Ostrojen İçeren Kaynaklar-Doğum
Kontrol Hapları Balıklarda
vs Üremeyi Kesintiye
Uğratabiliyor-Göllerde-Akarsularda:
1--Kanada’da bir gölde
gerçekleştirilen bir ' deneyde, dişilik hormonu östrojene be¬lirli süre ve
dozlarda maruz kalan erkek golyan balıklarının zamanla dişilik özellikleri
geliştirerek, sonunda da üreme yeteneklerini kaybettikleri görüldü. Sonuç, bir
süre sonra populasyonun tümüyle yok olması.
1.1--“Göle östrojen atmak
nereden akıllarına gelmiş?” derseniz, doğum kontrol hapları ve bazı ilaçlarda
bulunan bu hormon, vücuttan idrarla atıldıktan sonra atıksu tesislerinden
geçmeyi başararak akarsu ve göllere rahatlıkla karışabiliyor.
2--Östrojenin balıklara
etkileri daha önce araştırılmış, ama yalnızca laboratuvarda. Sözkonusu deneyin
özelliğiyse balıkların doğal ortamlarında gerçekleştirilmiş olması. Birbirini
izleyen üç yaz döneminde göle belirli miktarda 17 a-etinilestradiol (doğum
kontrol haplarının etken maddesi) atan araştırmacılar, ilk bir-iki hafta
sonunda erkek golyan balıklarının vitellogenin adı verilen ve dişilerde
yumurtanın olgunlaşmasına yardım eden bir protein ürettiklerini görmüşler.
2.1--Balıkların geldikleri
son noktaysa, normal düzeylerin 8.000-10.000 katı. (Dişi balıklarda görülen
etki, yumurta üretiminin yavaşlaması.) Zaman içinde, erkeklerin cinsel
gelişimlerini tamamlayamadıkları, dolayısıyla üremenin neredeyse durduğu, balık
sayısının zamanla çok azaldığı saptanmış, ikinci yılın sonundaysa
araştırmacılar gölde tek bir golyan balığına bile rastlamadıklarını
söylüyorlar.
2.2--Üstelik etki yalnızca bu
türde değil, daha hafif olmak üzere başka populasyonlarda da görülmüş.
“Böylesine hızlı ve güçlü bir etki beklemiyorduk” diye açıklıyorlar. “Bunu
ciddi bir alarm olarak ele almak, ve atık sulardaki östr ojeni % 95 oranında
ortadan kaldıracak yöntemleri hızla devreye sokmak gerekiyor.”
Kaynak:Bilim ve
Teknik-Tübitak-Haziran 2007-ScienceNovv Daily News, 21 Mayıs 2007