Karbondioksidi Yeraltında
Depolamak:
1--Karbondioksıdin yer
altında karbonat minerallerine müştürülerek depolanması sürecinin verimi
ortamın asitlik derecesine, sıcaklığa ve basınca bağlıdır.
2--Colombia Üniversitesi,
İzlanda Üniversitesi ve Fransa Bilimsel Araştırma Merkezinin ana yürütücüleri
olduğu CarbFix projesinin endüstriyel ölçekteki pilot uygulaması, 2014’te
İzlanda’nın güneybatısında yer alan Hellisheidi ]eotermal Enerji Santrali’nde
gerçekleştirilmeye başlandı. 2011 verilerine göre Hellisheidi Jeotermal Enerji
Santrali yılda 60.000 ton karbondioksit üretiyor.
2.1--Santralde kullanılan
jeotermal gaz, büyük oranda ’arbondioksit ve hidrojen sülfürden oluşuyor. Bu
gaz kanşımmdan ayrılan karbondioksit, borularla santralden aklaşık 1,5
kilometre uzaktaki enjeksiyon sahasına taşmıyor. Burada su ile karıştırılan
karbondioksit suda çözünüyor ve yerin altına enjekte ediliyor,buda çözünen
karbondioksit, yer altındaki tepkimeye girmeye istekli iyonlar içeren
kayaçların yapısındaki katyonlarla tepkimeye girerek karbonat minerallerini
oluşturuyor. Karbonat mineralleri binlerce yıl boyunca jeolojik yapıların
içinde kararlı bir şekilde kalabiliyor. Bu sayede karbondioksit yer altma
kalıcı bir şekilde depolanabiliyor.
3--CarbFix projesinin
İzlanda’daki pilot uygulamasında 2014!ten bu yana 80.000 tondan fazla
karbondioksit yerin altına enjekte edildi.
3.1--Araştırmacılar bu yöntem
sayesinde yer altma enjekte edilen karbondioksidin %95’inin iki yıl içinde
karbonat minerallerine dönüştüğünü belirledi. Bu yöntemde yer altına enjekte
edilen, içinde çözünmüş hâlde karbondioksit bulunan suyun yoğunluğu
karbondioksidin yoğunluğundan yüksek.
3.2--Bu sayede geleneksel karbondioksit yakalama ve depolama yöntemlerinde olduğu gibi karbondioksidin tekrar yerin yüzeyine sızması sorununun üstesinden gelinmiş oldu.Bu yöntem şu an bazalt, peridotit gibi belirli türdeki kayaçların olduğu bölgelerde kullanılabiliyor.
3.3--Araştırmacılar ilerleyen
zamanlarda farklı tür kayaçların içinde karbondioksidin karbonat minerallerine
dönüştürülmesi amacıyla çalışmalar yapıyor.
Kaynak:Tübitak Bilim ve
Teknik Dergisi