Uzun Yaşam-Uzun Yaşayan
İnsanların Ortak Özellikleri:
1--Fiziksel olarak hareketli
bir yaşam tarzları var, bu hareketliliği doğal olarak iş ve ev yaşamlarının bir
parçası haline getirmişler. Gidecekleri yerlere genelde yürüyerek veya
bisikletle gidiyorlar, hemen hemen hepsinin uğraştığı bir bahçesi, hayvanı ya
da hobisi var.
2--Nispeten yavaş ve stresten
uzak bir hayat temposu içindeler. Sakin, uyumlu, huzurlu ve samimiler. Hayata
hep iyi tarafından bakıyorlar.
3--Torunlarıyla ve
çocuklarıyla yalandan ilgileniyor ya da gönüllü olarak sivil toplum
kuruluşlarının projelerine katılıyorlar. Aile her şeyin önünde geliyor. Çok
güçlü aile bağları, arkadaşlık ve komşuluk ilişkileri var. Ailenin yaşh
bireyleri ve genç bireyleri sürekli iletişim halinde.Sigara ve alkol
kullananların sayısı hayli az.
4--Gayet sağlıklı ve genelde
de sebze ağırlıklı besleniyorlar. Özellikle baklagiller ve ceviz, findik,
fiştik gibi kabuklu yemiş tüketimi çok fazla. Diyetlerinde patates, tam buğday
ekmeği, soya peyniri (tofiı), meyve, sebze, zeytinyağı, bal ve balık mutlaka
yer alıyor. Kırmızı et tüketimi çok az. Genelde keçi sütünden yapılmış süt
ürünlerini tercih ediyorlar.
5--Öğünlerinde %80 kuralını
uyguluyorlar yani mideleri %80 kapasitesinde dolduğunda sofradan kalkıyorlar.
Porsiyon miktarları da hayli az.
6--Bolca yeşil ve siyah çay
tüketiyorlar. Demledikleri çaya taze nane, fesleğen, rezene, kekik, biberiye,
zerdeçal, karahindiba ve mercanköşk gibi bitkiler ilave ediyorlar
7--ABD ve îngilterede
gerçekleştirilen çalışmalar asırlık insanların kardeşlerinin de 90 yaş ve üzeri
yaşadığım, ayrıca asırlık insanların yaklaşık %90 inin hiçbir hastalığı ya da
fiziksel engeli olmadan 93 yaşma ulaştığını gösteriyor.
8--Uzun yaşamla kesin olarak
ilişkilendirilmiş olmasa da, asırlık insanların vücutlarında daha yüksek
düzeylerde A, D ve E vitamini olduğu tespit edilmiş. Ayrıca kırmızı kan
hücresi, glutathione reduktaz (hemoglobini ve kırmızı kan hücrelerini koruyan
enzim) ve katalaz (hidrojen peroksiti suya ve oksijene ayıran enzim) miktarının
100 yaş ve üstü insanlarda daha fazla olduğu belirlenmiş.
8.1-- Asırlık yaşlılar daha
genç yaşlılarla karşılaştırıldığında, kandaki glikoz ve yağ asidi miktarlarını
düzenleyen adinopektin proteininin metabolik yapısının asırlık insanların
lehine olacak şekilde farklı olduğu anlaşılmış.
8.2--Ayrıca insanların
bağışıklık sistemin-de önemli rol oynayan ve birçeşit beyaz kan hücresi olan B
hücrelerinin sayısının da hayli fazla olduğu saptanmış.
9--Bilimsel çalışmalarm
sonuçları uzun yaşamanın genetik ve çevresel faktörlere bağlı olduğunu
belirtiyor. Ancak tek yumurta ikizleriyle yapılan çalışmalar genlerin uzun
ömürlü olmaktaki payının sadece %20-30 civarında olduğunu gösteriyor.
9.1--Böylece uzun ve sağlıklı
yaşamdaki en büyük etkenin %70-80’lik katkı payı ile çevresel koşullar olduğunu
anlıyoruz. Birçok ülkede, örneğin 1800’lerde yaşam beklentisi 44 yaş iken
günümüzde çevresel koşulların iyileştirilmesi ile bu rakam 80’li yaşlara kadar
çıkmış durumda
10--Diğer insanlardan farklı
olarak süper yaşlıların beyninde çok fazla Von Economo nöronu olduğu saptandı.
Bu nöronlar karmaşık bilişsel ve sosyal işlevlerde kullandığımız bilgiyi hızlı
işleme görevini yerine getiriyor ve bilinçli davranışların gelişmesinde rol
oynuyor.
10.1--Süper yaşlıların
beyninde normal yaşlılara kıyasla 4 kat fazla Von Economo nöronu bulunuyor.Von
Economo sinir hücreleri beynin şakağa yakın ön lobundaki korteks alanlarında
bulunuyor.
10.2--Bu alanlar beynin daha
çok dil, iletişim, dikkat, odaklanma, sosyal uyum, farkındalık, motivasyon ve
hafıza ile ilgili işlevlerinin gerçekleştiği bölgeler olarak biliniyor.
10.3--Bu sinir hücrelerindeki
sayısal azalmanın davranışsal değişimlere, sosyal uyumsuzluğa, öz farkındalığın
azalmasına ve bunamaya yol açtığı düşünülüyor.
11--yaşını deviren kişilerin, kendilerinden daha genç yaşta yaşamlarını yitiren kişilere kıyasla çok daha farklı fiziksel özelliklere sahip oldukları görülüyor. Bu kişile genelde yaşamları nm son yıllarını elden ayaktan düşmeden, sağlıklı bir biçimde geçiriyorlar
11.1--Araştırmaya göre
ortalama bir süper asırlık yaklaşık 105 yaşına dek günlük yaşamını kendi başına
sürdürebiliyor ki, bu süre fiziksel açıdan kendilerinden 8-10 yaş küçüklere
denk olan yüz yaşındakilerden bile 5-10 yıl daha uzun
Kaynak:Bilim ve Teknik-Temmuz
2015