Mars ta Kullanılacak Yapı
Malzemesi Kitin Esaslı Olabilir:
1--Singapur Teknoloji ve
Tasarım Üniversitesinden Javier G. Fernandez ve ekibi yaptıktan çalışmalar
sonucunda mantarların hücre duvarlannda, kabuklulann ve böceklerin kabuklarında
ve balık pullannda bulunan ve organik bir polimer olan kitin maddesinin
Mars’taki yerleşimciler tarafından bir yapı malzemesi olarak
kullanılabileceğini buldular.
2--Geliştirilen kitin bazlı
üretim teknolojisi sayesinde özel alet ve ekipmanlara ihtiyaç duymadan ve
oldukça düşük enerji sarfiyatı ile dayanıklı malzeme üretimi gerçekleştirmeyi sağladılar.
2.1—Bunun için öncelikle
kitin bazik ortamda kitosan maddesine dönüştürüldü. Daha sonra elde edilen
madde yapay Mars toprağı ile bir araya getirilerek çeşitli aletler ve yaşam
alanları oluşturmak için kullanıldı.
2.2--Selülozdan sonra doğada
en bol bulunan ikinci yenilenebilir biyopolimer olan kitin yapay
elcosistemlerde kurtarıcı rol oynayabilir. Eklembacaklılardan ve
yumuşakçalardan elde edilen kitin kararlı yapıda, yani kolayca tepkimeye
girmeyen bir malzeme.
2.3--Kitinin yapısındaki
asetil gruplarının yüksek oranda azaltılmasıyla kitosan elde ediliyor. Kitosan,
kitine kıyasla daha iyi çözünürlüğe ve tepkinirliğe sahip.
2.4--Araştırmacılar çalışmada
karideslerden elde edilen kitinin sodyum hidroksit bazı ile işlenmesi sonucunda
%75-85 deasetilasyon derecesine sahip kitosan elde ettiler. Asetik asitte
çözünen kitosan Mars regoliti simülasyonunu, yani toz, toprak ve kaya
parçalarından oluşan örneklerini, bir araya getirmek için bağlayıcı olarak
kullanıldı.
3--Oldukça düşük oranlarda
kullanılan kitosan ile elde edilen malzeme kullanılarak döküm ve hızlı
prototipleme teknikleriyle istenilen son ürünler üretildi.
3.1--Malzeme aynca çatlak bir
borunun yamanmasında da kullanıldı. Elde edilen sonuçlar kimyasal olarak son
derece basit işlemler ve minimum enerji sarfiyatı ile Mars yüzeyindeki
kaynaklan kullanarak mukavemeti oldukça yüksek son ürünler elde edilebileceğini
gösteriyor.
Kaynak:Tübitak Bilim ve
Teknik Dergisi