Göçmen Türkler-Avrupaya
Giden Türklerin Ülkeye Faydaları:
1--2015'te Berlin
havaalanından taksiye bindiğimde Türk şoföre “işler nasıl” diye sormuştum.
“Almanya eski Almanya değil, çok göçmen geldi.” diye cevap vermişti.
Suriyelilerden bahsediyordu. Geçen sene yine Berlin'e gittiğimde aradan geçen 5
yılda oraya göçen “beyaz yakalı”Türklerin kendilerini ayrıştırmak için
kurdukları kapalı Facebook grupları ile karşılaştım.
1.1--Göç dinamik bir olgu ve
Türkiye'den giden göçmenler de farklı katmanlar ve kimlikler oluşturuyor. Gelin
bu katmanları inceleyelim.
1--İlk katman 1960 ve
70'lerde Avrupa ülkelerinde sanayide çalışmaya giden işçilerimizdi. O zaman
işçi dövizlerinden faydalanmak için Merkez Bankasında özel birimler kurduk.
Türkiye'nin en çok ödemeler dengesi problemi yaşadığı 80 öncesinde işçi
dövizleri yardımımıza yetişti.
2--İkinci katman 80 sonrası
siyasi nedenlerle yurtdışma gidenlerden oluştu. Bunların bir bölümü gittikleri
ülkelerde girişimci oldu. 90'larda Rusya ve çevresine benzer bir kapı açıldı.
Ekonomimiz dışarıya ticaretle açılırken DEİK gibi yapılarla diasporamızdaki iş
ağlarını ticaretimizi geliştirecek kapıları aralamak için kullandık.
3--Üçüncü katman ise son yıllarda göç eden beyaz yakalı, bilgiye dayalı işler yapan 25-40 yaş arası nüfustan oluşuyor. Sadece 2019'da 330 bin kişi Türkiye'yi terk etmiş, bunların 140 bini İs-tanbul'dan. Göçe niyetlenenler basit bir hesap yapıyor: Türki-ye'deki düşük maaşlar ve yüksek özel okul ücretiyle, Avrupa'da Euro ile ödenen maaşlar ve ücretçe okullarını karşılaştırıyor. İki çocuğunuz varsa kafa kafaya geliyorsunuz. Üzerine uzun dönemli siyasi ve toplumsal risk algısını ekleyince göç etmek makul hale geliyor.
4--ABD'deki üç büyük
teknoloji şirketi Microsoft, MasterCard ve Adobe'nin CEO'sunun Hindistan'da
Haydarabad Devlet Lisesi'nden mezun olduklarını biliyor muydunuz? Belki yakında
Avrupa'daki bir iki şirketin CEO'su bizim Anadolu liselerinden mezun çıkar.
5--Hindistan'dan son 30 yılda
ABD'ye göç eden teknik personel, yıllar içinde ülkelerine büyük şirketlerin
Ar-Ge merkezlerini getirdi. Hindistan'da internet ekonomisi hint diasporasının
açtığı kapılar sayesinde gelişti. Üstelik bu örneklere bakıp yurtdışına gitme
motivasyonuyla iyi teknik üniversitelere giden Hintlilerin çoğu vize alamadığı
için Hindistan'da kaldı.
6--Başka bir örnek: 90'larda
Yugoslavya iç savaşında geçici olarak Almanya'ya kabul edilip sonra geri
gönderilen 700 bin mültecinin, kendi ülkelerinde işe girdikleri sektörlerin
hepsi diğer sektörlerden daha rekabetçi sonuçlar çıkardı.
7--Üçüncü katmanda göç eden
bilgi ekonomisi çalışanlarının Tür-kiye'ye olumlu etkilerini görmemiz, ilk
katmanda giden işçilerin geri döviz göndermesinden uzun sürecek. Ancak olumlu
potansiyeli görmek için Almanya'da ikinci ya da üçüncü nesil Türkler'in
ülkemize katkılarına bakmak bile yeterli.
7.1--Geçen sene Türkiye'de
satılan en büyük teknoloji işi olan iyzico'yu kuran iki girişimci Almanya'da
büyüyüp 35 yaşından sonra vatanına dönmüş iki Türk. Dönerken yanlarında teknik
bilgilerinden daha önemli olarak Almanya'nın iş disiplini, etiği ve
bağlantılarını da getirdiler, iyzico bugün genç mezun mühendislerin İstanbul'da
çalışmak istediği ilk adreslerden.
7.2--Beyin göçü oluyor diye
ağlamak yerine, göç edenleri anlamak ve bu yeni göç dalgasından nasıl
faydalanacağımız dair düşünmek lazım. Yeni Türk diasporası hem şirketlerin hemde
devletimiz için bir fırsat.
8—Yorum:Nitelikli göçmenler
hem kendi ana vatanlarına hemde göç ettikleri ülkeye büyük katkılar
yapabilmekte.Yeterki yararlanma mekanizmaları kurulsun.
Kaynak:Dünya Gazetesi- Global
İşler-Ussal Şahbaz