Küresel Isınma- Okyanusların ve Permafrostun Küresel Isınmaya Etkisi Beklenenden Az Olabilir:

1--Bugün permafrostta ve okyanuslarda hapsolmuş karbonun gelecekte metan hâlinde atmosfere karışma ihtimali çevre açısından çok büyük bir tehdit olarak görülüyor. Ancak Rochester Üniversitesinden bir grup araştırmacının yaptığı bilimsel çalışmalara göre, durum zannedildiği kadar vahim olmayabilir.

2--Araştırmacılar küresel ısınmanın devam etmesi durumunda atmosfere karışacak metan miktarı hakkında bir fikir edinmek için, 8000-15.000 yıl önce Dünya son buzul çağından çıkarken atmosferin bileşiminde yaşanan değişimlere bakmışlar. Bu amaçla Antarktika'daki Taylor Buzulu'na sondaj yaparak farklı derinlikteki katmanlardan örnekler almışlar. Bu örneklerin içinde hapsolmuş baloncuklarda buzulların oluştuğu zamanlardaki atmosferden kalma hava var.

2.1--Farklı örneklerin yaşı karbon-14 izotoplarının oranına bakılarak tarihlendirildiğinde, gelecekte permafrostta ve okyanuslarda serbest kalması muhtemel metanın küresel ısınmaya önemli oranda katkıda bulunmayacağı sonucuna varılmış.

2.2--Çünkü elde edilen sonuçlar, Dünya son buzul çağından çıkarken permafrostta ve okyanuslarda serbest kalan metanın büyük kısmının atmosfere karışmadığını gösteriyor. Bu durum çeşitli “doğal tamponların” varlığına bağlanıyor. Permafrostta ve okyanuslarda serbest kalan metan, büyük olasılıkla, henüz atmosfere ulaşamadan mikroorganizmalar tarafından tüketilerek başka maddelere dönüştürülüyor.

2.3--Bu süreçlerin bazen karbondioksit gibi başka sera gazlarının şahmıyla da sonuçlanması mümkün. Ancak metan, karbondioksit ve su buharı ile karşılaştırıldığında çok daha etkin bir sera gazıdır. Örneğin bugün atmosferdeki karbondioksit derişimi yaklaşık 400 mg/L'dir ve atmosferdeki gazların sebep olduğu sera etkisinin yaklaşık %9-26’sı karbondioksitten kaynaklanır.

2.4--Atmosferdeki metan derişimi ise sadece 1,8 mg/L olmasına rağmen metanın sera etkisine katkısı %4-9 düzeyindedir.

3--Dolayısıyla elde edilen sonuçlar, sıcaklıkların artmasıyla beraber permafrostun ve okyanusların küresel ısınmaya yapacağı katkının daha önceleri zannedildiği kadar büyük olmayacağına işaret ediyor.

Kaynak:Bilim ve Teknik-Temmuz 2020- Dr. Mahir E. Ocak