Uzay Yolculukları Uyuyan Virüsleri Uyandırıyor:

1--Astronotların işleri hiç kolay değildir, nitekim kalkış sırasındaki G - kuvveti, yer çekimsizlik ve kozmik ışın bedenlerini zorlar. Yakınlarından ve arkadaşlarından ayrılmak da ekstra bir stres yaratır.

1.1--Tüm bu olumsuzlukların kas ve kemik erimesi, kalp-dolaşım sisteminde bozukluklar, ateş, beyinde değişimler hatta bellek kaybı gibi sonuçlar yarattı¬ğı biliniyordu.

2--Houston GeoControl Systems kuruluşundan Bridgette Rooney ve NASA araştırmacıları uçuk virüsleri ile ilgili yeni bir tehlike keşfettiler. Bu virüs grubundaki hastalık etkenleri sadece dudak uçuklarını değil, suçiçeği, zona ve sitomegalovirüs enfeksiyonunu hatta kanseri bile tetikleyebiliyor. Bazı insanlar bu uçuk virüsünün bir veya iki varyantını taşısalar da bunlar genelde etkin değildir.

2.1--Ancak şöyle bir sorun vardır: Bağışıklık sistemi stres veya hastalık yüzünden zayıfladığında virüsler yeniden etkinleşip, semptomlara yol açabiliyorlar.

2.2--Son yıllarda uzay yolculuklarının stres hormonlarını tetikleyerek, bağışıklık sistemini zayıflattığına dair kanıtlar artıyor. Buna bağlı olarak da insanların %70 ila %85 görülen uçuk virüslerinin astronotlarda uyanıp uyanmadığını, araştırmacılar 112 NASA astronotundan alınan kan, tükürük ve idrar örneği analizleriyle öğrenmeye çalıştılar.

2.3--Sonuçlara göre kısa süreli uzay yolcuğu yapanların yüzde 53’ünde ve UUİ astronotlarının % 61’inde misyon sırasında ve dönüşten sonra beden sıvılarında etkin ve bulaşıcı uçuk virüsü tespit edilmiş.

2.4--Astronotların tükürüklerinde Eppstein-Barr virüsleri, Varisella zoster virüsü ve Herpes simplex 1 virüsü, idrarlarında ise sitomegalovirüs tespit edilmiş.

2.5--Uzayda geçirilen süre ne kadar uzarsa, etkinleşen virüs miktarı da artıyor.Mesela zona virüsü kısa süreli uzay yolculuğu yapanlarda % 41 iken UUİ astronotlarında bu oran % 61 ’e kadar çıkmış.

2.6--Uçuk virüsünün etkinleşmesi, astronotlara bugüne dek pek zarar vermemiş. Uçuk virüslerinin neden etkinleştiği sorusunun yanıtını, bilim insanları astronotların bağışıklık sistemlerinde bulmuşlar.

2.7--Bağışıklığı engelleyen kortizol ve adrenalin gibi stres hormonlarının seviyesi normalden yüksek çıkmış. Ve virüsle savaşan ve onları baskılayan bağışıklık hücreleri de astronotlarda daha az etkin ve bu düşük etkinlik dönüşten altmış gün sonra bile kalıcı olmuş.

2.8--Bu yüzden gelecekteki uzun vadeli misyonlarda virüse bağlı hastalıkların önlenebilmesi için virüslerin uyanmalarını durduracak bir çözüm gerekiyor.

Kaynak:HBT-Dormarıt viruses activate during spaceflight, Science News, 16.03.2019.