Antep Fıstığı-Sağlığa
Faydaları-2:
1--Düşük glisemik indekse
sahip olan antepfıstığı potansiyel olarak diyabet riskini azaltmaktadır.
1.1--antepfıstığı türlerinin aminoasit bileşenleri içerisinde ortalama olarak sırasıyla en yüksek
5270 mg/100 g................glutamik asit,
1677 mg/100 g................ arjinin,
1522 mg/100 g................aspartik asit,
1288 mg/100 g.............. lösin,
1051 mg/100 g...............fenilalanin,
1020 mg/100 g............... serin,
1011 mg/100 g................ valin saptanmıştır
1.2—Yapılan bir çalışmaya göre incelenen antepfıstığı türlerinin ortalama yağ içeriğini %58.94 bulmuşlar, ortalama
oleik asit....................%67.30,
linoleik asit...............%17.83,
palmitik asit.............. %9.65,
stearik asit................. %2.94,
palmitoleik asit ..........%2.04 ve
linolenik asit................ %0.26 olarak saptamışlardır
1.3--Tüketilen yaklaşık 28 g antepfıstığı günlük tavsiye edilen B1 vitamininin %22’sini, B2 vitamininin %4’ünü, B3 vitamininin %12’sini,B5 vitamininin %3’ünü ve B6 vitamininin %37’sini karşılamaktadır.
1.3.1—Yapılan bir bilimsel çalışmaya göre antepfıstığının 100 g tüketilmesi ile günlük B6 vitamin ihtiyacının %85’inin karşılandığını belirtmişlerdir. Ayrıca antepfıstığı önemli miktarda lutein ve zeaksantin içeren tek sert kabuklu meyvedir
1.4--Antepfıstığının 28.35
g’daki resveratrol miktarlarının 29.65 µg/28.35 g (Kırmızı), 45.57 µg/28.35 g
(Ohadi), 40.71 µg/28.35 g (Halebi), 43.43 µg/28.35 g (Siirt) olduğu tespit
edilmiş
2--Antepfıstığı koroner kalp hastalıkları riskini azalttığı bilinen tekli doymamış yağları yüksek oranda içermesi sebebiyle önemli bir doymamış yağ asitleri kaynağıdır.
2.1--Ayrıca doymamış yağ asitlerinin
kötü kolestrolü (LDL) azalttığı bilinmektedir.Günlük 100 g antepfıstığı
tüketimi LDL kolesterolü %12 oranında düşürürken HDL kolestrolü aynı oranda yükselterek
kalp-damar hastalıkları riskini azalttığı bildirilmiştir
3--Antepfıstığı sodyum içeriğinin düşük;potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi mineral içeriğinin ise yüksek olmasından dolayı kan basıncının düzenlenmesinin yanı sıra kemik sağlığı ve gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
3.1--Ayrıca antepfıstığındaki
fosfor (P); protein, karbonhidrat ve yağların vücutta etkin olarak kullanımına
ve yeni hücrelerin meydana gelmesine yardımcı olmaktadır.
3.2--Günlük ortalama 57 g
antepfıstığı tüketiminin yaşlı bireylerde kan basıncını düşürebileceği bildirilmiştir
. Düzenli antepfıstığı tüketiminin kan basıncını düşürmesinden dolayı hipertansiyon
hastaları için önerilebileceği ispatlanmıştır
4--Antepfıstığı kardiyovasküler hastalıkların ve bazı kanser türlerinin önlenmesinde rol alan antioksidan etkisi tanımlanan Zn ve Se minerallerini önemli miktarda içermektedir. İnsan sağlığı için esansiyel olan selenyum kanseri önlemede etkilidir. Ayrıca antepfıstığında iz miktarda bulunan folat doğum kusurlarının önlenmesinde, kardiyovasküler hastalıkların azaltılmasında, hücre oluşumu ve yenilenmesinde elzem bir mineraldi
5--Antepfıstığı içerisinde bulunan E vitamininin antioksidan özelliği sayesinde Alzheimer hastalığının seyrini yavaşlattığı, bağışıklık sistemini güçlendirdiği,hücre bakımı ve yenilenmesine katkıda bulunduğu,koroner kalp hastalığı ve kanserin önlenmesinde etkili olduğu rapor edilmiştir.
5.1--Gama-tokoferolün iyi bir
kaynağı olan antepfıstığının akciğer kanseri riskini azaltabileceği
bildirilmiştir.Nisbeten yüksek miktarda gama-tokoferol içeren antepfıstığı
iltihapla ilişkili hastalıklarda yararlı rol oynamaktadır.
6--Sert kabuklu meyvelerden sadece antepfıstığında önemli miktarlarda bulunan lutein ve zeaksantin fototoksik hasardan temel dokuları korumak için antioksidan olan ve/veya mavi ışık filtresi olarak işlev gördükleri düşünülen retinada yoğunlaşmaktadır.Lutein ve zeaksantin yaşa bağlı makula dejenerasyonunun fizyopatolojisinde önemli bir faktör olarak önerilmiştir
8--Antepfıstığı tüketimi ile K vitamininin diyette daha yüksek alımı kemik metabolizmasındaki rolünün ötesinde Tip 2 diyabet , kanser ve kardiyovasküler hastalıklar gibi çeşitli kronik hastalıkların riskini azaltmaktadır.
8.1—Antepfıstığında bulunan vitamin A; kemik gelişimi, görme, üreme,büyüme, epitel dokuların sağlığı, bağışıklık sistemi ve kanseri korumada etkili rol oynamaktadır
9--Fenolik bileşikler bakımından zengin olan antepfıstığının kardiyovasküler hastalıklar ve kanser gibi serbest radikallerin aşırı üretimi ile ilişkili hastalıklara karşı koruyucu etkilere sahip olduğu bildirilmiştir.
10--Antepfıstığı reçinesinin
mide ağrısı, astım ve hemoroid tedavisinde önemli bir rolünün olduğu raporlarda
bildirilmiştir
11—Antep fıstığı erkeklerdeki
cinsel canlılığı büyük ölçüde etkiler. Çalışmalar, üç hafta boyunca günlük
olarak yaklaşık 100 gram Antep fıstığı almış olan erkeklerin erektil
işlevlerini % 50 oranında artırdığını göstermiştir
12--İçeriğindeki bakır
nedeniyle demirin vücutta kolay bir şekilde emilimini sağladığı için kansızlığa
iyi gelebilmektedir.
13--İçerdiği E, C ve B
vitaminleri böbrek ve mesane bölgesinde oluşan kumların daha rahat dökülmesini
sağlar.
14--Antep fıstığı kaynatılıp
suyu içildiğinde ise sürekli öksürüğü keser. Aynı zamanda akciğerde; sigara ve
kafein oranı yüksek olan içeceklerden kaynaklanan iltihaplanmayı hafifletir.
15-- İleri yaşlarda artan göz
hastalıklarını engellemede bile etkisi vardır. Lutein ve zeaksantin maddeleri
sayesinde göz içindeki sıvı oranını artırarak katarak oluşumunu önlerken görme
oranını çoğaltır.
Kaynak:
1--www.academicfoodjoumal.com--Antepfıstığı
(Pistacia vera L.) ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri--Abdullah Çağlar , Oktay
Tomar , Hülya Vatansever , Elif Ekmekçi-Afyon Kocatepe Üniversitesi,
Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Afyonkarahisar
2--https://www.memurlar.net/
3--https://www.milliyet.com.tr/