
10--Kabin duvarlarındaki
lamine cam üzerinde imalâtçının adı, ticarî markası, camın tipi ve kalınlığını
belirten bilgi etiketi olmalıdır.
11--Camdan yapılan kabin
duvarlarına lamine cam kullanılmalıdır.
12--Kabin altı aydınlatma
tesisatı sökülmelidir.
13--Kabin altı yanmaz
malzemeden olmalıdır.
14--Kabin üstü gevşek montaj
somunları sıkılmalıdır.
15--Kabinin her bir duvarı,
içten dışa doğru herhangi bir noktasında dik olarak 5 cm²’lik yuvarlak veya
kare şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet
uygulandığında 1 mm’den daha büyük
herhangi bir kalıcı biçim değişikliği olmamalı ve 15 mm’den daha fazla elastik
şekil değişikliği olmamalıdır.
16--Kabin ve karkas
bağlantılarında eksik kontra somunlar takılmalıdır.
17--Kabin üstü
temizlenmelidir.
18--Kabin süspansiyon
bağlantılarındaki gevşeklikler giderilmelidir.
19--Kabin altı metal
malzemelerdeki korozyon giderilmelidir.
20--Kabin altı gevşek montaj
somunları sıkılmalıdır.
21--Kabin altı kaynaklı
bağlantılar civata bağlantıları ile desteklenmelidir.
22--Kabin üstündeki ağırlık
blokları kaldırılmalı ve kabin ile karşı ağırlık dengesi sağlanmalıdır.
5.5.Kabin kapısız asansörlerde çift konumda kararlı
acil durdurma fonksiyonu**
1--Kabindeki durdurma butonu
kabin aydınlatmasını kesmemelidir.
2--Kabindeki durdurma butonu
çift konumlu (kararlı) olmalıdır.
3--Kabindeki çift konumlu
durdurma butonu çalışır hale getirilmelidir.
4--Kabine çift konumlu
(kararlı) durdurma butonu takılmalıdır.
5--Kabindeki durdurma butonu
adreslenmelidir.
5.6.Kabin kapısı otomatik olan asansörlerde kapı açma
butonu
1--Makina gücü ile otomatik
çalışan kapılarda, kapanmakta olan kapının tekrar açılmasını sağlayan bir
tertibat diğer kabin kumandalarının yanında bulunmalıdır.
2--Kapı açma butonu
adreslenmelidir.
3--Kabinde dur butonu yerine
kapı açma butonu takılmalı ve standardına uygun çalışır hale getirilmelidir.
4--Kapı açma butonu kat
arasında asansörü durdurmamalı ve kapıyı açmamalıdır.
5--Kapı açma butonu çalışır
hale getirilmelidir.
6--Kapı aç butonu durak
kayıtlarını silmemelidir.
5.7.Kumanda butonları ve göstergeler
1--Kumanda buton
adreslemeleri yapılmalıdır.
2--Toplama kumanda
asansörlerde kumanda butonlarının kayıt ışıkları yanar hale getirilmelidir.
3--Kumanda göstergesi çalışır
hale getirilmelidir.
4--Kırık olan kumanda butonu
yenilenmelidir.
5--Kumanda butonları çalışır
hale getirilmelidir.
5.8.Kabin içerisinde normal aydınlatma
1--Kabin içerisinde normal
aydınlatma asansör işletmeye hazır durumda iken kabin sürekli olarak
aydınlatılmalıdır. Makina gücü ile otomatik olarak çalışan kapıların bulunması
durumunda, kabin bir durakta kapıları kapalı olarak park etmişse aydınlatma
devre dışı bırakılabilir.
2--Kabin aydınlatması
armatürleri direkt temasa karşı korumalı olmalıdır.
3--Kabin, herhangi bir
duvardan 100 mm’den az olmayan herhangi bir noktadaki zeminden 1 m yukarıda ve
bir kumanda tertibatı üzerinde en az 100 lüx (lux) şiddetinde bir aydınlatma
sağlayacak kalıcı olarak montajı yapılmış elektrikli aydınlatma ile
donatılmalıdır. (madde 5.4.10.1)
4--Kabin duraklarda kapıları
açık bir şekilde beklerken kabin içinde sabit aydınlatma sağlanmalıdır.
5--En az paralel olarak
bağlanmış iki lamba bulunmalıdır.
5.9.Kabin içerisinde acil durum aydınlatması**
1--Kabinde normal aydınlatma
beslemesinin arızasında otomatik bir şekilde devreye giren, 1 h (saat) için en
az 5 lüx bir ışık şiddetini kabinin merkezinde zeminin 1 m üstünde sağlayabilen
otomatik olarak tekrar şarj edilebilir acil durum beslemeli acil durum lambaları
bulunmalıdır.
5.10.Alarm tertibatı*
1--Gerektiğinde dışarıdan
yardım istemek için, kabin içinde kolaylıkla fark edilebilir ve acil durum
aydınlatma besleme kaynağından veya eşdeğer bir besleme kaynağından beslenen
erişilebilir bir sesli alarm tertibatı ve iki yönlü haberleşme bulunmalıdır.
2--Sesli alarm tertibatı akü
devresine bağlı çalışır hale getirilmelidir.
3--İki yönlü haberleşme,
yardım edecek kişinin bulunduğu mahal (Konutlarda bu mahal yok ise giriş kat kabul edilebilir) ile sürekli iki yönlü
haberleşmeyi sağlamalıdır. Haberleşme sisteminin çalıştırılmasından sonra,
kabinde mahsur kalan kişinin başka bir işlem yapmasına gerek olmamalıdır.
4--İki yönlü haberleşme
tertibatı çalışır hale getirilmelidir.
5--Sesli alarm tertibatı ses
şiddeti kuyu dışından duyulabilecek şekilde uygun hale getirilmelidir.
5.11.Makina dairesi ile kabin arasında doğrudan
haberleşme
1--Asansör seyir mesafesinin
30 m’yi aşması durumunda, kabin içi ile makina dairesi arasında acil durum
kaynağından beslenen bir interkom sistemi veya benzeri tesis edilmelidir.
2--makina dairesi ile kabin
arasındaki doğrudan haberleşme çalışır hale getirilmelidir.
5.12.Kabin yükü kontrol tertibatı**
1--Asansör, kabinin aşırı
yüklenmesi durumunda, otomatik seviyeleme dahil kabinin normal harekete
geçmesini önleyen tertibat, beyan yükü, en az 75 kg olmak kaydıyla, % 10 dan
fazla aşılırsa devreye girecek şekilde ayarlanmalıdır.
2--Kabin hareket halindeyken
aşırı yük tertibatı devreye girmemelidir.
3--Asansör, kabinin aşırı
yüklenmesi durumunda, otomatik seviyeleme dahil kabinin normal harekete
geçmesini önleyen, beyan yükü, en az 75 kg olmak kaydıyla, % 10 dan fazla
aşılırsa devreye giren bir tertibatla donatılmalıdır.
4--Kabin aşırı yüklendiğinde
kullanıcılar kabin içindeki sesli ve/veya görünür bir sinyal ile
bilgilendirilmelidir. Motor gücüyle
tahrik edilen otomatik kapılar tam olarak açılmalıdır. Elle çalışan kapılar kilitlenmemiş durumda
kalmalıdır.
5--Kabin aşırı yük elektrik
tesisatı sabitlenmeli ve koruma altına alınmalıdır.
6--Kabinde aşırı yük sistemi
çalışır hale getirilmelidir.
5.13.Yeterli kabin havalandırması (varsa)
1--Kabin üstü havalandırma
fanı muhafaza içine alınmalıdır.
2--(varsa) Kabin havalandırma
fanı çalışır hale getirilmelidir.
3--Deliksiz yüzeyli kapıları
olan kabinlerde, kabinin alt ve üst kısımlarında havalandırma menfezleri
bulunmalıdır.
4--Havalandırma deliklerinin
yapım ve düzenlenmesi, 10 mm çapında düz ve yuvarlak bir çubuğun, içeriden
dışarıya geçirilmesi mümkün olmayacak bir şekilde olmalıdır.
5.14.Katta durma ve seviyeleme doğruluğu
1--Kabinin katlarda durma
hassasiyeti (Kat seviye ayarı) ± 10 mm. olmalıdır.
2--Kabinin katlarda kat seviyesinden ± 20 mm. kayması durumunda
otomatik seviyeleme olmalıdır.
6.1.Makinanın kuyu içerisindeki bağlantılarının
uygunluğu**
1--Makina grubu montaj
cıvataları sıkılmalıdır.
2--Makina grubu montaj
cıvataları tamamlanmalıdır.
3--Makina platformunun duvara
montajı uygun hale getirilmelidir.
4--Makina montaj cıvatalarına
kontra somun takılmalıdır.
5--Asansör kuyularının,
binanın dış tarafında kısmen kapalı olduğu durumlarda makinalar çevresel
etkilere karşı uygun şekilde korunmalıdır.
6--Makinanın montajındaki
dengesizlikler giderilmelidir. (Stabil olmalı)
7--Kuyu içerisinde bir
çalışma alanından diğer bir çalışma alanına hareket için serbest yükseklik en
az 1,80 m olmalıdır.
6.2.Gerekli olduğu durumda kabinin hareketini önlemek
için mekanik tertibat**
1--makinalerin bakım ve
muayene faaliyetlerinin kabin içinden veya çatısından yapılması gerektiğinde
kabinin herhangi bir beklenmedik veya kontrolsüz hareketini engellemek için
mekanik bir tertibat bulunmalıdır.
2--"Kabinde mekanik
tertibat etkin konumunda olduğunda ve kendi üzerine uygulanan kuvvetler
nedeniyle devre dışı kalamadığında, asansör kuyusunun terk edilebilmek için;
1) Kabin kapısı üst
tertibatı/ kapı tahriki üzerinde en az 0,50 m x 0,70 m veya net bir açıklık ile
durak kapısından veya
2) Madde 5.4.6’ya göre kabin
çatısındaki acil durum kapağı üzerinden giriş sağlanarak kabinden.
3--Basamaklar, taşınabilir
merdiven ve/veya el tutamak/tutamakları, kabin içinde güvenli bir inişe müsaade
etmek için sağlanmalıdır veya
3) Madde 5.2.3’deki gibi,
acil bir durum kapısı yardımıyla sağlanmalıdır.
4--Kaçış prosedürleri ile
ilgili talimatlar, asansör dosyasında verilmelidir."
5--Makinalarda çalışma
alanlarının boyutları, donanım üzerinde kolay ve güvenli çalışmaya müsaade
edecek şekilde özellikle çalışma alanlarında 2,10 m net yükseklik bulunmalıdır.
(madde 5.2.6.4.2.1)
6--Mekanik tertibat hareketli
konumda iken, tüm kabin hareketleri uygun elektrikli güvenlik tertibatı ile
engellenmelidir.
6.3.Gerekli olduğu durumda kuyu dibinde mekanik
tertibatın (makina kuyu dibinde ise) kontrolü**
1--Kabinin hareketini önlemek
için mekanik tertibat emniyet kontağı çalışır hale getirilmelidir.
2--Mekanik tertibat hareketli
konumda iken, tüm kabin hareketleri uygun elektrikli güvenlik tertibatı ile
engellenmelidir.
3--Makinalarda çalışma
alanlarının boyutları, donanım üzerinde kolay ve güvenli çalışmaya müsaade
edecek şekilde özellikle çalışma alanlarında 2,10 m net yükseklik bulunmalıdır.
4--Asansör normal çalışmaya
yeniden başlaması, sadece kuyu dışına yerleştirilen ve yetkili kişiler
tarafından erişilebilir olan (örneğin kilitli pano içinde) elektrikli yeniden
çalışmaya başlama tertibatının çalıştırılması ile mümkün olmalıdır.(madde
5.2.6.4.4.1-g)
5--Kuyu alt boşluğuna giriş
sağlyan herhangi bir kapının anahtar kullanılarak açılması asansörün sonraki
bütün hareketlerini önleyen madde 5.11.2'ye uygun bir elektrikli güvenlik
tertibatıyla denelenmelidir.
6--Makinalarda
bakımın/kontrollerin kuyu dibinde yapılması gerekiyorsa, kabinin herhangi bir
tehlikeli hareketi mekanik bir tertibat ile engellenmelidir.
6.4.Acil durum çalışması ve deney işlemleri için
tertibat**
1--Acil durum çalışması
yapılan panonun üzerine veya yakınına yerleştirilmiş bir anahtar,
panonun/panoların aydınlatılmasını kumanda etmelidir.
2--Kurtarma işleminin
yapılacağı alanda pano/makina-motor 200 lüx aydınlatma şiddeti sağlanmalıdır.
(madde 5.2.6.6.3)
3--Acil durum çalışması ve
deney işlemleri için pano/panolar yalnızca uygun çalışma alanının bulunduğu
yerlerde tesis edilmelidir.
4--Acil durum çalışması ve
deney işlemlerinin yapıldığı panoda/panolarda bir interkom sistemi, dinamik deneylerin yürütülmesini sağlayan
kumanda tertibatları, asansör tahrik
makinasının doğrudan gözlenmesi veya gösterge/göstergelerden kilit açılma bölgesine ulaşıldığı ve asansör
kabinin hızı görülebilmelidir.
5--Acil durum çalışması ve
deney işlemleri için tertibatlar bir makina dolabı içinde korunmuyorsa, uygun
bir mahfaza içine yerleştirilmiş olmalıdır.
6--Makinaların kuyu
içerisinde bağlantıları makina mesnetleri ve kuyu içinde çalışma alanları,
maruz kalacakları yük ve kuvvetlere dayanacak şekilde inşa edilmelidir.
7--Makina dairesiz
asansörlerde asansörün tüm acil durum çalışmaları ve gerekli dinamik deneyleri
için, gerekli tertibatlar asansör kuyusu dışından taşımaya uygun olarak bir
panonun/panoların üzerinde bulunmalıdır. Bu pano/panolar, yalnızca yetkili
kişilerce erişilebilir olmalıdır. Bu husus, bakım işleminin/işlemlerinin
kabinin hareket ettirilmesini gerektirdiği ve çalışmanın asansör kuyusu içinde
tahsis edilmiş çalışma alanlarından güvenli olarak yapılamayacağı bakımlarda
kullanılan vasıtalar için de geçerlidir.
7.1.Kuyuya ve kuyu alt boşluğuna erişim için kilitleme
tertibatları**
1--Giriş ve acil durum
kapıları ile muayene kapakları, kuyu içine doğru açılmamalıdır.
2--Asansörün normal çalışması
giriş ve acil durum kapıları ve muayene kapaklarının kapalı olması durumunda
mümkün olmalıdır. Bu amaç için madde 5.11.2' de belirtilen özelliklere uygun
elektrik güvenlik tertibatı kullanılmalıdır.
3--Giriş ve acil durum
kapıları, Anahtarla kilitlenme, anahtarsız tekrar kapatılma ve tekrar
kilitlenme özelliğine sahip olmalı ve Kilitlenmiş olsa bile kuyu, makina veya
makara dairesi içinden anahtarsız açılabilme özelliği olmalıdır.
7.2.Asansör kuyusuna açılan ve kuyu alt boşluğuna
erişim sağlayan muayene ve imdat kapakları**
1--Birbirini takip eden durak
kapısı eşikleri arasındaki mesafe 11 m’yi geçtiği takdirde, kapı eşikleri
arasındaki mesafe 11 m’yi geçmeyecek şekilde acil durum kapıları konulmalıdır.
Birbirine komşu ardışık çalışan Kabinlerde acil durum kapıları bulunuyorsa bu
kurala gerek yoktur.
2--Giriş ve acil durum
kapıları, deliksiz olmalı ve mekanik dayanıklılık açısından durak kapılarının
aynı özelliklerine sahip bulunmalı ve ilgili binanın yangından korunması için
geçerli düzenlemelere uygun olmalıdır.
3--Giriş ve acil durum
kapıları, kuyunun dış yüzeyinin herhangi bir noktasında dikey olarak 0,30 m x
0,30 m yuvarlak veya kare şeklinde bir alan üzerinde eşit olarak dağılacak 1000
N’luk bir kuvvet uygulandığında oluşan mekanik dayanıma sahip olmalı, 15 mm’den
daha büyük elastik şekil değiştirme olmaksızın dayanmalıdır.
4--Asansörün çalışması ancak,
giriş ve acil durum kapıları ve muayene kapakları kapalı olması durumunda
mümkün olmalıdır. Bu amaç için madde 5.11.2'de belirtilen özelliklere uygun
elektrik güvenlik tertibatı kullanılmalıdır.
5--Acil durum kapıları; 1,80
m asgari yüksekliğe ve 0,50 m asgari genişliğe sahip olmalıdır.
6--Muayene kapakları en fazla
0,5 m yükseklikte ve en fazla 0,5 m genişlikte olmalıdır.
7--Makina dairelerine ve
kuyuya giriş kapıları, 2,0 m asgari yüksekliğe ve 0,60 m asgari genişliğe sahip
olmalıdır.
7.3.Kasıtlı tahribata karşı tedbirler
1--Spor stadyumlarında,
hastanelerin acil servis bölümlerinde, üst geçitlerde, sosyal konut alanlarında
ve tren istasyonlarındaki asansörlerde kasıtlı tahribata karşı TS EN 81-71
standardı kategori-2 şartlarını karşılayacak tedbirler alınmalıdır.
7.4.Engelli kişiler için erişim sağlamaya yönelik
tedbirler
1--Asansörün kabin ölçüleri,
kapı ölçüleri, kapı tipi, hızı ve durak sayısı ilgili idarenin onaylı avan veya
uygulama projelerine uygun olmalıdır.
2--Kamuya açık binalardaki
(Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, işyeri (belediye
kamu binaları ve benzeri), açık ve kapalı spor tesisleri, eğitim ve dinlenme
tesisi ve benzeri binalar) asansörlerde engelli kişiler için erişim sağlamaya
yönelik tedbirler alınmalıdır.
3--Kabin durduğunda sözlü
olarak (Türkçe), kabin konumu bildirilmelidir. (TS EN 81-70 standardı madde
5.4.4.2)
4--Konum işareti, kabin
çalıştırma panelinin üzerine veya üst kısmına yerleştirilmelidir. Göstergenin merkez
hattı kabin tabanından 1,60 m ilâ 1,80 m yukarıda olmalıdır. Katları gösteren
rakamların yüksekliği 30 mm ilâ 60 mm olmalıdır. (TS EN 81-70 standardı madde
5.4.4.1)
5--Binanın çıkış katını
gösteren buton: diğer butonlardan (5 ± 1) mm daha önde (tercihan yeşil renkte)
olmalıdır. (TS EN 81-70 standardı Çizelge 2, h)
6--Kabine girmeden önce,
kumanda sistemi yeni seyir yönünü belirliyorsa (müşterek kumanda) aydınlatılmış
işaret okları kapının üstüne veya yakınına yerleştirilmelidir. Sesli işaret, okların
aydınlatılması ile birlikte verilmelidir. Yukarı ve aşağı için farklı sesli
işaretleri kullanılmalıdır. (TS EN 81-70 standardı madde 5.4.3.2)
7--Basınca çalışan butonlu
kumanda sistemlerinde, durakta, kapının açılmaya başladığı sesli bir işaret ile
bildirilmelidir. Kapının kendi gürültüsünden, kapının açıldığı
anlaşılabiliyorsa yeterli kabul edilir. (TS EN 81-70 standardı madde 5.4.3.1)
8--İç ve kat kumanda
butonlarına basıldığında ışıklı ve sesli ikaz vermelidir. Sesli ikazlar çağrı
kaydı daha önce yapılmış olsa bile, butona her basışta verilmelidir. (TS EN
81-70 standardı Çizelge 2, g)
9--Durak kumanda butonunun en
üstteki butonun merkez hattı ile zemin seviyesi arasındaki azamî mesafe 110 cm
olmalıdır. (TS EN 81-70 standardı Çizelge 2, o)
10--Kabin iç kumanda
butonlarının en üstteki butonun merkez hattı ile zemin seviyesi arasındaki
azamî mesafe 120 cm olmalıdır. (TS EN 81-70 standardı Çizelge 2, o)
11--Yana açılan kapılı
asansörlerde, kabin kumanda paneli kapının kapanma kenarı tarafında yer
almalıdır. (TS EN 81-70 standardı madde 5.4.2.3 b)
12--Ortadan açılan kapılı
asansörlerde, kabin kumanda paneli kabine girerken sağ tarafta yer almalıdır.
(TS EN 81-70 standardı madde 5.4.2.3 a)
13--Tek yatay sıra için çağrı
butonlarının sıralanması soldan sağa olmalıdır. Tek düşey sıra için çağrı
butonlarının sıralanması alttan üste doğru olmalı, birden fazla düşey sıra için
bu sıralama önce soldan sağa daha sonra alttan üste doğru olmalıdır. (TS EN
81-70 standardı madde 5.4.2.2.c)
14--Çağrı butonları imdat ve
kapı butonlarının üst kısmında yer almalıdır. (TS EN 81-70 standardı madde
5.4.2.2 b)
15--Görme engelliler
için dokunmayla hissedilebilen
şekillerin rahat algılanabilmeleri için kat kumanda buton sembollerinin konumu
butonların çalışan kısımlarının üzerinde veya 10 mm ilâ 15 mm solunda
olmalıdır. Kabartma şeklin profili en az yüksekliği 0,8 mm olmalıdır. (TS EN
81-70 standardı Çizelge 2, i,k)
16--İmdat ve kapı
butonlarının merkez hattı kabin tabanından en az 900 mm yüksekliğe yerleştirilmelidir.
(TS EN 81-70 standardı madde 5.4.2.2 a)
17--Kabinin en az bir yan
duvarına tutamak monte edilmelidir. Tutamağın üst kenarının kabin tabanından
yüksekliği (900 ± 25) mm dâhilinde olmalıdır. (TS EN 81-70 standardı madde
5.3.2.1)
18--Kumanda sistemi kapının
açık kalma süresini asansörün tesis edildiği yerin şartlarına uygun şekilde
ayarlanmasına imkân vermelidir. Bu zamanı azaltmak için vasıtalar, örneğin
kabindeki kapı kapatma butonunu kullanarak, tesis edilmelidir.
19--TS EN 81-70 standardı
madde 5.3.1'e göre tek girişli veya karşılıklı çift girişli kabinlerin iç
boyutları Çizelge 1’e uygun olmalıdır.(Tip 1 için 450 kg Kabin genişliği: 1000
mm Kabin derinliği: 1250 mm, Tip 2 için Kabin genişliği: 1100 mm Kabin derinliği:
1400 mm)
20--Planlı Alanlar Tip İmar
Yönetmeliği kapsamında asansörde engelli kişiler için erişim sağlamaya yönelik
tek asansörlü binalarda asansör
kabininin dar kenarı (1,20) m. ve alanı (1,80) m2 den, kapı genişliği ise
(0,90) m. den az olamaz.
21--Kabin ve durak kapıları
otomatik makina gücü ile çalışan yatay kayar kapı olarak imal edilmelidir.(TS
EN 81-70 standardı madde 5.2.1)
22--Engelliler tarafından
kullanılması amaçlanan asansörün kabin kapısında kabin kapı eşiğinden 25 mm ile
1800 mm yukarı bir mesafeye kadar kapsayan (Örneğin, ışın perdesi) ve kullanıcı
ile kapanan kapı panel/panellerinin ön kenarları arasındaki fiziksel teması
önleyecek bir algılayıcı olmalıdır.
23--Planlı Alanlar Tip İmar
Yönetmeliği kapsamında birden fazla asansör bulunan binalarda engelli kişiler için erişim sağlamaya yönelik
asansör sayısının yarısı kadar asansörün ölçüleri asansör kabininin dar kenarı
(1,20) m. ve alanı (1,80) m2 den, kapı genişliği ise (0,90) m. den az olamaz.
(1/10/2017 tarihinden sonra Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği referans alınır.)
7.5.Yangın durumunda, çalıştırmaya yönelik tedbirler
1--Asansör yaptırıcısı veya
bina sorumlusu tarafından asansör kontrol panosu ucuna kadar yangın algılama
sisteminin/deprem sensörünün tesisat uçları getirilmelidir.
2--Yangın söndürücü sistemler
kullanıldığında, bu yangın söndürücülerin etkin hale gelmesi; sadece asansör
durakta duruyorken ve asansör elektrik beslemesi ve aydınlatma donanımı
otomatik bir şekilde yangın veya duman tespit sistemi tarafından kapatıldığında
mümkün olmalıdır. (Makina dairesi ve kuyuda)
3--Yüksek binalarda, topluma
açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında makina gücü ile çalışan
otomatik kapılı asansörler, durakta park hâlindeyken, kapılarını kapatıp
belirlenmiş durağa duraksız hareket etmelidir. (TS EN 81-73 standardı madde
5.3.1)
4--Tüm yapılardaki
asansörlerde TS ISO 3864-1 standardına uygun asansörün yangın anında
kullanılmayacağına dair bir yasak işareti kolaylıkla görülebilecek şekilde
bütün duraklarda asansörün yakınında yer almalıdır. İşaretin büyüklüğü en az 50
mm ve grafik sembolü Şekil-1'de gösterildiği gibi olmalıdır. (TS EN 81-73
standardı madde 5.1.3)
5--Acil durum asansörünün
kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek
hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek
özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum
jenaratörüne bağlı bulunması gerekir.
6--Aynı kuyu içinde 3’den
fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör kabini düzenlendiği takdirde,
ikişerli gruplar halinde araları yangına 60 dakika dayanıklı bir malzeme ile
ayrılır.
7--Yüksek binalarda, topluma
açık yapılarda yangın anında asansör kabinin belirlenmiş durağa gitmesi ve
yolcuların çıkmasının sağlanması amacıyla elektrik sinyali/sinyalleri otomatik
yangın algılama ve alarm sistemi veya elle çağırma tertibatı tarafından
sağlanmalıdır. (TS EN 81-73 standardı madde 5.1.1)
8--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında bir arıza nedeniyle
asansör durdurulmuş ise, yangın algılama sisteminden asansör kumanda sistemine
giden sinyal, asansörün çalışmasını başlatmamalıdır. (TS EN 81-73 standardı
madde 5.1.2.1)
9--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında bakım veya elektrikli
acil durum kumandaları yangın algılama sisteminden etkilenmemelidir. (TS EN
81-73 standardı madde 5.1.2.2)
10--Birinci ve ikinci derece
deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyarı alarak
(asansör yaptırıcı/bina sorumlusu tarafından asansör kontrol panosuna kadar
getirilmiş deprem sensörü ucu) asansörlerin deprem sırasında durabileceği en
yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip
olması gerekir. (T.C. Başbakanlık Afed ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)
tarafından yayımlanan "Deprem Bölgeleri Haritası" referans
alınacaktır.)
11--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında, bütün durak kumandaları ve “kapıyı tekrar
açma butonu” dâhil kabin kumandaları etkisiz kılınmalı ve bütün mevcut kayıtlı
çağrılar iptal edilmelidir. (TS EN 81-73 standardı madde 5.3.1)
12--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda elektrik sinyalinin elle çağırma tertibatının sağlandığı
yerlerde, bu tertibat
a) iki konumda kararlı
çalışmalı,
b) konumu hakkında herhangi
bir hataya neden olmamak üzere açıkça işaretlenmeli,
c) amacına uygun
işaretlenmeli,
d) binanın yönetim merkezinde
veya belirlenmiş ana durakta yer almalı ve
e) herkes tarafından
erişilebilir ise yanlış kullanımlara karşı, örneğin, cam bir panel arkasına
yerleştirilmeli veya güvenli bir alana yerleştirilmelidir. (TS EN 81-73 madde
5.1.1)
13--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda yangın uyarısı almış asansör otomatik yangın algılama
sistemi sıfırlandığında Bu sistemden gelen elektrik sinyali ile veya yalnızca
yetkili kişilerce sıfırlanabilecek şekilde tasarımlanmış elle çağırma
sisteminin sıfırlanması ile otomatik olarak normal çalışacak hâle gelmelidir.
(TS EN 81-73 madde 5.3.7)
14--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda birbirine bağlı asansör grubunda bir asansörün
arızalanması diğer asansörlerin belirlenmiş durağa dönüşünü engellememelidir.
(TS EN 81-73 standardı madde 5.3.4)
15--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında elle çalışan veya
makina gücü ile çalışan otomatik olmayan kapılar, kapılar açık durakta park
hâlindeyse, durakta hareketsiz hâlde kalmalıdır. Kapılar kapalı ise belirlenmiş
dura
16--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında belirlenmiş duraktan
uzaklaşan asansörler normal olarak durmalı ve mümkün olan en yakın durakta
kapıları açılmadan hareket yönünü değiştirmeli ve belirlenmiş durağa
gitmelidir.
17--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda makina gücü ile çalışan kapıları bulunan asansörler
belirlenmiş durağa geldiğinde kabin ve durak kapıları açık ve hizmet dışı
kalmış olarak park hâlinde kalmalıdır. (TS EN 81-73 standardı madde 5.3.5)
18--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında belirlenmiş durağa
doğru hareket eden asansörler belirlenmiş durağa duraksız harekete devam
etmelidir. (TS EN 81-73 standardı madde 5.3.1)
19--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda asansör yangın uyarısı aldığında güvenlik tertibatının
çalışması nedeniyle hareketi engellenen asansörler hareketsiz kalmalıdır. (TS
EN 81-73 standardı madde 5.3.1)
20--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılarda elle çalışan kapıları bulunan asansörler belirlenmiş
durağa geldiğinde kapılarının kilitleri açılmalı ve asansör hizmet dışı
kalmalıdır. (TS EN 81-73 standardı madde 5.3.6)
21--Yüksek binalarda ve
topluma açık yapılardaki asansörlerde ısı veya dumandan etkilenebilecek kapı
hareket yönünü değiştirme cihazları, kapıların kapalı kalmasını sağlamak üzere
etkisiz kılınmalıdır. (TS EN 81-1 standardı madde 7.5.2.1.1.3 veya TS EN 81-2
madde 7.5.2.1.1.)
22--Acil durum asansörünün
makina dairesi ayrı olmalı ve asansör kuyusu basınçlandırılmalıdır.(TS EN
81-72)
23--Acil durum asansörlerinin
elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı
olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.
24--Acil durum asansörleri
önünde, aynı zamanda kaçış merdivenine de geçiş sağlayacak şekilde, her katta 6
m2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yangın
güvenlik holü olmalıdır.
25--Yapı yüksekliği 51.50
m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak
üzere TS EN 81-72 standardına göre acil durum asansörü olarak düzenlenmesi
şarttır.