Hidrojen-Yeşil Hidrojen:
1--Hidrojenin hafifliği,
kolay sızabilmesi, kaçabilmesi ve yamalığı önemli bir sorun. Uygun bir altyapı
ve işletilme gerektiriyor. Benzin ile sıvı ya da doğal gaza göre hidrojen
havada daha çabuk yanıyor. Ama, örneğin benzin bu-harından 57 kez daha hafif
olması, gaz halindeki hidrojenin havaya çok daha çabuk dağılmasını sağlıyor, bu
da bir güvenlik faktörü oluyor.
1.1--Hidrojenin yoğunluğunun
bu kadar az olması doğal hali ile taşınmasını güçleştiriyor. Ya, -253 derece
santigratta sıvılaştırtması, ya da atmosfer basıncının 700 katı bir basınçla
sıkıştırılması gerekiyor. Ama bu sorunlar hızla çözülmekte ve taşıma ile
kullanım güvenliği sağlanmakta.
1.2--Yakıt hücrelerinde
katalizör olarak kullanılan platin metalinin de bu teknolojiye getirdiği
maliyet yükü bir sorun. Platine alternatifler üzerinde yoğun çalışmalar
sürüyor.
1.3--İki önemli sorun da
hidrojenli araçların depolarını dol- durulabilen vakit istasyonlarının
sayılarının yetersizliği.
1.4--Günümüzde hidrojenin en
büyük bölümü fosil yakıtlardan üretiliyor ve yılda 830 milyon ton C02
salınımına yol açıyor.
2--Kömürden üretilen
hidrojene ‘Kahverengi Hidrojen’, doğal gazden üretilene ise ‘Gri Hidrojen’ adı
veriliyor. Eğer bu işlemler sırasında salınan C02 süzülerek depolanırsa, o
zaman ‘Mavi Hidrojen’ adını alıyor.
Hidrojeni suyun elektrolizi
ile, yani elektrik akımı yardımıyla, suyun bileşenleri olan oksijen ve
hidrojeni ayrıştırarak da üretmek mümkün.
2.1--Eğer kullanılan elektrik
rüzgar ya da güneş gibi bir yenilenebilir enerji kaynağından üretiliyorsa,
işlemin sonucunda ortaya çıkan temiz hidrojenen ‘Yeşil Hidrojen’ adı veriliyor.
Çünkü bu üretimde hiç karbon diyoksit gazı salınmıyor, hidrojene ek olarak
yalnızca atmosfere sorunsuz olarak verilebilen oksijen gazı oluşuyor
3--Öte yandan, büyük hızla
gelişen, yaygınlaşan ve ucuzlayan temiz elektrik enerjisi, rüzgar ve güneş
enerjilerinin değişkenliğinden dolayı bazen az, bazen çok üretiliyor. Üretilen
enerji tüketilenin üzerinde ise ve o enerji depolanamıyor ya da şebekeye
verilerek enerji gereksinimi olan bölgelere iletilemiyorsa kullanılamayıp ziyan
oluyor. Örneğin açık denizdeki yüksek güçlü rüzgar jeneratörlerinin gece rüzgar
arttığında ürettikleri bol enerji, gece elektrik tüketiminin azalması nedeniyle
sadece üretildiği yerde kullanılabiliyor ya da uzaklara taşınabiliyor.
4--Elektrik enerjisini
doğrudan depolama avantajına sahip ama kapasiteleri ve enerji yoğunlukları
(halen) yukarıdaki gereksinimler iç yetersiz kalan bataryalardan farklı olarak,
hidrojen, temiz enerjilerden üretilerek, büyük miktarlarda ve uzun süreler için
depolanabilir.
5--Hidrojenin enerji
yoğunluğu fosil yakıtlarınkinden üç kat daha yüksektir, dolayısı ile aynı işi
yapmak için üç kat daha az yakıt gerekecektir.
6--Hidrojen mevcut borular
üzeriden doğal gaz yerine kullanılarak evlerdeki cihazları çalıştırabilir ya da
amonyak’a dönüştürülebilir. Amonyak hem gübre ve birçok kimyasalın üretimi
için, hem yakıt olarak, hem de tekrar hidrojene dönüştürülebilen bir enerji
taşıyıcısı olarak giderek dikkat çekiyor. Amonyağın taşınması hidrojenden kolay
ve güvenli. Ayrıca bu amaçlı birçok pipetine siste- mf mevcut.
7--Hidrojenle çalışan yakıt
hücreleri (fuel cells) elektrik enerjisi üretiyor, atık olarak da yalnızca su
buharı oluşuyor. Böylece elektrikli tüm araçlar ve cihazlar çalıştırılabiliyor.
Ayrıca yakıt hücreleri bataryalar gibi yeniden şarj olmayı gerektirmiyor,
hidrojen oldukça elektrik üretmeyi sürdürebiliyorlar. AB ülkelerinin birçok
şehrinde hidrojenle çalışan elektrikli otobüsler kullanılmakta. Bu araçlar
sessizler, temizler, karbon salmıyor ve havayı kirletmiyorlar, hem de
akülerinin şarj olmasını bekleme sorunları yok..
8--Elektrikli araçlarda ya da
sabit noktalarda elektrik üretiminde kullanılan vakit hücrelerinin verimi
patlamalı (benzin, mazot ya da doğal gazla çalışan) motorlara göre iki ila üc
kat daha fazla. Ayrıca hidrojenli bir aracın deposu üç-dört dakikada
doldurulabiliyor.
8.1--Bataryalı elektrikli
araçlarda bu süre halen saatleri bulabiliyor! Ayrıca, elektrik şebekesinden
tamamen bağımsız çalıştıklarından, hidrojenle beslenen yakıt hücreleri, en ücra
yerlerde, felaket bölgelerinde ya da askeri hareketlerde elektrik jeneratörleri
ya da ısı kaynağı olarak kullanılabiliyorlar
9--Hidrojenin fosil yakıtlara
göre halen 2-3 kat pahalı oluşu. Öte yandan temiz enerji üretimindeki çok hızlı
artış ve maliyet düşüşü yeşil hidrojen üretiminin maliyetini de yo-ğun biçimde
etkilemekte ve dikkatleri ona çevirtmekte.
9.1--Fiyatlar düşüp, talep
arttıkça hidrojenin dağıtım sorunları da hızla çözülecektir. Buna paralel
olarak, yeşil hidrojen üretimi ve kullanımı arttıkça onu üreten elektroliz
cihazlarının da teknolojileri gelişmekte ve fiyatları düşmekte. Bu da, doğaldır
ki, üretilen hidrojenin maliyetini daha da dü-şürmekte.
10--Unutulmaması gereken
önemli bir nokta da, hidrojenin bir enerji kaynağı değil, bir enerji taşıyıcısı
olduğu. Bu enerji taşıma işleminin uçtan uca verimi günümüzdeki teknolojilerle
%30 u ancak buluyor.