Parçacık Çarpıştırıcı Kurmaya Hazırlanıyor-Çin:

1--Çin, en büyük parçacık çarpıştırıcıyı kurmaya hazırlanıyor.2028 yılında tamamlanması planlanan çarpıştırıcının çevresi 52 kilometre uzunluğunda olacak.

1.1--Pekin' deki Yüksek Enerji Fiziği Enstitüsü’nde çalışan araştırmacılar ve başka ülkelerdeki pek çok araştırmacının ortaklaşa yürüttüğü proje, tamamlandığı takdirde parçacık fiziği ile ilgili çok önemli çalışmaların yapılmasına imkân verecek.

1.2--Örneğin kurulması planlanan çarpıştırıcı ile Higgs bozonunun diğer parçacıklarla etkileşimleri daha detaylı bir biçimde incelenebilecek-Kurulacak çember biçimli tünelin içinde hem bir elektron- pozitron çarpıştırıcımn hem de bir proton-proton çarpıştırıcısının olması planlanıyor.

1.3--Elektron-pozitron çarpıştırıcılar, CERN benzeri hadron çarpıştırıcıların aksine, temel parçacıkları çarpıştırdıkları için deneysel veriler daha kolay analiz edilebiliyor.

2--Avrupada ve ABDde de büyük parçacık çarpıştırıcılar kurulması planlanıyordu. Ancak yapılması gereken ön çalışmalar sebebiyle 2035 yılından önce bunun gerçekleştirilemeyeceği düşünülüyor. Parçacık çarpıştırıcı kurmanın zorluğu ve yüksek maliyeti düşünüldüğünde, bu büyüklükte birden fazla çarpıştırıcı kurulması ihtimal dışı. Bu yüzden en büyük parçacık çarpıştırıcıyı kurma yarışında Çin bir adım öne geçiyor.

2.1--Ancak ne Çin in ne de başka bir ülkenin yüksek enerji fiziği alanında çalışan bilim insanı sayısının bu büyüklükte bir projeyi tek başına geçekleştirebilmek için yeterli olduğu, projenin tamamlanmasının ve çarpıştırıcının işletilmesinin ancak uluslararası bir çabayla mümkün olabileceği belirtiliyor.

Kaynak:Bilim ve Teknik-Tübitak- Mahir E. Ocak