Hipnoz-Bilgi:
1—Hipnozda kişiye kolunun uçan
balon gibi havalanacağı telkin edilir. Tüm dikkatini bu hayale yoğunlaştıran
kişi, kolunun istemi dışında hafifleyip havalanmaya başladığını hisseder.
Böylece hipnoz başlar.
1.1--Hipnotik dönemin
başlamasıyla terapist çeşitli telkinlerle kişinin tümüyle gevşemesine ve
hipnozun derinleşmesine yardımcı olur. Derin hipnoz oluşunca, önceden
kararlaştırılan terapi uygulanır. Örneğin hipnoz altındaki kişiye “sigara
zararlıdır, sigara benim hayatımı tehdit ediyor, hayatıma değer vermeliyim”
gibi sözler söyletilir.
1.1.1--Terapi tamamlandıktan
sonra yeniden gevşeme dönemine geçilir.Terapist önceden telkin ettiği bir
uyaranla (sol koluna dokunduğumda uyanacaksın vb.) hipnoz seansını tamamlar.
2--Beyinde neler olur-Hipnoza giren kişilerde yapılan PET (pozitron emisyon
tomografisi) araştırmaları, beynin dikkatle ilgili bölümü olan anterior
singulat adlı bölgesinde etkinliğin arttığını gösteriyor. Araştırmalara göre bu
sırada bilinç açık, dikkat artışı söz konuşu; bunun dışında olağandışı ya da
olağanüstü bir değişim görülmüyor.
3--Hipnozla çocukluğa
dönmek mümkün mü-Yaş geriletme,
hipnozun en çok ilgi gören alanlarından. Bu çalışmalara katılanların el
yazıları bozuluyor, çizdikleri resimler çocukça oluyor ama bazı araştırmacılar
yaş geriletme çalışmalarında kişinin gerçekten çocukluk yaşlarına gitmediğini,
o dönemleri yeniden yaşamadığını, yalnızca çocuksu davrandığını söylüyor.
3.1--Hipnoz kişinin gönüllü
olarak deneyimlediği ve isteyerek telkin altına girdiği bir süreç. Hipnozda
neye niyetlendiğiniz çok önemli ve belirleyici. Hipnozla çocukluğunuza gitmeyi
isterseniz öyle hissetmeniz, gerçekten çocukluk dönemini yaşıyormuş gibi
davranmanız mümkün.
4--Tıbbi hipnoz-Çeşitli fiziksel sorunlar ya da hastalıkların yanısıra bazı psikiyatrik hastalıklarda hipnoz temel ve yardımcı tedavi yöntemi olarak kullanılıyor. Bunlara birkaç örnek:
1--Ağrı hissinin kaldırılması
ya da ağrı eşiğinin yükseltilmesi
1.1--Ağrı duyusu, ağrılı
uyaranın ağrı sinir liflerince omurilik aracılığıyla beyne iletilmesi ve beyin
tarafından algılanmasıyla ortaya çıkıyor.Araştırmalar, hipnozda ağrılı uyaranın
sinir lifleri aracılığıyla beyne iletildiğini ama beyin
tarafından bu iletinin
algılanmadığını gösteriyor.Hipnoz sırasında aslında ağrı oluşuyor, ama hipnoz
altındaki beyin bu uyarıyı algılamıyor.
1.1.1--başta kanser ve migren
olmak üzere ağrılı hastalıklar, doğum
1.2--Aneştezik ilaç
kullanılamayan bademcik ve apandisit ameliyatları
2--Olasılıkla ruhsal
streslere bağlı gelişen yüksek tansiyon, kro¬nik bağırsak hastalıkları ve deri
hastalıkları
3--Diş çekimi ve diş
cerrahisi
4--Başta kaygı bozuklukları,
stresle baş etme, yeme bozuklukları ve tütün, alkol gibi bağımlılıkların
tedavisinde tek başına yeterli olmasa da, yardımcı tedavi yöntemi olarak
hipnozdan yararlanılıyor.
5--Tıptaki geniş kullanımına
karşın hipnoz kesinlikle “mucizevi” bir yöntem değil. Tütün bağımlılarıyla
yapılan araştırmalar, hipnozla bağımlılık tedavisinde 1 yıllık başarı oranının %
20-30 düzeyinde olduğunu gösteriyor.
5.1--1988’deAdictive
Behaviours dergisinde yayımlanan bir çalışmasında J. M. Williams, tek seanslık
hipnozla sigarayı 1 yıl bırakma oranını % 33 olarak bildiriyor.
5.2--Son zamanlarda
Türkiye’de hastaların en yoğun istismara uğradığı rahatsızlıklardan biri olan
vajinismus tedavisinde hipnozun etkinliğini kanıtlayan nitelikli, kontrollü
bilimsel çalışma yok. konuda yapılmış
bilimsel yayınlar için pubmed taraması yapıldığında 1965’ten bu yana sadece 12
bilimsel araştırma yapıldığı görülüyor. Bu araştırmaların tümünde vajinismus
tedavisinde hipnozla kayda değer başarı elde edilmediği saptaması var.
6--Doktorlar ve özellikle
psikiyatrlar hipnozun gerçek değerini ve kullanım alanını bildiklerinden
belirli hastalarda ve ancak gerekirse kullanıyorlar.
Hipnoz ne mucizedir ne de
başlı başına bir tedavi yöntemi. Nörobiyolojisi iyi araştırılmış bu fenomen,
ehil ellerde tedavide kullanılan yardımcı yöntemlerden biri sadece.
7--Kimse istemeden, zorla ya
da farkında olmadan hipnoza sokulamaz. Hipnoz olabilmek için kişinin istemli,
gönüllü olması gerekir. Hipnoz, hipnoza girecek kişinin edilgen değil etkin olduğu
bir süreç.
8--Hipnoz sırasında kişinin
bilinci tümüyle telkin altına girmez. Kendisini hipnoza sokan kişinin
söylediklerini duymakla kalmaz, onları yorumlar da. Bu yüzden hipnoz altında
anlatmak istemediği, toplumsal ya da ahlaki açıdan uygun görmediği hiçbir şeyi
anlatmaz ve yapmaz. Kelimenin tam
anlamıyla aklınıza yatmayan, hipnoz altında değilken yapmayacağınız bir eylemi
hipnoz altında da yapmazsınız.
9--Beynini Yıkarlar-Bu ancak
kötü bir Hollyvvood filminde gerçekleşebilir. Hipnoz sonrası telkinler ancak
kişinin istemiyle kabul edebileceği talimatlar olabilir. Örneğin, ne zaman
sigara içmek istesem aklıma sağlığımı korumalıyım düşüncesi gelsin.
10—Uyanamazsın-Hipnoz uyku
olmadığından böyle bir durum mümkün değil.
Kaynak:NTV Bilim-Şubat 2011