Küresel Isınmaya Karşı En
Uygun Beslenme Düzeni Ne Olabilir:
1— Et ve süt ürünleri,
gezegenimiz üzerinde büyük bir yük yaratıyor; tek başlarına küresel sera gazı
emisyonlarının yaklaşık %14,5’ini oluşturuyorlar. Bu nedenle de beslenme
alışkanlıklarımızı değiştirmek, karbon emisyonlarını azaltmaya ve
sürdürülebilir tarımı teşvik etmeye yardımcı oluyor.
1.1--Karşılaştırmak gerekirse
standart et bazlı bir diyet, günde yaklaşık 7,2 kilogram C02 eşdeğeri
üretirken, vejetaryen diyet 3,8 kg ve vegan diyet 2,9 kg üretiyor.
1.1.1--Örneğin tüm dünya
vegan olsaydı, yılda yaklaşık 8 milyar ton C02 tasarrufu sağlardı. Şu anda
dünyada tarım ve gıda kaynaklı C02 emisyonları yılda 13,7 milyar ton. Beslenme
tarzı değişikliğiyle bu rakamdan %60’a kadar haline de gelebilir.
1.1.2--Gezegenimizi kurtarmak
için yediklerimizi düşünüyorsak hem su hem de arazi kullanımını dikkate almamız
gerekiyor. Örneğin sığır eti, kilo başına yaklaşık 15.000 litre suya ihtiyaç
duyuyor.
1.2--Bu arada vegan ve
vejetaryenlerin vazgeçilmezi olan avokado ve badem gibi bazı gıdalar da büyük
bir su ayak izine sahip. Üstelik yerli avokado değil de binlerce kilometre
uzaktan gelen bir avokadoyu tercih ederseniz bunun karbon ayak izi de yüksek
oluyor.
1.3--Ancak genel olarak bitki
bazlı (vegan veya vejetaryen) bir diyet, standart et bazlı bir diyetin su
tüketiminin yaklaşık yarısına karşılık geliyor.
2--Bunun yanında et tüketimi
küresel olarak kesilirse milyarlarca hayvanın beslenmesi gerekmeyeceği için
büyük miktarda arazinin serbest kalması ve bu arazilerdeki biyo çeşitliliğin
gelişmesi de mümkün.
2.1--Örneğin dünyanın en
yaygın mahsullerinden biri olan soya fasulyesinin neredeyse %80’i hayvanlara
veriliyor. Soya mono kültürel bir ürün olarak araziyi çoraklaştırıyor, soya
tarlaları için hayvanların yaşam alanları tahrip ediliyor, türler yok oluyor.
2.2--Bu şekilde arazilere
olan ihtiyacın azalması, ormansızlaşmanın durdurulması ve biyolojik
çeşitliliğin korunması gibi etkileri beraberinde getiriyor. Boş kalan araziler
ayrıca geniş alanların yeniden ağaçlandırılması ve yeniden yabanileştirilmesi
için kullanılarak doğal karbondioksit (tutma) deposu alanı arttırılabilir.
3--Beslenme tartışmalarında eksik görünen konulardan birisi ise işin etik boyutu her yıl gezegendeki her insan için öldürülen dokuzdan fazla hayvan olduğu anlamına geliyor. Bunların hepsi, bitki bazlı bir beslenmeden sağlayabileceğiniz beslenme ve proteini sağlamak için.
4--sera gazı emisyonlarını ve
habitat tahribatını azaltmak, bununla birlikte daha uzun yaşamanıza yardımcı
olmak için “ideal küresel diyet” hangisi? UCL Profesörü Mark Maslin,
“ultra-fleksitaryen” olmayı öneriyor: Çoğunlukla bitki bazlı gıdalardan oluşan,
ancak balık ve süt ürünlerine de izin veren, buna karşın kırmızı ve işlenmiş
etin tamamen yasak olduğu bir diyet.
4.1--Bu tip bir diyette yılda
en az 5,5 milyar ton C02 eşdeğeri (tüm gıda emisyonlarının %40’ı) tasarruf
sağlanabilir, milyarlarca masum hayvanın katledilmesi önlenebilir.
Kaynak:HBT- Hazırlayan:
Batuhan Sarıcan