Gübre Yerine Mantar:

1--Bitkilerin birçoğu toprak altında mantarlarla simbiyozdan yararlanırlar. Bitkilerin kökleri ve bu organizmalar arasında mikoriza (mantar-kök) oluşur. Bitkiler bu mantarlar sayesinde topraktan azot ve fosfor gibi daha fazla besleyici madde alabilirler.

2--Mantarlardan yararlanan bitkiler buna karşılık olarak mantarları fotosentezle ürettikleri karbonhidratlarla beslerler. Fakat ne var ki günümüzde birçok ekin bu simbiyoz yetisini kaybetmiş durumda. On yıllardır devam eden yetiştirme süreçleri nedeniyle kimi tahıl türleri artık mantar üzerinden çok az besleyici madde alabiliyorlar; bu yüzden de gübreye ihtiyaç duyuyorlar.

3--Araştırmacılara göre iklim değişimi de bu simbiyozları olumsuz etkiliyor. Leeds Üniversitesi’nden Tom Thir- kell mantar ve buğday arasında karşılıklı alışverişin hangi türlerde ne kadar iyi işlediğini ve atmosferde daha fazla C02 bulunmasının besleyici madde alımı üzerindeki etkileri öğrenmek amacıyla araştırmalar yaptı.

3.1--Bunun için de günümüzde ekilen üç buğday türünün (Skyfall, Avalon ve Cadenza) köklerine mikoriza mantarlarının yerleşmelerini sağladı. Araştırmada sadece günümüzdeki C02 yoğunluğu değil, 2100 için tahmin edilen C02 yoğunluğu da dikkate alındı.

3.2--Sonuçlar üç buğdayın simbiyozdan farklı oranlarda yararlandıklarını gösterdi. Mesela karbonhidratlardan en fazla yararlanan Skyfall türü oldu. Bu buğday türü Avalon türünden 570 kat ve Cadenza türünden 225 kat daha fazla fosfor aldı.

3.3--Daha fazla C02 bulunması halinde besleyici madde alımında üç türde de herhangi bir değişiklik olmuyor. Araştırmacılar bu yüzden tahılların, gelecekte atmosferde daha fazla sera gazı bulunması halinde bile mikoriza mantarlarından yararlanabileceklerini söylüyorlar.

3.3.1--Bu da yararlı mantarlarla simbiyoz yapabilen tahıl türlerinin yetiştirilmesinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

3.4--Sonuçta daha az gübre kullanımı çevreye de iyi gelecektir. Nitekim mineralli gübreler iklim değişimini tetikle- dikleri gibi yer altı sularını da kirletiyorlar diyor araştırmacılar.

Kaynak:Carbon for nutrierıt Exchange between arbuscular mycorrhizal fungi and wheat varies according to cultivar and changes in atmospheric carbon dioxide concentration, Global Change Biology, 23.10.2019.