Ay Toprağında Bitki Yetiştirmek Mümkün mü:

1--Apollo 11,12 ve 17 görevleri sırasında toplanan Ay regolltinde (Ay yüzeyindeki tozlu malzeme) ilk kez küçük bir çiçekli bitki olan fare kulağı teresi yetiştirildi.

2--Florida Üniversitesinden Robert Feri ve meslektaşları, üç Apollo görevinin her birinden 4’er gram ay toprağma fare kulağı teresi tohumlan ektiler ve 20 gün boyunca büyümelerini takip ettiler. Kontrol grubu olarak, Ay toprağını taklit etmek üzere yaygm olarak kullanılan karasal volkanik külde de tohumlar yetiştirdiler.

2.1--Araştırmacılar, ekimden sonraki 60 saat içinde tüm toprak örneklerinde tohumların filizlendiğini gözlemlediler.Altmcı ve sekizinci gün arasmda, her 1 gram toprakta sadece bir bitki yetişsin diye bazı fideleri çıkardılar.

2.2--Çıkarılan bitkilerde,Ay toprağmda yetişen köklerin, karasal toprakta yetişenlere kıyasla daha kısa olduğunu tespit ettiler.

2.3--Sonraki günlerde, Ay toprağmda yetişen bitki yapraklarının, Dünya toprağında yetişenlere kıyasla daha küçük ve daha koyu bir pigmentasyona sahip olduğunu buldular.

3--Araştırma ekibinden Anna-Lisa Paul, bitkilerin Ay toprağmda da yetiştiğini ancak uygun olmayan ortam koşullarındaymış, yani  stresliymiş gibi büyüdüklerini söylüyor.

3.1--Yirmi gün sonra bitkileri toplayıp gen aktivitelerini analiz edince, Ay toprağmda yetişen bitkilerin stresli koşullarla başa çıkmaya yardımcı olan genlerinde daha yüksek etkinlik görüldüğünü tespit ettiler.

3.2--Bitkilerin stresle ilgili bu tür tepkiler vermesinin altında; Ay toprağının bitkilerin ihtiyaç duyduğu karbon, oksijen, azot ve fosfor gibi besin maddelerince fakir olmasının; dolayısıyla Dünya toprağından büyük oranda farklı olmasının yattığı düşünülüyor.

3.3--Araştırma ekibinden Stephen Elardo çok tozlu ve ince taneli olan Ay toprağının parçalarının uzay giysilerini bile aşındıracak kadar keskin ve köşeli olduğunu söylüyor.

3.4--Araştırmacılar aynca Apollo 11 görevinden toplanan toprağın bitkiler için Apollo 12 ve 17 görevleri sırasmda almandan daha toksik olduğunu da buldular. Bunun da muhtemelen Apollo ll’de inilen bölgedeki toprağını diğer örneklerden daha uzun süre Ay yüzeyinde kozmik rüzgâra maruz kalmasından kaynaklandığını söylüyorlar. Onlara göre, bu sorun Ay’da bitki yetiştirmek için gerekli malzemelerin çıkarılacağı yerin dikkatlice seçilmesiyle azaltılabilir.

Kaynak:Dr. Özlem Ak -TÜBİTAK Bilim ve Teknik