MAKALELER / Okyanusların ve Permafrostun Küresel Isınmaya Etkisi Beklenenden Az Olabilir





Okyanusların ve Permafrostun Küresel Isınmaya Etkisi Beklenenden Az Olabilir:

 

1--Bugün permafrostta ve okyanuslarda hapsolmuş karbonun gelecekte metan hâlinde atmosfere ka-rışma ihtimali çevre açısından çok büyük bir tehdit olarak görülüyor. Ancak Rochester Üniversitesinden bir grup araştırmacının yaptığı bi-limsel çalışmalara göre, durum zannedildiği kadar vahim olmayabilir.

 

2--Araştırmacılar küresel ısınmanın devam etmesi durumunda at-mosfere karışacak metan miktarı hakkında bir fikir edinmek için, 8000-15.000 yıl önce Dünya son buzul çağından çıkarken atmosferin bileşiminde yaşanan değişimlere bakmışlar.

 

2.1--Bu amaçla Antarktika'daki Taylor Buzulu'na sondaj yaparak farklı derinlikteki katmanlardan örnekler almışlar. Bu örneklerin içinde hapsolmuş baloncuklarda buzulların oluştuğu zamanlardaki atmosferden kalma hava var.

 

2.2--Farklı örneklerin yaşı karbon-14 izotoplarının oranına bakılarak tarihlendirildiğinde, gelecekte permafrostta ve okyanuslarda serbest kalması muhtemel metanın küresel ısınmaya önemli oranda katkıda bulunmayacağı sonucuna varılmış.

 

2.3--Çünkü elde edilen sonuçlar, Dünya son buzul çağından çıkarken permafrostta ve okyanuslarda serbest kalan metanın büyük kısmının atmosfere karışmadığını gösteriyor. Bu durum çeşitli "doğal tamponların" varlığına bağlanıyor.

 

2.4--Permafrostta ve okyanuslarda serbest kalan metan, büyük olasılıkla, henüz atmosfere ulaşamadan mikrooganizmalar tarafından tüketilerek başka maddelere dönüştürülüyor. Bu süreçlerin bazen karbondioksit gibi başka sera gazlarının şahmıyla da sonuçlanması mümkün.

 

3--Metan, karbondioksit ve su buharı ile karşılaştırıldığında çok daha etkin bir sera gazıdır. Örneğin bugün atmosferdeki karbondioksit derişimi yaklaşık 400 mg/L'dir ve atmosferdeki gazların sebep olduğu sera etkisinin yaklaşık %9-26'sı karbondioksitten kaynaklanır. Atmosferdeki metan derişimi ise sadece 1,8 mg/L olmasına rağmen metanın sera etkisine katkısı %4-9 düzeyindedir.

 

3.1--Dolayısıyla elde edilen sonuçlar, sıcaklıkların artmasıyla beraber permafrostun ve okyanusların küresel ısınmaya yapacağı katkının daha önceleri zannedildiği kadar büyük olmayacağına işaret ediyor

 

Kaynak:Dr. Mahir E. Ocak-TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi

 

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 125

Eklenme Tarihi : 21.06.2022

Önceki sayfaya geri dön.