Multidisipliner Ekonomi
Araştırmaları-Enflasyon-Ekonomik Canlılık Akışkanlar Mekaniği Benzeşimi:
1—Enflasyon:
1—Ekonomide para akışı ile su
akışı arasında benzeşim kurulursa:
1—Enflasyon para akışında
akışa karşı oluşan direnç olarak yorumlanabilir.
1.1--Makro ekonomide Normalde
laminar akış halinde olan para akışı para akış hızının artması-para akışı
yoğunluğunun artması-akışın geçtiği kanalların çapının artması ile doğru orantılı-akışın
akıcılığı ile ters orantılı olarak Reynolds sayısı artar.
1.2--Boyutsuz sayı olan
Reynolds sayısı örneğin 2000 e kadar akışın laminar olduğunu—2000/4000 arası
akışın yarı türbülanslı olduğu—4000 den sonra akışın tam türbülansa kaydığını
ifade eder.
1.3—Enflasyonist ekonomi
türbülanslı ekonomidir.Akışkasnlar mekaniği literatürüne göre türbülanstan
ancak sadece akış hızı azaltılırsa çıkılıp-laminar akışa dönülebilir.Bu anlamda
Türkiyede yeni ekonomi politikası kredileri daraltıp-sıkılaştırma önlemleri ile
piyasada para akış hızını azaltarak laminar sınırlara yani paranın değer
kaybını azaltmaya-enflasyonu düşürmeye çalışmak ki doğru politikadır.
1.4--Enflasyon-değer kaybı
türbülanslı ortamda akış hızının karesi ile doğru orantılı olarak artar.Ayrıca
ciddi anlamda ülke olarak ihracat vs dolara bağımlı olduğu için kurdaki artış
enflasyonu ciddi anlamda artırmakta yani kurt artışı piyasada para akış hızını
artır etki yaparak değer kaybını-enflasyonu artırmakta.Bu anlamda kurun düşük
ve sabit tutulması önceliklidir.
1.5—Formüller:
V:para akış hızı d:paranın geçtiği kanalın çapı r:para akışının yoğunluğu
m:akışın akıcılığı(örneğin
nakit:1—senet:0,6---çek:0,8---elektronik:1,2 vs)
Re:Reynolds sayısı Re<2000 akış laminar—
Re:2000-4000 arası yarı türbülans
Re>4000 akış tam türbülans
Formül….Re=Vxdxr/m
Değer kaybı-enflasyon R=CxV /d²
C=64/Re…………………..laminar
C=0.316x Re-0.25……….türbülanslı akış
1.6--paranın
akıcılığı(vizkozitesi) düştükçe yada likiditesi yüksek nakit-çek gibi takas
enstrümanlara geçildiği para akışlarında sistemin Reynolds sayısı artacaktır.
1.6.1--Bu durumda akış
laminar ise direnç düsecektir yani enflasyon(paranın değer kaybı) azalacaktır.
1.7--Paranın yoğunluğu
arttıkça reynolds sayısı artar.Laminar sınırlarda direnci(enflasyonu düşürür)
azaltır.
1.8--Paranın işlendigi alanın
çapı-piyasa derinliği arttıkça Reynolds sayısı artar.
1.9-- Normal laminar sınırlarda paranın değer kaybı (enflasyon) akış hızı ile
doğru, psikotik-türbülanslı durumlarda
Akış hızının karesi ile doğru orantılıdır.Akış hızının artması herhalükarda
piyasanın harcadığı eko enerjinin artması demektir.Bu da piyasanın para yıkımı
ile doğru orantılıdır.Ekonomi hastalıkları ile ekonomi sağlığı arasındaki sınırı para akıs hızı belirler.
1.9.1---Sağlıklı
ekonomide para hızı belirli aralıktadır(V:0….1.5 tl/sn) yada
piyasada para yıkım hızı(enflasyon) belirli aralıktadır.
1.9.2--Bu sınırı aşarsa önce
yarı türbülanslı bir bölge ardından tam
türbülansın hakim olduğu türbülanslı
bölgeye kayılır..Türbülansta direnç sadece akış hızının karesi ile doğru orantılıdır.
1.9.3—Türbülanslı akışta direnç-enflasyon-değer
kaybı Akışın yogunlugu/akıcılıgı/işlem alanı çapından bağımsızdır.Sadece akış
hızına bağlıdır.Türbülanstan çıkmak için sadece akış hızı düşürülmelidir.Bunu
sağlayan ise ekonomi literatürüne göre sadece diğer önlemlerle politika faizini
yükseltmektir.
1.9.4--Bu nedenle
enflasyonist ekonomiler psikoz ekonomisi olarak değerlendirilirse enflasyon
mücadelesinde en önemli olan para akış hızı kontrolu yani Para tabanının merkez
bankasınca kontroludur.
1.10--Piyasanın para değer yıkımı(enflasyon) dirençler-dirençlere
harcanan enerji- ile doğru vede süre ile de doğru orantılıdır.
2—Piyasada Canlılık-Enerji:
2.1—Akışkanlar mekaniğine
göre piyasada dolaşan akışnanın-paranın enerjisi ne kadar yüksek ise piyasa o
kadar canlıdır.
Piyasada dolaşan
akışkanın-paranın enerjisi
E=QxH=(V/ d²)x(64/RexV /d²)=(K/Re)x( V²/ d4)
2.2--Bu
formüle göre akış laminara doğru gittikçe-enflasyon düştükçe-akış hızı arttıkça
piyasa çapı azaldıkça-akış yoğunluğu düştükçe-akış akıcılığı azaldıkça
piyasanın enerjisi artar.artan enerji canlılık demektir.Türkiyede elektronik
bankacılık işlemleri ile akıcılık arttığı için piyasanın canlılığı
artmakta.Akış laminara kayıp enflasyonu düşürücü etki yapmakta.