İlaç Atıkları Dünya Nehirlerini Kirletiyor:
1--Farmasötik maddelerle
kirlenmenin küresel tablosunu çıkarmak isteyen (York Üniversitesi tarafından
yönetilen araştırmaya katılan) 127 bilim insanı, 61 etki maddesiyle ilgili
verileri bir araya getirerek, türünün en kapsamlı araştırmasını
ger-çekleştirdi.
1.1--Araştırma çerçevesinde
Amazon ve Mississippi’den Thames ve Tuna’ya, Mekong ve Ganj’a kadar, yaklaşık
471 milyon insanı etkileyen toplam 258 nehir incelendi. Bu tür çalışmanın daha
önce hiç yapılmadığı 36 ülke de dahil olmak üzere, 104 ülkedeki 1.052 bölgeden
örnekler alındı.
2--PNAS dergisinde yayımlanan
sonuçlar gerçekten de endişe verici: Tüm dünya sularında ilaç kalıntıları
bulunuyor. Örnek alınan bölgelerin dörtte birinden fazlasında potansiyel
zehirli birikimler tespit edildi. En çok da epilepsi tedavisinde kullanılan
karbamazepin ve diyabet tedavisinde kullanılan metformin maddesi ve kafein
saptandı.
2.1--Dünya genelinde ayrıca
nikotin, parasetamol ve yaşam biçimine de ışık tutan antidepresan ve
antihismatik ilaç kalıntıları da bulunanlar arasında. Yüksek tansiyon için beta
blokerler, sülfametoksazol ve siprof- loksasin antibiyotikleri ve bir
anti-alerjik ilaçlar, zarar verebilecek kadar yüksek yoğunluklarda bulundu.
3--Sonuçlar, kirlenmenin
sosyoekonomik koşullara göre değiştiğini gösteriyor. Örneğin Güney Afrika,
Güney Amerika ve Güney Asya’nın bazı bölgelerinde atık ve atık su altyapısı
bulunmadığından, ilaç endüstrisinin atıkları filtre edilmeden nehirlere akıyor.
3.1--Ayrıca yüksek gelirli
ülkelerde daha fazla diyabet ilacı ve antidepresan, düşük ve orta gelirli
ülkelerde ise daha fazla ağrı kesici ve genellikle daha kolay bulunabilen
antibiyotik tespit edildi. En yüksek ilaç seviyeleri Pakistan’ın Lahor kentinde
kaydedilirken, burayı sırasıyla La Paz, Bolivya ve Addis Abeba, Etiyopya takip
ediyor. Hiçbir kirleticiye rastlanmayan bölgeler İzlanda ve Venezuela’nın
Amazon bölgesindeki Yanomami köyü olarak kayda geçti.
Kaynak:HBT-S:312-17.03.2022