Tekstil Esaslı Hava Isıtıcı Güneş Kolektörleri ile Üzüm Kurutma:
1—Dünya Mucitler Fuarı’nda
altın madalya alan ve çevre ödülünü kazanan Tekstil Esaslı Hava Isıtıcı Güneş
Kolektörleri’nin mucidi Prof.Dr. Işık Tarakçıoğlu, bu kez Tekirdağ Bağcılık
Araştırma Merkezi ile işbirliği yaptı. Tarakçıoğlu, Tekirdağ Bağcılık Araştırma
Merkezi’ne çöpe giden üzüm posasını ekonomiye kazandıracak güneş enerjisiyle
kurutma sistemi kurdu.
1.1--Tarakçıoğlu, Türkiye’de yetişen 4 milyon ton civarındaki yaş üzümün % 53’ünün sofralık, % 36’sınm kurutmalık ve % ll’inin de yani 440 bin tonunun şıralık-şaraplık olarak değerlendirildiğine dikkat çekerek, Tek katı atık olan üzüm posası, üzümün etli kısmını, çekirdeklerini ve sap kısmını içeriyor.
1.2--Sıkılan üzümün %
17-20'si kadarını oluşturuyor. Çalışmaların yapılacağı Trakya Bölgesinde bu
atıkların az bir kısmı ya tarım toprağına karıştırma ya da hayvan yemi olarak
değerlendiriliyor. Büyük bir kısmı da çöpe atılarak yarattığı kirlilikle her
geçen gün artan çevre sorunlarına sebep oluyor” dedi.
1.2.1--Üzüm posasının insan
sağlığı üzerinde faydalı etkileri olduğunu hatırlatan Tarakçıoğlu, sözlerine
şöyle devam etti: “Üzüm posasındaki antioksidanların yüksek radikal tutma
kapasitesi sayesinde, hücrelerin yaşlanması gecikiyor. Tümör oluşumu
engellenmekte ve dolayısıyla antikanserojen bir aktivite göstermektedir. Üzüm
çekir-deklerinin Alzheimer hastalığının iyileşmesine olumlu etkileri olduğu da
tespit edildi.
1.2.2--Üzüm çekirdeği,
yemeklik yağ, ilaç hammaddesi, lifli besin, kozmetik hammaddesi ve biyoyakıt
olarak çok geniş bir yelpazede kullanılabilecek durumdadır. Ülkemizde her yıl
25 bin tonun üzerinde, bu denli kıymetli bir hammadde olan üzüm çekirdeği çöpe
atılarak veya hayvan yemi olarak kullanılarak heba ediliyor. Bu nedenle üzüm
çekirdeğinin üzüm posasından (cibreden) ekonomik şekilde ayrılarak değerlendirilmesi
büyük önem taşıyor.”
2--Güneş, maliyetsiz ve
kaliteli kurutuyor-Üzüm çekirdeğini ayırmak için önce % 50-70 nem içeren posa
suyunun kurutulması gerektiğini vurgulayan Tarakçıoğlu, kuruyan cibredeki
çekirdeklerin serbest kalması için kabuk-meyve et kısmı iyice parçalandıktan
sonra eleme yapıldığını dile getirdi. Küflenmeden bozulmayı önlemek gerekir.
2.1--Tarakçıoğlu, “Posanın
kurutulması enerji yoğun bir işlem olduğundan, fosil yakıtlar veya elektrikle
yapılan kurutma hem maliyetli hem de karbondioksit salınımı nedeniyle tavsiye
edilmiyor. Açık alanda güneşle kurutma ise uzun sürüyor ve küf kaynaklı
bozulmalar başlıyor. Bu nedenle kapalı ortamda ve daha hızlı kurutmanın
yapılabileceği güneş enerjisiyle kurutma konusunda Tekirdağ Bağcılık Araştırma
Merkezi ile işbirliği yaptık” diye konuştu.
2.2--Tarakçıoğlu, kurduğu
sistem hak-kında şu bilgileri verdi: “Tekirdağ Bağcılık Araştırma Merkezine
kurduğumuz güneş enerjisiyle kurutma sisteminde gündüz Tekstil Esaslı Hava
Isıtıcı Güneş Kolektörlerinden gelen sıcaklığı öğle saatlerinde 100 dereceye
kadar çıkan sıcak hava, iyi izole edilmiş (4 cm kalınlığında poliüretanla)
fırına alttan üflenerek ve üstten emilerek etkili bir kurutma sağlanıyor.
2.3--Bu esnada 8 tane
kolektörle 2 ton su da 60 dereceye kadar ısıtılıp, iyi izole edilmiş bir depoda
saklanıyor. Akşam olunca hava sirkülasyon hattının kolektörlerle bağlantısı
kesiliyor ve kolektöre üflenen hava kendi imalatımız olan bir su-hava
eşanjöründen geçiriliyor.
2.4--Eşanjörün radyatörünün
içinden de depodan gelen sıcak su geçirildiği için bu esnada hava ısınıyor ve
böylece güneş enerjisiyle kurutmaya gece de devam edilebiliyor/’ Faydalı Model
Belgesi alman sistemin Türkiye’de hatta dünyada eşi olmadığını zannettiğini
dile getiren Tarakçıoğlu, “Bizim için sevindirici olan bir husus da çevre ve
bütçe dostu olan kurutma sisteminin çöpe atılan çok kıymetli bir atık ürünün
değerlendirilmesi için yapılacak çalışmalarda kullanılacak olmasıdır” diye
konuştu.
Kaynak:Arzu Alp-İzmir