Hidrolik Asansör Teknik Bilgileri:
1--Avantajları:
1--Makine dairesi ,bodrum katında ve kuyu yanında tesis edilebilir.
2--Düşük malzeme maliyetleri ve bakım ücretleri söz konusudur.
3—Bu asansörlerde Teras katına ulaşma imkanı mümkündür.
4--Arıza halinde kabinin kata otomatik olarak gelmesi söz konusudur.
5--Hassas kat ayarı (±3mm) ve otomatik seviyeleme imkanı vardır.
6--Tahrik motoru sadece asansör yukarı giderken çalışır, aşağı yönde ise sistem kendi ağırlığı ile hareket eder.
6.1--Elektrik kesildiğinde Kata indirme fonksiyonludurlar.Kabinin aşağı inişinde enerji tasarrufu sağlanır.
7--Yüksek taşıma kapasitesi nedeniyle yük asansörü olarak kullanılabilirler.
8--Kabinin Sessiz çalışması söz konusudur.
9--Darbesiz kalkış ve duruş mümkün olup ; Kademesiz hız ayarı yapılabilir.
10--Hidrolik asansörlerde verim:%80 civarında olup,bu asansörlerin ömrünün 25 yıl civarında olduğu kabul edilebilir.
11--Bodrum kat da tesis edildiği için binaya gelen yükün tabana iletilmesi ile statik hesapların da kolaylık sağlar.
12--Asansör Maliyeti ve Asansör İşletilmesi anlamında, makine daireli asansörlere göre %34 daha verimlidirler.Enerji sarfiyat aylık 2-2,5 kwh civarında olabilir.
13—Hidrolik asansörlerde İniş hızı, çıkış hızına bağımlı olmadan yükseltilebilir. Bu imkan ile hidrolik pompa motor gücünü yükseltmeden, asansörün gidip gelme sayısı-sorti sayısı yada trafiği arttırılabilir.
2--Dezavantajları:
1--Normal elektrikli asansörlere göre daha pahalıdırlar.
2--Hidrolik asansörler genellikle yoğun trafiğe cevap veremezler.
3--Kullanılan yağın özellikleri sıcaklık ile değiştiğinden asansörün performansı asansörün çalışmasına bağlı değişiklikler gösterebilir.
4--Asansörün makine dairesi binanın herhangi bir yerinde serbestçe seçilebilir, ancak kuyuya bitişik olması tercih edilir.
5--Makine dairesinde ses oluşumu söz konusu olabilir.Hidrolik motor ünitesi sesine karşın-makine dairesi odasında ses yalıtım yapılması gerekebilir.Bu anlamda
5.1--Makine dairesi tavanının ve duvarların cam yünü ve onun üstüne delikli plastik(dukap) ile yada 19 cm BİMS-Ytong ile örülüp üzerine adepan levha onunda üzerine perlitli sıva kaplanması uygun olabilir.
6--İlk yatırım maliyeti elektrikli asansörlere göre biraz daha yüksektir.
7--Asansör çalışırken-Kabin yukarı doğru ilerlerken Stop butonuna basıldığında aniden darbeli duruş vs özelliklere sahiptirler.
8--İmalatçı tavsiyesine bağlı olarak hidrolik anlamında Motor yağı olarak Shell Tellus 46 vs. kullanılabilir.
9--İlk harekette hidrolik pompa tarafından basılan yağ, depoya geri döndüğünden tahrik motorunun kalkışı ( demerajı) yaklaşık yüksüz gerçekleşir. Bu durum motorun yıldız / üçgen bağlantısı ile mümkündür.
3--Hidrolik asansörlerin Tercih Nedenleri:
1--Trafiği yoğun olmayan ve yukarıda makina dairesi yapılamayan yerlerde uygun çözümlerdir.
2--Genelde yük asansörlerinde uygulanır.
3--Fabrikalarda-öğrenci yurtlarında çatı ve ona bağlı makine dairesi olmaması durumu problemleri hidrolik asansörler ile aşılabilir.
4--Mevcut binalarda asansör için yer bırakılmamış veya makina dairesi yapılması mümkün değilse kolay ve ekonomik çözüm haline gelir. Binanın üstünde bir yük uygulanmayacağında yük hesabı tabana göre yapılır.
5--Hidrolik asansörlerde Kabin tasarımı genelde laminat veya krom-nikel kaplama olarak yapılır.
6--Villa-Çatı dubleksi vs konut içi asansör uygulamaları için 2-3-4-5-6 kişilik max 15 m seyir mesafeli 0,5 m/s hızlı min 20 cm kuyu dipli alüminyumdan mamul kuyu konstrüksiyonlu hidrolik asansör uygulamaları yapılabilir.
4--Hidrolik Asansörlerin Uygulama Alanları
1--2,3,4 duraklı işyeri binaları veya apartmanlar
2--3 kata kadar,küçük hastaneler, klinikler
3--Düşük seyahat mesafeli, 500-5600kg arasında malzeme taşıma kapasiteli endüstriyel binalar.
4-- Hükümet binaları 4 kata kadar.
5-- Büyük binaların garaj-otopark asansörleri.
6-- Çarşılardaki insan ve servis asansörleri.
7-- Özürlü asansörleri.
8-- Sahne asansörleri.
4.1--Hidrolik Asansörlerin Uygulamasının Uygun Olmayan İş Alanları
bina içi trafik yoğunluğu nedeniyle hidrolik asansörlerin uygulamasının uygun olmadığı yerler şunlardır:
1--Çok büyük mağazalar.
2--Dört katın üzerindeki hastaneler.
3--Kuyu dibi deliği açılmasının büyük risk olduğu yapılar.
5--Hidrolik Asansörlerin Sınıflandırılması:
Kabinin tahrik edilme yöntemine göre Sınıflandırma: 5.1-1- Direkt Tahrikli Sistemler:
1--Direkt tahrikli hidrolik asansörlerde silindir direkt olarak kabin süspansiyonuna bağlanmıştır
2--silindirin çıkış-iniş hızı kabin hızına eşittir.
3--Silindirler 1 kademeli, 2 kademeli, 3 kademeli olabilir.
5.1.1--Direk Tahrikli Sistemlerin Özellikleri:
1--Yükten kaynaklanan kuvvetler direkt olarak kuyu tabanına iletilirler.
2--Paraşüt tertibatına gerek yoktur, patlak boru emniyet valfı kullanılır.
3-- Merkezden tahrikte kuyu dibinde su sızdırmaz olmalıdır.
4-- Yandan direkt tahrikte kuyu dibi derinliği silindirin kademe sayısına göre
değişir.
5.1.2--Direkt Tahrikli Sistem Grupları:
1--Merkezden tahrikli
1.11--Çok kademeli bir piston sayesinde uzun bir seyahat mesafesi elde edilebilir.
1.2--Bu sistemin dezavantajı, silindiri yerleştirmek için bir delik açmanın gerekliliğidir.
5.1.2--Alttan Merkezi Uygulama:
1--Bu uygulama Seyir mesafesi 30 m ye kadar mümkündür.
2--Taşıma kapasitesi 20 000 kg a kadar çıkabilir.
3--Kabine dört taraftan giriş sağlanabilir. 4--Büyük kabin alanları için uygundur.
5.1.3--Yandan tahrikli.
2.1--Merkezden direkt tahrikli
2.2--Yandan direkt tahrikli
2.3--Tek pistonlu
2.4--İki pistonlu
2.5—Teknik Özellikler:
2.5.1--Seyahat mesafesi kısa olan montajlarda kullanılır.
2.5.2--Kademeli teleskopik piston kullanılarak uzun bir seyahat mesafesi elde edilebilir.
5.2--İndirekt Tahrikli Sistemler:
1--Yüksek seyir mesafelerinde ve hızlarda indirekt tahrikli sistemler tercih edilir.
2--İndirekt tahrikli hidrolik asansörlerde 1:2 palanga sistemiyle çalışılır.
3—Seyir mesafesi silindir strokunun iki katıdır.
4--Kabin hızı da silindir çıkış-iniş hızının iki katıdır.
5—Silindir kabin süspansiyonuna yandan indirekt olarak bağlanır.
6--Kabini tahrik etmek için 1 veya 2 silindir kullanılabilir.
5.2.1--Yandan İndirekt Tek Pistonlu Hidrolik Asansör
1--Kabin ,raylarda ilerlerken,piston tepesine bağlı makaradan geçen halat,bir tarafta kabin altına diğer tarafta karşı ağırlığa bağlıdır.
1.1--İki pistonlu sistemlerde ise aynı düzende pistonlar kabinin iki tarafında tasarlanır.Bu tip hidrolik asansörler, uzun seyahat mesafeli yük
asansörleri için kullanılır.
2—Bu asansörde halatlar ile seyir mesafesi iki katına çıkarılmaktadır.
3— Yandan İndirekt Tek Pistonlu Hidrolik Asansörler Hidrolik asansör uygulamalarında en sık kullanılan ve tercih edilen çeşittir.
4—Bu tip asansörlerde halat kopmasına karşı tedbir olarak paraşüt düzeni kullanılmalıdır.
5.2.2--Karşı Ağırlıktan Tahrikli İndirekt Hidrolik Asansör:
1--Karşı ağırlıktan tahrikli indirekt hidrolik asansörlerde, çift tesirli daha küçük piston çaplı hidrolik piston ve düşük volumetrik akışa sahip pompa kullanma imkanı sağlanmıştır.
2—Sistemde çift makara ve pistonun üstünde karşı ağırlık onunda üstünde makara vardır.Tavana bağlı halat piston makarasından geçip,tavana bağlı ikinci makarıdan dolandıktan sonra raylara monte edilen kabine alttan bağlanmaktadır.
3-- Karşı Ağırlıktan Tahrikli İndirekt hidrolik Asansörlerde Çalışma hızı 1 m/s, kaldırma yüksekliği 20 m'ye taşıma kapasitesi ise kabin alanına bağlı olarak 7000kg a kadar ulaşabilmektedir.
4-- Kabin Konsolu:İndirekt tahrikli hidrolik asansörlerde kabin, bir çelik konstrüksiyon-kabin konsolu üzerine yerleştirilir ve palanga donanımından gelen halatlar bu konstrüksiyona uygun şekilde bağlanır.
5.3--Çekme Silindir Tipi Uygulama:
1--Bu uygulama Yüksek seyir mesafesi ve yüksek hızlarda tercih edilebilir.
2--Bunun için Kuyu üstünde bir makara odası gereklidir.
3--Denge ağırlığı kullanılabildiğinden daha küçük güçte tahrik motoru kullanılabilir.
4--Çekme silindir kullanıldığından,silindirin üstüne yük binmediği için silindirin burkulması problemi yoktur.
6--Hidrolik Asansör Ana Ekipmanları:
6.1--Güç Ünitesi:
1--Kapalı bir tank içinde bulunan hidrolik yağını bir dalgıç motor ve ona bağlı çelik filitreli pompa ile dağıtım ve kontrol valflerinden geçirdikten sonra silindirlere ileten elamandır.Güç ünitesinde ayrıca titreşim absorberleri ve bir el pompası da bulunabilir.
1—Güç ünitesinde bulunan Ventil bloğu elektronik kontrollüdür.
1.2--Elektronik kontrol sayesinde daha düşük enerji sarfiyatı ve ve güç kapasitesi sağlanabilmektedir.
3--İniş hızının konfordan taviz vermeden %50′ye kadar yükseltilmesi ve yük ve ısı değişikliklerinin kompanze edilebilmesi kolaylıkla sağlanabilmektedir
6.2--Silindir :
1--Hidrolik asansörlerde kullanılan silindirler genelde tek etkili olup, itme veya çekme yönünde ve yalnızca dikey çalışmaya uygun özelliktedirler.
2--Hidrolik silindirler ve pistonları St 52 çeliğinden imal edilir ve 45 Bar statik çalışma basıncına dayanmaktadır.
6.2.1--Hidrolik Silindirlerin Dış Çapı ve Cidar Kalınlıkları:
50—3.6//60—3.6//70—4//80—4//90—4.5//100—4.5//110—5//120—5//130—5.6//150—5.9 //180—8//200—8//230—10
6.2.2--Hidrolik Silindirler Tipleri:
1--Tek kademeli silindirler: Basit yapısı nedeniyle bu silindirlerde bakım son derece kolay ve ucuzdur. Bu silindirler nakliye için iki veya çok parçalı olarak imal edilebilirler.
2--Çok kademeli (teleskop ) silindirler: Direkt tahrikli sistemlerde (1=) ise seyir mesafesine bağlı olarak 2 veya 3 kademeli teleskobik silindirler kullanılmaktadır. Bu silindirlerde Kademeler aynı anda ve eşit ölçülerde çıkar ve iner.
3--Çekme silindirler: Çekme silindirler yüksek seyir mesafeli asansörlerde kullanılmaktadırlar. Çekme yönünde çalıştıklarından dolayı burkulma sorunu bulunmamaktadır. Bu silindirler iki veya çok parçalı olarak imal edilebilirler.
6.3—Valfler:
1--Hidrolik güç ünitesi üzerinde bulunan valflar aşağı ve yukarı yönlerde asansörün bütün hareketlerini kontrol ederler.
6.3.1--Debi Sınırlama Valfi (Boru Patlağına karşı Emniyet Valfi ) :
1--Hidrolik asansörlerde güç ünitesi ile silindir arasındaki hidrolik bağlantı, özel 2 veya 4 kat çelik örgülü basınç hortumları ile yapılmaktadır.
2--Hortum patlamasına veya bağlantı yerlerinde olabilecek hasarlara karşı silindir girişine bir emniyet valfi konulmuştur.
3--Bu Valf basınç farkı ile çalıştığı için elektrik bağlantılarına ihtiyaç duymaz.
4--Debi Sınırlama Valfi valfı silindirden tanka dönen yağın akışını aşağı yönde hızın çok fazla olması veya boruda kaçak olması durumunda durdurmaktadır.
5--Bu valf yalnız iniş yönünde etkili olup ayarlanabilir bir emniyet valfidir.
6--Asansörün nominal hızını 1,35 kat aşması durumunda (valfte yağ akışının artması ile) bu valf oluşan dinamik basınç etkisiyle kendini kilitler ve silindirin aşağı yönde hareketini yumuşak bir şekilde durdurur.
7--Bu valfin yeniden devreye girmesi ancak asansörün yukarı yönde çalıştırılmasıyla mümkündür.
6.4-- Isı Değiştiriciler(Yağ Soğutucuları-Yağ Isıtıcıları):
1--Hidrolik asansör sistemlerinde kullanılan ısı değiştiricileri yoğun trafiğe sahip binalarda kullanılan yağın aşırı ısınmasını önlemek amacı ile kullanılabilirler.
2—Yağ Soğutucuların ,az gürültüye sahip olması nedeniyle makine dairesine monte edilebilirler.
3—Öte yandan yağ sıcaklığının istenen sıcaklığının altına düşmesi söz konusu ise rezistanslı ısıtıcılar ile yağı ısıtan ve yağ sıcaklığını termostatik olarak kontrol eden ısıtıcılar kullanılabilir.
6.5-- Seviyeleme Cihazı
1--Hidrolik asansörde kullanılan seviyeleme cihazlarıının iki görevi bulunmaktadır.
1.1-- Seviyeleme çubuğu temas tablasına değmesi sonucunda kat hizasında iyi bir tolerans ile durabilmektedir.
1.2-- Asansörün mevcut kat konumundan aşağıya kayması halinde seviyeleme çubuğu tablanın alçak kısmı ile temas eder. Bu temas pompaya çalışma sinyali olarak aktarılır ve asansör tekrar yukarı çıkarak yeniden kat seviyesine yükselir.
6.6--Kumanda Tablosu-Pano :
1--Kumanda sistemi Mikroişlemcili kartlara sahip , kontaksız (rölesiz ) kumanda bir sistemdir. 2-1--Genel özellikleri:
1--Asansörde olası bir enerji kesilmesi, fazlardan birinin gitmesi, motorun aşırı ısınması vs. arıza durumlarında kabinin otomatik olarak bir alt durağa gelmesini ve kapısını açması sağlar
2--Kabinin katta durma hassasiyeti ±3mm,
3- Faz gitmesi, aşırı ısınma ve yüklemeye karşı önlemlere sahiptir
4-- Her iki yönde- aşağı-yukarı seviyelemeyi otomatik olarak sağlar
6.6.1--Soft Starter:
1--Hidrolik asansör tahriklerinde hidrolip pompa motorunun demeraj(ilk anda çekilen yüksek akım) akımının azaltılması ve gerilim düşmesini önlemek için, motora yol verilmesi yıldız / üçgen bağlantısıyla gerçekleştirilebilir.
2--Ancak, yıldız / üçgen bağlantısı, Üçgene geçişte motor devri, volan olmaması ve içinde çalıştığı yağın sürtünme direnci nedeniyle önemli ölçüde düşer ve direk kaldırmaya yakın bir demeraj akımı meydana getirilir.
3--Kontaktörler ile gerçekleştirilen yıldız / üçgen bağlantısında, elektriksel olarak kısa süreli yüksek akım pikleri oluşmakta ve bu pik akımlar panoda kullanılan kartlara-elektronik devrelere de zarar verebilmektedir.
4--Kontaktör; Mekanik bir ürün olup sınırlı bir ömre sahiptir.Aynı zamanda ; gürültülü çalışmakta ve periyodik bakım gerektirmektedir.
5--Bu nedenle Beringer firması büyük tahrik motorları gerektiren yüksek kapasiteli asansörlerde, motorun kalkışını elektronik Softstarter ile gerçekleştirmek yoluna gitmiştir.
6.6.2--Otomatik Seviyeleme Ek Tahrik Grubu:
1--Hidrolik asansör standartlarına göre kat seviyelerinde yükleme ve boşaltma esnasında ve olası yağ kaçağında meydana gelebilecek sapmalar otomatik olarak kompanze edilmelidir.
2--Amaç; Ana motoru devreye sokmadan,küçük bir tahrik grubu ile normal anma akımının takriben %10′ı kadar bir akımla ve kontrollü hızla ve de çok kısa reaksiyon süresinde, kattan kaçan kabini tekrar ±3 mm hassasiyetinde kat seviyesine getirmektir.
3--Bu anlamda ana tahrik grubunun kullanılmaması nedeni ile büyük ölçüde enerji tasarrufu sağlanmaktadır
6.7-- Hidrolik Asansörle Bağlantılı Diğer Parçalar:
1--Supaplar(valf-vana):oluklu veya örgülü bilyeli tip:2”-4”
2--Manşon ve dirsekler: 2”-4”
3—Susturucu: 2”-3”
4—Ayırma subabı
5--Yağ Soğutucu:Yağ sıcaklığını yaklaşık olarak 22 C ye kadar düşürür.
6--Hidrolik basınç sensörü(basınç algılayıcı):
6.8—Sistemin Devreye Alınması:
1--Pistonun üzerindeki hava tahliye vidası gevşetilir ve yağ, el pompası veya yavaş hızda silindire basılır. Motora elektrik verildiğinde yüksek ses çıkarsa, motor dönüş yönü ters demektir. Derhal fazlardan biri değiştirilerek motor doğru yönde döndürülür.
2--Yağ silindir içerisine dolarken boru ve silindir içersindeki hava, hava tahliye vidası üzerinden dışarı atılır. Bir müddet sonra tahliye vidasından köpüklü bir yağ akışı daha sonra temiz yağ akışı başlar ve tahliye vidası sıkılır.
3--Asansör üst kata ve üst limit hizasına kadar gönderilir. Bu arada tank içerisindeki yağın daima motor üzerinde kaldığı gözlenir.
4--Tank içerisine konulacak olan yağ mutlaka firmanın tavsiye ettiği yağ olmalıdır.
5--Tank temizliğine son derece dikkat edilmeli yağ, tank dolum çizgisine dikkat edilerek konulur.
6-- Bütün ayarlar yağ sıcaklığının 25 C ile 35 C olduğu aralıkta yapılır.
6.8.1--Hidrolik Asansör Çalışma Prensibi:
1--Asansörü yukarı hareket ettirmek içim yağı tanktan silindire gitmesi için asenkron elektrikli dalgıç pompa kullanılır. Kullanılan pompaların özelliklerinin en önemlisi yukarı yöndeki kabin hızını sabit tutan volumetrik pompalardır.
2--Asansörün aşağı hareketi ise sadece süspansiyon,kabin, piston ve kabin içerisindeki yükün ağırlığı ile hidrolik yağın silindirden tanka akması, geri dönmesi ile sağlanır.
3--Silindire uygulanan kuvvet kabin ağırlığı, yük-beyan yükü ve piston ağırlığıdır.Çift silindir kullanılması halinde ise kabin ağırlığı ile beyan yükü kapasitesinin yarısı ve piston ağırlığıdır.
4—Çalışması:
1—İlerleme:Motora gerilim verilip pompa dönmeye başladığı zaman, önce basılan bütün yağ by-pass valfı üzerinden tanka geri döner. By-pass valfı yavaşça kapanarak yağın tanka geri akışını azaltır ve böylece silindire akışı başlatır.Bu yolla, asansör kabini yukarı istikamette yavaş-titreşimsiz hareket eder ve, by-pass valfı tamamen kapandığında, kabin yukarı yöne tam hızına ulaşır.
1.1-- Kata Yaklaşma: Yavaşlama sırasında, asansör kata yaklaştığında, pompa çalışmaya devam eder.fakat hidrolik yağ, by-pass valf inden yavaşça açılması ile tanka doğru yönlendirilir,böylece silindire azalan miktarda akışkan gelmesine izin verir ve asansör kabini titreşimsiz-yavaşlar.
1.2--Bu yavaşlama, kat seviyesine 5 cm kalana kadar devam eder.Kabin 5cm’yi seviyeleme hızı adı verilen en düşük hız ile hareket eder. Kat seviyesinde, by-pass valfı hidrolik yağının tamamını tanka geri gönderir ve pompa motoru durur ve dolaysı ile kabin de durur. Yumuşak bir duruş için seviyeleme hızı takriben 5cm’e ayarlanarak elde edilebilir.
1.2-- Aşağı yönde Hareket:
1--Aşağı yönde motor çalışmaz. Bobinli valflerin kontrolü ile kabin ağırlığının meydana getirdiği basınç, silindir içersindeki hidrolik yağının yavaş yavaş tanka geri dönmeye
Başlar ve Valfın tam açılması kabin normal hızına erişir.
2--Kabin Kat seviyesine yaklaşıldığında ilgili valf silindirden tanka giden hidrolik yağını yavaşça azaltır. Böylece darbesiz bir biçimde yavaşlama ile kat seviyesine 5 cm. kala kabin yavaşlar.Ardından 5 cm’yi seviyeleme hızı ile tamamlar.
3--Kat seviyesinde valf tamamen kapanır ve asansör durur.
4-- Şehir şebekesi kaynaklı elektrik kesildiği zaman revisto kutularındaki güç kaynağı ile ilgili iniş valfı çeker ve kabin bir alt kata rahatça iner.
5--Ayrıca kabinin valf grubu üzerindeki bir buton vasıtası ile aşağıya veya el pompası ile yukarıya hareketi sağlanabilmektedir.
7--Hidrolik Asansör Ünitesi Seçimi:
7.1—Sistem Tipine Göre Taşıma Kapasitesi:
1--Yandan direkt tek tahrikli sistemlerde taşıma kapasitesi 2.000 kg’a kadar uygulanabilir.
2-- Yandan indirekt tek silindirli sistemlerde taşıma kapasitesi 2.000 kg’a kadar uygulanabilir.
3--Yandan indirekt çift silindirli sistemlerde taşıma kapasitesi 8.000 kg’a kadar uygulanabilir.
4--Yandan direkt çift silindirli sistemlerde taşıma kapasitesi 10.000 kg’a kadar uygulanabilir.
5--Merkezden direkt tahrikli sistemlerde taşıma kapasitesi 20.000 kg’a kadar uygulanabilir.
7.2—Sistem Maliyetleri:
1--Yüksek seyir mesafelerinde indirekt sistemler, direkt sistemlere oranla daha ekonomiktir.Zira bu mesafelerde direkt olarak ancak iki veya üç kademeli
silindirler kullanılabilir.Öte yandan teleskopik silindirlerin maliyeti ise yüksektir.
2—Kısa mesafelerde indirekt sistemin maliyeti teleskopik silindire göre daha ekonomiktir.Buna karşı kuyu dibinde yeteri mesafe var ise yandan direkt tek kademeli silindirler ekonomik duruma geçerler. Çünkü bu durumda piston maliyetleri birbirine yakındır.
2.1—Öte yandan direkt sistemde yük indirek sistemlere göre yarı yarıya olduğu için gerekli motor ve dolaysı ile maliyet düşer. Ayrıca indirekt sistemdeki gibi halat-makara sistemi ve paraşüt-fren sistemi yoktur.
3-- 35 metre gibi mesafelerde sadece indirekt sistemler kullanılabilir.
4--İndirekt sistemlerde kabin hızı silindir hızının iki katı olduğu için yüksek hızlarda
indirekt sistemler daha avantajlıdır.
4.1--Yada İndirek sistemlerde silindir hızı kabin hızının yarısı olduğu için gerekli hidrolik pompa, motor gücü tank tipi daha düşüktür.
5--Kuyu Kullanım Alanından yaralanma yada kabin alanını en büyük seçmek için
Merkezden hidrolik sistemler en uygundur. Yandan tesirli sistemlerde ve bilhassa çift silindir
kullanılması durumunda kuyu alanından yararlanma azalır.
6--Merkezden direkt sistemlerde dört taraftan giriş sağlanabilir. (rayların diyagonal
olması halinde)
6.1-- Yandan tahrik tek silindirli sistemlerde giriş üç taraftan olabilir.
6.2-- Yandan tahrikli çift silindirli sistemlerde giriş iki taraftan olabilir.
8--Önerilebilen Markalar:
1--Hidrolik üniteleri GMW-Beringer-Kleeman- Bucher ,omarlift-morris
2--Ana kart ;Arkel,prokont, Mikel, mea, aybey marka olabilir.
4--Kumanda Panosunda ; kontaktörler ; LG,Siemens,Telemekanik olabilir.
5—Kabin kapısı:
5.1-- tam otomatik kapılar ; mekisan,vittur,fermator,merih,sercom, ,prolift—
5.2--yarı otomatik kabin kapıları Merih-
5.3--kramer kapılar Merih,fermator marka olabilir.
6--Kabin; vittur,mekisan,ademsan olabilir.
6.1--Kabin satine paslanmaz veya nokta paslanmaz çelik ile kaplı olabilir.Profiller kromsan marka olabilir.
6.2--butonlar; genemak,butsan,HMG veya Qnb (Dokunmatik) butonlardan biri tercih edilebilir..Butonlar delta teknik marka olabilir.
6.3— Kablolar:Makine dairesi, iç ve dış tüm tesisat kabloları TSE ye ve uluslararası standartlara uygun olmalı. Kuyu içi tesisatı için kuyuya en az 40x40 kanal boru döşenecek, tesisat bu kanaldan geçirilecektir.Felexbyl kablo ithal yassı kablo olabilir..Kablolar nergis kablo marka olabilir.
7—Raylar; Savera,Asray-Özray,Montaferro marka olabilir.
8—Halatlar İzmit çelik halat,Gustavolf olabilir.
9-Tamponlar CE li olacak.Metroplast,Has olabilir.
9--Kullanılabilecek Yaklaşık Hesap Formülleri :
h:Seyir Mesafesi F:Beyan Yükü
1--Piston Çapı :
d(mm)=(-0,56*ln(F)+5,33)*h+0,05*F+48,5
2--Piston Et Kalınlığı:
e(mm)=(-0,14*ln(F)+1,22)*h+0,003*F+0,8
3--Maksimum Statik Basınç
p(bar)=(0,18*ln(F)+44,8)-30*KUVVET(F;-0,56)*h
4--Tank Hacmi
V(Lt)=(16,3-0,005*F)*h+0,27*F-17,3
5--Pompa Debisi
Q(lt/dak)= q=(6,3-0,0001*F)*h+0,15*F-4,1
6--Motor Gücü
P=(0,001*KUVVET(F;0,8)*h+0,27*KUVVET(F; 0,532)
7--Hidrolik Hortum Çapı
dh(mm)=(-0,25*ln(F)+2,2)*h+0,021*F+10
8--Hidrolik Asansörler İçin Bazı Kontrol Kriterleri:
1--Düşük trafik için mekanik-yüksek yoğun trafik yükü için elektronik valf kullanılması uygun olur.
2-Makina dairesi havalandırması ; 30 C sıcaklığa ayarlı Sıcaklık taymırına bağlı 20-30 cm fanlı havalandırma fanı ile yapılabilir.Makina dairesi havalandırması ile asansör motoru daha verimli çalışır.
2.1--Makina dairesi penceresinin 60x40 cm menfez ile kuyuya açılması ile makina dairesine doğal havalandırma imkanı sağlanabilir.
2.2-Kuyu havalandırması için kuyu tavanında 200 mmlik 2 Adet. karotla delik delmek gerekir.
3--Hidrolik Asansörlerde,hidrolik pompanın tahriki için daldırma motor kullanılması halinde soğutucu yoksa yağ hacmi-tank hacminin 3 katına olacak şekilde daha geniş tutulmalıdır.
4--İtme tip bir hidrolik asansör kullanılmış ise mekanik valf kullanımı halinde soğutucu kullanılması gerekir.
5--Hidrolik asansörlerde silindir ile güç ünitesi arasındaki borunun patlaması veya rekorun gevşemesi sonunda yağın pistondan aniden boşalması sonucu kabinin yere çakılmasına karşı silindire akuple edilen CE Belgeli debi sınırlama valfi diğer bir deyimle patlak emniyet valfi kullanılması zorunludur.
9--Hidrolik Asansörlerde Verimlilik:
1--Hidrolik Asansörlerde enerji sarfiyatınının iyileştirilmesinde yağ sıcaklığının kontrol altına alınması en önemli kriterdir.Bu anlamda makina dairesinde doğal+cebri havalandırma yapılması (özellikle yağ tankı üzerine de başka bir fan ile hava basmak ) uygun olacaktır.
2--Hidrolik asansörler ile 6-7 kata kadar servis verebilir.
3-- Hidrolik asansörler genellikle Karşı ağırlıksız olarak kolay kurularak, az servis ihtiyacı gerektirirler.
4--Hidrolik asansörlerde doğru ayarlanmamış basınç ayar valfleri,yanlış seçilen yağ vizkozitesi,yüksek ortam sıcaklıkları,tankın veye güç ünitesinin direkt güneş ışınımına maruz kalması nedeniyle sistem sıcaklığı-yağ sıcaklığı artar.
4.1--Yağ sıcaklığı artışına bağlı olarak vizkozite düşeceği-yağ inceleceği için seyir hızında düşme-seviyeleme zamanın artması sonucu sürüş kötü ve kalitesiz duruma gelebilir.
4.2--Yağ sıcaklığının artmasına bağlı olarak ,kullanılan mineral yağlarda oksidasyon hızı artacaktır.Özellikle 80 C den sonra her 10 C sıcaklık için oksidasyon-yağın bozulması ikiye katlanır.Bu durum ise ortamda yağ kokusunun artmasıyla kendini belli edebilir.
5--Sonuç olarak hidrolik güç ünitesinin bulunduğu oda
5.1--Makine dairesinin duvarına 60x40 cm yarım açılabilir bir pencere ve bu pencere üzerine 30 cm çaplı pencere tipi aspiratör konulmalıdır.
5.2--Aspiratör 30 C sıcaklığa ayarlı bir taymıra bağlanmalıdır. Sıcaklık 30 C nin üzerine çıktığında fan makine dairesinde hava akımı yaparak soğutma-tankın soğutulmasına yardım yapacaktır.
5.2--Özellikle bu pencere asansör kuyusuna açılabilir ve kuyunun tavanında 2 adet 200 mm lik karot ile açılan deliğe sahip havalandırma delikleri varsa doğal havalandırma desteği de alınmış olacaktır.
5.3--Kontrol valflerinin ve hidrolik güç ünitesinin performansı sıcaklıkla düşer.Mekanik valfler 15 C sıcaklık farkı yada 55 C oda sıcaklığı -elektronik valflerde 35 C sıcakılık artışını yada 85-90 C oda sıcaklığını tolere edebilir.
6--Hidrolik asansörlerde Verimlilikler :
1--Elektrik motor verimliliği %85-93 iken,
2--vidalı pompa verimliliği % 75-81,
3--daldırma motor verimliği ise %65-80 aralığındadır.
7--Çekme tip asansörlerde karşı ağırlığın varlığı nedeniyle motor gücü ve pompa debisi % 41--30 arasında düşer.Bu tip asansör seçimi ile enerji tasarrufu yapılabilir.
8--Yağ sıcaklığı ;
8.1-- Yağ sıcaklığı Yüksek kullanımda (30 ve üstü döngü/h halinde) ve Daldırma motor kullanılması halinde ayrıca yağ hacmi de 2-3 kat arttırıldığında %10-17 oranında, orta sıklıkta kullanımlarda(20-30 döngü/h) %7-12 oranında azalır.
8.2-- Yağ sıcaklığı Elektronik valf kullanılması halinde % 3-10 arasında düşer.
8.3-- Yağ sıcaklığı Doğal havalandırma akımının varlığı halinde %1-4,5 arasında düşerken,sürekli hava akımında %2-11 oranında düşer.
8.4-- Yağ sıcaklığı Kabin tarafından kuyudan makine dairesine süpürülen havanın % 60 tank üzerine yönlendirildiğinde %2-4 oranında düşer.
9--Mekanik valfler genellikle düşük kullanım(20 döngü/h ve altı için) uygundur.
10--Dış motor kullanan ve yağ hacmi iki katına çıkarılmış çekme tip asansör asansörler orta sıklıkta kullanım için tercih edilebilir.
11--İtme tip bir hidrolik asansörde sıcaklık 55 C nin üzerine çıkacağı zaman mekanik valf soğutucuyla birlikte kullanılırsa yüksek sürüş kalitesi elde edilebilir.
12--Elektronik valf kullanımı halinde dış motor kullanılıyorsa soğutucu kullanılması gerekmez.
13--Daldırma motor kullanan bir hidrolik güç ünitesi yağ hacmi-tank hacmi 3 katına çıkarılarak soğutucusuz olarak kullanılabilir.
14--Hidrolik asansörlerde iyi bir çözüm a)-dış motor kullanımı b)-Elektronik valf kullanımı c)-45 C ortam sıcaklığına ayarlı sıcaklık taymırına bağlı pencere fanı kullanımı olabilir.
15--VVVF sürücü kullanılan asansörlerde değişken pompa kullanıldığından tanka by-pass edilen akışkan azalmasına bağlı olarak yağa aktarılan sıcaklık düştüğü için VVVF motorla tahrik edilen hidrolik pompa grubunda yüksek döngü sayılarında soğutucuya gerek kalmadan kullanım mümkündür.
16--Asansörü çekme tip-karşı ağırlıklı olarak tasarlanırsa motor gücünün düşük çıkmasına bağlı olarak düşük yağ sıcaklıkları ve yüksek kullanım sayılarına ulaşmak mümkün olabilir.
4.1--Araç Asansörleri ve Lift Projeleri:
4.1.1-Araç lifti:
1--Liftler ,Mimari projelerde tasarım yapılırken örneğin konfeksiyon atölyelerinde katlar arasında mal taşınması için kullanılabilir.
2--Lift için kat döşemesinde statik hesapların uygunluğu sağlandıktan sonra , kuyu alanı için asansör kuyu ölçüleri kadar bir yırtık bırakılarak hazırlanabilir
3--Liftler sadece yük taşıma amaçlıdır.
4--Liftin sadece fenni muayenesi yapılır.
5--Bir lift projesinde olması gereken donanımlar:
5.1-Vinç veya asansör motoru tipte halat sarma esaslı tipte motor ve emniyet sistemi olarak motorda halatın son nokta-uç noktasında motorun durmasını sağlayan tertibatın olması.
5.2--Ray sistemi,
5.3--Kuşaklanmış kabin,
5.4--Kabinin aşağı çakılmasını engelleyen paraşüt fren-ray kazıklama tertibatı,
5.5--Kat kapılarının kapanması durumunu sağlamak için çift kilit tertibatı veya seri bağlı çift sviç tertibatı,
5.6--Kat kapıları için sviçli kepenk kapı veya sviçli barmen demir doğrama kapı kullanılabilir.
4.1.2-Araç Asansörü:
1--Araç asansörü imalatı iki türlü yapılabilir.
1-Makaslı kaldırma düzeneği
2-- 2 veya 4 adet piston tahrikli kaldırma düzeneği.
2--İmar yönetmeliğinde araçlar için araç lifti değil araç asansörü ifadesi geçerli olduğu için yapılacak imalat lift gibi basit bir sistem değil elektrik ve makine müh. İmzalı araç asansör ruhsatı verilmelidir. Ruhsat dosyası başvurusu CE belgeleri ile asansör firmasınca yapılacaktır.
3--Hidrolik Araç Liftleri Uygulama Kriterleri:
1--En az 2 adet 125 mm ray
2--4x1 tonluk Tampon(Hesaba bağlı)
3--Asansörün katlarında(BK,ZK) platform hemen önüne kat kapısı olarak giriş ve çıkış için kapı yapılması gerekir.Bu kapılar olarak hareketli(kremayerli-menteşeli yada sürgülü olarak açılıp kapanmalıdır. Bu kapılara emniyet sistemi olarak sviç bağlanacak ve ancak sviç kapandığında asansör hareket edecektir.
4--Asansör platformu üzerine kabin kapısı olarak menteşeli(tek açılır veya çift açılır-barmen kapı) kapı yapılması gerekir.Bu kapılara yine sviç bağlanacak ve sviç kapandığında asansör hareket edecektir.
5--Platform üzerinde giriş ve çıkış için kabin kapısından önce 2 adet nokta 2 fotoseli yada boy fotoseli takılması uygun olacaktır.
6--Platform üst çizgisinden alta doğru 70 cm uzunluğunda etek sacı yapılması gerekir.
7--Asansör kuyusunun içi yada platform düşey düzlemi,düşey düzlem boyunca 30x30 mm profil üzeri hasırla-çesan ile düzlemsel olarak kapatılması-siyah yağlı boya ile boyanması uygun olacaktır.
8--Katlarda Platform şasesinin giriş ve çıkış dışında kalan iki tarafının etrafının 30x30 mm kare profil ve 15x15 cm kare gözeli 5 mm kalınlıklı çelik hasır ile kapatılıp-siyah yağlı boya ile boyanması gerekir.
9---Platform hidrolik pompa grubu ile a)-Makaslı olarak b)-2 adet düz veya teleskopik silindir ile 2 noktadan c)-4 adet düz veya teleskopik silindir ile 4 noktadan kaldırma düzeni sahip olması gerekir.
10--Kaldırmada-indirmede nihai kesiciler(sviçlerin) bulunması gerekir.
11--Platform altına 4 adet tampon konulması gerekir.
12--Asansör Sistemleri kabinin ani olarak aşağı doğru çakılmasını önlemek için Elektrikli Asansörlerde halat kopmasına karşı paraşüt(raylarda kazıklama) sistemi-Hidroliklerde boru kopma valfi ile emniyete alınmış olmalıdır.
13-- Vinç motoru ile tahrik edilen Elektrikli asansörlerde halatların asansör motorunun gücü ile sınır değerden sonra çekmeye çalıştığında kopmasına karşı, halat sınır değere geldiğinde elektriğin kesilmesini sağlayan mekanizmanın olması gerekir.
14--Butonlar:
1--Platform üzerinde,
2--en alt kat için
3--en üst kot zemininde kat butonları olarak (hareket+stop+alarm) düğmelerini bulunduran buton levhası bulunması gerekir.
15-- Yine 3 adet(platform üzeri+alt kot+üst kot da) 60x40 cm pleksiglas yada metal levha üzerine Platformda İnsan taşınması yasaktır-Eşik bölgesidir yaklaşmayınız--Platform alanına görevliden başkasının girmesi yasaktır ifadeli emniyet levhaları bulunması gerekir.
17--Platform kenarı duvarında mantar stop ve vaviyen anahtarlı Platform alanın-kuyu alanının aydınlatmasının sağlayan aydınlatma tesisatının olması gerekir.
18--Araç Asansörü Ruhsat Başvurusunda Firmanın ve Kullanılan ekipmanın CE Belgeleri dosyasında olması gerekir.
19-- 3 Adet proje ve normal asansör için istenen belgeler olması gerekir.
20--Dosyasında Risk analiz raporu olması gerekir.
21-- Araç Asansörleri için Min 40 cm kuyu dibi gerekebilir.
22--Ayrıca Araç Asansörleri için Araç yüksekliği 181 cm uygun olabilir