MAKALELER / ISS de Yaşam





ISS de Yaşam:

 

1--28 bin kilometrelik ortalama bir hızla Yer’in etrafında a dolanırken, bir gün boyunca 16 a günbatımı görebilen astronotlar, her sabah 6’da kalkarak periyodik kontrollerin ardından günde 10 saat çalışıyorlar.

 

2--Uzay istasyonunda zaman zorlu çalışmalar ve biyoloji, fizik, astronomi, meteoroloji gibi alanlarda yaptıkları karmaşık bilimsel deneylerle dolu geçiyor.

 

3--Yorucu bir iş günün ardından iyi bir uyku gibisi yoktur. Yeryüzünde olduğu gibi uzayda çalışan insanlar da gece yatıp ertesi sabah tekrar işbaşı yapıyorlar, yine de bazı farklılıklar var. Uzay istasyonunda yukarı veya aşağı olmadığından, astronotlar yerçekimsiz ortamda istedikleri yönde uyuyabilirler.

 

3.1--Ancak uyurken yüzerek bir yere çarpmamaları için bir koltuğa yada duvara kendilerini bağlamaları gerekiyor. Genellikle duvara sabitlenmiş özel tasarım uyku tulumlarının içerisine girerek, ayakta dikey konumda sekiz saat uyuyorlar. Uyku kabinlerinde uykuya dalmadan önce veya sabah uyandıklarında Dünya’yı seyredebilecekleri bir pencere oluyor.

 

4--ISS’de astronotlar için özel hazırlanmış tuvalet ve banyo sistemi; dondurulmuş, kurutulmuş, toz gıdalar ve sürekli kaslarını çalıştırmak için egzersiz aletleri de bulunuyor.

 

4.1--Ağırlıksız ortamın en zor yanı hareketlerinizi ve yaptıklarınızı kontrol etmek. Astronotlar için düzenli egzersizler şart aksi halde ağırlıksız ortam gereği daha az kullanıldığından kaslarda erimeler başlıyor ve kemikleri zayıflıyor.

 

5--ISS’de herşey yeryüzü kaynaklarından bağımsız yapılmak zorunda. Enerjisini Güneş’ten, oksijeni ise suyun elektrolizini yapan yaşam destek sistemlerinden karşılıyor.

 

5.1--Astronotlar terledikleri ve nefesleri alıp verdiklerinde kabin içerisinde oluşan nemi ve atık sıvıları geri dönüştürerek içme suyu elde ediyorlar. Hiçbirşey yeterince geri dönüştürmeden çöpe gitmemeli

 

6--ISS’nin inşaatına başlandığından beri, astronotlar onlarca uzay yürüyüşü gerçekleştirdi. Yeni bir modülü monte etmek veya güneş panellerini tamir etmek için istasyonun dışına çıkarken için özellikle Güneş’in zararlı ışınlarından korunmak için özel tasarlanmış giysiler kullanıyorlar.

 

6.1--Aynı zamanda Uzay yürüyüşlerinde başlıklarının içerisindeki telsizlerle, radyo dalgaları kullanarak konuşmak zorundalar. Çünkü hava olmadığından ses dalgaları uzayda yayılamaz. Bu yüzden uzay gerçekten çok sessiz bir yer! Ama ISS’nin içerisinde hava olduğundan trompet bile çalabiliyorlar

 

Kaynak:Bilim ve Teknik-Tübitak-- Öğr. Gör. Dr. Ayşegül F. Yelkenci-İstanbul Kültür Üniv. Araş. Gör. F. Korhan Yelkenci-İstanbul Üniv. Astronomi

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 101

Eklenme Tarihi : 07.03.2023

Önceki sayfaya geri dön.