Kompost Nasıl Yapılır:
1--Humus ve gübre olarak
kullanılan kompost en yararlı permakültür uygulamalarından biri. Üstelik yapımı
da kolay!
1.1--İdeal olarak kompost karışımında % 30 azot, % 70 karbon bulunmalı.Karbon için kuru ve kararmış bitkiler ile karton, kâğıt gibi malzemeler kullanılabilir. Azot en çok baklagillerde bulunur.
1.2--Ancak kompost yapımı
için kullanacağınız azotu, içerisinde klorofil bulunan her şeyden (yaprak, ot
gibi) ve mutfağımızdan çıkan organik atıklardan elde ediyoruz. Bunun için her
türlü yiyecek atığını kullanabilirsiniz. Pişmiş yemek atıkları (soğuk olarak),
bozulmuş yemekler, ekşimiş süt, peynirler, ekmek ve akla gelebilecek her türlü
atık kompost için uygundur.
1.2.1--Yalnız et, tavuk,
balık gibi ürünler, istenmeyen kokulara yol açabilir. Bu tip ürünleri kompost
yapımında kullanmaktan ziyade toprağa gömmek daha doğru.
1.3--Kompostun hızlıca oluşabilmesi için tüm atıklar ince ince doğranmalıdır.İdeal bir kompost kutusu yaklaşık 1 m3 olmalı. Bundan daha küçük bir kutu da kullanılabilir, ancak kompost oluşma süreci uzar. Kutuya yaptığınız her azot ve karbon eklemesinden sonra karışımı döndürüp havalanmasını sağlamalısınız.
1.4--Ayrıca, içerisindeki
malzemeyi sürekli nemli tutmak için gerektiğinde su eklenmeli. Kompost
yapımında hava/su dengesini sağlamak çok önemli.
1.5--Kutunun içerisinde
yeterince nem olmalı ama karışım asla çok ıslak olmamalı.Kompostun hazır
olduğunu anlamak için burnunuza güvenin. Komposttan yayılan koku temiz bir
toprak kokusu gibi olmalı, burnumuzu asla rahatsız etmemeli.
1.6--Kompost yapımında
karşılaşa-bileceğimiz belli başlı üç problem bulunuyor:
1--Kompost lağım gibi
kokuyor. Çözüm: Karışıma karbon veya hava eklenmeli.
2--Kompostta çürüme
başlamıyor. Çözüm: Nedeni kompostun içerisinde çok hava ve karbon olmasıdır. Karışıma
azot veya su katılmalı.
3--Kompost amonyak kokuyor.
Çözüm: Karışımda çok fazla azot bulunuyor. Karbon eklendiğinde sorun
çözülebilir
2--Solucan Kompostu-Bu kompostu yapmak için öncelikle bulabildiğiniz bir
toprak parçasından kırmızı gübre solucanları (Eisenia foetida) toplamanız
gerekiyor. Solucan dendiğinde akla ilk gelen uzun, tombul solucanlar bu işlem
için kullanılamıyor.Zira toprakta esas ayrıştırma işlemini gerçekleştirenler
kırmızı gübre solucanlarıdır.
2.1--Bu kompost için en az iki
adet kovaya ihtiyacınız var. Kovalardan bir tanesinin altına 100 kadar delik
açın ve diğer kovanın üzerine yerleştirin. En üstteki kovanın içerisine yiyecek
artıklarını koyun ve üstüne solucanları bırakıp üzerini ıslak gazete
kâğıtlarıyla kapatın. Yiyecek atıkları ayrışmaya başladığında ortamın sıcaklığı
artar. İşte bu noktada ıslak gazete kâğıtları, solucanlar için bir sığınak
görevi görür ve üremeleri için elverişli bir yer hazırlar
2.2--Solucan kompostu
yaparken dikkat etmeniz gereken en önemli husus solucanları canlı tutmak. Bunun
için kovaların yanlarına hava delikleri açmayı ihmal etmeyin. Altına ve
yanlarına delikler açtığınız üçüncü bir kovayı ikinci kovanın üstüne
yerleştirebilir ve burada da ayrı bir üretim yapabilirsiniz. Solucanlar bir
kovada işlerini bitirdiklerinde hiç beklemeden üstteki kovaya geçerler.
2.3--Solucan kompostundan iki
şekilde faydalanılabilir. Birincisi, solucanların işinin bittiği kovalardaki
kompost, toprak olarak kullanabilir. İkincisi, en alttaki kovada biriken
kompost çayı sulandırılarak bitkilere gübre olarak verilebilir.