Acıbiber-Acı Yemenin
Sağlığa Etkileri-Faydaları:
1--Acı tüketimi, kültürel bir
özellik olup ülkeler arası büyük farklılıklar gösterebiliyor. Tayland,
Filipinler, Hindistan ve Malezya, baharat ve acı kullanımının en çok olduğu
ülkeler. İsveç, Finlandiya ve Norveç ise listenin sonundaki yer alıyor.
Türkiye’de bu listede oldukça yukarılarda bulunuyor. Ülkemizde günde ortalama
86,5 gram acı biber tüketiliyor.
2--Peki acı yemek sağlığımızı
nasıl etkiliyor?Bu kritik soruya yanıt olarak, geçtiğimiz yılın Aralık ayında,
Amerikan Kardiyoloji dergisinde İtalyan araştırmacılar, acı tüketiminin sağlık
ve özellikle ölüm riski üzerindeki etkilerini gösteren yeni bir çalışma
yayımladı. Çalışmada yer alan 23.000 denek, ortalama 8 yıl boyunca takip
edilmişlerdi.
2.1--Çalışma sonucunda,
haftada 4 veya daha fazla öğünde acı tüketenlerde, acıyı hiç tüketmeyen ya da
nadir tüketenlere göre, tüm nedenlerden ölüm riskinin yaklaşık %23 azaldığı
gösterildi.
2.2--Kalp hastalıklarına
bağlı ölüm riski %34 daha düşüktü. Acı tüketiminin kansere bağlı ölümler
üzerindeki etkisi ise gösterilemedi.
2.3--Düzenli acı biber
tüketiminin kalp hastalıkları ve inmeye bağlı ölüm riskini azalttığı ve bu
etkilerin özellikle hipertansiyon hastası olmayanlarda daha belirgin olduğu
belirtildi.Aslında bu makale, acı yemenin sağlığımız üzerine etkileri ile
ilgili ilk çalışma değil.
3--2015 yılında British
Medical Journal’da Harvard Üniversitesinden Çinli bir araştırmacının yaptığı
başka bir çalışma yayınlanmıştı. Bu çalışmada Çin’de 10 farklı bölgeden 30-70
yaş arası yaklaşık 500.000 kişinin acı yeme alışkanlığı sorgulanmış ve 7
senelik takip süresi boyunca acı yiyen ve yemeyenlerin kanser ve kalp
hastalığına bağlı erken ölüm oranları karşılaştırılmıştı.
3.1--Çalışma sonucunda
haftada 6 veya 7 defa acı yiyenlerde: haftada 1
veya daha az acı yiyenlere
göre tüm nedenlere bağlı ölüm oranının 14%; kalp hastalıklarına bağlı ölüm
oranının ise %22 daha düşük olduğu gösterilmişti.
4--Tabii ki bu çalışmaların
gözlemsel çalışmalar olduğunu, diğer risk faktörleri olabildiğince dışlanmış
olmasına karşılık acı yemenin dışında birçok farklı etkenin de sonucu
etkileyebileceğini unutmamak gerekiyor.
4.1--Acı yemenin vücut
üzerindeki olumlu etkilerinin acı biberde bulunan kapsaisin molekülü ile
ilişkili olduğu biliniyor. Acı yemeklerle alınan bu molekülün, öğün başına
50-100 kalori daha fazla harcamamıza neden olduğu bildiriliyor. Kapsaisin’in,
bazal metabolizma hızını uyararak ve yağ yakımını kolaylaştırdığı, kilo vermeye
yardımcı olduğu da iddia ediliyor.
4.2--Acı yiyeceklerin
Kapsaisin derivesi olan ve fenol adı verilen moleküller içerdiği ve bu grup
moleküllerin anti- inflamatuar etkisinin olduğu bildiriliyor. Bu etki nedeniyle
bazı burun spreylerine kapsaisin ekleniyor ve bu durum kronik burun akıntısı ve
tıkanıklığının tedavisine yardımcı oluyor.
5--Acı biber ayrıca B1, B2, C
vitamini ve antioksidan da içeriyor. Bünyesindeki karetonoid pigmentleri ise
görme yeteneğimiz ve bağışıklık sistemimizin çalışmasına katkı veren ve havuçta
bulunan alfa ve beta-karoten ile benzerlik gösteriyor. Özellikle sıcak iklime
sahip bölgelerde acı ve baharatlı yiyeceklerin daha çok tüketildiği biliniyor.
Acı ve baharat insanı terleterek buharlaşma nedeniyle vücudu serinletip ısı
dengesini koruyor.
6--Acı biberde bulunan
Kapsaisin’in beyinden endorfin hormonu salgılanmasını arttırdığı ve buna bağlı
olarak vücutta iyilik halinin oluştuğu ve acı hissini azalttığı da
belirtiliyor. Hatta bu özelliği nedeniyle sedef, romatoid artirit ve nöropati
gibi birçok dermatolojik ve romatolojik hastalıkta, ilaçların ve kremlerin
içine ekleniyor.
7--Ayrıca acı biberde bulunan
Kapsaisin molekülünün prostat, pankreas ve deri kanserinin tedavisinde
kullanılabileceğini destekleyen çalışmalar da var.
8--Acı yemenin genel olarak bir
zararı yok ancak aşırı tüketimi tansiyon ilacı veya kan inceltici ilaçlarla
etkileşime yol açabilir. Ayrıca aşırı miktarda fazla tüketiminin bulantı,
kusma, karın ağrısı veya yakıcı tarzda ishale neden olabiliyor.
8—Yorum:Orta vs az Acı yemek
sağlığa faydalı olabilir.
Kaynak:HBT-Mustafa Çetiner