MAKALELER / Baharat-Baharatlar-Sağlığa Faydaları





Baharat-Baharatlar-Sağlığa Faydaları:

 

1--KÖRİ (Ing .: Curry, Alm.: Curry, Fra.: Curry)

1.1--GENEL Genellikle zerdeçal, sarımsak tozu, tatlı toz kırmızıbiber, kişniş, kimyon, tarçın, çemen, zencefil, karabiber, hardal ve muskatdan oluşan Hint kökenli bir baharat karışımıdır.

 

2--KÜÇÜK HİNDİSTAN CEVİZİ (Lat: Myristica fragrans, Ing.: Nutmeg,

Alm.: Muskatnuss, Fra.: Noix de muskade)

 

2.1--GENEL Diğer bir adı da muskattır. Acımsı bir tadı, olduğundan çok küçük miktarlarda kullanılır. Uçucu yağ ve aromatik bir madde taşır. Lezzet verici değeri yanında dahilen gaz giderici, haricen romatizma ağrılarını hafifletici etkisi vardır.

 

3--KUŞ ÜZÜMÜ (Lat: Vitis vinifera var corinth, Ing.: Currant, Alm.: Korinthe) YÖRESEL ADLARI Çoban üzümü, İt üzümü.

3.1--GENEL Pilav, dolma içleri ve bazı tatlılarda kullanılır. Kuş üzümü, glikoz taşıdığından besleyici değeri yüksek bir meyvedir. Özellikle hazım sistemini ve karaciğeri destekler.

 

4--MAHLEP (Lat: Prunus mahaleb, Ing.: Mahalep, Alm.: VVeichselkirsche,

Fra.: Prune odorante)

YÖRESEL ADLARI Endürüz, İdris ağacı, Kokulu kiraz ağacı, Melem.

 

4.1--GENEL Yabani vişne tanelerinin çekirdeğinden elde edilen tohumdur. Özellikle keklerde, çöreklerde, kuru pastalarda kullanılır. Yağ ve kumarin taşıyan mahlep tohumunun, idrar arttırıcı, kuvvet verici ve balgam söktürücü etkileri vardır. Ayrıca boya endüstrisinde kullanılır.

 

5--MAYDANOZ (Lat: Petroselinum sativum, Ing.: Parsley, Alm.: Petersilien,

Fra.: Persil)

 

5.1--GENEL Her türlü salata ve yemekte kullanılır. Maydanoz, uçucu yağ, flavanoitler, kumarin, A, C, E vitaminleri ve demir taşır. Bu nedenle taze yapraklar iyi bir vitamin kaynağı ve idrar arttırıcıdır.

 

6--NANE (Lat: Mentha piperita, Ing.: Peppermint, Alm.: Pfefferminze,

Fra.: Menthe poivree)

YÖRESEL ADLARI Biberiane, Fülfülinane, Bahçe nanesi, Kara nane.

 

6.1--GENEL Kokusu özel ve kuvvetli, tadı ise baharlı ve serinleticidir.

Özellikle salatalarda ve bazı harçlarda kulanılır. Uçucu yağ, flavanoitler, fenolik asitler ve triterpenler taşıyan nane, bulantı kesici, terletici ve haricen antiseptiktir.

 

7—Çemen-Çemenin tohumu alındıktan sonra geriye kalan kısmın toz haline getirilmesiyle elde edilen üründür. Kahvaltılık baharat olarak bilinir. Çorbalara değişik lezzet ve tatlar vermek için kullanılır.

Pastırmanın üzerine sürülen "çemen" isimli karışımın ana maddesidir.

Poy; alkaloitler, saponinler, flavanoitler, müsilaj, protein, sabit yağ, vitamin ve mineraller taşır. Bu nedenle iyi bir iştah açıcıdır. Anne sütünü arttırıcı ve şeker düşürücü etkileri de vardır.

 

8--SAFRAN (Lat: Crocus sativus, ing.: Saffron, Alm.: Safran, Fra.: Safran) YÖRESEL ADLARI Zağferan, Safran çiçeği, Safran çiğdemi.

 

8.1--GENEL Soğanlı bir bitki olan safranın stigmalarının -yani dişi üreme organlarının- üst kısımlarının kurutulmuşudur. Safran portakal kırımızısı bir renkte olmasına karşın kullanıldığı yemeğe sapsarı bir renk verir. Bazı balık ve deniz mahsûlleri yahnilerinde pilavlarda ve sütlü-pirinçli tatlılarda kullanılır. Çok pahalı olduğu için bazen yerini zerdeçala bırakır. Uçucu yağ, sabit yağ ve glikozitler taşır. Uçucu yağından dolayı sinir sistemi uyarıcısıdır. İştah açıcı, adet söktürücü etkilere sahiptir. Koku ve renk verici olarak kullanılır.

 

9--SUMAK (Lat: Rhus coriaria, ing.: Sumach, Alm.: Sumach, Fra.: Sumac)

 

9.1--GENEL Toz haline getirilerek kullanılmaktadır. Ekşimsi bir tadı vardır. Kebaplara ve bazı salatalara ekşilik vermek için kullanılır. Sumak, yüksek miktarda tanen ve mirsetin taşır. Anjinde, gargara halinde kullanılır. İshal kesici etkisi vardır.

 

10--SUSAM (Lat: Sesamum indicum, İng.: Sesame, Alm.: Sesam, Fra.: Sesame) YÖRESEL ADLARI Süsen

10.1--GENEL Türk mutfağında simit gibi çeşitli hamurlu yiyeceklerde kullanılır. Uzak Doğu'da ise etlere tat vermek üzere yemeklere katılır. İçerdiği yağ doymamış yağ asitleri, protein, vitamin, folik asit ve mineraller taşır. Bu yağın, yüksek besleyici değeri olduğu gibi kozmetikte, parfümeri tekniğinde ve eczacılıkta geniş kullanım alanları vardır.

 

11--TARÇIN (Lat: Cinnamomum zeylanicum, ing.: Cinnamomum, Alm.: Zimt, Fra.: Canelle)

YÖRESEL ADI Darçın.

11.1--GENEL Bazı pasta, kek, bisküviler ve sütlü tatlılarda ayrıca boza, salep gibi içeceklerde kullanılmaktadır. Tarçın, uçucu yağ, müsilaj, tanen, şeker ve nişasta taşır. Bu özellikleriyle, gaz giderici, antiseptik, spazm çözücü, ısıyı arttırıcı etkilere sahiptir. Parfümeri sanayiindeki yeri önemlidir.

 

12--TAVUK BAHARATI (İng.: Chicken seasoning, Alm.: Hühnerwürze)

GENEL Tüm tavuk yemekleri için tavsiye edilir. Kekik, tatlı toz kırmızıbiber, soğan granül, sarımsak tozu ve karabiberden oluşan bir baharat karışımıdır.

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 88

Eklenme Tarihi : 03.05.2023

Önceki sayfaya geri dön.