Karbon Salınımını Azaltma
Uygulamaları-Potansiyeller:
2050’ye gelindiğinde sera
gazı salmalarında kümülatif olarak azaltma:
1--Yıllık bitkilerle ağaçlan
aynı arazide bir arada yetiştirmek……..................17,2- 37 GtC02
2-- kompost uygulaması, örtücü tarım bitkileri
yetiştirmek, dönüşümlü ekim yapmak, yeşil gübreler kullanmak, toprağı sürmemek
ya da daha az sürmek ve organik üretim……………………23.2—32.4 GtC02
3-- Tahrip olmuş ve terk edilmiş tarım alanlarını tanm
ürünü ya da yerel bitki örtüsü yetiştirerek restore etmek…………….......................................................................................................…………14,1-30,8
GtC02
4—Kontrollü
Otlatma…………………………...............................................................………16,6-27,9 GtC02
5-- düşük metan salimli pirinç üretimine geçmek…..............................................…...14-26,1
GtC02
6-- Çiftçilerin tarımsal sistemlerde faydalanılan azotlu
gübreleri daha kontrollü kullanması……………………………………...............................................................................….…1,8-2,7 GtC02
7-- Tarım arazilerinde dönüşümlü ekim yapılması, örtücü
ekinler yetiştirilmesi ve tarlaların daha az sürülmesi……………...........................................................................................................………...17,4 GtC02
8-- Fıskiye ya da damla sulama gibi teknolojiler
kullanılarak tüm dünyada sulama sistemlerinin geliştirilmesi…………………..........................................................................................................1,3-2,5
GtC02
9-- Elektrikli araç edinme oranının 2050’ye gelindiğinde
%16’ya çıkması………10.8-52.4 GtC02
10-- Araç paylaşımının %10’dan %15’e yükselmesi................................................….6,9-29,5 GtC02
11-- toplu taşıma kullanımı 2050’ye gelindiğinde %40’a
yükselirse………………6,6-26,5 GtC02
12--140 milyonun üzerinde iş
amaçlı uçak seyahati yerine uzaktan toplantı yapılırsa 2050’ye
gelindiğinde……………………..........................................................................................……2,0-17,2 GtC02’ye
13-- hibrit araç¬ların pazar payı %6’ya ulaşabilirse,
hâlihazırda kullanılanlara eklenecek 550 milyon hibrit otomobil sayesinde
karbondioksit şahmında……………………………………………..…4-15,7 GtC02
14-- Bisikletle yapılan kent içi yolculukların mevcut %5,5
oranı küçük bir artışla %7,5’e çıksa, 2050’ye gelindiğinde………................................................................................................................…….2,3-11.4 GtC02
15-- arabayla yapılan seyahatlerin %5’i yürüyerek yapılmaya
başlansa 2050’ye gelindiğinde………………………………..........................................................................…………….2,9-11,1 GtC02
16-- Elektrikli bisikletlerle katedilen yol 2014’te 400
milyar kilometreden 2050’ye gelindiğinde 2 trilyon kilometreye ulaşsa….....................................................................................................................….1-7,1
GtC02
17-- Öncü şehirlerde tüm malzemelerin geri dönüştürülmesi
%65’i aşan oranlara ulaştı, dünya ortalaması bu orana ulaşırsa 2050’ye
gelindiğinde…………………………….................................………………3,7- 5,5 GtC02
18-- Küçük rüzgâr türbinleri dünya çapındaki elektrik
üretiminin %1’ini karşılamaya başlarsa 2050’ye gelindiğinde……..................................................................................................................................…….0.2 GtC02
19—Diğer Çabalar:
1—Ağaçlandırma:Bir doğu Afrika ülkesi olan Etiyopya, Birleşmiş Milletler’in de yardımıyla, bir günde 350 milyon ağaç dikerek dünya rekoru kırdı.Daha önceki rekor, günde 49 milyon 300 bin ağaçla Hindistan’a aitti. Yüz yıl önce Etiyopya’nın yüzölçümünün % 35’i ormanlık arazi iken 2000’lerin başında bu oran % 4’e düşmüştü. Başta fosil yakıt yakılması olmak üzere değişik insan etkinlikleriyle ortaya çıkan karbondioksiti emecek ağaç kalmadığından ülke yöneticileri paniklediler ve ağaçlandırma seferberliği başlattılar
2—Elektrikli Kamyonlar-Avrupa Birliği içinde çalışan kamyonların fosil yakıtlardan elektrik ve hidrojene geçmesi halinde, 2050’ye kadar 11 mil¬yar varil petrol tasarruf edilebileceği hesaplandı.. Ağır vasıtalar, trafik¬te yüzde 5’lik bir pay oluştursalar da egzoz emisyonunun %22’sinden sorumlular. Hiçbir şey yapılmazsa 2030’a kadar emis-yonlar yüzde 10 daha artacak .Emisyon tersine çevrildiğinde 2015’te 800 ton olan karbondioksit emisyonu, 2050’de 102 tona indirilebilecek. Aynı çalışmaları ABD de yürütüyor. Ülkenin yiyecekten ev eşyasına kadar ihtiyaçlarının % 71’i tırlarla karşılanıyor.
3—Elektrikli Uçaklar:Sürdürülebilir hava taşımacılığı, gerçeğe bir adım daha yaklaştı. Almanya’da hidrojenle çalışıp atmosfere sadece su buharı salan uçaklar yakın bir gelecekte kullanılmaya başlanacak.Boeing 747 veya Airbus A380 büyüklüğünde uçaklara yakıt hücreleri konamayacak. Ama kısa mesafede sefer yapacak orta boy uçaklar, gelecek vaat ediyor.
4—Hidrojenle Çalışan Tren:Avrupa’nın demiryolları yapımcısı Fransız Als- tom
şirketi, dünyanın hidrojenle çalışan ilk treninin, Almanya’da hizmete girdiğini
açıkladı. Ülkenin Aşağı Saksonya eyaletinde hizmete konan iki model, hidrojen
oksijen karışımından üretilen elektrik enerjisiyle çalışıyor. Son derece sessiz
ve zararlı emis- yonsuz çalışan trenler, saatte 140 km hız yapabiliyor.
Trenler, aralarında ortalama 100 km mesafe bulunan hatlarda yolcu taşıyor.
5—Elektrikli Otomobiller:Elektrikli otomobillerin pazar payı 2017’den 2018’e
iki kat birden arttı. Yüz binlerce elektrikli otomobil sahibi, işine ya da
alışverişe, sessiz, çevreyi kirletmeyen, ucuz enerjili otomobiliyle gidiyor. Sahipleride
akşam da fişe takıp şarj süresini uykuda geçirmenin keyfini yaşıyor.
19.2-- Environmental Research Letters dergisinde 7000 kadar
araştırma sonucunu bir araya getirerek açıkladılar. Araştırmacılar iklimi
korumaya ve iklim dönüşümünü yavaşlatmaya yarayacak 771 önlem buldular.
19.2.1--Ulaşım alanında,
araçsız yaşam tarzı, elektrikli araçlara geçiş ve uzun mesafe uçuşlarının
azaltılması, en yüksek C02 tasarruf potansiyeline sahip önlemler listesinde en
üst sıralarda. Analize göre kişi başına ve yılda tahmini 1,7 ton C02 tasarruf
ediliyor.
19.2.2--Vegan beslenme
biçimiyle de kişi başına yaklaşık olarak bir ton daha az C02 üretiliyor. Ayrıca
yiyeceklerin daha verimli pişirilmesi ve soğutulması da C02 tasarrufunda az da
olsa etkili olabilir diyor araştırmacılar.
19.2.3--Yenilenebilir
enerjilere geçiş ile 1,7 ton ve
19.2.4--binaların yalıtımı
sayesinde de 0,9 ton C02 tasarruf edilebileceği söyleniyor.
19.2.5--Tüm önlemler bir
arada ele alındığında ise kişi başı yılda 9,2 ton daha az C02 üretilebilir
diyor uzmanlar.
19.2.6--Karşılaştırma için:
Ortalama bir Kuzey Amerikalının ekolojik ayak izi 13,4 ton, bir Avrupalının 7,5
ton ve bir Afrikalınınki ise yaklaşık olarak 1,7 tondur.
Kaynak:Bilim ve
Teknik-Tübitak