Işığın İnsan Fizyolojisine Etkileri:

1--Işık Şiddetleri:

Direkt güneş ışığı……………100.000 lüx

Gün ışığı…………………....…..10.000 lüx

Bulutlu gün………………..…..1000 lüx

Ameliyathane-Süpermarket-Ofis-Labortauar-Sınıflar-Bekleme odaı-Evde sinema-depo…1000-100 lüx arası

Karanlık gün……………….....…100 lüx

Alaca karanlık-sabah…………10 lüx

Alaca karanlık-gece…………..1 lüx

Dolunay……………………….0.1 lüx

Çeyrek ay……………………..0.01 lüx

Yıldız ışığı……………………0.001 lüx

Kapalı gece………………….0.0001 lüx

2—Işık-İnsan Fizyolojisi Bilgileri:

1—ABD Çiftçilikle geçinen Amis halkı yaz aylarında gündüzleri ortalama 4000 lüx  şiddetinde bir aydınlanmaya maruz kalırken-İngiltere de sıradan bir kentilinin maruz kaldığı ışık şiddeti 587 lüx.

1.1—Kış aylarında amishler 1500 lüx e inerken İngiltere de 210 lüx ile sınırlanıyor.

1.2—Yorum:Doğal ortamlarda yaşayan insanlar daha fazla gün ışığı yaşayıp daha sağlıklı kalabilmekte.Uzakdoğuda miyobun bu kadar yaygın olmasının nedeni öğrencilerin gün ışığından en az yararlanıp en fazla bilgisayar ekran ışığına maruz kalmaları.Miyop tedavisinde çözüm daha fazla gün ışığında kalmak,gün ışığında kalırken mümkünse gözlük kullanmamak(gün ışığı öğlen zamanı 10.000 lüx,suni aydınlatma yaklaşık 200 lüx)

2—Yapılan bir başka çalışmaya göre Işık kirliliği olan yoğun aydınlatmanın olduğu yerlerde yaşayan insanlar,ışık kirliliğinin olmadığı yerlere göre uykularını yeterince alamadığı ve yorgun kalktıkları saptanmış.Bun anlamda gün ışığını almak oldukça önemli özellikle sabah güneş doğarken,akşam güneş batarken.

3—Yapılan bir çalışmaya göre daha fazla gün ışığı alan insanlar kendilerini daha az depressif hissetmesine yol açarken sabahları maruz kalınan parlak gün ışığı mevsin depresyonuna karşı kişiye fayda sağlıyor ve aynı zamanda vücut saatini düzeltip uyku kalitesini artırmakta.

3.1—2017 de yapılan bir çalışmaya göre  sabahları maruz kalınan parlak gün ışığı insanların reaksiyon sürelerini minimuma indirirken aynı zamanda gün boyu zindelik sağlamakta.

3.2—Hollandada bakımevlreinde yapılan bir çalışmaya göre günışığı parlaklığının sağlandığı-parlak ışıklandırmanın yapıldığı ortamda yaşlıların bilişsel çöküşü hafiflediği ve depresyon sıklığında hafifleme sağlandığı saptanmış olup ayrıca melatonin desteği ile hastalrın uykusu düzelirken ajitasyon belirtileri azaldı.

3.3—Ayrıca yine yapılan bir bilimsel çalışmaya göre  yoğun bakım ünitelerinde aydınlatmada her 100 lüx lük artış hastanede kalış süresinde 7.3 gün azalmaya yol açmakta.

4—Yine yapılan bir çalışmaya göre  akıllı telefonlardan yansıyan ışık uyku döngüsünü bozmakta.İnsanı kansere karşı koruyan gece derin uykudan salınan melatonin hormonunu etkileyebilmek için mavimsi ekran ışığının 1 saat boyunca yetişkinler için 85 lüx,ergenler için 71 lüx değerinde olması gerektiğini ortaya çıkarttı.Bu değer büyük bir ipad ile gece film izleniz halinde alınabilmekte.

4.1--Aynı zamanda cep telefonu ışığına uzun süre maruz kalırsanız yine melatonini baskılayabilirsiniz.Odada bulunan akkor ampuller veya sıcak-beyaz(gün ışığı)-sarı ledler melatonini baskılamaz.

4.2--2 m uzaktan izlediğimiz TV ekranlarıda bu etkiyi oluşturmaz.Ipad gece modunda olsa bile melatonini baskılayabilir.

4.3—Sonuç olarak gece yatakta uzun süre cep tlf kullanmak-yatakta ıpad-laptop ile film izlemek uygun değil.Aydınlatmada kullanılacak ampuller sarı veya gün ışığı renkli tasarruflu ampullere veye akkor flamanlı şeffaf ampuller olabilir.

Kaynak:HBT-s:174-26.07.2019-s:12-13