Yiyeceklerin Korunmasında
Tuz Ve Şekerin Rolü:
1--Tuz (genellikle sodyum
klorür) ve şeker (genellikle sakkaroz), yiyeceklerin bozulmasını önlemek için
mikropların gelişimini çeşitli şekillerde engeller.
Şeker ve tuzun en belirgin
etkisi, besinleri susuz bırakan basit osmozdur.
1.1--Osmoz sırasında katı
veya eriyik halinde bulunan tuz veya şeker, temasta bulunduğu besin maddesinin
içerdiği tuz ve şeker ile kendisi arasında denge kurmak ister. Bu eylemin
yiyeceğin içerdiği suyu dışarı çekmek ve bunun yerine tuz veya şekeri doldurmak
gibi bir etkisi vardır.
1.2--Sonuçta, su faaliyeti
azalır. Yiyeceğin su faaliyeti, mikropların üremesi ve yaşaması için gerekli
olan serbest su moleküllerinin ölçümüdür.
2--Pek çok taze yiyeceğin su
faaliyeti 0.99’dur. Oysa pek çok bakterinin gelişmesini durdurmak için gereken
su faaliyeti kabaca 0.91’dir. Mantar ve küfler, daha az miktardaki su ile
hayatta kalabilir.
3--Mikroorganizmaların, tuz
veya şekerin meydana getirdiği su içeriğindeki azalmaya karşı gösterdikleri
direnç büyük ölçüde farklılık gösterir. Hastalıklara neden olan bakterilerin
pek çoğu su faaliyetinin, 0.94'ün altında olduğu (sodyum klorür yoğunluğunun
yaklaşık % 10 civarında seyrettiği durumlarda) koşullarda gelişemez.
4--Tuz ve şeker yiyeceklerin
susuz kalmasının yanı sıra mikrobun enzim faaliyetine müdahale eder ve DNA
moleküler yapısını zayıflatır. Şeker, ayrıca diğer organizmaların artışından
kaynaklanan anti-mikrobiyal bileşimlerin birikimini artırarak da dolaylı bir
koruma sağlar.
Kaynak:HBT